روزنامه همدلی
1396/05/23
ایمان یعقوبی روحانی، کابینه و رفتارهای زیگزاگی
سیاست در ایران کم و بیش به نمایش «شو» می‌ماند. ظهور نمایندگان در قالب سلبریتی‌های سیاسی در یکی از ارکان اصلی دموکراسی؛ یعنی مجلس شورای اسلامی، حاصل عمل ناخواسته یا کنشی به یک‌باره نیست. اندکی تامل و تعمق در اصل مسئله نشان از آن دارد که اقدام نمایندگان برای سلفی‌های یادگاری با موگرینی، حاصل همان درون‌سازی‌ها و محدودیت‌های فرهنگی ایرانیان است. این دوگانگی‌ها گویی در ذات ماست. از یک سو محدودیت برای ورود بانوان ایرانی به ورزشگاه و از سوی دیگر سر و دست شکستن برای عکس یادگاری با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، تداعی‌کننده نگاه پر از تناقض ما ایرانی‌ها به پدیده‌های اجتماعی است. طنز ماجرا آن‌جاست که بعضی از نمایندگان نظر مساعدی برای شکستن برخی محدودیت‌ها علیه بانوان ایرانی ندارند. اختفای منِ واقعی و نمایش منِ کاریزماتیک و با پرستیژ، در وجود طیف گسترده‌ای از ایرانیان نهادینه شده است. خودگریزی از نتایج دوگانگی در شخصیت است و مهم‌تر آنکه این دوگانگی موجب بروز رفتارهای زیگزاگی میشود و اصولا شخص مبتلا را غیر قابل پیش‌بینی می‌کند. اینکه برخی به توجیه رفتار نابخردانه‌ای بپردازند و مدعی وجود دست‌های غیبی برای تضعیف و تخریب مجلس شورای اسلامی باشند، خود ریشه در همان فقر فرهنگی دارد. این خصیصه اجتماعی ما از حالت یک ناهنجاری به قالب هنجارهای اجتماعی خزیده است. عادت ناپسند ما در نمایش شخصیت خود در قالبی دیگر، محدود به سیاست‌مداران نیست، اما بروز چنین رفتاری از سوی سیاسیون تاثیر بیشتر و تاثر گزاف‌تری در پی دارد. تعمیم این دوگانگی به عرصه سیاسی چندان سخت نیست، اما همین ساده‌سازی هم نتایج هولناکی به دنبال دارد. مشکل اینجاست که سرنوشت قانون‌گذاری مملکت و تایید کابینه در دست همین نمایندگان با رفتارها و شخصیت‌های دوگانه غیر قابل پیش‌بینی است.پس از انتخابات ۲۹ اردیبهشت ۹۶ و معرفی کابینه حسن روحانی، آنچه اذهان عمومی را به شدت درگیر کرده، این است که دوگانه اصلاح‌طلب – اصول‌گرا، یک شوی سیاسی است. این نگرش بیشتر در میان اقشار پایین‌دست جامعه و آن دسته از دلزدگان سیاسی از طبقات بالاتر نمود بیشتری دارد. از دید نومیدان متوسط و گاه مرفه، دولت ابزار طبقه حاکم (چه اصول‌گرا چه اصلاح‌طلب) برای گسترش و تحکیم هژمونی خود است. مصلحت‌اندیشی بیش از پیش روحانی در معرفی کابینه فراجناحی و نه چندان پرمایه، به این شائبه دامن زده است. با در نظر گرفتن تمام محدودیت‌ها و معذوریت‌های روحانی در معرفی کابینه، اقدام وی را می‌توان منطبق بر ساختار و فرهنگ سیاسی ایران تفسیر کرد. درک شیخ اعتدال از این نقیصه رفتاری و فرهنگی برخی سیاسیون نوظهور صحیح است و با در نظر گرفتن جمیع شرایط نشان‌دهنده بیم و هراس رئیس جمهور از رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی سیاسیون از جناح‌های مختلف سیاسی و به‌خصوص نمایندگان‌شان در مجلس است. روحانی به فراست دریافته است که برای افزایش بهره‌وری باید تن به یک بازی و به تعبیری دیگر معامله سیاسی دهد تا دولتش را از فشار و کارشکنی‌ها در سال‌های آینده وارهاند. وی این ریسک را که برخی وزرای ضعیف پاشنه آشیل دولت در سال‌های آتی خواهند بود، به جان خرید تا رضایت همگان را جلب کند. مشکل اصلی این است که این وزرای ناکارآمد، که بعضا مصلحت سیاسی به ابقا یا انتخاب آنها کمک کرده، باید در مجلسی تایید شوند که نمایندگانش به دوگانگی مبتلا هستند و روحانی با علم به این موضوع سعی دارد اثر موضع‌گیری‌های زیگزاگی را تا حد ممکن کم کند. ریشه این نوسانات رفتاری که موجب نگرانی رئیس جمهور است از منفعت‌طلبی فردی و جناحی تا سهم‌خواهی سیاسی و اقتصادی گسترده است. نباید انتظار داشت که کابینه در مجلس با چالش جدی روبه‌رو شود.برای حسن روحانی فرو کاستن نقش تصمیم‌گیری یک جنبش و جریان سیاسی به اراده رهبران آن، خود نوعی خبط آشکار است، زیرا مروج نگاه خودمحور و دیکتاتورمابانه رهبران جریان است. طرفداران جنبش تحول‌خواه اراده و خواست خود را در انتخابات ریاست جمهوری به خوبی نشان دادند. صلاح آن است حسن روحانی به توده اجتماعی و نقش‌آفرینی و خواست آنها توجه ویژه‌ای کند، نه صرفا به کسب رضایت رهبران جریان اصلاحات تن دهد. اینکه روحانی نتوانست یا نمی‌تواند خواسته اکثریت ملت را در چینش کابینه برآورده کند، هم ناشی از بیم او از بروز رفتارهای دوگانه است و هم مبین یک خصوصیت نهادی جریانات و کنش‌گران سیاسی ایران است.حزب اعتدال و توسعه که با حمایت قاطع اصلاح‌طلبان قدرت یافته است، حال به دنبال تحکیم پایه‌های قدرت خود به عنوان ضلع سوم سیاست است. در همین راستا به نظر می‌رسد اعتدالی‌ها عرصه را بر روحانی تنگ کرده‌اند تا راهی میانه را برگزیند. نه اصلاح‌طلب صرف باشد و نه اصول‌گرای تام. این خود به نوعی رواج خودخواسته دوگانگی رفتاری است که زمینه را برای ظهور مدیران دوزیست بیش از پیش آماده می‌کند. البته این وضعیت بیشتر مورد پسند اصول‌گرایان است. آنها مواجهه با جریان اعتدالی تنها را به مراتب راحت‌تر از مقابله با یک جریان تنومند می‌دانند. نکته‌ای که نباید از آن غافل شد همپوشانی گسترده فکری و عملی اصلاحات و اعتدال در گستره سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است. در این صورت آنچه ضروری به نظر می‌رسد آن است که روحانی اصلاح‌طلبان را از ایفای نقش حمایتی خارج کرده و به بدنه اصلی دولت وارد کند. از آنجا که اصول‌گرایان در هر حال با برخی از موضع‌گیری‌های روحانی و کابینه سر ناسازگاری دارند شیخ دیپلمات بیش از هر زمان به حمایت بدنه اجتماعی و جنبش تحول‌خواه جامعه نیازمند است.
سایر اخبار این روزنامه
نگاهی به سینمای زنده‌یاد علی حاتمی به بهانه زادروزش راوی بیم و امیدهای تاریخی مردم ایران
واکنش رئیس سابق سازمان تربیت بدنی به محرومیت احتمالی شجاعی و حاج‌صفی هاشمی طبا: خطر تعلیق فوتبال ایران وجود دارد
روایت روحانی از حاکمیت آرامش واعتدال بر کشور جمع‌بندی کارنامه دولت یازدهم
فرصت‌های اقتصادی که تنش روسیه با ترکیه، روسیه با اتحادیه اروپا و بحران قطر برای ایران به وجود آورد
جزئیات طرح مجلس برای مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا
قبل از آغاز جلسات بررسی برنامه وزرای پیشنهادی، 4 نفر نامزد حذف از کابینه شده‌اند
وزیر کشورعراق: مقامات سعودی خواستار میانجی‌گری شدند تحول تازه در روابط تهران - ریاض
ایمان یعقوبی روحانی، کابینه و رفتارهای زیگزاگی
واکنش رئیس سابق سازمان تربیت بدنی به محرومیت احتمالی شجاعی و حاج‌صفی هاشمی طبا: خطر تعلیق فوتبال ایران وجود دارد
وزیر کشورعراق: مقامات سعودی خواستار میانجی‌گری شدند تحول تازه در روابط تهران - ریاض
