کودتای اصولگرایان علیه اصلاح‌طلبان

نادر کریمی‌جونی- خاطره کابینه سازندگی تکرار می‌شود؟ هنگامی که مرحوم آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی به قدرت رسید، محافظه‌کاران و چهره‌های جناح راست که از راهیابی به کابینه‌های میرحسین موسوی باز مانده بودند، به رییس‌جمهور فشار آوردند که از این چهره‌ها در دستگاه‌های اجرایی استفاده کند و به این ترتیب از بسیاری از مقامات دولتی، چه در سطح وزیر و چه در مقام‌هایی دیگر و از جمله معاون یا مشاور رییس‌جمهور، از چهره‌های محافظه‌کار موسوم به جناح راست استفاده شد چنان‌که در آن کابینه که به کابینه سازندگی معروف شد، از افرادی مانند محمدخان، میرسلیم، بشارتی، ولایتی و... که نزدیکی قابل مشاهده و آشکاری به جناح راست داشتند، استفاده شد.
اکنون و پس از اخراج محافظه‌کاران و اصولگرایان به ویژه اصولگرایان افراطی از مناصب انتخابی به نظر می‌رسد محافظه‌کاران دوباره دست به کار شده‌اند تا با وارد کردن فشار به حسن روحانی ترکیب کابینه را آنچنان که خود می‌پسندند، تعیین کند. با توجه به اینکه اکثریت مجلس در دست اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان قرار دارد، اصولگرایان و افراطی‌ها برای قبولاندن و دیکته کردن خواست خود به رییس‌جمهور از اهرم‌هایی قدرتمندتر از مجلس استفاده کرده‌اند. به‌عنوان مثال محافظه‌کاران ممکن است تهدید کنند که در صورت عدم حضور چهره‌های محافظه‌کار در کابینه بعدی اصلاح‌طلبان برای دور بعد نباید به تایید صلاحیت امید داشته باشند یا سختگیری‌هایی علیه ایشان اعمال خواهد شد که دولت آنان را منفعل کند.
اصولگرایان در کابینه نخست حسن روحانی نیز علاقه‌مند به حضور در کابینه داشتند و بی‌توجهی به این علاقه ایشان، باعث شد چند وزیر کابینه برای دفعات مکرر از گرفتن رای اعتماد ناتوان بمانند. در واقع اصولگرایان با رای اعتماد ندادن به وزرای یادشده به حسن روحانی اعتراض می‌کردند که چرا در دولت به سهم آنان بی‌توجهی شده است. اما روحانی زیر بار این فشار نرفت و با معرفی چندباره وزرا، حاضر نشد محافظه‌کاران را به کابینه راه دهد.
ولی برای کابینه دوم، مزاحمت اصولگرایان در مجلس وجود ندارد و همین امر رفتار اصولگرایان ارشد و حکومتی را رادیکال‌تر کرده است. در این جهت حتی کودتای اصولگرایان علیه اصلاح‌طلبان هم محتمل است. در این رابطه برخی چهره‌های ارشد محافظه‌کار مانند برادران لاریجانی و حتی مقامات بالاتر توصیه‌هایی کرده‌اند که بی‌توجهی به آنها ممکن است تبعات ناخوشایندی داشته باشد. قرائن روشنی وجود دارد که در کابینه بعدی بیژن نامدارزنگنه به دلیل عدم همراهی با نهادهایی که دست‌اندرکار فعالیت‌ها و پروژه‌های نفت و گاز بوده‌اند نباید حضور داشته باشد. آخوندی هم که دست مقاطعه‌کاران قدرتمند حکومتی را از پروژه‌های پرسود عمرانی قطع کرد هم مورد غضب قرار گرفته و دیگر نمی‌تواند حسن روحانی را همراهی کند. صالحی‌امیری هم که در بسیج افکار عمومی به نفع حسن روحانی نقش‌هایی هرچند ضعیف ایفا کرد هم باید از شمار وزرا اخراج شود.
دیروز و پس از برگزاری جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی برخی نمایندگان در میان خبرنگاران حاضر شدند و مذاکراتی که هم‌اکنون در جریان است تا فهرست کابینه تکمیل شود را افشا کردند. از جمله این گفتارها مشورت‌هایی است که حسن روحانی با مقام معظم رهبری انجام داده است. در این مذاکراتی که روحانی با مقام‌های گوناگون انجام داده، گاهی توصیه‌های موکدی نیز صورت گرفته و کاملا قابل درک است که حسن روحانی برای پرهیز از تشدید تنش‌ها و مخاطرات ناشی از آن به این توصیه‌ها تن دردهد.