تیر خلاص ترامپ به پیمان اقلیمی پاریس

دونالد ترامپ بالاخره تصمیم تاریخی‌اش را گرفت‌. او پنجشنبه گذشته اعلام کرد باوجود تمام مخالفت‌ها، آمریکا از پیمان اقلیمی پاریس خارج می‌شود‌. خروج ایالات متحده از این پیمان زودتر از سال ۲۰۲۰ عملی نخواهد بود‌.
با وعده ایجاد اشتغال برای آمریکایی‌ها و بازار کار بهتر برای این کشور، دونالد ترامپ خروج ایالات متحده از پیمان اقلیمی پاریس را اعلام کرد‌. او در مبارزات انتخاباتی‌اش این وعده را داده و گفته بود معاهده پاریس به نفع آمریکا نیست‌. همزمان ترامپ اعلام کرده که در پی ایجاد یک قرارداد اقلیمی جدید است منافع آمریکا در آن تامین شود و سایر کشورها نیز از آن سود ببرند‌.
خروج آمریکا از معاهده پاریس عملا زودتر از سال ۲۰۲۰ اتفاق نخواهد افتاد‌. حال ایالات متحده در کنار سوریه و نیکاراگوئه تنها کشورهای جهان هستند که به پیمان اقلیمی پاریس متعهد نیستند‌.
تندروهای هم‌حزبی ترامپ نظیر استیون بنن مشاور ارشد استراتژیک او در این تصمیم کنارش بودند‌. در مقابل دختر ترامپ و جارد کوشنر مخالف این تصمیم بودند اما نتوانستند نظر او را تغییر دهند‌. تا آخرین لحظات اعلام این تصمیم منتقدان آن سعی کردند رییس‌جمهور آمریکا را قانع کنند که به پیمان پاریس پایبند بماند اما موفق نشدند‌. خروج آمریکا از پیمان پاریس ضربه محکمی به اقتصاد این کشور و نیز هم‌پیمانان آن خواهد بود‌. متخصصان محیط‌زیست نیز در تمام این مدت سعی کردند ترامپ را قانع کنند که پیمان پاریس در نهایت به نفع اقتصاد آمریکا نیز خواهد بود‌.


۶۰۰ نفر از کارفرمایان بزرگ آمریکا نظیر جانسون اند جانسون و شرکت تولیدی جین لِوی در نامه‌ای خطاب به ترامپ نوشتند: اگر ما نتوانیم یک اقتصاد ملی بر پایه تولید کمتر منوکسیدکربن بنا کنیم، در حقیقت موفقیت و کامیابی کشورمان را به بازی گرفته‌ایم‌.
ایالات متحده با خروج از پیمان اقلیمی پاریس به شدت منزوی خواهد شد چرا که علاوه بر کشورهای اروپایی، کشورهایی نظیر کانادا، چین، روسیه و ژاپن نیز در این پیمان حضور دارند‌. صدراعظم آلمان و نخست‌وزیر چین در دیدار پنجشنبه گذشته خود تاکید کردند که حتی پس از خروج آمریکا از پیمان پاریس به این معاهده متعهد خواهند ماند‌.
حدود ۲۰۰ کشور در سال ۲۰۱۵ در پاریس پیمانی را امضا کردند که بر اساس آن متعهد شدند افزایش دمای زمین را به زیر دو درجه برسانند تا از گرمایش زمین جلوگیری کنند‌. دونالد ترامپ در مبارزات انتخاباتی‌اش گرمایش زمین را دروغ خوانده بود‌.
پس از آنکه دونالد ترامپ اعلام کرد دولت او از توافق آب‌وهوایی پاریس خارج می‌شود، شماری از رهبران جهان و سیاستمداران ایالات متحده به این تصمیم واکنش نشان داده‌اند‌. رییس‌جمهور آمریکا تاکید کرده رهبران اروپا و آسیا نباید حرف بیشتری برای گفتن در مورد اقتصاد ایالات متحده داشته باشند، تا مردم خود آمریکا و نمایندگان منتخب آنها‌.
توافق پاریس
توافق پاریس پس از سال‌ها مذاکره و ناتوانی سران جهان برای دستیابی به معاهده‌ای فراگیر در جهت مقابله با تغییرات آب‌وهوایی زمین، در پاییز سال ۱۳۹۴ در پاریس به‌دست آمد؛ در آن زمان باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا بود و او این توافق را تصمیمی برای نجات سیاره زمین توصیف کرده بود‌.
هدف بلندمت توافق این است که نگذارد دمای زمین بیش از دو درجه سانتیگراد افزایش یابد‌. برای تحقق این هدف، کشورهای جهان توافق کردند با اجرای سیاست‌هایی، هرچه سریع‌تر جلوی انتشار گازهای گلخانه‌ای را بگیرند‌. البته انتظار می‌رود تنها کشورهای توسعه‌یافته موفق شوند به‌معنای واقعی به این هدف برسند‌.
این توافق خواسته‌ است کشورهای غنی به کشورهای فقیر کمک کنند تا به اهداف کاهش گازهای گلخانه‌ای دست یابند‌. همچنین از کشورها خواسته بود به صورت داوطلبانه به این جمع بپیوندند‌. چین و آمریکا نزدیک به ۳۸ درصد کل گازهای گلخانه‌ای جهان را تولید می‌کنند و هر دو کشور نیز روز ۱۳ شهریورماه ۱۳۹۵، پیش از روی کار آقای ترامپ، به این توافق پیوستند‌.
واکنش‌ها
رهبران اروپایی طی روزهای گذشته تلاش زیادی کرده بودند دولت ایالات متحده را از تصمیم به خروج از توافق اقلیمی منصرف کنند‌. چین و روسیه نیز در آخرین لحظات به این تلاش‌ها پیوسته بودند‌. تصمیم نهایی ترامپ با انتقادهایی در داخل و خارج از آمریکا روبه‌رو شده‌ است‌. شماری از سیاستمداران آمریکایی نیز از تصمیم رییس‌جمهور آن کشور حمایت کرده‌اند‌.
برنی سندرز از منتقدان سرسخت سیاست‌های ترامپ که در سال گذشته رقیب درون‌حزبی هیلاری کلینتون بود، گفت: از این حق اخلاقی که به تلاش‌ها برای حفظ این سیاره برای نسل‌های آینده پشت کنیم، برخوردار نیستیم‌. رند پال، سناتور جمهوریخواه تصمیم ترامپ را خبری عالی برای اقتصاد و حفظ شش میلیون فرصت شغلی در داخل آمریکا توصیف کرده‌است‌.
رییس آژانس حفاظت از محیط‌زیست آمریکا گفته است تصمیم رییس‌جمهور تصمیم سختی بود ولی در راستای وعده‌های او برای مقدم‌شمردن منافع آمریکا صورت گرفت‌. جیمز اینهاف، سناتور جمهوریخواه گفته است اقدام ترامپ ثابت می‌کند که دولت او منافع اساسی آمریکایی‌های سختکوش را بر عقاید افراطیون محیط‌زیست برتری می‌دهد‌.
برخی دیگر از مقام‌ها و سیاستمداران جمهوریخواه نیز از این تصمیم حمایت کرده و گفته‌اند در راستای منافع داخلی ایالات متحده است‌.
شماری از شرکت‌ها مانند فورد، مایکروسافت، اپل و فیس‌بوک به خروج آمریکا اعتراض کرده‌اند‌. مدیر هیات اجرایی تسلا و مدیرعامل والت دیزنی هم گفته‌اند در اعتراض به این تصمیم از جمع مشاوران کاخ سفید خارج می‌شوند‌. با این همه شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ تولید سوخت‌های فسیلی هنوز واکنش خاصی به این موضوع نشان نداده یا در مورد آن سکوت کرده‌اند‌.
مسوول ارشد امور اقلیمی و انرژی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای گفت: امروز و در حالی‌که یکی از طرف‌های اصلی به توافق پشت کرده، روز غم‌انگیزی برای جامعه جهانی‌ است‌. او تاکید کرد: جهان می‌تواند همچنان روی اروپا به‌عنوان رهبر مقابله با تغییرات آب‌وهوایی حساب کند‌. سران اروپایی در بیانیه‌ای مشترک گفته‌اند توافق اقلیمی دوباره به مذاکره گذاشته نخواهد شد‌.
کارتر رابرتز، رییس و مدیرعامل دفتر آمریکایی صندوق جهانی حیات‌وحش گفته است خروج ایالات متحده از معاهده پاریس، کار کشورمان و کار جهان برای ایجاد آینده‌ای مرفه‌تر و امن‌تر را سخت‌ می‌کند‌. پیش از این نخست‌وزیر هند گفته بود نابودی محیط‌زیست نسل‌های آینده یک جنایت است‌. وزیر محیط‌زیست کانادا نیز تاکید کرده بود کشورش به راه خود در اجرای توافق پاریس ادامه می‌دهد‌.
رهبران جهان در شوک
تصمیم رییس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج کشورش از پیمان اقلیمی پاریس واکنش رهبران جهان را برانگیخت‌. باراک اوباما که خود پیمان پاریس را امضا کرده بود از تصمیم خلفش دونالد ترامپ ابراز تاسف کرد‌.
با این حال اوباما گفت: عقب‌نشینی آمریکا از این پیمان به پیشرفت‌های دیگر که در نقاط جهان در زمینه تغییرات اقلیمی حاصل می‌شود، خللی وارد نمی‌کند‌.
عقب‌نشینی ایالات متحده از پیمان پاریس آن هم تنها یک سال پس از امضای آن، رهبران جهان به‌ویژه اروپا را در شوک فرو برده است‌. دبیر‌کل سازمان ملل متحد این تصمیم را مایوس‌کننده خواند و گفت به ایالت‌ها و کارفرمایان اعتماد کنید و در کنار دیگر کشورها مسیر رشد اقتصادی پایدار و کاهش کربن را در پیش ‌بگیرید‌.
دونالد ترامپ در تماس تلفنی با رهبران فرانسه، آلمان و بریتانیا شخصا آنها را در جریان تصمیم خود قرار داد و تاکید کرد که آمریکا نسبت به ائتلاف دو سوی اقیانوس اطلس و حفاظت از محیط‌زیست متعهد است‌.
ترزا می در گفت‌وگوی تلفنی با دونالد ترامپ، دلسردی خود را از تصمیم او اعلام و تاکید کرده که لندن به اجرای توافق پایبند می‌ماند‌. نخست‌وزیر ژاپن هم ضمن ابراز تاسف گفته اکنون هدایت کشورهای توسعه‌یافته در راستای این تلاش‌های فوق‌العاده مهم با تهدید روبه‌رو است‌.
اتحادیه اروپا
ژان کلود یونکر، رییس کمیسیون اتحادیه اروپا، تصمیم ترامپ را خطایی جدی خواند و گفت که دنیا می‌تواند همچنان در زمینه هدایت مبارزه با گرمایش اقلیمی روی اروپا حساب کند‌.
روسای دولت‌های فرانسه، آلمان و ایتالیا هم در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که معاهده پاریس قابل مذاکره نخواهد بود‌. امانوئل ماکرون، رییس‌جمهور فرانسه تصمیم همتای آمریکایی‌اش را ناامید‌کننده خواند و گفت: دونالد ترامپ مرتکب اشتباهی شده که در آینده به زیان کره زمین خواهد بود‌. او افزود: طرح جایگزینی وجود نخواهد داشت‌.
صدراعظم آلمان از تصمیم دونالد ترامپ اظهار تاسف کرد و گفت: عقب‌نشینی آمریکا به کل دنیا آسیب خواهد زد‌. نخست‌وزیر بریتانیا هم با اعلام ناخرسندی خود از این تصمیم گفت: پیمان پاریس منشور بین‌المللی مناسبی را برای رفاه و امنیت نسل‌های آینده فراهم می‌کند و این از طریق تضمین دسترسی شهروندان و کسب‌ و کارهایمان به انرژی ممکن خواهد شد‌.
نخست‌وزیر ایتالیا هم گفت: آمریکا نباید از پیمان پاریس عقب‌نشینی می‌کرد‌. نخست‌وزیر هلند هم تاسف خود را از تصمیم دونالد ترامپ ابراز داشت و گفت: بدون همراهی آمریکا دستیابی به اهداف پیمان پاریس دشوارتر خواهد بود‌. با این حال بقیه کشورها به تعهد خود در قبال این پیمان عمل خواهند کرد‌.
آمریکای شمالی و آمریکای لاتین
نخست‌وزیر کانادا هم ناامیدی عمیق خود را از تصمیم ترامپ ابراز کرد و عزم کشورش در حمایت از اقدام بین‌المللی در مبارزه با تغییرات اقلیمی را یاد‌آور شد‌.
برزیل هم ناامیدی و نگرانی خود را نسبت به عقب‌نشینی آمریکا از پیمان پاریس اعلام کرد‌.
دولت آرژانتین نیز با ابراز تاسف خود از این تصمیم، تبعات آن بر کارایی پیمان پاریس و همینطور همبستگی و همکاری دیگر ملل در مسیر مقابله با تغییرات اقلیمی را یادآوری کرد‌.
مکزیک هم از جمع معترضان به تصمیم دونالد ترامپ عقب نماند و وزیر خارجه این کشور خواستار همکاری دیگر کشورها برای مقابله با تغییرات اقلیمی شد‌.