ایران به دنبال جنگ با عربستان نیست

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز دوشنبه، در اندیشکده «شورای روابط خارجی» آمریکا سخنرانی کرد و سپس به سؤالات حاضران در این نشست پاسخ داد. موضوع نشست این اندیشکده، تحولات خاورمیانه و راه‌حل‌ پیشنهادی ایران برای حل بحران‌های جاری است. در این نشست، برخی از دیپلمات‌های سابق آمریکایی، صاحب‌نظران و نخبگان سیاست خارجی آمریکا و نمایندگان رسانه‌های مختلف جهان حضور داشتند. 
خودتان را مسخره نکنید! 
«ریچارد هاس»، رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی، میزبان این نشست بود؛ او از ظریف درباره ادعای ریچارد تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا درباره تغییر رژیم ایران می‌پرسد. ظریف در پاسخ به او می‌گوید: «تأثیر این مسئله بر دیدگاه ما این است که متوجه می‌شویم آمریکا از تاریخ عبرت نمی‌گیرد. آمریکا در ایران در سال ۱۹۵۳ دست به تغییر رژیم زد و می‌بینید که این حرکت چه برایندی برای آمریکا داشت. آمریکا از زمان انقلاب، سیاست تغییر رژیم را دنبال می‌کند. این روند در دوره ریاست‌جمهوری اوباما رسما متوقف شد؛ هرچند به اعتقاد ما در عمل این نبود». به گفته ظریف، تفاوت میان ایران و هم‌پیمانان آمریکا در منطقه این است که ما مشروعیت و قدرت خود را از مردم می‌گیریم. واقعیت این است که ما در ۳۸ سال گذشته تحت فشار بوده‌ایم. همه کشورهای منطقه ما نوعی چتر خارجی دارند؛ یا از طریق ناتو یا پشتیبانی مستقیم آمریکا. اما ایران چنین وضعیتی ندارد. ما چطور بدون هیچ حمایت خارجی قادر به ادامه بوده‌ایم؟ علت این است که به مردم خود متکی هستیم. 
به گزارش ایسنا، او این‌طور ادامه می‌دهد: «این مردم ۱۰ ساعت در صف بودند تا در انتخابات ریاست‌جمهوری رأی دهند. ژنرال ماتیس چند روز پیش گفت ایرانی‌ها حق انتخاب ندارند و آیت‌الله، رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کند و این‌گونه توضیح داد که انگار ترامپ در آمریکا رئیس‌جمهور بعدی را انتخاب کند. مردم ۱۰ ساعت در صف می‌ایستند که رئیس‌جمهوری را انتخاب کنند که از قبل انتخاب شده است؟! شاید مردم داخل ایران شست‌وشویی مغزی شده‌اند! ایرانی‌ها در لس‌آنجلس چهار ساعت در صف می‌ایستند که رئیس‌جمهوری را انتخاب کنند که از قبل مشخص است؟! خودتان را مسخره نکنید! به واقعیت‌ها بنگرید. تغییر رژیم در ایران جواب نمی‌دهد؛ زیرا ایران کشوری نیست که برای بقا و مشروعیت خود به آمریکا وابسته باشد». 


با تیلرسون گفت‌وگو نداشتم
«با رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا گفت‌وگویی نداشته‌‌ام، اما این به این معنا نیست که احتمال تعامل در آینده وجود ندارد». این را ظریف در پاسخ به تعامل او با تیلرسون می‌گوید. او معتقد است: «تسلیحات هسته‌ای، امنیت هیچ کشوری را تأمین نمی‌کند». 
تحریم جواب‌گو  نیست
 وزیر امور خارجه درباره تحریم‌های آمریکا علیه برنامه هسته‌ای ایران چنین پاسخ داد: «آمریکا باید رویه خود را در قبال تحریم‌ها تغییر دهد. وقتی آمریکا تحریم‌های هسته‌ای را علیه ایران آغاز کرد، ما ۲۰۰ سانتریفیوژ داشتیم که پس از تحریم‌ها و در زمان مذاکرات این تعداد به ۲۰‌ هزار سانتریفیوژ رسید. پس نتیجه این تحریم، ۱۹‌هزار‌و ۸۰۰ سانتریفیوژ بیشتر بوده است. تحریم‌ هیچ‌گاه کارآمد نبوده است. به‌عنوان فردی که در سال ۱۹۸۲ پایان‌نامه ارشد خود را درباره تحریم‌ها نوشته‌ام، می‌گویم که تحریم جواب نمی‌دهد». 
رفراندوم نتیجه فاجعه‌باری دارد
ظریف درباره موضع ایران در قبال استقلال کردها و رفراندومی که می‌خواهند در اقلیم کردستان عراق برگزار کنند، گفت: «به اعتقاد ما، رفراندوم گزینه درستی نیست و نتیجه فاجع1ه‌باری برای عراق به دنبال خواهد داشت. تأثیر این کار برای امنیت عراق و منطقه فاجعه‌بار خواهد بود. ما به دوستان خود در کردستان عراق که همگی از بارزانی گرفته تا سایرین دوست ما هستند، توصیه کرده‌ایم که این کار را نکنند. به نظر من، این نظر مشترک همه کشورهای منطقه است. بااین‌حال معتقدم سیاست‌های ضدکردی در هر‌جای منطقه نتیجه عکس خواهد داد».  سپس، هاس از ظریف درباره سیاست‌های ترکیه در قبال کردها پرسید؛ ظریف پاسخ داد: «من در امور داخلی سایر کشورها مداخله نمی‌کنم. من صرفا تحلیلگری هستم که نکات تحلیلی مطرح می‌کنم». 
جنگ داخلی یمن به نفع هیچ‌کس نیست
ظریف در بخش دیگری از صحبت‌های خود به وضعیت یمن و رابطه ایران و عربستان اشاره کرد: «امیدواریم مناقشه یمن به درگیری مستقیم میان ایران و عربستان سعودی منجر نشود. جنگ داخلی یمن به نفع هیچ‌کس نیست».  وزیر امور خارجه کشورمان درباره خطر جنگ میان دو کشور تأکید کرد: «ایران مسلما امیدوار است وارد چنین جنگی با عربستان نشود. ایران و عربستان لازم نیست یکدیگر را در منطقه خاورمیانه نادیده بگیرند». او افزود: «هرچند دو کشور درباره یمن و سوریه توافق نظر ندارند، اما می‌توانند برای پایان این مناقشه‌ها با هم همکاری کنند». 
خروج از توافق هسته‌ای، راهکاری برای مقابله با بدعهدی ترامپ
وزیر امور خارجه ایران، همچنین در مصاحبه‌ای که با نشریه «نشنال‌اینترست» آمریکایی انجام داده، با اشاره به نقض روح توافق هسته‌ای از سوی دولت دونالد ترامپ می‌گوید: «ما مسیری را در پیش گرفتیم که در چارچوب توافق هسته‌ای تعیین شد. به کمیسیون مشترک رجوع و در آن بحث خواهیم کرد تا اطمینان یابیم این کوتاهی‌های آمریکا چاره‌اندیشی خواهد شد. این مسئله موضوع یکی از مباحث پیش‌رو در نشست کمیسیون مشترک نه‌تنها در دوران دولت ترامپ بلکه در دوران دولت پیشین یعنی رئیس‌جمهور اوباما بوده است. به‌عنوان مثال چندین ماه طول کشید تا آمریکا مسیر خرید هواپیماها را هموار کند. بسیار زمان برد تا آمریکا وضعیت خرید هواپیماهای ایرباس و به علاوه هواپیماهای بویینگ را مشخص کند. برای ایرباس 9 ماه و بویینگ چهار ماه زمان برد که از نظر ما بسیار طولانی بود. بنابراین این موضوع را در کمیسیون مشترک مطرح کردیم. البته بخشی از آن چاره‌اندیشی شد اما بخش‌های دیگر نه. این مسیری است که پیش‌روی ما قرار دارد. اگر مسئله نقض عمده یا آنچه در متن توافق هسته‌ای عدم اجرای قابل توجه تعریف شده، باشد، ایران گزینه‌های دیگری را شامل خروج از توافق هسته‌ای پیش‌رو دارد». 
با لفاظی تفاهم ممکن نیست
 او در پاسخ به اینکه آیا می‌توان با ترامپ تعامل کرد یا نه؟ چنین پاسخ می‌دهد: «لفاظی هرگز به ایجاد فهم بیشتر در تعامل با ایران یا هر کشور دیگری منجر نخواهد شد. ما باید در ارسال پیام محتاط‌تر باشیم، چراکه هفته‌های پیش در منطقه همین انتقال پیام اشتباه، به‌ویژه پس از برگزاری نشست ریاض به واکنش شدید در این منطقه، نه میان متحدان آمریکا و ایران، بلکه میان خود متحدان آمریکا منجر شد. بنابراین من معتقدم باید پیچیدگی‌های منطقه را بفهمیم و آن را در نظر داشته باشیم». او افزود: «ایران به‌طور قطع (با توافق هسته‌ای) نه‌فقط با آمریکا، بلکه با گروه 1+5 که به تأیید شورای امنیت نیز رسید، در مسیر تفاهم قدم برداشت. در این مرحله ما با اجرای این توافق راضی خواهیم شد. همان‌طور که در گذشته گفته‌ایم می‌خواهیم این توافق یک زیربنا باشد، نه سقف اما برای اینکه این توافق یک بنای محکم باشد ما می‌خواهیم اطمینان یابیم که تمام طرف‌ها به تعهداتشان به‌طور کامل و با حسن‌نیت عمل می‌کنند. اگر به این مرحله برسیم سپس راهی به سوی پیشرفت بیشتر باز خواهد شد». او درباره مسیر روابط ایران و آمریکا می‌گوید: «این مسئله کاملا به رویکردی که آمریکا و آنچه دولت کنونی در قبال ایران اتخاذ می‌کند، بستگی دارد». 
آینده نفود ایران در سوریه
ظریف درباره آینده نفوذ ایران در سوریه گفت: «من گفته‌ام که ما یک سیاست قطعی برای مقابله با تروریسم و افراطی‌گری داریم. چه در افغانستان در جریان حمله طالبان یا حتی زمانی که آمریکا عراق را اشغال کرده بود. ما امروز علیه عناصر تروریستی و افراطی‌گری در عراق مبارزه می‌کنیم. این مسئله در سوریه نیز صادق است و این یک سیاست همیشگی و پایدار است...». 
 ظریف از پنجشنبه هفته گذشته برای شرکت در نشست مجمع عالی‌رتبه سیاسی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده است. او روز گذشته، با «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد دیدار و رایزنی کرد. مجید تخت‌روانچی و سیدعباس عراقچی در این سفر، ظریف را همراهی می‌کنند.