بررسی قیمت کالاهای اساسی رمضان95 و 96؛

«جهان صنعت»- امروز اولین روز ماه رمضان است و اگر بخواهیم بدون گشت و ‌گذاری در بازار و برآورد قیمت‌ها، تنها به وعده و وعید مسوولان در راستای تنظیم بازار اقلام پر‌مصرف در مناسبت‌های خاصی مثل ماه رمضان دل خوش کنیم، اوضاع بازار امن و امان است و نه‌تنها افزایش قیمتی در بازار وجود ندارد بلکه کمبودی هم در مورد اقلام اساسی دیده نمی‌شود. اما واقعیت بازار از چیز دیگری حکایت دارد‌. تب و تاب گرانی به بهانه ماه رمضان چند روزی است آغاز شده و از آنجایی که دلالان و سودجویان هم به خوبی با بازار نابسامان و بی‌در و پیکر کالاهای اساسی آشنایی دارند، نهایت سو‌ء‌استفاده را از این ماه می‌برند.
این در حالی است که نگاهی به اخبار و اظهارات گوناگون مسوولان از انواع کنترل بر بازار و نظارت‌های متعدد خبر می‌دهد به طوری که به تازگی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس از قول نماینده وزارت جهاد کشاورزی در این کمیسیون از عدم کمبود کالاهای اساسی مورد نیاز مردم در ماه رمضان و وجود ذخایر مناسب گوشت مرغ و قرمز خبر داده. رییس اتاق اصناف کشور علاوه بر اعلام برپا نشدن نمایشگاه طرح ضیافت ویژه ماه مبارک رمضان در تهران، بیان کرده است که تمام تلاش خود را به کار خواهد گرفت تا با تنظیم بازار شرایطی ایجاد شود که قیمت هیچ یک از کالاهای مورد نیاز مردم حداقل در ماه رمضان افزایش نداشته باشد. مدیر‌عامل شرکت بازرگانی دولتی ایران نیز بیان کرده که با توجه به ذخایر مناسب کالاهای اساسی شامل گندم، برنج، شکر و روغن در کشور، بابت میزان توزیع و تنظیم بازار این کالاها در ایام ماه رمضان هیچ‌گونه مشکلی نداریم و در حالی که مسوولان دیگر نیز برای راحتی خیال مردم، اظهارات مختلفی داشته‌اند، دستورالعمل طرح نظارت بر عملکرد واحدهای تولیدی، توزیعی و خدماتی استان تهران برای ماه رمضان هم در اولین روز خرداد توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت به واحدها و ادارات بازرسی و نظارت ابلاغ شد که بر اساس آن ۱۳ قلم کالای پر‌مصرف در ماه رمضان شامل لبنیات، پروتئین، برنج، روغن، قند، شکر، خرما، میوه، سبزیجات، شیرینی‌های پرمصرف، آش، حلیم، زولبیا و بامیه در استان تهران با حداکثر ظرفیت بازرسی و نظارت انجام خواهد شد.
ادامه طرح ضیافت
در این میان یزدان سیف، معاون وزیر جهاد کشاورزی از توزیع 30 هزار تن برنج در شبکه‌‌ توزیع تعاونی‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای با قیمت 2700 تومان و همچنین 20 هزار تن شکر سفید اعلا به قیمت 2855 تومان برای مصرف‌کنندگان تحت عنوان طرح ضیافت خبر داده است.


همچنین علی‌اشرف منصوری، رییس جهاد کشاورزی استان تهران نیز از توزیع کالاهای اساسی جهت تنظیم بازار در آستانه ماه رمضان خبر داد و گفت: بر این اساس حدود چهار هزار و ۵۳۳ تن برنج، ۳ هزار و ۳۲۰ تن شکر، پنج هزار و ۳۰۰ تن مرغ منجمد، ۳۰۰ تن گوشت گوساله منجمد و روزانه ۱۰ تا ۲۰ تن گوشت گرم گوسفندی در قالب بسته‌بندی و لاشه در سطح استان تهران توزیع خواهد شد.
به گفته وی طرح ضیافت از ۲۶ اردیبهشت‌ماه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تعاونی‌های مصرف محلی و کارکنان و موسسات خیریه آغاز شده و تا پایان ماه رمضان ادامه دارد.
وضعیت همین‌طور باقی خواهد ماند
اما با این حال‌ تا زمانی که مسوولیت تنظیم بازار میان وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و همچنین وزارت کشاورزی دست به دست می‌شود و متولی مشخصی ندارد، روال تنظیم بازار کالاهای اساسی در سال جدید و حتی با روی کار آمدن دولت جدید هم همین خواهد بود‌ چرا‌که برای دستیابی به سیستم شفاف اقتصادی برای عرضه و تقاضا در بازار کالاهای اساسی، نیاز به دخالت بخش‌خصوصی، تعاونی‌ها یا انجمن‌هاست تا با مشارکت آنها در کنترل بازار اقلام اساسی، دست دلالان از این بازار کوتاه شده و با فرا رسیدن مناسبت‌های خاص، شاهد شوک‌های قیمتی متعدد به بازار نباشیم.
در غیر این صورت با اوضاع و احوال فعلی بازار اقلام پرمصرف مواجه خواهیم بود‌. در حال حاضر‌‌ نرخ هر کیلو خرما در بازار بسته به ارقام مختلف از 10 تا 35 هزار تومان، زولبیا و بامیه 12 تا 15 هزار تومان، برنج ایرانی از 11 تا 16 هزار تومان، گوشت گوسفندی 41 هزار تومان، مرغ در مرز کیلویی هشت هزار تومان، انواع حبوبات از کیلویی هفت تا 15 هزار تومان، هر بسته چای ایرانی 25 هزار تومان، هر کیلو شکر سه هزار و 500 و قند شکسته 3 هزار و 900 تومان است.
افزایش۴۰ درصدی نرخ مواد غذایی
در همین رابطه سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با بیان اینکه واسطه‌ها نرخ محصولات غذایی را ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهند، گفت نرخ مواد غذایی تطابقی با درآمد اقشار کم‌درآمد جامعه ندارد.
علی وقف‌چی درباره وضعیت گرانی مواد غذایی در بازار بیان کرد که واسطه‌ها، نرخ تولید را با ترفندهای اقتصادی با افزایش چند برابری به دست مصرف‌کننده می‌رسانند‌ بنابراین بدیهی است که بازار نمی‌تواند رنگ آرامش اقتصادی به خود گیرد در حالی که دولت باید به عنوان حامی تولیدکننده و مشتری، نرخی برای محصولات غذایی تعیین کند که علاوه برمصرف‌کننده، اقتصاد تولیدکننده نیز تحت‌الشعاع فشارهای اقتصادی قرار نگیرد. همچنین راضی نوری، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس معتقد است کنترل نرخ بازار مواد غذایی نباید تنها در مناسبت‌ها با تزریق کالاهای ذخیره‌شده توسط دولت عملیاتی شود بلکه باید برای تنظیم بازار مواد غذایی برنامه یک‌ساله تنظیم شود.
قیمت نجومی گوشت
گشت و ‌گذاری در بازار تهران حاکی از آن است که در حال حاضر هرکیلوگرم گوشت گوساله فیله پاک کرده به قیمت 62 هزار تومان در مغازه‌ها عرضه می‌شود. همچنین گوشت گوسفندی راسته با استخوان‌ کیلویی 37 هزار و 500 تومان، گوشت گوسفندی ران پاک‌کرده با استخوان‌ کیلویی 45 هزار و 200 تومان، گوشت گوسفندی ماهیچه کیلویی 48 هزار تومان، گوشت کف دست با ماهیچه گوسفند کیلویی 44هزار و 500 تومان و هر کیلوگرم گوشت چرخ‌کرده 36 هزار تومان در سطح شهر فروخته می‌شود. البته طبق گزارش‌های میدانی از بازار شهرستانی میدان امام حسین (ع) و خیابان خورشید در میدان شهدا، هر کیلوگرم گوشت شقه گوسفندی 39 هزار تومان قیمت خورده‌ ولی در عمل آنهایی که حجم کمتری از گوشت را خریدار می‌کنند، باید برای هر کیلو گرد ران 49 هزار تومان هزینه کنند.
این در حالی است که محمدرضا ملاصالحی، مدیر کل مرکز اصلاح نژاد دام وزارت جهاد نیز با بیان اینکه روند تولید و عرضه دام سبک و سنگین طبق روال عادی در حال انجام است، نسبت به عرضه محصول در بازار اظهار نگرانی کرد و گفت با توجه به وجود واسطه‌ها در بازار نرخ گوشت افزایش قابل ملاحظه‌ای دارد که از این رو لازم است ارگان نظارتی وارد میدان شوند.
اما علیرضا ولی، مدیر‌عامل شرکت پشتیبانی امور دام نیز در رابطه با تنظیم بازار در ماه رمضان اعلام کرده از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۱۰ هزار لاشه گوشت گرم گوسفندی از قزاقستان، قرقیزستان و استرالیا وارد شده است ضمن اینکه بیش از ۹۰ درصد گوشت قرمز مورد نیاز از تولیدات داخل تامین و کمتر از ۱۰ درصد واردات می‌شود.
وی با بیان اینکه براساس قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار، هر کیلوگرم ران گوشت گرم گوسفندی به صورت بسته‌بندی ۴۲ هزار تومان عرضه می‌شود، گفته است گوشت قرمز منجمد وارداتی به قیمت هر کیلوگرم ۲۱ هزار تومان و گوشت قرمز منجمد تولید داخل نیز با قیمت ۲۰ هزار تومان توزیع می‌شود. ولی همچنین در ایام ماه رمضان برای تامین مرغ و گوشت قرمز مورد نیاز به صورت شبانه‌روزی نیز اعلام آمادگی کرده است.
مرغ در مرز 8 هزار تومان
بازار مرغ که طی ماه‌های اخیر همواره به بهانه‌های مختلف در حال نوسان بوده‌، این روزها با روند صعودی قیمت روبه‌رو شده تا جایی که قیمت این محصول در برخی مناطق سطح تهران به مرز کیلویی هشت هزار تومان رسیده است. این در حالی است که به گفته مهدی یوسف خانی رییس اتحادیه پرنده و ماهی، نرخ هر کیلو مرغ زنده جلوی در مرغداری چهار هزار و ۹۰۰ تومان، مرغ آماده طبخ جلوی در کشتارگاه شش هزار و ۸۵۰ تومان، توزیع جلوی در واحد‌های صنفی هفت هزار تومان و خرده‌فروشی هفت هزار و ۶۵۰ تومان است. همچنین نرخ هر کیلو سینه با کتف ۱۲ هزار تومان، سینه بدون کتف ۱۳ و فیله مرغ ۱۶ هزار تومان است.
وی همچنین بازارگَرمی مرغداران و افزایش نسبی تقاضا در آستانه ماه رمضان را دلیل اصلی نوسانات قیمت دانسته اما در این خصوص گفته بعید است که در روزهای آتی روند افزایش قیمت ادامه‌دار شود.
همچنین علیرضا ولی مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام با اشاره به اینکه قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ منجمد ذخیره‌سازی شده به صورت عمده جلوی در‌ سردخانه ۵۳۰۰ تومان است، گفته که قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ منجمد برای مصرف‌کننده با احتساب هزینه حمل و نقل ۵۷۰۰ تومان است. وی همچنین از توزیع مرغ منجمد به صورت شبانه‌روزی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، میادین و نمایشگاه‌های طرح ضیافت خبر داده است.
گفتنی است در حال حاضر در مغازه‌های سطح شهر تهران، قیمت هرکیلوگرم فیله مرغ 15 هزار و 400 تومان، سینه مرغ 11 هزار تومان، ران مرغ 9700 تومان، بال مرغ 8500 تومان و گردن مرغ 2900 تومان است.
پیش‌بینی کاهش قیمت تخم مرغ
تخم‌مرغ نیز که از دیگر محصولات پروتئینی پر‌مصرف در ماه رمضان است، هر شانه 30تایی آن بین 9800 تا 100 هزار تومان در مغازه‌های سطح شهر تهران عرضه می‌شود. این در حالی است که اخیرا علیرضا ترکاشوند مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران تخم‌گذار‌، میزان تولید تخم مرغ کشور را مناسب دانسته و اعلام کرده کمبودی در زمینه تخم مرغ مورد نیاز مصرفی کشور نداریم.
وی همچنین اظهار کرده است: به طور طبیعی هر ساله در ماه رمضان قیمت تخم مرغ با اندکی کاهش مواجه می‌شود که به نظر می‌رسد به دلیل گرم شدن هوا و کاهش مصرف در ماه رمضان امسال با روند کاهشی قیمت این محصول مواجه شویم.
بحران بازار برنج
حال و احوال بازار برنج نیز از اوایل سال گذشته تا‌کنون در بحران قرار داشته چرا‌که به گفته دبیر انجمن برنج، مسوولان نظارتی آن‌طور که باید و شاید بازار را کنترل نمی‌کنند. از این رو قیمت برنج ایرانی در سال‌جاری با حفظ سیر صعودی سال گذشته اما با شیب ملایم، به قیمت 12 هزار و 500 تومان تا 17 هزار تومان در هرکیلوگرم رسید.
به عنوان مثال هر کیلوگرم برنج ایرانی در فروشگاهی در سعادت‌آباد با عنوان طارم محلی اعلاء 17 هزار تومان، در محله میرزای شیرازی با داشتن دو نوع طارم به قیمت‌های 15 و 17 هزار تومان و دم سیاه به قیمت 16 هزار تومان و در محله جمال‌زاده شمالی نوعی برنج پر‌محصول 12 هزار و 500 تومان و برنج بسته‌بندی شده یک شرکت بر اساس نرخ سال قبل خود 17 هزار تومان به فروش می‌رسد.
این در حالی است که به گفته علی اکبریان نایب‌رییس انجمن برنج، در حال حاضر نرخ هر کیلو برنج با کیفیت طارم،‌ هاشمی و دم‌سیاه ۱۲هزار تومان، شیرودی هشت و ندا هفت هزار تومان است، ازاین‌رو تفاوت آشکار قیمت برنج در تهران را دستگاه‌های مربوطه باید نظارت کنند.
نگاهی به قیمت انواع حبوبات
گشت و‌گذاری در بازار حبوبات نیز حاکی از آن است که هم‌اکنون لوبیا چشم‌بلبلی کیلویی 5100 تا 6100 تومان، لوبیا چیتی کیلویی 9600 تا 10500 تومان، لوبیا سفید کیلویی 6800 تا 7800 تومان، لوبیا قرمز کیلویی 7000 تا 7700 تومان، نخود کیلویی 8200 تا 9200 تومان، لیمو عمانی کیلویی 18500 تا 21000 تومان، جو پرک کیلویی 13 هزار تومان، عدس کیلویی 5800 تا 6500 تومان، جو پوست‌کنده کیلویی 1500 تا 2000 تومان و زرشک کیلویی 22500 تا 26500 تومان در سطح شهر تهران عرضه می‌شود.
گرانی نان بعد از ماه رمضان
در رابطه با نان نیز اگرچه مسوولان قول گران نشدن این کالا در ماه رمضان را داده‌اند اما پس از ماه رمضان، قیمت نان نیز مانند روغن که قرار است بعد از ماه رمضان گران شود، تغییر خواهد کرد. در همین خصوص رییس اتحادیه نانوایان سنتی اعلام کرد که هیچ مشکلی برای تامین نان در ماه مبارک رمضان وجود ندارد و قیمت انواع نان نیز تغییری نخواهد کرد. اما با توجه به افزایش هزینه‌های تولید، آنالیز قیمت جدیدی را برای دستگاه‌های متولی ارسال کرده‌ایم و اگر بخواهیم قیمت را افزایش دهیم و مجوزی برای آن دریافت کنیم، نرخ‌های جدید پس از ماه رمضان اعمال می‌شود.
قاسم زراعتکار با بیان اینکه قیمت انواع نان نیز همان نرخ‌های سال ۱۳۹۳ بوده و تا‌کنون تغییری نکرده است، گفت: در ایام ماه رمضان همه نانوایی‌های سنتی در سه شیفت فعال هستند و تنها در ساعات ابتدایی صبح به دلیل کم بودن مشتری، میزان پخت نان کاهش می‌یابد اما از ساعت ۱۴ تا پس از افطار فعال می‌شوند.
محمد‌رضا نظر‌نژاد، رییس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران نیز اخیرا با بیان نرخ نان آزادپز خاطرنشان کرد: نان سنگک آزادپز با وزن ۴۳۰ گرم، ۱۳۰۰ تومان بوده درصورتی که یک رو کنجد باشد هزار و ۵۰۰ تومان و درصورت درخواست مشتری با دو رو کنجد با قیمت دو هزار تومان فروخته می‌شود. وی افزود: قیمت نان دولتی با وزن ۴۰۰ گرم، ۸۰۰ تومان، درصورتی که یک رو کنجد باشد با ۲۰۰ تومان افزایش قیمت فروخته می‌شود و اگر دو رو کنجد شود با قیمت هزار و ۵۰۰ تومان به دست مصرف‌کننده خواهد رسید.
خرما از کیلویی ۱۵ تا 3۰ هزار تومان
در این میان خرما نیز که به عنوان یکی از اقلام اساسی سفره ماه رمضان قلمداد می‌شود، این روزها با اختلاف قیمت چند برابری به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد به طوری که به تازگی دبیر انجمن خرما از افزایش ۱۰ برابری قیمت خرما از نخلستان تا سفره مردم خبر داد و گفت: اقدامی برای تنظیم بازار خرما انجام نمی‌شود و با نزدیک شدن به ماه رمضان هر کیلوگرم رطب به‌قیمت ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. علی‌اصغر موسوی همچنین بیان کرد: هیچ اصولی در قیمت‌گذاری و فروش خرما وجود ندارد‌ زیرا دلالان خرما را با قیمت کمی از دست کشاورزان در می‌آورند و در ماه رمضان به‌قیمت بالایی به فروش می‌رسانند. به عنوان مثال در برخی مناطق شهر تهران این محصول تا کیلویی 30 هزار تومان هم به فروش می‌رسد.
افزایش قیمت 8 درصدی زولبیا و بامیه
همچنین زولبیا و بامیه که یکی از شیرینی‌های مهم مورد استفاده روزه‌داران در ایام ماه رمضان است، با افزایش حدود هشت درصدی نسبت به سال گذشته روبه‌رو شده است. این در حالی است که اتحادیه دارندگان قنادی، درخواست افزایش قیمت 15 درصدی را اعلام کرده بودند. بر همین اساس رییس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی‌فروشی و کافه قنادی اظهار کرد که با مصوبه اتاق اصناف ایران قیمت زولبیا و بامیه برای فروش در ماه رمضان امسال 12 هزار تومان تصویب و ابلاغ شد.
گرانی 8 درصدی آش و حلیم
در این میان نرخ هر کیلو آش، حلیم و شله‌زرد نسبت به سال گذشته افزایش هشت درصدی داشته است. به طوری که به گفته حسین محمدی رییس اتحادیه کباب، حلیم، آش و غذاهای سنتی، در حال حاضر قیمت هر کیلو حلیم ساده 12 هزار تومان، حلیم معجون با تمامی مخلفات کامل 15 هزار تومان و قیمت هر پرس حلیم با تمام مخلفات هشت هزار تومان عرضه می‌شود. همچنین هر کیلو آش شله‌قلم‌کار با مخلفات کامل 15 هزار تومان، هر پرس شله‌قلم‌کار هشت هزار تومان، هر کیلو آش رشته ساده 12 هزار تومان، هر کیلو آش رشته با تمام مخلفات کامل 13 هزار تومان و هر پرس آش رشته هشت هزار تومان عرضه می‌شود در حالی که قیمت هر پرس شله زرد با افزایش نسبت به سال گذشته به هشت هزار تومان رسیده است. بنابراین در حالی که به تازگی رییس هیات مدیره تعاونی تولید‌کنندگان مواد غذایی هم صنف اعلام کرده است که از نظر تولید و عرضه هیچ مشکلی برای ماه رمضان وجود ندارد و طرح مساله افزایش قیمت در ماه رمضان بی‌معنی است اما اوضاع و احوال بازار کالاهای اساسی چندان چنگی به دل نمی‌زند و جز گرانی، خبر خاصی در آن نیست. بنابراین انتظار می‌رود در دولت دوازدهم و با همفکری دولت با بخش‌خصوصی، شیوه درست و مناسبی برای کنترل بازار کالاهای پر‌مصرف به کار برده شود.