ساخت ۵۷۰ خانه در روستای۲۰ خانواری!

آرمان- زهرا سلیمانی: زمین خواری اصطلاحی است که در چند سال اخیر به علت سوء استفاده‌های مختلف و کثرت کلاهبرداری‌ها در املاک و اراضی رواج یافته است. در قوانین کشور عنوان ویژه تحت عنوان زمین خواری وجود ندارد. اگر زمین خواری از جلوه‌های کلاهبرداری محسوب شود، مجرم بر اساس قانون به مجازات جرم کلاهبرداری محکوم می‌شود. برخی از صاحبنظران نیز زمین خواری را مشمول ماده 690 قانون مجازات اسلامی می‌دانند. یکی دیگر از قوانین در مبارزه با زمین خواری، قانون ثبت مصوب سال 1310 است. بر این اساس با افرادی که مال دیگری را به‌طور تصنعی مال خود معرفی کرده و برای آن سند دریافت می‌کنند، برخورد می‌شود. همچنین در گزارش کمیسیون اصل 90 آمده است: «زمين ‌خواري، جرم پيچيده‌اي است که دست‌هاي فراوان در پس آن مشاهده مي‌شود، برخورد قاطع قضائي مي‌تواند اين دست‌ها را قطع کند. هرچند به نظر مي‌رسد سازمان‌هاي دولتي بايد در واگذاري‌ها دقت کنند تا زمين‌ها و مستغلات به نام مردم و کام زمين‌ خواران رها نشود.» آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات عزت ا... یوسفیان ملا، عضو کمیته مبارزه با مفاسد در گفت‌و‌گو با «آرمان» است. او بر این باور است که شدت یافتن تغییر کاربری اراضی در کلانشهرها در کارنامه عملکرد برخی مدیران نوع دیگری از زمین خواری است.
درباره وضعیت زمین خواری در کشور و اقداماتی که تاکنون انجام شده توضیح دهید.
زمین خواری به دو شکل کوه خواری و دریا خواری در محیط‌زیست و تغییر کاربری در شهرها مطرح می‌شود. هر یک از زمین خواری‌ها با تبعات مختلف همراه است. هم اکنون زمین خواری در محدوده شهرها به معنای تجاوز به حریم شخصی یا تجاوز به اراضی ملی نیست، بلکه تغییر کاربری‌ اراضی صدمات فراوان به محیط‌زیست شهرها را به همراه داشته است. هم اکنون در شهرها برخی از اراضی فقط پروانه ساخت‌و‌ساز مسکونی را دارند، اما برخی از زمین خواران این کاربری‌ها را از مسکونی به تجاری تغییر می‌دهند. این در حالی است که با تغییر سند اراضی از مسکونی به تجاری قیمت آن به چندین برابر افزایش می‌یابد. برای مثال در این شرایط یک زمین با قیمت متری یک‌میلیون تومان به یکباره به مبلغ متری 50‌میلیون تومان قیمت گذاری شده و زمین خواری به اشکال دیگر بروز می‌کند. افراد سودجو نیز از این تغییر کاربری‌ها به درآمدهای گزاف دست یافته‌اند. از دیگر ابعاد زمین خواری در شهرها می‌توان به ساخت‌و‌سازهای کلان اشاره کرد. برای مثال با بررسی وضعیت برخی کوچه‌های شهر تهران از لحاظ مهندسی نباید مجوز ساخت‌و‌ساز بیش از چهار طبقه به برخی اراضی داد، اما در اغلب این کوچه‌ها ساخت‌و‌ساز چندین برج‌ مشاهده می‌شود. در واقع زمین خواری از طریق ارزش افزوده و تغییر کیفیت در محدوده شهرها مشاهده می‌شود. در گذشته زمین خواری در خارج از محدوده شهرها به شکل کلان انجام می‌شد و هم اکنون این مقوله با عنوان کوه خواری، جنگل خواری و دریا خواری وجود دارد. در دولت یازدهم هیچ‌زمین خواری خارج از محدوده شهرها انجام نشده است. بر این اساس برخی از زمین خواری‌های انجام شده نیز پس گرفته شده است. درضمن افرادی که زمین دریافت کرده‌اند، اما به درستی از آن استفاده نکردند، دولت در صورت امکان این قطعه زمین‌ها را باید اخذ کند. اگر در زمین ساخت‌و‌ساز صورت گرفته و قابل اخذ نیست هم می‌توان به نرخ روز بهای آن را دریافت کرد.
تغییر کاربری زمین و ایجاد نوع دیگر زمین خواری در شهر‌های مختلف کشور چگونه است؟


در اراضی شهرها شاهد تغییر ماهیت و کیفیت زمین هستیم. برای مثال یک زمین بر اساس ارزیابی‌های انجام شده قرار است به بیمارستان تبدیل شود، اما صاحب آن خواستار ساخت‌و‌ساز املاک شخصی است. با بررسی برخی از کوچه‌ها در شهر تهران به ویژه در مناطق الهیه، قلهک و دیگر محله‌ها در بالای شهر این نوع ساخت‌و‌سازها به وضوح مشاهده می‌شود. برای مثال در محله الهیه شاهد ساخت‌و‌ساز چندین برج در یک کوچه باریک هستیم. این وضعیت رفت وآمد افراد ساکن در این برج‌ها را با مشکلات متعدد روبه رو می‌کند. این در حالی است که با بررسی چگونگی اخذ مجوز ساخت‌و‌ساز در این اراضی افراد می‌گویند که برای حل مشکلات احتمالی پارکینگ ساخته‌ شده است. در واقع این نوع ساخت‌و‌سازها محلات تهران را در مواقع بحرانی با مشکلات متعدد مواجه می‌کند. در اغلب کلانشهرهای کشور تغییر کاربری جنگل‌ها و باغات را به نابودی کشانده است. در حالی که باغات و جنگل‌های کشور به عنوان تنفسگاه‌های شهر می‌توانند در توسعه فضای سبز و هوای پاک نقش بسزایی داشته باشند.
تغییر کاربری و ساخت‌و‌ساز برج‌های متعدد باعث نابودی درختان و جنگل‌های تهران شده است. در این شرایط اقدامات انجام شده از سوی مسئولان امر چگونه بوده است؟
برای این ساخت‌و‌سازهای غیر اصولی باید هزینه‌های گزاف پرداخت کرد. با بررسی چگونگی نابودی درختان باید گفت که هر یک از مسئولان در این زمینه به دنبال ارائه کارنامه از عملکرد خود هستند. با این تفاسیر دیگر از بین رفتن جنگل‌های شهر تهران و تنفسگاه‌های طبیعی چندان اهمیت ندارد. باید توجه داشت که اغلب کلانشهرهای کشور تحت تاثیر زمین خواری در قالب تغییر کاربری دچار آسیب‌های محیط‌زیستی شده‌اند. این اقدام تحت عنوان زمین خواری کیفی مورد بررسی قرار می‌گیرد، یعنی از داخل اراضی زمین خواری شده و از خارج آن تغییر مشاهده نمی‌شود. این در حالی است که تغییرات ناشی از این گونه اتفاقات در سال‌های آینده شهرها را با مشکلات متعدد مواجه می‌کند.
در گذشته نیز زمین خواری‌های متعدد در خارج از شهرها وجود داشته است. هم اکنون بر اساس اقدامات انجام شده نحوه مقابله مسئولان امر با این معضل محیط‌زیستی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مقوله زمین خواری به هیچ‌عنوان به دولت‌ها مربوط نمی‌شود، بلکه برخی از افراد رانت خوار و سودجو در هر دوره‌ نسبت به کسب منافع خود محیط‌زیست را به نابودی کشانده‌اند، اما این امر در هر دوره‌ با شدت و حدت خاصی همراه است. هم اکنون با تشکیل ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی به ریاست آقای جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور می‌توان گفت که دیگر در تهران زمین خواری به معنا و مفهوم گذشته وجود ندارد. برای مثال در گردنه حیران یک روستا با سکونت 20 تا 30 خانوار وجود دارد، اما در آنجا 570 خانه ساخته شده است. در شهر تهران، رامسر و دیگر کلانشهرهای کشور هم شاهد این چنین ساخت‌و‌سازهای کلان هستیم. اغلب زمین خواری‌ها در کشور در دولت‌های نهم و دهم انجام شده است.