روزنامه جهان صنعت
1396/04/17
در جست‌وجوی توازن قدرت
نشست سال ۲۰۱۷ سران کشورهای قدرتمند اقتصادی موسوم به G20 از دیروز در شهر بندری هامبورگ آغاز شد؛ نشستی که زیر سایه تنش‌های بین‌المللی، اختلافات سیاسی و اقتصادی در عرصه جهانی و همچنین تهدیدهای تروریستی برگزار شد. نشست سران کشورهای G20 در حالی کار خود را آغاز کرد که مقامات کشورهای عضو از پنجشنبه گذشته دیدارهای دوجانبه و سه‌جانبه‌ای داشتهاند.این دوره، نخستین باری است که رییس‌جمهور جدید آمریکا در نشست سران 20 قدرت بزرگ اقتصادی جهان شرکت می‌کند. اهمیت این سفر علاوه بر نشست G20 در ملاقات جداگانه، خصوصی و رودرروی دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین که در حاشیه این اجلاس صورت گرفت، بود. اما دو رویداد این نشست را متفاوت کرده است؛ اول اینکه دنیا دیگر حتی دنیای یک سال پیش نیست و دیگر اینکه اروپا با عبور از موج تحولات ژرف سیاسی تبدیل به واحد جدیدی از قدرت سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی شده است که با اروپای سال گذشته متفاوت است و با رهبری آلمان به چالش اعلام‌نشده‌ای با آمریکا پرداخته است. به این ترتیب مسافرت ترامپ به لهستان در آستانه حضور در اجلاس سران G20 پرمعنی‌تر میشود.
دونالد ترامپ چهارمین رییس‌جمهور ایالات متحده است که ولادیمیر پوتین که از سال ۲۰۰۰ میلادی در راس هرم قدرت در فدراسیون روسیه بوده است، با او روبه‌رو میشود. این دو رهبر در حالی دیروز در آلمان برای نخستین‌بار با یکدیگر دیدار کردند که روابط بین این دو قدرت عمده جهان در این ۱۷ سال با فراز و فرودهایی روبه‌رو بوده است. آسوشیتدپرس در گزارشی به برخی تحولات عمده و مقاطع مهم در روابط بین ایالات متحده و روسیه تحت زمامت ولادیمیر پوتین پرداخته است.
امیدهای اولیه
هنگامی که ولادیمیر پوتین برای نخستین‌بار در ماه مارس ۲۰۰۰ به عنوان ریاست‌جمهوری روسیه انتخاب شد، روابط مسکو و واشنگتن به دنبال بمباران سال ۱۹۹۹ یوگسلاوی (سابق) توسط نیروهای ناتو به رهبری آمریکا به شدت تیره شده بود. آن تنش‌ها خلاف روابط دوستانه‌ای بود که بیل کلینتون و بوریس یلتسین، نخستین رییس‌جمهور روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با یکدیگر در دهه ۹۰ میلادی برقرار کرده بودند.
پوتین بلافاصله پس از ورود به کاخ کرملین به دنبال ایجاد روابط گرم با بیل کلینتون و دیگر رهبران غربی رفت. در ژوئن ۲۰۰۰ که کلینتون در سفری رسمی به مسکو رفت، پوتین حتی پیشنهاد پیوستن روسیه به ناتو را هم مطرح کرد؛ پیشنهادی که در نهایت ناکام ماند. ولادیمیر پوتین در ژوئیه سال ۲۰۰۰ و در یک سفر غیرمنتظره به کره‌شمالی، در راه بازگشت به روسیه پس از حضور در نشست سران G8 در ژاپن، تلاش کرد پیونگ‌یانگ را مجاب کند تا برنامه توسعه موشکی خود را متوقف کند.
مشارکت گذرا
اندکی پس از آغاز به کار دولت جرج دبلیو بوش در آمریکا، پوتین در ژوئن ۲۰۰۱ با رییس‌جمهور جدید ایالات متحده در اسلوونی دیدار کرد؛ دیداری که به پوتین برای ایجاد روابطی دوستانه با بوش کمک کرد و جرج بوش پس از آن گفت با نگاه به چشمان پوتین و شناخت روحیاتش، به او حس اعتماد پیدا کرده است.
ولادیمیر پوتین نخستین رهبر خارجی بود که پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا، با جرج بوش تماس گرفت و از اعزام نیروی نظامی به کشورهای شوروی سابق در آسیای میانه، برای حمله به افغانستان استقبال کرد. وی برای نشان دادن حسن نیت خود، تاسیسات نظامی به جا مانده از دوران شوروی در کوبا و ویتنام را نیز تعطیل کرد. هر چند برنامه دفاع موشکی آمریکا بر این روابط گرم سایه افکند اما روسیه و ناتو در سال ۲۰۰۲ میلادی پیمانی را امضا کردند تا بر مبنای آن یک شورای مشترک جهت رویارویی با تهدیدهای مشترک در جهان، مانند تروریسم و تکثیر سلاح‌های هسته‌ای تشکیل دهند.
بروز تنش
حمله ارتش ایالات متحده به عراق صدام حسین در سال ۲۰۰۳ میلادی که با انتقاد روسیه روبه‌رو شد، نقطه عطفی در روابط واشنگتن و مسکو ایجاد کرد و سرآغازی بود بر سرد شدن روابط بین دو کشور. تظاهرات سال ۲۰۰۴ موسوم به «انقلاب نارنجی» در اوکراین در اعتراض به تخلف در انتخابات ریاست‌جمهوری آن کشور، از دید مسکو، تلاشی بود از جانب واشنگتن برای توسعه نفوذ خود در کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق و ضربه زدن به منافع روسیه. دامنه تنش‌ها در منطقه به تدریج وسیع‌تر شد و در سال ۲۰۰۸ درگیری نظامی مختصری هم بین روسیه و گرجستان در گرفت که باعث تعلیق روابط مسکو و واشنگتن شد.
آغاز دوباره
با روی کار آمدن دولت باراک اوباما در آمریکا در ژوئیه ۲۰۰۹ با سفر به مسکو در فاصله کوتاهی پس از ورود به کاخ سفید تلاش کرد آغازی دوباره را در روابط دو کشور رقم بزند. حتی در آن زمان که پوتین در مقام نخست‌وزیر در دولت دیمیتری مدودف خدمت می‌کرد اما تلاش‌های پرزیدنت اوباما بر ایجاد رابطه‌ای گرم با پوتین متمرکز بود.
در سال ۲۰۱۲ که مدودف از ریاست کرملین کنار رفت تا هم‌پیمان او، ولادیمیر پوتین بار دیگر بر مسند ریاست‌جمهوری تکیه بزند، پوتین، واشنگتن را متهم به دامن زدن به تظاهرات خیابانی در مسکو در اعتراض به انتخاب مجدد او به عنوان ریاست‌جمهوری روسیه کرد. همزمان با سرکوب منتقدان، تشدید محدودیت‌های اعمال‌شده بر فعالیت‌های نهادها و سازمان‌های غیردولتی غربی در روسیه و همچنین توقف اعطای سرپرستی کودکان یتیم روسی به شهروندان آمریکایی، سیر نزولی روابط آمریکا و روسیه هم ادامه یافت.
جنگ سرد جدید
در سال ۲۰۱۳ وقتی روسیه به ادوارد اسنودن پیمانکار پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا، متهم درز اطلاعات محرمانه دولتی، با وجود درخواست واشنگتن برای استرداد او پناهندگی اعطا کرد، سطح روابط دو کشور باز هم پایین‌تر رفت. پس از ماه‌ها تظاهرات مردمی در اوکراین و وقتی رییس‌جمهوری نزدیک به روسیه در آن کشور در فوریه ۲۰۱۴ مجبور به کناره‌گیری از مقام خود شد، پوتین آمریکا را به مهندسی اعتراضات برای ساقط کردن دولت اوکراین متهم کرد. روسیه بلافاصله اقدام به الحاق شبه‌جزیره کریمه به خاک خود و حمایت از جدایی‌طلبان شرق اوکراین کرد؛ اقدامی که انتقادهای تند کشورهای غربی، از جمله ایالات متحده، و به دنبال آن تحریم‌های اقتصادی مسکو را در پی داشت.
ترامپ و روسیه
دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوریخواه آمریکا که در مبارزات انتخاباتی خود وعده بهبود روابط با روسیه را داده بود، در انتخابات ریاست‌جمهوری 8 نوامبر 2016 به پیروزی رسید و ورود او به کاخ سفید موجب خرسندی کاخ کرملین شد اما تحقیقات کنگره و پلیس فدرال آمریکا در مورد ارتباط مسوولان ستاد انتخاباتی ترامپ با روسیه، امید پوتین برای ملاقات فوری با ترامپ را کمرنگ کرد تا با گذشت نزدیک به شش ماه، نشست سران G20 در آلمان نخستین فرصت ممکن برای انجام دیدار رو‌دررو فراهم شد.
پوتین اتهام دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را رد و دموکرات‌ها را متهم می‌کند برای سرپوش گذاشتن بر ناکامی‌شان در انتخابات و اشتباهاتی که مرتکب شدند و منجر به پیروزی ترامپ شد، این موضوع را مطرح کرده‌اند. وی ضمن ستایش ترامپ برای همکاری با ایالات متحده به منظور پایان دادن به جنگ داخلی سوریه، مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی و همچنین رسیدگی به دیگر مسایل عمده جهانی، اعلام آمادگی کرده است.
دیدار مرکل و ترامپ
در آستانه شروع این نشست و در حالی که از چهارشنبه گذشته سران کشورهای مختلف سفر خود را به هامبورگ، محل برگزاری این نشست آغاز کرده‌اند، دیدارهای دوجانبه‌ای میان رهبران مهم‌ترین اقتصادهای جهان صورت گرفت.
در این میان پنجشنبه گذشته صدراعظم آلمان با رییس‌جمهور آمریکا دیدار و گفت‌وگو کرد. براساس اطلاعیه کاخ سفید در این دیدار سران دو کشور در حالی به گفت‌وگو درباره هماهنگی در خصوص حوزه‌های کلیدی سیاستگذاری پرداخته‌اند که پیش از این در مسایل مختلفی از جمله توافق آب‌وهوایی پاریس و همچنین مساله مهاجران اختلافات گسترده‌ای داشتند.
گفته میشود مرکل و ترامپ در این دیدار همچنین درباره اجرای توافق مینسک، تنش‌زدایی از بحران شکل‌گرفته در روابط قطر و برخی کشورهای عرب و همچنین خلع سلاح هسته‌ای در سراسر شبه‌جزیره کره به رایزنی پرداخته‌اند.
سران این دو کشور همچنین دیروز یک ساعت پیش از آغاز رسمی نشست با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. در پایان این دیدار طرفین با انتشار بیانیه‌ای اعلام کردند، تجارت، تغییرات آب‌وهوایی، امنیت جهانی، ضرورت احیای توافق مینسک و خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی محورهای این گفت‌وگو بوده‌اند. در آستانه آغاز این نشست رهبران آمریکا، ژاپن، و کره‌جنوبی نیز در محل کنسولگری آمریکا در هامبورگ با یکدیگر دیدار کردند. در این دیدار سه‌جانبه روسای جمهور آمریکا و کره‌جنوبی و نخست‌وزیر ژاپن بر همکاری نزدیک‌تر برای تشویق چین در راستای نقش بیشتر برای جلوگیری از برنامه هسته‌ای کره شمالی توافق کردند.
نشست G20 چندهفته قبل از انتخابات پارلمانی آلمان برگزار میشود. این نشست برای صدراعظم آلمان، بخت بزرگی است. او قبل از انتخابات در بیست و چهارم سپتامبر سال جاری میلادی (۲۰۱۷) موفق شده میزبان رهبران گروه ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان باشد.
این در حالی است که حضور در نشست G20 برای چین اهمیتی ژئوپلیتیک دارد. چین همواره می‌کوشد در سیاست‌های جهانی تاثیر گذارد. این کشور می‌تواند در این نشست با رهبران کشورهای بزرگ جهان چون آمریکا و روسیه دیدار و در سطحی برابر گفت‌وگو کند. هند نیز تلاش خواهد کرد در حوزه اصلاحات اقتصادی و مبارزه با تروریسم حداکثر بهره را از این نشست ببرد. رییس‌جمهور ترکیه هم خود تلاش خواهد کرد در این همایش بر مبارزه با تروریسم بیش از پیش تاکید کند.
پادشاه عربستان سعودی به این همایش نرفته است. دلیل سلمان بن‌عبدالعزیز برای حضور نیافتن در همایش گروه 20 اقتصاد بزرگ جهان پایان نیافتن بحران قطر است. پسر او محمد بن سلمان نیز در این نشست حضور نخواهد داشت و رهبری هیات عربستانی را یک وزیر مشاور بر عهده خواهد داشت. به نظر می‌رسد همایش G20برای عربستان چندان اهمیتی ندارد که مقامی مهم‌تر را به آن اعزام کند.
سفر پرحاشیه اردوغان به هامبورگ
سفر اردوغان به هامبورگ به علت ممانعت مقامات کشور آلمان از سخنرانی وی در اجتماع ترک‌تبارهای کشور آلمان، این سفر را به رویدادی پرحاشیه تبدیل کرده است. همچنین با توجه به تنش به وجود آمده بین ترکیه و آلمان که در ایام همه‌پرسی تغییرات قانون اساسی ترکیه و ممانعت دولت آلمان از سخنرانی در اجتماع ترک‌تبارهای آن کشور پرتنش شده، مقامات و رسانه‌های دو طرف مطالب تندی را علیه همدیگر بیان و منتشر کردند.
در پی این تنش‌ها، دولت ترکیه نیز حدود دو ماه قبل با بازدید نمایندگان مجلس آلمان از مقر یگان‌های نظامی این کشور در پایگاه نظامی اینجرلیک مخالفت کرد و پس از آن، دولت آلمان تصمیم به خروج از این پایگاه و انتقال به پایگاهی در خاک کشور اردن گرفت. در هفته جاری دولت آلمان به ترکیه اعلام کرد برخی از محافظان شخصی اردوغان که در سفر آمریکا، معترضان را مورد ضرب و شتم قرار داده بودند، حق ورود به خاک آلمان را ندارند و دولت ترکیه این خواسته را مغایر با اصول دیپلماتیک خواند.
اعتراضات خیابانی و تهدیدهای امنیتی
پیش از آغاز نشست گروه 20 در هامبورگ آلمان، درگیری‌هایی میان معترضان و نیروهای پلیس روی داد که دست‌کم ۷۶ نفر در آن زخمی شدند.
نیروهای پلیس در هامبورگ برای متفرق کردن معترضان از آب پرفشار استفاده کردند. پلیس آلمان اعلام کرد انتظار می‌رود نزدیک به ۱۰۰ هزار معترض از سراسر اروپا و کشورهای دیگر در آستانه برگزاری نشست گروه 20 به این شهر بروند و حین برگزاری نشست گروه 20 تظاهرات «به جهنم خوش آمدید» را برگزار کنند. بر همین اساس پلیس آلمان بیش از 20 هزار نیرو به این شهر اعزام کرده است. معترضان می‌گویند G20 در حل بسیاری از مسایلی که صلح جهانی را به خطر می‌اندازد، ناکام بوده است.
در طول روزهای گذشته نیروهای پلیس بارها از معترضان ضدسرمایه‌داری خواسته‌اند متفرق شوند. همچنین سه‌شنبه گذشته در پی به خشونت کشیده شدن تظاهرات در هامبورگ پنج نفر زخمی شدند.
حضور دونالد ترامپ، رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین روسای جمهور آمریکا، ترکیه و روسیه باعث افزایش خشونت‌ها در تظاهرات اخیر شده است. مرکل معتقد است محل تولدش به عنوان یک شهر ثروتمند بندری و نمادی از تجارت آزاد بهترین مکان برای میزبانی از سران اقتصادهای صنعتی و در حال توسعه است.
با وجود اعتراضات مردمی و تهدیدهای تروریستی که کمابیش در چند سال اخیر هم وجود داشتهاند، تحلیلگران و ناظران در انتظار شواهدی هستند که آیا رهبران اقتصادهای بزرگ دنیا قادر خواهند بود نظم کنونی اقتصادی و تجاری در جهان را اصلاح و نظم نوینی را جایگزین آن کنند یا خیر.
تحولات عمده‌ای نیز در این زمینه رخ داده که در نشست امسال به آنها پرداخته خواهد شد از جمله بازگشت به اقتصادهای ملی و حرکت در جهت عکس روند جهانی شدن اقتصاد که در این مورد نیز مواضع رییس‌جمهور آمریکا در کانون توجهات خواهد بود.
انتقاد ترامپ از سیاست‌های بی‌ثبات‌کننده روسیه
ترامپ در ورشو بر تحویل یک سیستم دفاعی پیشرفته به لهستان برای مقابله با تهدیدات روسیه صحه گذاشت. او از روسیه به خاطر پیروی از سیاست‌های بی‌ثبات‌کننده و حمایت از ایران و سوریه به شدت انتقاد کرد.
رییس‌جمهور آمریکا در آستانه شروع نشست G20 یا گروه 20 اقتصاد بزرگ جهان در سفری به لهستان با آندری دودا، رییس‌جمهور این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. دونالد ترامپ پس از گفت‌وگو با رییس‌جمهور لهستان همراه او در یک مصاحبه مطبوعاتی شرکت کرد. او در این مصاحبه مطبوعاتی به شدت از سیاست‌های روسیه انتقاد کرد و ایران و سوریه را دشمنان ایالات متحده دانست.
ترامپ از جمله گفت رفتار روسیه برای جهان غرب بی‌ثبات‌کننده است. او افزود: روسیه باید به جامعه ملت‌های مسوول در نبرد ما علیه دشمنان مشترک و در دفاع از تمدن خود ملحق شود. ترامپ در تایید فروش سیستم پدافندی پاتریوت به لهستان گفت: همکاری میان آمریکا و لهستان جوابی است به همین رفتار بی‌ثبات‌کننده روسیه. ترامپ در این نشست خبری از مراحلی برای همکاری‌های آینده سخن گفت اما حاضر نشد به این مراحل بپردازد و جزییات آن را فاش کند. سخنگوی کاخ کرملین در پاسخ به سخنان رییس‌جمهور آمریکا همه اتهامات ترامپ را به شدت رد کرد. او در مسکو در واکنش به سخنان ترامپ گفت: با این دیدگاه موافق نیستیم. روسیه هنوز نمی‌داند آمریکا در آینده چه رابطه‌ای را با روسیه می‌خواهد.
یک سیستم دفاعی پیشرفته برای مهار روسیه
در جریان دیدار ترامپ از لهستان اعلام شد بررسی‌ها برای تحویل سیستم دفاعی پاتریوت آمریکا به لهستان پایان یافته و دو کشور بر سر فروش این سیستم دفاع موشکی به لهستان به تفاهم رسیده‌اند. وزیر دفاع لهستان در این باره اعلام کرد تفاهمنامه‌‌ای نیز برای خرید سیستم دفاعی پاتریوت با آمریکا امضا شده است.
دولت لهستان در ماه مارس سال جاری میلادی (۲۰۱۷) اعلام کرده بود که تا حدود 6/7 میلیارد دلار برای خرید هشت سیستم دفاع موشکی پاتریوت هزینه خواهد کرد. لهستان این اقدام را گامی مهم برای مدرنیزه کردن ساختار ارتش این کشور می‌داند. وزیر دفاع لهستان اعلام کرده است کشورش نگران تهدیدهای نظامی روسیه است زیرا این کشور موشک‌های میان‌برد اسکندر خود را در کالینینگراد در دریای بالتیک در نزدیکی خاک لهستان مستقر کرده است. با خرید سیستم دفاع موشکی پاتریوت، لهستان قادر خواهد بود موشک‌های اسکندر را مهار کند. وزیر دفاع لهستان از دولت جدید آمریکا تشکر کرد زیرا با روی کار آمدن این دولت فرآیند فروش سیستم دفاع موشکی آمریکا به لهستان سرعت بیشتری گرفت.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
هنر نیست روی اختلافات داخلی بنزین بریزیم
پیش‌شرط توسعه صنعت خودروی کشور در گفت‌وگوی رییس شورای رقابت با «جهان‌صنعت»:
????? ???? ???? ?? ??? ??? ??????? ??????
واگذاری سهام خودرویی‌ها به شبهدولتیها
تلاش برای گسترش مبادلات جهانی
ساخت ۶۸۶ هزار خانه با حمایت دولت؛
آسیب‌شناسی مشکلات موسسات مالی غیرمجاز؛
نقش آسانسور در رسیدن به معنویت
چرا ایرانی جنس ایرانی نمی‌خرد
نقش فناوری در تامین امنیت پرواز پهپادها
راهبرد جدید آمریکا در قبال سوریه
در جست‌وجوی توازن قدرت
منافع ملی دو روی یک سکه
ابهام‌ها همچنان باقی مانده است
تجاری شدن دانشگاه‌ها
منافع ملی دو روی یک سکه
چرا ایرانی جنس ایرانی نمی‌خرد
راهبرد جدید آمریکا در قبال سوریه
