روزگار تلخ شکر شيرين شد


کورش شرفشاهي
k.sharafshahi@gmail.com

نخستين جشن ملي توليد شکر با حضور محمود حجتي وزير جهاد کشاورزي، محمد نهاونديان رييس دفتر رئيس جمهور، غلامحسين شافعي رييس اتاق بازرگاني ايران و مهندس اشرف رييس هيئت مديره انجمن صنايع قند ايران در سالن کنفرانس اتاق بازرگاني، صنعت و کشاورزي ايران برگزار شد.
در اين مراسم رييس هيئت مديره انجمن صنايع قند ايران گفت: واردات بي رويه شکر در سال ٨٧ باعث کاهش توليد به اين صنعت و خروج ارز از کشور شد که ضربه سنگيني به اقتصاد کشور وارد کرد.به گزارش ايلنا مهندس اشرف رييس هيئت مديره انجمن صنايع قند ايران اظهار کرد: آمارها نشان مي‌دهد که از سال ٨٧ تاکنون جهش چشم گيري در بهره وري از هر هکتار داشته‌ايم. در سال ٨٧ از ١٧٩ هزار هکتار ٦ ميليون تن چغندر و نيشکر برداشت داشتيم که در سال ٩٥ به ١٢ هزار هکتار سطح زير کشت رسيد که برداشت چغندر و توليد شکر به ٨٥ درصد افزايش يافت و رشد ١٠ درصدي داشت.وي افزود: در اين مدت ظرفيت کارخانجات هم ٣ برابر افزايش يافت. در بخش نيشکر هم توسعه چشم گيري داشتيم. ما در مجموع ٩.٥ تن شکر در هر هکتار توليد کرديم در حالي که پيش از اين ٤.٣ تن بوده است.اشرف عنوان کرد: از سال ٦٠ تا ٩٥ ما توليد چغندر قند را داشتيم اما در سال ٨٧ به کمترين ميزان توليد در ٥٠ سال اخير رسيد که دست آورد واردات بود.وي افزود: در سال ٨١ کل توليد يک ميليون و ٤٠ هزار تن شکر بود و در سال ٨٥ به يک ميليون و ٢٥٠ تن رسيد اما از سال ٨٧ به کمترين ميزان خود رسيد که علت آن سياست‌هاي دولت نهم و دهم بود. در سال ٩٢ توليد به يک ميليون و ١٢٣ هزار تن رسيد و پس از آن هر سال به صورت متوسط ١٠٠ تن افزايش داشته‌ايم.دبير اتاق بازرگاني در پايان گفت: در دوره دولت نهم و دهم واردات شکر به ١٢ ميليون تن شکر رسيد که به ارزش ٥.٦ ميليارد دلار بود اما در سال ٩٢ به ٢.٢ ميليون تن واردات رسيد که تنها ٩٧٠ ميليون دلار شد. در سال ٩٦ پيش بيني شده که يک ميليون و٥٠٠ هزار تن شکر توليد خواهد شد که نياز به خارج تنها ٥٠٠ هزار تن خواهد بود.


واردات کمر توليد را شکست
در ادامه اين نشست وزير جهاد کشاورزي گفت: توليد شکر سرلوحه کار کشاورزان قرار گرفت و اين کار بدون همکاري و همراهي بخش خصوصي و دولتي امکان‌پذير نبود. محمود حجتي گفت: ما نبايد اين کار را که در رابطه با صنعت قند و شکر شروع کرده‌ايم نيمه کاره بگذاريم. تمام فرازونشيب‌هايي که پشت سر گذاشته‌ايم و مشکلات را بايد آسيب‌شناسي کنيم. بايد دليل افت توليد در سال 87 را بررسي کنيم با تلاش روزافزوني که کشاورزان انجام داده‌اند و مقدماتي که بخش‌هاي مختلف و مسئولان فراهم کردند توفيق توليد شکر به دست آمد و در سال 95 يک ميليون و 650 هزار تن توليد داشتيم که افزايش 50 درصدي را نشان مي‌دهد.وي افزود: امروز به راحتي مي‌توانيم در بخش شکر به خودکفايي برسيم ارزش افزوده و آثار اقتصادي اين امر منافع کشور را در پي دارد. در اقلام کالاهاي اساسي بازار واردات عمدتا هيچ سودي براي کشور ندارد ما در گذشته با مشقت بسيار دلار تهيه مي‌کرديم و با چند واسطه شکر وارد مي‌کرديم که اين امر اقتصاد کشور را به زمين زد.حجتي تصريح کرد: کشت پاييزه چغندر قند کليد توليد کشور است. اين توليد مصرف آب را 1.4 درصد کاهش داده است. ما در تابستان محدوديت منابع آب داريم اما در پاييز به خاطر سردي هوا و کاهش تبخير مي‌توانيم همراه با استفاده از آب سرد توليد را افزايش دهيم.وي افزود:‌ ما در کشور اقليم مناسب کشت پاييزه را داريم. طبق تجربه سال گذشته از طريق کشت پاييزه موفق به توليد 700 هزار تن چغندر شديم که اين محصولات در مناطقي از ايلام، کرمانشاه و فارس است. توليد چغندر نياز فني توليدات کشور است که باعث از بين رفتن علف‌هاي هرز و افزايش توليد گندم مي‌شود.وزير جهاد کشاورزي با اشاره به واردات بي‌رويه شکر در سال 85 خاطرنشان کرد: اتفاقي که درسال 85 افتاد اين بود که تعرفه واردات شکر از نيمه دوم سال 84 تا نيمه اول سال 85 پنج بار کاهش پيدا کرد تا به صفر رسيد. دو ميليون و 570 هزار تن شکر وارد کشور شد در حالي که نياز کشور تنها 500 هزار تن بود و اين يک فاجعه براي صنعت کشاورزي بود که باعث شد کشاورزان در سال بعد به جاي کشت چغندر سيب زميني بکارند و همين امر باعث افزايش اين محصول و رکود در بازار شد.وي افزود: ما در حال حاضر تنها به 500 هزار تن شکر نياز داريم و باقي آن را توليد مي‌کنيم.حجتي در رابطه با اوضاع نابسامان روغن در کشور تاکيد کرد: ما وضع‌مان در روغن خوب نيست. تير و مرداد 92 کشور به روغن نياز داشت اما نمي‌توانست توليد کند. وابستگي 90 درصدي نياز روغن به خارج به هيچ عنوان خوب نيست ما در روغن نيز نياز داريم تا به اين توليد برسيم.وي افزود: امسال بيش از سه برابر سال گذشته توليد دانه کلزا داشتيم که بيش از 300 هزار هکتار سطح زير کشت را شامل مي‌شود. ما رکورد توليد کلزا در جهان را در کرمانشاه شکستيم که اين رقم 9.5 تن در هکتار بود و 4 تن روغن در هکتار توليد شد.وزير جهاد کشاورزي در پايان گفت: ما اميدواريم با کمک اتاق بازرگاني ايران بتوانيم اين وابستگي روغن به خارج را کاهش دهيم. بايد منافع ملي را در نظر بگيريم و مشکلات کشور را حل کنيم.
توقع اشتغالزايي از دولت نابجاست
در ادامه اين مراسم رئيس دفتر رئيس جمهور گفت: بخش کشاورزي ما براساس گزارشات ارائه شده توانسته در توليد چغندر، قند و شکر عملکرد مناسبي داشته باشد و توليد اين محصول را از 31 تن در يک سال به 53 تن در سال 85 برساند.وي افزود: در طول سه تا 4 برنامه گذشته در بخشهاي ديگر نتوانستيم شاهد افزايش بهره‌وري مناسبي باشيم به طوري که در اين برنامه‌ها تاکيد شده است که بايد يک سوم رشد از محل افزايش بهره‌وري صورت گيرد.رئيس دفتر رئيس جمهور ادامه داد: گزارش امروز نشان مي‌دهد اين کار (افزايش بهره‌وري) در کشور شدني است و مي‌توان بازدهي را بالا برد.نهاونديان تصريح کرد: در بخش کشاورزي افزايش بهره وري تنها محدود به چغندر قند نيست بلکه در بخش توليد گندم نيز عملکرد ما بالا رفته است و با وجود اينکه سطح زيرکشت افزايش نيافته ميزان استحصال افزايش يافته است.وي گفت: براي درآمد و رشد بيشتر نبايد مرتب به دنبال پول نفت بگرديم و با افزايش بهره‌وري از طريق افزايش بهره‌وري با منابع موجود مي‌توان عملکرد مناسبتري داشت.رئيس دفتر رئيس جمهور با اشاره به نقش مرکز مطالعات آب و کشاورزي اتاق بازرگاني در بهبود راندمان بخش کشاورزي گفت: با تاسيس مرکز مطالعات آب و کشاورزي در اتاق بازرگاني به موضوع کشاورزي و استفاده ازمنابع آبي به صورت بلندمدت نگاه شده است و برخلاف تصور معمول بخش خصوصي خود به صورت بلندمدت به مسائل نگاه کرده است.نهاونديان ادامه داد: بحران آب مسئله جدي در کشور به حساب مي‌آيد و در واقع اگر اين فاجعه ادامه پيدا کند منجر به نابودي مخازن تحت‌العرض مي‌شود و با نابودي اين منابع ديگر امکان ذخيره‌سازي دوباره حتي با افزايش ميزان بارندگيها وجود نخواهد داشت و در واقع يک انهدام طبيعت صورت مي‌گيرد.وي افزود: در دولت يازدهم به موضوع آب بيشتر از گذشته توجه شده است و اميدواريم که اين توجه ادامه پيدا کند و نهضت بهينه‌سازي، بهره‌برداري از منابع آبي بايد در همه بخش‌ها باشد.رئيس دفتر رئيس جمهور گفت: دولت نمي‌تواند شغل دولتي براي همه ايجاد کند و منابع درآمد دولت در دهه‌هاي اخير از منابع نفتي کاهش يافته است.وي افزود: توقع بيش از اندازه از درآمدهاي دولت منجر به ناکامي‌ها است. با بودجه عمراني دولت نمي‌توان اشتغالزايي ايجاد کرد.نهاونديان گفت: اينکه توقع داشته باشيم دولت با اين وضعيت خود اشتغالزايي کند عمل درستي به حساب نمي‌آيد، بلکه بايد دولت از محيط کسب و کار حمايت کرده و بر آن نظارت کند تا بخش خصوصي بتواند با عدالت کار کرده و زنجيره‌هاي توليد و عرضه را ايجاد کند.رئيس دفتر رئيس جمهور گفت: بخش خصوصي نبايد از برنامه‌ريز‌هاي 10 تا 30 ساله هراس داشته باشد و اين دولت است که مي‌تواند امنيت سالم براي سرمايه‌گذاران را ايجاد کند.وي با بيان اينکه اشتغالزايي بايد توسط کارآفرينان صورت گيرد، گفت: در موضوع توليد و اشتغال نيز بايد به بازار آن توجه شود تا از اين طريق بتوان توليد و اشتغالي پايدار داشت. رئيس دفتر رئيس جمهور با اشاره به صحبتهاي خود با روحاني درباره نقش شوراي گفت‌وگو در دولت دوازدهم گفت: براساس صحبت‌هاي صورت گرفته با رئيس جمهور به دنبال افزايش نقش‌آفريني شوراي گفت‌‌وگو در دولت دوازدهم هستيم و با تجميع اظهارات و صحبتهاي صورت گرفته در اين شورا مي‌توان از آن براي بهره‌گيري در امور استفاده کرد.وي با بيان اينکه افزايش بهره‌وري نيازمند افزايش بهره‌مندي است گفت: با افزايش بهره‌مندي مي‌توان افزايش بهره‌وري را ايجاد کرد و با عدالت اجتماعي مي‌توان بهره‌مندي و بهره‌وري را افزايش داد. در بخش کشاورزي نيز مهم است که کشاورز از توليدات احساس بهره‌مندي بيشتر و معيشت خود را تامين کند.
توليد ملي در وضعيت نامتعارف
در ادامه اين مراسم رئيس اتاق بازرگاني ايران گفت: دستيابي به اين رکورد بالا در توليد شکر در کشور با توجه به شرايط کمبود آب که مايع اصلي توليد اين محصول بوده، بيانگر آن است که دستيابي به غير ممکن‌ها امکان پذير است.غلامحسين شافعي گفت: دستيابي به توليد ملي شکر در وضعيت نامتعارف اقتصادي نشانگر همکاري و همدلي دست اندرکاران و مديريت منظم و مدون در اين حوزه براي رسيدن به اين هدف است.وي اظهار کرد: دستيابي به اين رکورد بالا در توليد شکر در کشور با توجه به شرايط کمبود آب که مايع اصلي توليد اين محصول بوده، بيانگر آن است که دستيابي به غير ممکن‌ها امکان پذير است.رئيس اتاق ايران بيان کرد: کشور ما در صنايع غذايي همانند شيرخفته اي بوده که اگر بيدار شود بخش زيادي از سهم بازار جهاني را به خود اختصاص خواهد داد که البته تأمين منابع آبي نقش تأثيرگذاري را در اين امر خواهد داشت‌.شافعي عنوان کرد: افزايش توليد شکر طي سال‌هاي گذشته و دستيابي به رکوردي که در تاريخ اين صنعت بي سابقه است، بايد به طور‌ جدي مورد تحليل و بررسي قرار گرفته تا در ديگر بخش‌هاي کشاورزي استفاده شود.وي افزود: اميدوارم تا اين روند روبه رشد در دولت پيش رو هم ادامه دار و در مسير شکوفايي بيش از پيش قرار گيرد.