روزنامه جهان صنعت
1396/05/02
سمت‌وسوی سفر اردوغان به خلیج‌فارس
دکتر صلاح‌الدین هرسنی* - در شرایطی که تحریم کشور‌های شورای همکاری خلیج‌فارس به دنبال بحران عربی علیه قطر ادامه دارد، رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه در راستای کمک به حل بحران عربی به عربستان، کویت و قطر سفر کرده است. همچون گذشته این سفر اردوغان در راستای تمایلات و گرایش جدید ترکیه به نقش‌یابی در تحولات منطقه صورت می‌گیرد. البته باید دانست که ورود ترکیه به حل بحران عربی مسیر این بحران را به کدام سمت می‌برد و آیا در اساس تلاش آنکارا به دنبال تلاش‌های برلین، لندن، واشنگتن و پاریس به حل بحران عربی کمکی خواهد کرد؟نظر به سمت‌وسوی مخرب و ایذایی ترکیه در تحولات دوران اخیر منطقه به نظر نمی‌رسد اقدام آنکارا بتواند کمکی به حل بحران عربی کند. این بیشتر به جهت علقه‌ها و گرایشات سعودی‌محور مقامات آنکاراست. بدون تردید ورود ترکیه به بحران عربی موجب وخامت بحران میشود و این بیشتر به جهت منویات جاه‌طلبانه و تمایلات نارسیسیستی و توسعه‌طلبانه رهبران حزب عدالت و توسعه است. تنها فایده و لطف ورود ترکیه در حل بحران عربی آن است که این کشور می‌تواند از حجم اقدامات تنبیهی علیه آل‌ثانی بکاهد و این بیشتر به خاطر همسویی مواضع ترکیه و قطر در قبال جنبش اخوان‌المسلمین است. به واقع ورود ترکیه به بحران عربی بیشتر به معنای تکمیل صفحه پازل سیاست محافل عرب و نقش‌یابی جدید این کشور به کمک و محوریت سعودی است. بنابراین در پرتو چنین سیاستی است که تلاش آنکارا در جده، کویت و دوحه سمت‌وسو‌های دیگری پیدا می‌کند که قبل از هر چیز متوجه ایران است.
در این ارتباط به نظر می‌رسد عربستان و حتی کویت با توجه به تحرکات ضدایرانی آن، پشتوانه و لجستیک ترکیه برای نقش‌یابی جدید در منطقه شوند. عربستان این نقش‌یابی جدید آنکارا را پاداش بحق خدماتی می‌داند که اردوغان آن را از فردای کنفرانس کشور‌های اسلامی در استانبول در قبال ملک سلمان انجام داده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد هدف اصلی اردوغان در این سفر پیوستن به جبهه ضدایرانی محافل عربی و تلاش برای مقابله و مهار ایران به منظور جلوگیری از گسترش نقش‌یابی آن در منطقه است چراکه ترکیه همانند عربستان و مجموعه‌های اسراییل‌محور از نقش‌یابی ایران رضایت و دل خوشی ندارد. محققا اردوغان قرار گرفتن در محور عربی را واجد مطلوبیت‌های راهبردی بهتری می‌داند بنابراین تحت سیاست اغوا و ترغیب مقامات سعودی تلاش می‌کند نقش جدید خود را در منطقه بازخوانی کند.
در سطح دیگر آنکارا در سایه رفتار‌های پاندولی خود درصدد فرصت‌هایی است که بتواند به جایگاه‌یابی نقش آن در منطقه کمک کند. بنابراین بخشی از اهداف اردوغان در این سفر بازتعریف فاز جدید از راهبرد‌ها در قبال تحولات عراق و سوریه است. در این ارتباط و در شرایطی که عملیات آزادسازی موصل به پایان رسیده است، واهمه و هراس عربستان و ترکیه از قدرت‌گیری هرچه بیشتر شیعیان و به ویژه نگرانی در باب گسترش نفوذ نیروهای حشد الشعبی و اتخاذ سازوکاری برای تضمین جایگاه اعراب سنی در آینده عراق، مهم‌ترین مسایلی هستند که بدون شک مقامات ترک و سعودی را به تکاپوی اتخاذ سیاستی جدید خواهد انداخت. در همین ارتباط از آنجا که از اهمیت ترکیه و عربستان در جنگ سوریه به جهت نقش ایران کاسته شده است، این دو کشور تلاش دارند در سایه راهبرد هماهنگ‌سازی، خود را برای نقش‌آفرینی در آینده سوریه آماده کنند. این رفتار ترکیه به معنای خروج از انزوا و خیز دوباره برای جایگاه‌یابی در جغرافیای خاورمیانه است.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com
سایر اخبار این روزنامه
رویکردهای تجزیه‌طلبانه بستری برای طمع‌ورزی دشمنان عراق
گفت‌‌وگو با ایرج رودگرکیا، پژوهشگر تاریخ
رشد بورس ظاهری است
جنگ از پیش باخته
تغییر «الگوی متراژی» در واحدهای مسکونی کشور در دهه اخیر؛
تعرفه اینترنت نامحدود تصویب شد
سناریوهای پیش روی وزرا در نشست تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک؛
عضو هیات‌مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان ایران هشدار داد؛
آقازاده‌ها گروهی حمله می‌کنند!
ژن خوب، ژن بد!
تصادف خطرناک تهران- واشنگتن
پیشنهاد پارلمان بخش‌خصوصی برای چیدمان کابینه دوازدهم؛
افزایش تحمیل هزینه های متقابل
گذر 60 درصد ایرانیان
سمت‌وسوی سفر اردوغان به خلیج‌فارس
تصادف خطرناک تهران- واشنگتن
پیشنهاد پارلمان بخش‌خصوصی برای چیدمان کابینه دوازدهم؛
گذر 60 درصد ایرانیان
بررسی تاثیر نوسانات نرخ ارز بر شاخص های اقتصاد ایران در چند دهه اخیر از نگاه کارشناسان؛
