گرانی برنج داخلی و قاچاق برنج خارجی نتیجه سیاست اشتباه

اتخاذ سیاست های اشتباه و داشتن نگاه تک بعدی در مدیریت بازار محصولات مصرفی بالاخص کالای اساسی می تواند نتایج و عواقب نگران کننده ای در پی داشته باشد.
بازار برنج از جمله بازارهایی است که به دلیل نگاه تک بعدی به حمایت از تولید داخل بدون توجه به واقعیت های بازار و حقوق مصرف کنندگان، گرفتار مشکلاتی چون افزایش غیرمنطقی قیمت تولیدات داخلی و جایگزین شدن قاچاق به جای واردات قانونی شده است. به دنبال اجرای قانون تمرکز وظایف و اختیارات مربوط به بخش کشاورزی در وزارت جهاد کشاورزی سال 1392، مسؤلیت تمامی امور مرتبط با تولید، تجارت و بازار محصولات کشاورزی و ابزارهای کنترلی چون قیمت گذاری و تعیین تعرفه گمرکی به این وزارتخانه واگذار شد.با این شرایط حمایت از تولید برنج داخلی بدون توجه به سهم برنج های وارداتی در تأمین نیاز بازار در دستور کار قرارگرفت و این روند موجب نادیده گرفتن حقوق مصرف کنندگان شد که نتیجه آن افزایش 85 درصدی قیمت برنج طی سال های 92 تا 95 بود که مغایر با سیاست‌های دولت تدبیر و امید در کنترل قیمت‌ها و کاهش نرخ تورم بوده است.با تغییر متولی بازار محصولات کشاورزی از سال 1392، سیاست تعرفه فصلی در زمان برداشت داخلی جای خود را به ممنوعیت فصلی داد، به صورتیکه تا پیش از سال 92، تعرفه واردات 10 و در زمان برداشت محصول به 40 درصد افزایش می یافت، از این سال تعرفه واردات به 40 درصد افزایش یافت و در زمان برداشت داخل، واردات ممنوع اعلام شد.
متاسفانه در اعمال این سیاست ،حتی تمامی ابعاد حمایت از تولید داخل نیز مورد توجه قرارنگرفت و مباحثی چون اجباری شدن کاهش تولید به دلیل آب بر بودن این محصول که تولید را به دو استان شمالی محدود کرد نیز نادیده گرفته شد.براساس آمار و مستندات میزان تولید برنج در سال های 90 تا 94 به ترتیب عبارت است از یک میلیون و 249 هزار تن، یک میلیون و 558 هزارتن، یک میلیون و 617 هزار تن، یک میلیون و 550 هزار تن و یک میلیون و 479 هزار تن بوده است.این در حالی است که در این 5 سال با توجه به سرانه مصرف 41 کیلوگرمی، نیاز کشور به برنج به ترتیب 3 میلیون و 74 هزار تن، 3 میلیون 114 هزار تن، 3 میلیون 154 هزار تن، 3 میلیون 195 هزار تن و 3 میلیون 237 هزار تن بوده است.بر این اساس در این سال ها به ترتیب باید یک میلیون و 825 هزار تن، یک میلیون و 556 هزار تن، یک میلیون و 537 هزار تن، یک میلیون و 645 هزار تن و یک میلیون و 758 هزار تن برنج وارد می شد.اما در این مدت به جز سال 1392 که با یک میلیون و 955 هزار تن بیش از نیاز کشور واردات انجام شد، در سال های دیگر رقم واردات کمتر از نیاز کشور بوده است، چنانکه در سال 90 یک میلیون و 516 هزار تن، سال 91 یک میلیون 297 هزار تن، سال 93 یک میلیون و 186 هزار تن و سال 94 تنها 744 هزار تن برنج وارد کشور شد. ادامه در صفحه 11