روزنامه تفاهم
1396/05/18
معاون دفتر برنامه ريزي کلان آب و آبفاي وزارت نيرو تشریح کرد
تفاهم- گروه گزارش: معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو با اشاره به این مطلب که، وزارت نیرو در عرصه تهیه و تأمین آب در بخش سد سازی و آبرسانی به شهرها و روستاها فعالیت‌های گسترده ای داشته و دارد، گفت: رویکرد وزارت نیرو یک رویکرد تقاضا محور بود که پس از اینکه راهبردهای بلند مدت توسعه آب کشور مصوب هیات وزیران در سال 82 ارائه شد، مقرر شد، رویکرد توامان عرضه و تقاضا داشته باشیم. هدایت فهمی با اشاره به اینکه بحث تعادل بخشی، مدیریت تقاضا و تعیین میزان آب قابل برنامه ریزی، از مهم‌ترین مباحث وزارت نیرو است، افزود: تعادل بخشی آب زیرزمینی از سال 82 مطرح بوده و طبق مصوبه شورای عالی آب، دوباره این طرح مطرح شد و برای اولین بار، اعتبارات مناسبی برای این طرح در نظر گرفته شد و تشکیل شوراهای حوضه‌های آبریز و شوراهای هماهنگی حوضه‌های آبریز، از مهم‌ترین مواردی بود که در این دورهمد نظر قرار گرفت. معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه نیز تلاش شده است تا آب به عنوان یکی از مسائل مهم کشور و بخش آب و محیط زیست جزو اولویت‌های این برنامه مطرح باشند، گفت: در مبحث کاهش استفاده از منابع آب زیرزمینی و طرح تعادل بخشی به آب‌های زیرزمینی، مطابق محاسبات وزارت نیرو لازم است، سالانه 11 میلیارد متر مکعب در این بخش کاهش اعمال شود که در همین راستا 15 پروژه طراحی شده که 11 پروژه مربوط به وزارت نیرو است.
8 عامل اصلی ایجاد بحران در منابع آب کشور
هدایت فهمی عوامل اصلی ایجاد بحران در منابع آب کشور را 8 مورد دانست و در ادامه اظهار کرد: یکی از علل اساسی این بحران، افزایش جمعیت است که با توجه به جمعیت 7 میلیونی ایران در 1305 و جمعیت 30 میلیونی در ابتدای انقلاب و جمعیت 80 میلیونی در زمان حاضر، مصارف ما به صورت بی رویه و خارج از استانداردهای جهانی افزایش داشته، بطوری که برای 80 میلیون جمعیت در تمام بخش‌های شرب، صنعت و کشاورزی 100 میلیارد متر مکعب آب مصرف میشود و این استفاده نا درست منابع طبیعی را کاهش داده است. معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو با اشاره به اینکه در تمام دورانی که مدیریت مدرن آب داشتیم از بهره وری بسیار پایین آب برخوردار بودیم، افزود: بهره وری در بخش کشاورزی بسیار پایین است، به طوری که در تولید یک کیلوگرم محصول کشاورزی، حدود 1 متر مکعب آب مصرف می‌کنیم در حالیکه متوسط بهره وری در کشورهای پیشرفته 2.5 تا 3 کیلوگرم با استفاده از یک متر مکعب آب است. فهمی بابیان اینکه در کشور 32 درصد آب به حساب نیامده داشتیم و در زمان حاضر با تلاش‌های وزارت نیرو به حدود 26 درصد رسیده که بیش از 15 درصد آن هدر رفت محسوب میشود، افزود: دربخش صنعت در کشورهای توسعه یافته راندمان و کارایی آب حدود 90 درصد است و در این زمینه نیز از استاندارد جهانی عقب هستیم. وی از تغییر اقلیم به عنوان یکی دیگر از عوامل بحرانی شدن منابع آبی یاد کرد و افزود: آب تجدید شونده کشور در سال‌های اخیر 130 میلیارد متر مکعب بوده ولی امروزه در اثر تغییر اقلیم، افزایش دما و میزان تبخیر، کاهش 10 درصدی بارش‌ها و 25 درصدی، متوسط آب تجدید پذیر کشور به 116 میلیارد متر مکعب کاهش یافته است و حتی در برخی از سال‌ها با رخداد خشکسالی شدید تا حد 104 میلیارد مترمکعب نیز کاهش یافته است. وی، ساختار معیوب اقتصاد آب را به عنوان پنجمین علت بحرانی شدن منابع آبی کشور عنوان و در ادامه اظهار کرد: هزینه دریافتی از مردم در ازای تأمین آب بسیار کمتر از هزینه ای است که از سوی دولت پرداخت میشود، یعنی دولت بابت تولید هر متر مکعب آب 1200 تومان هزینه می‌کند و با مبلغ 400 تا 450 تومان در اختیار مردم می‌گذارد و این مبلغ ناچیز سبب میشود تا مردم در مدیریت مصرف آب به طور جدی مشارکت نکنند، بنابراین بهتر است قیمت‌ها واقعی شوند ولی یارانه مستقیم به بخش کشاورزی پرداخت شود. وی ضعف ساختاری را یکی دیگر از عوامل دانست و ادامه داد: در تمام اجزایی که مدیریت سرزمینی را به عهده دارند، اعم از منابع طبیعی، محیط زیست، کشاورزی و آب، ما ضعف ساختار داریم و ساختارهای ما برای اینکار مناسب نیستند و باید تغییر ساختار دهیم، لذا به تبع این موضوع حفاظت و بهره برداری ما دچار مشکل است که باید اصلاح شود. وی هفتمین مورد را ضعف مدیریت و حکمرانی ناپایدار در همه بخش‌های منابع طبیعی، کشاورزی، محیط زیست و آب دانست و در ادامه ذکر کرد: برنامه‌های آب، محیط زیست، منابع طبیعی و کشاورزی باید از یک به هم پیوستگی در برنامه‌ها برخوردار باشند تا بتوانند معضل بی آبی را با برنامه‌های منسجم و به هم پیوسته مدیریت کنند. وی از تحمیل اشتغال کشور به بخش آب به عنوان آخرین عامل ایجاد بحران یاد کرد و در ادامه گفت: چون مدیران قادر نبودند برای بخش‌های مختلف تأمین اشتغال کنند و خودکفایی در برخی محصولات استراتژیک را با خود کفایی اشتباه گرفتند باعث شدند تا صدمات سنگینی به بخش آب وارد شود. فهمی ادامه داد: برخی اشخاص برای تأمین معیشت و اشتغال در زمین‌های خود، چاه غیر مجازی حفر کرده‌اند و به کشت و زراعت می‌پردازند. این بی برنامگی‌ها سبب ایجاد بحران در سفره‌های زیرزمینی آب شد.
راه‌های برون رفت از چالش بحران آبی
وی با بیان این مطلب که برای آینده آب کشور باید ابتدا، تجدید نظر در حکمرانی آب با رویکرد حکمرانی پایدار در دستور کار قرار گیرد. سپس با تعیین آستانه تاب آوری منابع آب کشور و کاهش میزان مصارف غیر ضروری و غیر اقتصادی با روش‌های سازه ای و غیر سازه ای و مدیریت توامان عرضه و تقاضا، مدیریت آب کشور را سامان دهیم. وی خاطر نشان کرد: باید ضمن ارتقای بهره وری آب، نقشه جامع سازگاری با تغییر اقلیم را تدوین و اجرایی کنیم و تدوین برنامه جامع مقابله با آلاینده‌های آب، اصلاح ساختار اقتصادی آب، بازنگری قوانین و ساختارتشکیلات آب کشور به ویژه شفافیت و تعیین وضعیت معاونت‌های تخصصی وزارتخانه و شرکت‌های مادر تخصصی را در دستور کار وزارت نیرو داشته باشیم.
سایر اخبار این روزنامه
اجرای 9.5 میلیون یورو پروژه مشترک با اتحادیه اروپا
معاون دفتر برنامه ريزي کلان آب و آبفاي وزارت نيرو تشریح کرد
سهم ٢٠درصدی قاچاق در تجارت کشور
تغییر بازار قاچاق دارو از "ناصرخسرو" به "سایت‌های اینترنتی دارویاب"
پول های تنبل زیر چرخ مالیات
وزرای پیشنهادی کابینه دوازدهم به خط شدند
واقعی‌سازی واگذاری‌ها باید ادامه یابد
سرنوشت ارج همچنان در ابهام
دولتی بودن از مشکلات اصلی اقتصاد ایران
رشد صادرات غیرنفتی کشور در سال 1195
حمایت از صنایع کوچک فراتر از یک روز در سال
پنج روش بسیار ساده برای کشت برنج ارگانیک
