مجتبي آزاديان
روزنامه‌نگار
mojtaba.azadiyan@gmail.com
مشابـــه سايــــر گزارش‌هايي که توسط شرکت‌ها ارائه مي‌شود، اطمينان‌بخشي نسبت به کنترل‌هاي داخلي توسط حسابرس مستقل نيز مي‌بايست انجام شود و به عبارت ديگر شخص مستقلي که از تخصص لازم نيز برخوردار است نسبت به آن اظهارنظر مي‌کند و لذا سرمايه‌گذاران، سهامداران عمده، مديران، حسابرسان و مجموعه‌ بازار سرمايه از اين امر متنفع خواهند شد. البته از منظر حسابرسي، علاوه بر آن که الزامات مذکور سبب بهبود محيط کنترلي و شفافيت مالي شرکت‌ها و در نتيجه کاهش ريسک حسابرسان مي‌شود. از سوي ديگر اطمينان‌بخشي نسبت به کنترل‌هاي داخلي سبب مي‌شود که دامنه‌ جديدي از ارائه خدمات براي حسابرسان ايجاد شود که اين خود علاوه بر افزايش سطح تخصص، سبب افزايش درآمد موسسات و کاهش اتکا بر حق‌الزحمه حسابرسي خواهد شد و بزرگ شدن موسسات و افزايش استقلال آنها را در پي خواهد داشت. البته الزام گزارشگري نسبت به کنترل‌هاي داخلي صرفاً محدود به کنترل‌هاي داخلي حاکم بر گزارشگري مالي است که از منظر بازار سرمايه و شفافيت اطلاعاتي از اولويت بالاتري برخوردار است.با توجه به ساختار استانداردگذاري و نهادهاي نظارتي در حرفه‌ حسابداري و حسابرسي کشور استقرار سيستم کنترل‌هاي داخلي اثربخش در شرکت‌ها و گزارشگري و اطمينان‌بخشي نسبت به آن نيازمند تعامل مناسب بين گروه‌هاي مختلف در اين عرصه و همچنين مشارکت فعال اشخاص و گروه‌هاي مختلف در زنجيره‌ گزارشگري شرکت و نهادهاي ذيربط خواهد بود. سازمان بورس به عنوان ضابطه‌گذار در بازار سرمايه کشور در گام اول در مقطع پذيرش شرکت‌ها اين موضوع را در نظر گرفت که تاييد حسابرس نسبت به کفايت سيستم‌هاي حسابداري و کنترل داخلي شرکت‌ها ارائه شود.طبق دستورالعمل کنترل داخلي، شرکت‌ها مکلف شده‌اند که واحد حسابرسي داخلي و کميته‌ حسابرسي را تشکيل داده و نسبت به ارزيابي کنترل‌هاي داخلي و گزارشگري آن اقدام کنند. از تاريخ تصويب دستورالعمل تاکنون طبق اطلاعات ارسالي به سازمان بورس که در سايت کدال هم منتشر شده است اغلب شرکت‌ها نسبت به تشکيل اين دو واحد و معرفي اسامي‌مدير حسابرسي داخلي و اعضاي کميته‌ حسابرسي اقدام کرده‌اند و در گزارش‌هاي سالانه نيز برخي شرکت‌ها گزارش ارزيابي کنترل‌هاي داخلي توسط هيئت مديره و حسابرس مستقل در خصوص موارد عدم رعايت کنترل‌هاي داخلي را ارائه و منتشر کردند. در مجموع در مورد گام اول که استقرار واحد حسابرسي داخلي و کميته‌ حسابرسي است، اغلب شرکت‌ها اقدام کرده‌اند و در گام بعدي که گزارشگري بوده است نيز شرکت‌هاي متعددي اقدام کرده‌اند، اما با سطح مطلوب و آرماني قطعاً فاصله زيادي وجود دارد.