كارهايي كردم كه تأييد صلاحيت نمي‌شوم

شرق: هاشمی رفت، اما خاطره‌گویی افراد از او همچنان ادامه دارد؛ به‌ویژه وقتی این خاطرات، روایت مهم‌ترین رخداد سیاسی سال‌های آخر زندگی او؛ یعنی ردصلاحیتش باشد. محسن رفیق‌دوست که دیروز به مناسبت دهه فجر در مدرسه رفاه سخنرانی می‌کرد، گفت: «من در سال 92 خدمت آیت‌الله هاشمی رسیدم و ایشان در رابطه با حضور در انتخابات گفتند که من اگر هم در انتخابات ثبت‌نام کنم، کارهایی کردم و حرف‌هایی زدم که تأیید صلاحیت نمی‌شوم و من هم گفتم اتفاقا خدمت شما رسیدم تا بگویم که کاندیدا نشوید». این روایت رفیق‌دوست مبنی‌بر آگاهی هاشمی از ردصلاحیتش تاکنون حتی از زبان خود هاشمی هم منتشر نشده بود، اگرچه روایت‌های واکنش هاشمی بعد از ردصلاحیتش تا حدی تأیید‌کننده همین نظر است. ناطق‌نوری در مراسم هفتم هاشمی‌رفسنجانی گفته بود: «زمانی‌که صلاحیت ایشان را برای انتخابات ریاست‌جمهوری به هر دلیلی رد کردند که البته به مخیله ما هم خطور نمی‌کرد که این اتفاق بیفتد، در حال آماده‌شدن برای رفتن به سفر بودم که با شنیدن این خبر، سفرم را لغو کردم و بازگشتم، دیدم این بی‌معرفتی است که به سفر بروم. به دیدار ایشان، به خانه‌اش رفتم و دیدم که او با خنده به استقبال من آمد. به من گفت وقتی برای ثبت‌نام به وزارت کشور رفتم و استقبال و اشک شوق مردم را دیدم احساس کردم بار سنگینی بر دوش من است، اما وقتی خبر ردصلاحیتم اعلام شد، آرام‌ترین شب زندگی‌ام بود؛ چراکه باری از دوش من برداشته شد و وظیفه‌ام را هم انجام دادم. من از آیت‌الله هاشمی پرسیدم حالا می‌خواهی چه کنی و ایشان پاسخ داد مردم را به پای صندوق رأی دعوت می‌کنم زیرا انقلاب و نظام است که اهمیت دارد». هفته گذشته، سخنگوی شورای نگهبان هم که پیش از این بارها درباره ردصلاحیت هاشمی صحبت کرده بود، گفت: «آیت‌الله هاشمی شناخته‌شده بود و هرکسی (اعضای شورا) براساس شناختی که داشت، رأی داد. متأسفانه ایشان رأی کافی را نیاوردند؛ طبیعتا نمی‌توان این موضوع (افراد رأی‌دهنده) را شناسایی کرد؛ رأی اعضا به ایشان از سر حب و بغض نبوده است». کدخدایی یکی، دو ماه بعد از انتخابات ٩٢، در گفت‌وگویی با «شرق» درباره علت ردصلاحیت هاشمی گفته بود: «درمجموع درباره توانایی‌ها بحث شد که ریاست‌جمهوری دوندگی‌هایی نیاز دارد که مثلا شما الان کسی مثل آقای احمدی‌نژاد دارید که هر لحظه یک جایی است. البته ایشان خودشان تمایل به این کار دارند و بحث سفرهای استانی را هم خودشان ابداع کرده‌اند؛ اما این سفرها، از وظایف رسمی رئیس‌جمهوری نیست. بنابراین با این گستردگی کار، فرد چابکی را می‌خواهیم که مدیریت فعالی داشته باشد. این بحث توانایی درمجموع مطرح شد، اما نه‌اینکه مثلا سقف سن ٧٠ تا ٨٠ یا ٨٥سالگی باشد، اصلا چنین چیزی را نمی‌توانیم مطرح کنیم». هاشمی بعدا خودش درباره ردصلاحیتش گفت: «وزیر وقت اطلاعات در زمان بررسی صلاحیت‌ها، به شورای نگهبان رفته و گفته بود با این اقبالی که روزبه‌روز و بلکه ساعت‌به‌ساعت به ایشان می‌شود، با رأی بی‌سابقه‌ای می‌آید و همه رشته‌های ۱۰ ساله ما را پنبه می‌کند». واکنش سخنگوی شورای نگهبان همان زمان این بود: «شورای نگهبان طبق قانون برای بررسی صلاحیت‌ها مجاز است از دستگاه‌ها و مقامات مختلف درباره سوابق و عملکرد افراد استعلام کند. این امر طبق روال عادی صورت می‌گیرد و این کار درباره بسیاری از کاندیداها و داوطلبان اتفاق افتاده و مطلب جدیدی نیست». در واکنش به این سخنان، هاشمی هم گفته بود: «خاطرم هست که در نخستین نشست هم همین سؤال پرسیده شد. من البته تعجب کردم؛ چون بزرگان که نباید به این شایعات توجه کنند. ما جایگاه افراد را خیلی بالاتر از اینها می‌دانیم که این بحث‌های خیلی ساده‌انگارانه مطرح شود». کدخدایی بعدا باز هم گفت: «وزیر اطلاعات آمدند یک توضیحات کلی دادند، اما اصلا نسبت به آقای هاشمی حرفی نزدند! نسبت به مباحث و حوادث پیرامونی و تحلیل و اوضاع‌واحوال کشور و مسائل بین‌المللی صحبت کردند. یقین دارم که صحبت‌های ایشان هیچ اثری از این جهت روی افراد نداشت! یعنی اگر وزیر هم نمی‌آمد، همین تعداد رأی به ایشان- هاشمی- داده می‌شد» و در نهایت کدخدایی در یکی از آخرین اظهارنظرهای خود گفته است: «هاشمی به دلیل وضع موجودش ردصلاحیت شد». همان زمان آیت‌الله سیدمحمد واعظ‌ موسوی، نماینده مجلس خبرگان رهبری، در واکنش به این ادعا که صلاحیت هاشمی به‌دلیل داشتن سن بالا رد شد، گفت: «چنین اشکالی درباره روحانیت شیعه و کسانی که می‌خواهند مسئولیت اداره امور جامعه را برعهده داشته باشند، اشکال واردی نیست». ماجرای ردصلاحیت هاشمی تا این اواخر به شکل یک معمای حل‌نشده باقی مانده است؛ به‌ویژه نقش وزیر سابق اطلاعات دولت احمدی‌نژاد در آن ماجرا. کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، به‌تازگی و پیش از درگذشت هاشمی، ناگزیر شد در واکنش به همه ابهام‌ها و سؤال‌ها بگوید ما می‌خواهیم فرصتی داشته باشیم که این فیلم - جلسه شورا- پخش شود؛ اما بعدا گفت: «البته اگر به حرمت شخصی برنخورد، اگر قانون اجازه دهد، ما می‌توانیم تمام مذاکرات را منتشر کنیم». غلامعلی رجایی، مشاور آیت‌الله هاشمی، هم خطاب به کدخدایی گفت: «نگران حرمت هاشمی نباشید، فیلم جلسه بررسی صلاحیتش را منتشر کنید، حرمت هاشمی نزد مردم در انتخابات اخیر مجلس خبرگان در تهران معلوم شد».