از روحانی تا آلنده؟

محمدصادق جنان‌صفت - انتقاد شدید اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور از مخالفان وی با لحنی تند نشان می‌دهد که داستان انتخابات 29 اردیبهشت‌ماه 1396 هنوز جای چون و چرا دارد. مخالفان رییس‌جمهور در دور دوم انتخاب وی به منصب بالاترین مقام اجرایی کشور و نفر دوم قدرت مطابق قانون اساسی حتی یک روز را در مجادله با دولت تعطیل نکردند. بیشترین یورش‌های انتقادی به دولت یازدهم و دولتی که هنوز بر سر کار نیامده است، در میدان کسب‌وکار، معیشت و اقتصاد کلان است. برخی کاستی‌ها در بازار پول و سکوت و سکون در بازار کالا و کار و سرمایه راه را برای مخالفان روحانی باز گذاشته است تا شمشیر انتقاد را غلاف نکنند اما در هفته‌های اخیر رویداد دامنه‌دار در مواجهه با ورشکستگی موسسه‌های اعتباری غیرمجاز از سوی سپرده‌گذاران داستان را پیچیده‌تر کرده است. سخنگوی بانک مرکزی معتقد است این رفتارها نمی‌تواند دور از خواست بدهکاران کلان بانکی باشد و آنها پشت پرده اعتراض‌ها با وجود وعده‌های بانک مرکزی هستند. دیروز اما بازار سرمایه نیز شاهد اعتراض برخی سهامداران بوده است که به رکود در این بازار اعتراض کرده‌اند و حتی حمله فیزیکی محدودی نیز به بورس تهران داشته‌اند. آیا اعتراض‌ها به سایر بازارها مثلا بازار کار یا بازار کالا کشیده خواهد شد؟ برخی آگاهان می‌گویند شاید در ذهن مخالفان روحانی این باشد که بخواهند با روحانی کاری کنند که با سالوادور آلنده در اوایل دهه 1970 شد! مخالفان آلنده با کشیدن پای شهروندان عادی به خیابان‌ها و گسترش اعتراض‌شان فضا را مسموم کردند و دولت شیلی را تحت فشار قرار دادند. آیا قرار است همان داستان در ایران تکرار شود؟ واقعیت این است که مخالفان سیاسی روحانی تمایل زیادی به ناکارآمد نشان دادن دولت دارند و تمایل دارند دولت دوازدهم در ضعیف‌ترین حالت شکل و ماهیت پیدا کند و ممکن است بتوانند برخی سازماندهی‌ها را انجام دهند. اما برخی کارشناسان باور دارند که مخالفان دولت روحانی نمی‌خواهند اقتصاد در دولت دوازدهم همانند اقتصاد دوران شکوفایی شیلی شود. تحرک اقتصادی که پس از رفتن دولت آلنده در شیلی رخ داد و هنوز نیز ادامه دارد، با استفاده از تسهیلات و سرمایه‌گذاری خارجی و سیاست‌های اقتصاد باز بود و دولت روحانی استعداد خوبی دارد که این وضع را در ایران پدیدار کند و مخالفان از همین مساله بیم دارند. کامیابی دولت دوازدهم در حوزه کسب‌وکار و معیشت شهروندان راه را برای انتخاب دولتی همانند دولت دوازدهم هموار می‌کند و کار را برای رای دادن به دولتی غیر از اصلاح‌طلبان ناهموار خواهد کرد. دولت روحانی کدام دولت شیلی خواهد شد؟ دولت آلنده یا دولت پس از آلنده؟ به نظر می‌رسد دولت محترم باید درباره مسایل اقتصادی روز با مردم بیشتر حرف بزند.