روزنامه جهان صنعت
1396/05/29
قلب تهران در چاله‌ای تاریخی؛
گروه فرهنگ - چند هفته پیش بود که اقبال شاکری، رییس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران در سیصد و شصت و چهارمین جلسه شورای شهر تهران، از یک احتمال صحبت کرد؛ احتمالی که هشدار هم داشت. او گفت: «در تذکری چندباره به شهرداری یادآوری می‌کنیم که وضعیت گود میدان امام‌خمینی(ره) مناسب نیست و احتمال ریزش جدی است.»او با اشاره به ناایمن بودن گود میدان امام (ره) در ضلع جنوبی میدان امام خمینی (ره)- گفت: برای چندمین بار به شهرداری تذکر می‌دهیم که وضعیت گود میدان امام (ره) مناسب نیست. این گود در یکی از شریان‌های پر‌تردد واقع شده که به علت وجود خاک دستی و نیز گذر تاسیسات آب بسیار خطرناک بوده و متاسفانه رها شده است.
از طرف دیگر مدتی پیش قائم مقام شهردار منطقه ۱۲ تهران هم در صفحه شخصی خود در فضای مجازی تصاویری سه‌بعدی با عنوان «خانه شهر» تهران منتشر کرد؛ تصاویری که براساس توضیحات آن، به نظر می‌رسد قرار است کل محوطه میدان توپخانه را در‌بر گیرد. علی‌محمد سعادتی در توضیح یکی از تصویرها نوشته است: «طرح مصوب برای میدان توپخانه، بازسازی ساختمان بلدیه به عنوان یک مرکز فرهنگی هنری در قلب تاریخی تهران که در سال ۱۳۴۸ تخریب شده، در دستور کار شهرداری تهران قرار دارد.»
این در حالی است که از حداقل ۱۵ سال پیش تا امروز و با آغاز تهیه طرح ساماندهی میدان مشق تهران، کمیته‌ای با عنوان کمیته راهبردی ساماندهی میدان مشق تشکیل شد و طرح آن سه‌بار به کمیسیون ماده ۵ رفت اما به نظر می‌رسد هنوز مشکلات این طرح پایانی ندارد طرحی که قرار بود همه میدان مشق را در‌بر گیرد، امروز فقط به نقطه‌ای در ضلع شمالی میدان توپخانه و ابتدای خیابان فردوسی (پشت شهرداری) محدود شد و نام «احیای ساختمان بلدیه» به خود گرفت.
طرح بازسازی ساختمان بلدیه
از حدود سه سال قبل گودبرداری در این منطقه آغاز شد و در میانه‌های راه مدتی پروژه متوقف بود اما ادامه کار بار دیگر آغاز شد تا حدود دو هفته گذشته که اقبال شاکری گفت ، «در تذکری چندباره به شهرداری یادآوری می‌کنیم که وضعیت گود میدان امام‌خمینی(ره) مناسب نیست و احتمال ریزش جدی است. برای چندمین بار به شهرداری تذکر می‌دهیم که وضعیت گود میدان امام (ره) مناسب نیست. این گود در یکی از شریان‌های پر‌تردد واقع شده که به علت وجود خاک دستی و نیز گذر تاسیسات آب بسیار خطرناک بوده و متاسفانه رها شده است. در این سازه می‌خواهند تصویر خانه شهر را به معرض نمایش بگذارند. ریزش این گود بسیار محتمل است و تا قبل از اینکه اتفاق ناگواری بیفتد، باید فکری به حال آن کرد.»
قرار بود میدانی تاریخی احیا شود
رییس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان یکی از اعضای کمیته طرح ساماندهی میدان مشق به ایسنا گفت: میدان امام(ره) جزو معدود پروژه‌هایی است که سال‌های سال روی آن کار شده و تمام مراحل کار را در میراث فرهنگی و کمیسیون ماده ۵ پشت سر گذاشته است، در واقع آن یک طرح مشخص است.
سید محمد بهشتی با بیان اینکه علت تمام نشدن این پروژه را تا امروز نمی‌داند در حالی که می‌توانست یک اتفاق بسیار خوب باشد، ادامه می‌دهد: این طرح مراحل تصویب را گذرانده و اداره کل میراث فرهنگی استان تهران آن را تصویب کرده و در کمیسیون ماده ۵ نیز با هدف اجرایی شدن به تصویب رسیده است.
او همچنین در پاسخ به اینکه آیا قبل از آغاز پروژه عملیات بررسی مطالعاتی در میدان توپخانه با هدف مطالعه کامل محوطه و احتمال تخریب محوطه یا اثر باستانی در این منطقه انجام شد، می‌گوید: پروژه تهیه‌شده برای این محوطه، اجرای یک میدان تاریخی بود، اگر در زمان آغاز کار یا انجام گودبرداری، احتمال برخورد با آثار تاریخی وجود داشته باشد، پیمانکارانِ پروژه موظف به توجه و اعلام آن به میراث‌فرهنگی هستند، بنابراین پروژه می‌تواند زیر نظر میراث فرهنگی ادامه پیدا کند و حتی به گونه‌ای باشد که به ارزش‌های میدان اضافه شود.
بهشتی معتقد است: کشف هر نوع اثر یا محوطه‌ای در منطقه می‌تواند حتی به معرفی بهتر منطقه کمک کند و بخشی از محوطه به عنوان یک سایت‌موزه در معرض نمایش قرار گیرد.
از پروژه ساماندهی میدان توپخانه تا احیای ساختمان بلدیه
سعید سادات‌نیا، عضو کمیته طرح ساماندهی میدان مشق نیز می‌گوید: این طرح از حدود ۱۵ سال گذشته توسط مشاور در سه دوره تصویب شده و حتی با گرفتن تاییدیه کمیسیون ماده ۵، به مرحله اجرا نیز رسیده است. در واقع به دنبال پروژه‌هایی که در ساختمان مرکزی تهران در میدان‌های حسن‌آباد، مشق، ایستگاه مترو امام خمینی، قورخانه و محوطه زیر آن و مجموعه‌های تجاری و خدماتی زیر میدان اجرایی شدند، در یک سلسله‌مراتب کاری نیز طرح طراحی شهری محوطه ابلاغ شد که این طراحی بعدا به طرحی در میدان امام خمینی (ره) منجر شد.
او با بیان اینکه در سلسله‌مراتب پروژه، برای این طرح یک کمیته راهبردی شامل ۱۵ نفر از اساتید تشکیل شد و سه مرتبه تجدید قرارداد طراحی شهری با شهرداری امضا شد، ادامه می‌دهد: در آخرین بار حدود پنج سال پیش توسط سازمان زیباسازی، تجدید قرارداد طراحی شهری انجام شد، پس از آن در میدان امام یک قرارداد طراحی شهری برای محوطه‌های پیرامون میدان امضا شد و از آن طرح به این پروژه رسیدیم که میدان امام خمینی (ره)- توپخانه- باید به عنوان خاطره‌انگیزترین و نمادین‌ترین محوطه شهری مرکز تاریخی فرهنگی تهران بازسازی شود. مشاور طرح ساماندهی و مرحله نظارت بر اجرا در طرح بلدیه میدان توپخانه توضیح می‌دهد: در این راستا بررسی‌های بسیار گسترده‌ای انجام شد و یک تیم کارشناسی با عنوان تیم راهبردی شامل افرادی مانند سید‌محمد بهشتی، مهدی حجت، اسکندر مختاری، محسن حبیبی و دکتر شکوری، پروژه طراحی را به عهده گرفت، در ادامه با کنترل مستقیم و جلسات مداوم با این تیم، طراحی میدان توپخانه انجام و در مرحله فاز یک تصویب و فاز 2 آغاز شد. آن پروژه در حال نزدیک شدن به مراحل اجرایی بود که مستقیما با مخالفت رییس شورای شهر گذشته مواجه شد و مخالفت به مراحل بالاتر، به بازنگری پروژه منجر شد. او با اشاره به اینکه طرح با تصویب و تایید نظر بالاترین سطح کارشناسان معمار در کشور کار شده بود، بیان می‌کند: با این وجود رییس وقت شورای شهر با بیان اینکه این طرح متعلق به دوره‌های تاریخی گذشته است و به دوران امروز متعلق نیست، اعتقاد داشت: باید میدان را بزرگ‌تر کنیم و برای این اقدام همه بخش‌های شمالی میدان توپخانه باید تخریب شوند، اقدامی که دست کم با توجه به هزینه‌ها امکان‌پذیر نبود.
سادات‌نیا ادامه می‌دهد: با تحمیل شدن نظر مخالف، محتوای اصلی ساختمان بلدیه به عنوان «خانه- شهر» باقی ماند و آن ثابت ماند، این یک دستاورد بزرگ بود که بلدیه سابق به خانه شهر تهران تبدیل شود و میدان توپخانه، نیز میدان خانه شهر باشد، از سوی دیگر کسی که وارد میدان میشود، حس وارد شدن به یک محوطه تاریخی فرهنگی را داشته باشد. او میدان امام خمینی (ره) تهران را یک محوطه تاریخ‌مند می‌داند و ادامه می‌دهد: مهم‌ترین اتفاقات شهر در این میدان و توسط برخی افراد مهم خاطره‌انگیز از آدم‌ها، اتفاقات و آنچه بر سر این تهران از دوره قاجار تا امروز آمده به وقوع پیوسته است. بنابراین مجموعه این تیم از پروژه اصلی به عنوان ساماندهی میدان مشق کوتاه آمدند تا دست‌کم خانه شهر وجود داشته باشد، بنابراین با یکسری تغییرات که بار دیگر طراحی و بازنگری برای ساختمان بلدیه انجام شد، محتوای خانه شهر را نگه داشتند.
گودبرداری در ضلع شمالی میدان توپخانه
این عضو کمیته طرح ساماندهی میدان مشق با اشاره به پیگیری‌های معماران و کارشناسان و دوستداران حوزه میراث فرهنگی و شهرداری در طول ۲۵ سال گذشته برای ساماندهی تهران قدیم، ادامه می‌دهد: بالاخره شهرداری کار وسیعی را در مرکز تاریخی و فرهنگی تهران آغاز کرد که یکی از نمادین‌ترین آنها احیای میدان توپخانه است.
این معمار می‌گوید: پیشنهاد ۲۵ سال پیش ما این است که میدان توپخانه به طرف بازار، خیابان باب همایون و ناصرخسرو و بقیه مسیرهای پیاده، مانند لاله‌زار به پیاده‌راه تبدیل و زندگی شبانه شاداب به محوطه برگردانده شود، در شرایطی که امروز در همه خیابان لاله‌زار فقط یک خانواده که آن هم سرایدار افغانی است، زندگی می‌کند. امروز زندگی را از این بخش‌ها گرفته‌ایم و ما به ازای آن شب‌مرگی در این مناطق غالب شده و بیشتر تبدیل به مراکز فساد، تباهی، فحشا و موادمخدر شده و کسی جرات نمی‌کند شب‌ها پا به این مناطق تاریخی بگذارد. متاسفانه این خصلت در منطقه غالب شده است.
سادات‌نیا با بیان اینکه خوشبختانه براساس توجه و تغییرات نگاهی که در طول بیش از 20 سال گذشته به مرور جذب این منطقه شده، اظهار می‌کند: به نظر می‌رسد زندگی به این مناطق در حال بازگشت است. شاهد هستیم که خانه‌ها و بناهای قدیمی به مرور در حال خریداری و احیا و تبدیل آنها به گالری‌های هنری، کافه‌ها، هتل‌ها و مهمانسراهاست، خوشبختانه از سوی شهرداری نیز حمایت‌هایی انجام میشود، به مرور خیابان‌ها سنگفرش می‌شوند و غلبه اتومبیل‌های شخصی درخیابان‌ها در حال کاهش است.
مشاور طرح ساماندهی و مرحله نظارت بر اجرا در طرح بلدیه میدان توپخانه با تاکید بر اینکه هنوز در برخی از مناطق تاریخی تهران فکر می‌کنند باید اتومبیل خود را زیر سر گذاشته و بخوابند، می‌گوید: این اتفاق در محوطه‌های تاریخی و فرهنگی یک فاجعه است.
این عضو هیات مدیره انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز ایران، در توضیح روند اجرایی شدن احیای ساختمان بلدیه تهران، توضیح می‌دهد: فوندانسیون طرح در حال اجرایی شدن است، در دوره‌ای به دلیل تغییرات مدیریتی کار متوقف شده بود. بیشترین چیزی که کار را متوقف کرد اختلاف نظر مهدی چمران، رییس شورای سابق شهر تهران بود، او طرح را در مرحله اجرا متوقف کرد و تغییر داد.
شورای شهر از ما بخواهد در صحن شورا پاسخگو باشیم
این عضو کمیته طرح ساماندهی میدان مشق ادامه می‌دهد: خوشحال می‌شوم که شورای شهر تهران به صورت جدی از ما بخواهد تا با حضور در صحن شورای شهر و با کمک همکاران شهرداری در بخش فنی و عمرانی شهر تهران توضیحات کامل را درباره این پروژه بدهیم، یک بازدید محلی داشته باشیم و بگوییم چه اتفاقاتی قرار است در این محوطه رخ دهد. امیدواریم آقایان پشتیبان باشند تا حقوق عمومی در شهر ایجاد شود.
او تاکید می‌کند: بهتر است به جای اینکه بنشینند و فقط بگویند فلان طرح این مشکل را دارد، اول از کارشناسان نظرخواهی کنند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
در حالی که نایب رییسی شورا به ابراهیم امینی رسید؛
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران خبر داد؛
دولت در انتظار رای اعتماد
هشدار اتاق بازرگانی درمورد تداوم رکود؛
مشروط شدن سود سهام عدالت
10 درصد زنان معتاد در پاتوق‌ها «زایمان» می‌کنند
قلب تهران در چاله‌ای تاریخی؛
آسیب‌شناسی نفت 40 دلاری در بازار؛
چشم خریدار!
آی‌سی‌یو
بررسی سخنان شریعتمداری در مجلس در گفت‌وگو با کارشناسان؛
سیکل معیوب اقتصاد ایران
بررسی وضعیت ساخت‌و‌سازهای بی‌پایه منطقه 22 پایتخت؛
تسلط بر متغیرهای اقتصاد کلان
موج پاکسازی کاخ سفید به حلقه نزدیکان ترامپ رسید؛
تسلط بر متغیرهای اقتصاد کلان
یک وزیر و این همه مشکل
جذب سرمایه خارجی و آینده ایران
یک وزیر و این همه مشکل
یک وزیر و این همه مشکل
