روزنامه جهان صنعت
1396/05/15
شاخص‌های توزیع مسکن نسبت به جمعیت بررسی شد؛
اشکان نظام‌آبادی- بازار مسکن ایران با یک تفاوت اساسی در شاخص‌های مربوط به کیفیت زندگی ناشی از «تراکم افراد ساکن در واحدها» بهبود پیدا کرده است. پیگیری شاخص‌های جمعیت و مسکن کشور از دو تحول بزرگ در وضعیت کیفی سکونت در کشور حکایت می‌کند؛ ردیابی آمار موجود در زمینه تعداد اتاق‌های واحدهای مسکونی کشور نشان می‌دهد که دو شاخص «تراکم نفر در واحدهای مسکونی» و «مسکن نسبت به خانوار» در سال‌های اخیر بهبود پیدا کرده است. به گزارش «جهان‌صنعت»، این تحولات به دنبال توسعه فرهنگ شهری و کاهش رشد جمعیت رخ داده است. افزایش ساخت‌و‌ساز مسکن نیز باعث شده تا این شاخص‌ها به طور سالانه بهبود یابد. براساس این تحولات اساسی، تراکم نفر در واحد مسکونی در ایران از 61/6 نفر در سال 45 به 7/3 نفر در سال 93 کاهش یافته است از سوی دیگر شاخص «نفر در اتاق» که تعداد افراد را در مقابل هر اتاق نشان می‌دهد نیز بهبود پیدا کرده؛ این شاخص که معمولا عددی بزرگ‌تر از یک است هرچقدر کوچک‌تر باشد نشان‌دهنده «استقلال بیشتر» اعضای خانواده در واحدهای مسکونی است.«شاخص آسایش» که یکی از معیارهای سازمان ملل برای سنجش کیفیت زندگی افراد است از 52/2 نفر در اتاق در سال 1345 به 20/1 نفر در اتاق در سال 1390 رسیده است. این شاخص در کشورهای توسعه‌یافته حدود 6/0 نفر در اتاق است و در برخی کشورهای فقیر تا 4/2 نفر در اتاق هم رسیده است. با این وجود قیمت بالای مسکن که آن را به یک کالای سرمایه‌ای ارتقا داده در کنار کیفیت پایین ساخت‌و‌ساز باعث شده این بخش از اقتصاد را به یک معضل در ایران تبدیل کرده است؛ در واقع می‌توان گفت با گسترش دارایی‌های ملی در ایران برای همه افراد مسکن وجود دارد اما تصاحب این دارایی‌ها بهای گزافی دارد. بر همین اساس عده زیادی از افراد همچنان نمی‌توانند صاحب خانه شوند.
تحولات شاخص مسکن نسبت به خانوار
«حجم مسکن نسب به خانوار» نیز از دیگر شاخص‌هایی است که ایران در دهه‌های گذشته با آن درگیر بوده است. بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مدت‌های زیادی است که این معضل را پشت‌سر گذاشته و به دنبال برنامه‌های حمایتی برای کاهش هزینه‌های مسکن در خانوار هستند. «تراکم خانوار در واحد مسکونی» شاخص دیگری است که برای سنجش حجم مسکن موجود نسبت به خانواده‌ها در یک جامعه استفاده میشود؛ این شاخص در سال‌های گذشته روند مثبتی داشته است و میزان آن از 289/1 در سال 1345 به 054/1 در سال 1390 رسیده است.
بهبود این شاخص و نزدیکی آن به استانداردهای جهانی نشان‌دهنده توسعه بازار مسکن در چشم‌انداز یک دهه گذشته است اما همچنان معنایش این است که از هر هزار خانواده 45 خانواده فاقد مسکن هستند. انتشار آمار «سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395»، نیز کمک بیشتری به پیگیری این وضعیت می‌کند. این آمار نشان می‌دهد که سکونت در واحدهای مسکونی بین 50 مترمربع و کمتر افزایش یافته و به حدود 10 درصد رسیده است؛ این وضعیت در کنار گزارش‌های غیررسمی از «پذیرش سکونت اشتراکی چندخانواده در یک مسکن» نیز زنگ خطر کاهش کیفیت زندگی میان اقشار کم‌درآمد را به صدا درآورده است.
120 هزار مورد زندگی اشتراکی
براساس آمار سرشماری سال 85، 120 هزار خانوار در کل ایران هستند که از دو خانوار بیشتر در واحدهای مسکونی 50 متر و کمتر زندگی می‌کنند. کمال اطهاری، کارشناس اقتصاد مسکن چندی پیش در گفت‌وگو با تسنیم گفته بود: «اگر میانگین خانوار را چهار نفر در نظر بگیریم، سرانه هر فرد به‌طور متوسط حدود شش مترمربع خواهد شد درحالی‌که سرانه حداقلی برای هر فرد به‌طور متوسط باید 12 مترمربع باشد. از میان یک‌‌میلیون و 400 هزار نفری که در واحدهای مسکونی 50 مترمربع و کمتر زندگی می‌کنند در یک‌‌میلیون و 370 هزار واحد مسکونی یک خانوار زندگی می‌کند و حدود 50 هزار واحد مسکونی، دارای دو خانوار یا چند خانوار به‌عنوان ساکن هستند.»
در آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 95 مشخص شد که 22830003 واحد مسکونی در کشور وجود دارد اما تعداد واحدهای مسکونی بادوام که دارای اسکلت فلزی یا بتنی باشند در سال 85 حدود 5988999 واحد بوده است.
با توجه به اینکه نتایج تفصیلی سرشماری سال 95 هنوز اعلام نشده در صورتی این آمار را ملاک قرار دهیم دست‌کم حدود 16 میلیون واحد مسکونی در وضعیت بادوام قرار ندارند.
این واقعیت را عباس آخوندی، وزیر راه‌وشهرسازی نیز بارها به تصویر کشیده است. او گفته که: «سرعت رشد جمعیت چه در شهرها و چه در روستاهای کشور کاهش خواهد یافت و آنچه در حال حاضر بیشترین اهمیت را دارد بهبود شاخص کیفیت زندگی است زیرا براساس بررسی‌ها هنوز در ایران وضعیت مسکن ۱۹ میلیون نفر مثبت ارزیابی نمی‌شود. وزیر راه‌وشهرسازی معتقد است: «آنچه آمارهای سال‌های گذشته نشان می‌دهد قطعی بودن کاهش سرعت رشد جمعیت در سطح کشور است. از این‌رو محور اصلی برنامه‌ها در این حوزه باید به سمت بهبود شاخص‌های کیفیت زندگی برود. پیش‌بینی ما این است بیش از آنکه تقاضای جدید برای مسکن به وجود آید، بحث افزایش سرعت و شاخص کیفیت مسکن مدنظر متقاضیان قرار گیرد.
با وجود انتشار نتایج کلی سرشماری نفوس و مسکن سال 95 جزییات بیشتری در مورد تعداد اتاق‌های واحدهای مسکونی ارائه نشده است اما تحقیقات میدانی نشان می‌دهد که رکود طولانی‌مدت در سال‌های اخیر تاثیر زیادی بر این شاخص داشته است. اگرچه ممکن است «تراکم نفر در اتاق» در سال‌های گذشته بهبود پیدا کرده باشد اما کارشناسان می‌گویند: «تعاریف مرکز آمار از شمارش خانوارهای دسته‌جمعی تغییر کرده و باید در انتظار آمارهای تفصیلی بود.»
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
جامعه بین الملل با ایران منافع مشترک دارد
در مجلس
ورود بانک های چینی به شبکه بانکی کشور
افزایش درز اطلاعات در دوران ترامپ
انتظار طبیعی بخش‌خصوصی از وزیر صنعت، معدن و تجارت؛
شاخص‌های توزیع مسکن نسبت به جمعیت بررسی شد؛
افزایش تکدی‌گری کودکان در تهران؛
وقتی حامد زمانی هم بعللله!
رابطه مشروطه با نفر دوم کره‌شمالی!
رییس‌جمهور دوازدهم و چشم‌انداز موفقیت
نقش مسوولان و واسطه‌ها در ایجاد بازار سیاه کالاهای اساسی؛
روحانی زیر تیغ یارانه نقدی
گشت و گذاری در دیار سرداران جنگل؛
چالش دولت دوازدهم کمتر است
اهمیت حضور موگرینی در تحلیف
روحانی در مراسم تحلیف با حمایت از نیروهای مسلح:
تحقیق؛ به نام دانشجو به کام استاد!
دولت و گرداب تعارض منافع
