فاصله اروپا از امريكا با نيم‌نگاهي به روسيه

نویسنده: دكتر سيد نعمت‌الله عبدالرحيم‌زاده  اگر دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور امريكا از اولين سفر خارجي خود توانست قراردادهاي چند صد ميلياردي با سعودي‌ها ببندد و سودي كلان به جيب بزند، در بخش دوم اين سفر دستاوردي متفاوت داشت. او در بخش دوم سفر خود به اروپا رفت تا در نشست ناتو و گروه 7 شركت كند و نتايج اين بخش از سفر او آنقدر مأيوس‌‌‌كننده بود كه روزنامه امريكايي يو‌اس‌اي‌تودي در مورد آن نوشته: «متحدان دولت واشنگتن بعد از سفر ترامپ، از امريكا دوري مي‌كنند و روي خوشي به امريكا نشان نمي‌دهند.» هرچند خود ترامپ در توئيت‌هاي خود سعي مي‌كند تا سفر خود را يك پيروزي و موفقيت بزرگ براي امريكا توصيف كند اما واكنش اروپايي‌ها وضعيت معكوسي را نشان مي‌دهد تا آنجا كه حالا حرف فاصله‌ گرفتن از امريكا بر سر زبان‌ها افتاده و يو‌اس‌اي‌تودي هم به اين دليل است كه چنين نتيجه منفي از سفر ترامپ به اروپا مي‌گيرد.  آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان درست يك روز بعد از نشست گروه‌7گفت: «زماني كه ما مي‌توانستيم خود را به طوركامل به ديگران بسپاريم به پايان رسيده و ما اروپايي‌ها بايد سرنوشتمان را واقعاً در دست خودمان بگيريم.» مركل بر اين مبنا و به صراحت اعلام كرد كه امريكا ديگر قابل اعتماد نيست و بايد روي پاي خود بايستيم. زيگمار گابريل، وزير خارجه و معاون مركل و مارتين شولتز، رقيب اصلي انتخاباتي مركل هم بعد از اين پشت مركل ايستادند تا معلوم شود كه صدراعظم آلمان در فاصله گرفتن از امريكا و تأكيد بر ايستادن روي پاي خود تنها نيست و شولتز كار را به آنجا رسانده كه از ترامپ به عنوان فردي مستبد ياد مي‌كند. امانوئل ماكرون، رئيس‌جمهور فرانسه هم از اين قافله عقب نمانده و در مصاحبه‌اي با روزنامه فرانسوي لي ژورنال ديمانچه اشاره به نحوه دست دادن با ترامپ كرده و گفته كه اين شيوه بي‌غرض نبوده بلكه او سعي در حركتي تعمدي داشته تا به ترامپ حالي كند تحت زورگويي‌هاي او قرار نمي‌گيرد. اين نحو فاصله گرفتن از امريكا و رئيس‌جمهور آن در حالي صورت مي‌گيرد كه به نظر مي‌رسد رهبران اروپايي نيم‌نگاهي به رابطه خود با روسيه و رئيس‌جمهور آن دارند.  مركل براي ايستادن اروپا روي پاي خود به نحوه روابط اروپا به روسيه توجه كرده و از ادامه روابط دوستانه و حسن همجواري با روسيه مي‌گويد. در واقع مركل از زمان اوج‌گيري بحران اوكراين تا كنون و با وجود مشاركت در تحريم‌ها عليه روسيه باز سعي كرده تمام پل‌هاي خود با اين كشور را خراب نكند و در ميان كشورهاي غربي، بيشترين ارتباط را با مسكو داشته باشد. او حالا و با فاصله گرفتن از ترامپ مي‌تواند گام نزديك‌تري به سوي ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه بردارد و تأكيد او بر ادامه رابطه دوستانه با روسيه نشانه‌اي روشن براي برداشتن اين گام است. اين حركت مركل چندان تازگي ندارد اما نكته جديد در قرار گرفتن ماكرون كنار او است كه نشانه‌هاي آن در ديدار روز دوشنبه ماكرون با پوتين ديده شد.  روزنامه فرانسوي فيگارو به تحليل دست دادن ماكرون با پوتين در اين ديدار پرداخته كه به نظر اين روزنامه هيچ نشانه‌اي از آن نبردي ديده نشد كه ماكرون روز پنج‌شنبه گذشته در دست دادن با ترامپ داشت. درست است كه اختلافات روسيه با فرانسه در چند سال گذشته و به خصوص با رياست جمهوري فرانسوا اولاند بر ديدار پوتين با ماكرون سايه انداخته بود و از ديد رسانه‌ها هم مخفي نماند اما نحوه استقبال ماكرون از پوتين تا آن حد بود كه به نظر فيگارو، او رؤياي از سرگيري روابط بين دو كشور فرانسه و روسيه را محقق كرده كه ديگر نامزدهاي انتخابات 2017 رياست جمهوري فرانسه مثل مارين لوپن، فرانسوا فيون و ژان لوك ملانشون در سر داشتند. خود ماكرون هم بر تحقق اين رؤيا تأكيد كرد و گفت كه امروز هيچ مسئله مهمي بدون گفت‌وگو با روسيه قابل حل نيست و پاريس مي‌خواهد روابطش با مسكو مشابه روابط آلمان با روسيه باشد. اين تأكيد ماكرون دلالت بر پيوستن او به مركل براي داشتن رابطه نزديك‌تري با مسكو است در حالي كه همراه با او آماده فاصله گرفتن از امريكا و ترامپ مي‌شود.