بررسی کیفیت اعضای جدید شورای شهر تهران در گفت و گو با دکتر ایمانی؛

امیرحسین میراسماعیلی- نتیجه نهایی انتخابات شورای شهر تهران سرانجام اعلام شد و لیست ارائه‌شده توسط اصلاح‌طلبان توانست تمام کرسی‌های شورای شهر پایتخت را به دست آورد. فعالان حوزه اجتماعی و بسیاری از کاربران فضای مجازی پس از مشخص شدن اعضای این لیست، انتقادات بسیاری را از شورای عالی اصلاح‌طلبان کرده بودند اما این شورا هیچ پاسخی در مورد دلیل حضور برخی افراد بدون سابقه کاری و سهمیه برخی احزاب در این لیست نداد. حالا که پس از حمایت رییس دولت اصلاحات حتی گمنام‌ترین افراد این لیست هم رای آورده‌اند، باید منتظر ماند و دید که عملکرد این شورا و شهردار منتخبش تا چه حد رضایت شهروندان تهرانی را دربرخواهد داشت. حال سوال اصلی این است که انتظار ما از این شورا چیست و آنها چگونه جواب اعتماد رای‌دهندگان را خواهند داد؟ برای رسیدن به این جواب و همچنین دغدغه‌های کارشناسان حوزه اجتماعی با حسین ایمانی‌جاجرمی، استاد علوم اجتماعی دانشگاه تهران و رییس موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی این دانشگاه گفت‌وگو کردیم.
وی ابتدا به کیفیت لیست ارائه‌شده پرداخت و گفت: «به هر حال دوستان اصلاح‌طلب گفتند این لیست را بر مبنای یک الگوریتم و جدول بسته‌اند اما پاسخ دهند که چگونه یک متخصص مامایی بدون سابقه فعالیت در حوزه اجتماعی یا شهری از شورای اصلاح‌طلبان امتیاز می‌گیرد و یک متخصص حوزه اجتماعی با سابقه سال‌ها فعالیت از ورود به لیست بازمی‌ماند. رحمت‌الله حافظی به عنوان عضو فسادستیز شورای قبلی نام شش نفر را به عنوان سالم‌ترین و کارآمدترین اعضای شورای قبلی آورده اما از این شش نفر فقط آقای مسجدجامعی به لیست راه یافت و پنج نفر بازماندند یا مثلا زمانی که یاشار سلطانی هزینه افشای فساد شهرداری را در زندان می‌داد، برخی از این اعضای لیست اصلاح‌طلبان با ساختار شورا و معنای فساد در شهرداری هم آشنا نبودند.»
استاد علوم ‌اجتماعی دانشگاه تهران در پاسخ به سوال «جهان‌صنعت» مبنی بر انتظار شما به عنوان یک جامعه‌شناس از شورای اصلاح‌طلبان چیست، این‌گونه پاسخ داد: «قبل از انتخابات که سوال ما در مورد چگونگی انتخاب برخی از افراد لیست بود، پاسخ ندادند اما حالا که انتخابات تمام‌شده بیایند پاسخ دهند که نوع سیستم امتیازدهی به این افراد چگونه بوده است. مثلا با توجه به نوع فعالیت و سابقه محمد سالاری در شورای شهر قبلی، ایشان چگونه مجددا نامش در این لیست قرار دارد؟ اشکال بزرگ شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان این است که از موضع بالا با مردم صحبت می‌کند و خود را ملزم به پاسخگویی نمی‌بیند، اگر قرار بود که همان سیستم مدیریت آقای چمران ادامه یابد، دیگر چه نیازی به تغییر بود! این رفتارها باعث اختلاف و دلخوری بین بسیاری از اصلاح‌طلبان قدیمی شده و دوستی‌ها را به دشمنی تبدیل کرده، درحالی که اگر شک و تردیدی در لیست انتخابی وجود ندارد حتما باید شفاف‌سازی کنند. از نظر بنده و بسیاری از فعالان حوزه اجتماعی، حضور حسین راغفر به عنوان یک اقتصاددان خوشنام و فسادستیز در شورای شهر تهران بسیار ضروری بود ولی بیرون ماند و همچنین نمونه‌هایی دیگر نشان می‌دهد که مکانیسم این انتصابات حتما مشکل دارد.»
در مورد دلیل اعتماد این لیست توسط مردم تهران نیز از حسین ایمانی سوال کردیم. او این اعتماد را فقط به حمایت رییس دولت اصلاحات از لیست مربوط دانست و گفت که اگر ایشان از هر لیست یا افراد دیگری حمایت می‌کرد، آنها رای می‌آوردند. ایمانی‌جاجرمی تصریح کرد: «افراد منتخب شورای شهر تهران باید رای خودشان را منهای یک میلیون رای کنند. از نظر بنده یک میلیون رای آنها برای رییس دولت اصلاحات است و آنها با دوپینگ ایشان توانستند وارد شورا شوند نه توانایی و مشخصات فردی خودشان مثلا یاشار سلطانی که بدون حمایت و دوپینگ توانسته 250هزار رای بیاورد، بین مردم دارای محبوبیت و اقبال بیشتری نسبت به بسیاری از افراد راه یافته به شورای شهر است. به هرحال رییس دولت اصلاحات بین مردم از محبوبیتی مثال‌زدنی برخوردار است و شورای عالی اصلاح‌طلبان نیز سعی می‌کند تمام بهره و استفاده خود را از ایشان ببرد.»


سوال بعدی «جهان‌صنعت» از رییس موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران در مورد انتظار وی از ترکیب جدید شورای شهر تهران بود که پاسخ داد: «مشکلات عمده شهر تهران و درخواست مردم کاملا مشخص است. آلودگی هوا، ساخت و سازهای غیرقانونی و بی‌رویه، ترافیک، نبود فضای عمومی و تنگ‌‌تر شدن پیاده‌روها، مزاحمت‌های شهری و دیگر آسیب‌های اجتماعی مثل حاشیه‌نشینی و دستفروشی همه مشکلاتی هستند که مردم تهران را اذیت می‌کنند و شورای شهر و شهردار منتخب باید به فکر حل و پایان آنها باشند. شورای شهر و شهرداری به مدت 15 سال در اختیار اصولگرایان بود و دیدیم که نتیجه‌اش چه شد، حالا اصلاح‌طلبان باید نشان دهند که آیا می‌توانند در حد شعارها و ادعاهای خود ظاهر شوند یا خیر. به هر حال ما تجریه شورای اول را هم داریم و دیدیم که با عملکرد ضعیف آن شورا که اکثریتش در اختیار اصلاح‌طلبان بود، مردم در انتخابات بعدی شوراها با صندوق رای قهر کردند و قدرت در دست اصولگرایان افتاد. حالا هم مطمئن باشید در صورت عملکرد ضعیف این شورا و ادامه رانت و پایمال شدن حقوق مردم باز هم در انتخابات بعدی با قهر مردم مواجه خواهند شد. تا این لحظه هم که هیچ برنامه مشخص و مدونی از سوی اعضای منتخب شورا برای غلبه با مشکلات شهر تهران ارائه نشده است.»
به عنوان آخرین سوال از حسین ایمانی پرسیدیم که نظرش در مورد کاندیداهای مطرح شده برای شهردار آینده تهران چیست که گفت: «متاسفانه از غلامحسین کرباسچی به عنوان دبیر حزب کارگزاران می‌شنویم که نظرشان روی شهردار شدن محسن‌هاشمی رفسنجانی است، درحالی که اگر قرار بود ایشان شهردار شود دیگر چرا در انتخابات شورا ثبت‌نام کرد و نامش در لیست اصلاح‌طلبان قرار گرفت؟ شهردار شدن ایشان سوءاستفاده کامل از اعتماد مردم تهران خواهد بود و این یعنی راهیابی نفر بیست و دوم انتخابات به شورای شهر. ظاهرا آقای کرباسچی دلش برای رسیدن منافع شهرداری تهران به حزب متبوعش تنگ شده وگرنه چنین اظهارنظری واقعا تعجب‌برانگیز است. وقتی اساس رای دادن مردم، اعتماد باشد و نه مشخصات فردی، دیگر چنین رفتاری را نامردی و برابر با پشت پا زدن به اعتماد مردم می‌دانم. دوستان باید این نکته را فهمیده باشند مردمی که در انتخابات شرکت کردند با شرکت‌کنندگان در انتخابات شورای شهر اول فرق دارند و از آگاهی و اطلاعات سیاسی بسیار بالاتری برخوردارند. مردم به دقت رفتار اعضای شورای شهر پنجم را رصد می‌کنند و به کوچک‌ترین انحراف آنها واکنش نشان خواهند داد. اعضا باید بدانند که چه بار سنگینی روی دوششان است.»صحبت‌های ما با استاد علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران پایان یافت و حالا باید منتظر ماند و دید که شورای منتخب مردم تهران در اولین تصمیم و شاید مهم‌ترین انتخابش، سکان مدیریت شهرداری تهران را به دست چه کسی خواهد سپرد. سازمانی که گردش مالی چندبرابری نسبت به بسیاری از وزارتخانه‌های دولت دارد و عملکرد سیاسی شهرداران سابق تهران هم نشان داده که شهردار آینده به راحتی می‌تواند با سوءاستفاده از این جایگاه و ابزار تحت کنترلش برای رسیدن به جایگاه ریاست‌جمهوری تلاش کند و به آن برسد. انتظار اولیه مردم تهران از شهردارشان مطمئنا این است که اولویتش را برای حل مشکلات طبقه متوسط و پایین جامعه بگذارد و فساد و رانت افسارگسیخته در شهرداری تهران را از بین ببرد تا دیگر شاهد این نباشیم که یک شهردار بتواند به اطرافیانش تخفیف‌های میلیاردی بدهد و اعضای شورای شهر هم مزد سکوتشان را با شریک شدن در این رانت بگیرند.