تشکیل ناتوی عربی

اهداف نشست سران اسلام در ریاض؛
مواضع ضد ایرانی و دوستی با اسراییل
یک پژوهشگر متخصص درخصوص مسایل عربستان در مقاله‌ای نوشت: عربستان از اجلاس سران کشورهای اسلامی که قرار است امروز در ریاض با حضور دونالد ترامپ برگزار شود، می‌خواهد به مواضعی علیه ایران برسد‌. سیمون هندرسون در این مقاله نوشت که پیش‌بینی می‌شود برخی از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس اشاره‌هایی برای عادی‌سازی روابط با اسراییل نشان دهند که چه بسا براساس آن، خطوط تماس مستقیمی با اسراییل ایجاد شود همچنین تبادلات تجاری علنی بیشتری میان طرف‌ها صورت بگیرد یا به هواپیماهای اسراییلی اجازه عبور از حریم هوایی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس داده شود‌. وی گفت: کشور امارات در راس کشورهایی است که خواهان عادی‌سازی روابط با اسراییل است و مسوولان اماراتی به اسراییل اجازه داده‌اند هیاتی را به آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر که مقرش در ابوظبی است، بفرستد‌. سیمون هندرسون افزود: نیروهای هوایی امارات در رزمایش‌های مشترک با نیروهای هوایی اسراییل در یونان در ماه مارس گذشته شرکت کردند‌. وی همچنین تصریح کرد: کشورهای عرب حوزه خلیج فارس تبادلات تجاری غیرعلنی با اسراییل دارند و دست‌کم یک کنسولگری اسراییل در یکی از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برای تسهیل در این تبادلات تجاری ایجاد شده است‌. این پژوهشگر همچنین تصریح کرد که روزنامه «ArabNews» که به زبان انگلیسی چاپ می‌شود و متعلق به گروه رسانه‌ای است که سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان مالکیت آن را برعهده دارد، مقاله‌ای را با عنوان «دشمنِ دشمن من دوست من است»، منتشر کرد که منظور از دشمن، ایران و منظور از دوست، اسراییل است‌. این نویسنده اظهار کرد: ریاض زمانی که از تمایل خود برای خرید سامانه ضد موشکی تاد صحبت کرد، ابتکار عمل مثبتی را در قبال اسراییل نشان داد چراکه استقرار این سامانه‌ها در عربستان ممکن است اسراییل را نیز از حملات موشکی ایران در امان نگه دارد‌. در همین حال، وی تصریح کرد: عربستان از نشست سران اسلامی که در ریاض در جریان سفر دونالد ترامپ تشکیل می‌شود، می‌خواهد که میزان قدرت و عمق مخالفت کشورهای اسلامی با اسلام شیعی انقلاب اسلامی در ایران را نشان دهد‌. این نویسنده تصریح کرد، تعدادی از رهبرانی که در نشست سران شرکت می‌کنند، احتمالا آماده موافقت با همگرایی خصومت‌آمیز علیه ایران نیستند که از جمله این افراد، نواز شریف، نخست وزیر پاکستان است که تصریح کرده پاکستان تمایل دارد با توجه به اوضاع متشنج در مرزهای ایران و پاکستان، موضع بی‌طرفی نسبت به ایران داشته باشد‌. سیمون هندرسون گفت: عراق (که فواد معصوم، رییس‌جمهور نمایندگی این کشور را در این کنفرانس سران برعهده خواهد داشت) نیز تمایل ندارد وارد هیچ خصومتی علیه ایران شود‌. وی با بیان اینکه مشارکت سلطان قابوس از عمان در این نشست سران امری بعید است، خاطرنشان کرد: سلطان قابوس به دلیل جنگ عربستانی‌ها علیه یمن، از ریاض ناراضی است‌.
دونالد ترامپ در نخستین بخش از نخستین سفر خارجی خود در مقام ریاست‌جمهوری آمریکا، بعدازظهر جمعه گذشته آمریکا را به مقصد خاورمیانه ترک کرد و صبح دیروز وارد عربستان سعودی شد و در فرودگاه ریاض مورد استقبال پادشاه آن کشور قرار گرفت‌.


رییس‌جمهور آمریکا در ریاض با ملک سلمان پادشاه سعودی، ولیعهد و قائم‌مقام ولیعهد دیدار و گفت‌وگو کرد و پس از آن قرار است در مراسم امضای چندین توافقنامه و همچنین افتتاح مرکز جدیدی برای مبارزه با تروریسم افراط‌گرایی شرکت کند‌.
برخی مقام‌های دولت آمریکا می‌گویند در طول اقامت دوروزه ترامپ در عربستان، قراردادی به ارزش ۱۱۰ میلیارد دلار برای فروش سلاح، تجهیزات و خدمات نظامی به آن کشور اعلام می‌شود‌.
به دنبال پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات سال گذشته آمریکا، امید ریاض برای ترمیم روابط با واشنگتن که در دولت باراک اوباما رییس‌جمهور پیشین ایالات متحده رو به سردی گذاشته بود، افزایش یافته است‌. رییس‌جمهور آمریکا همچنین امروز در یک نشست بین‌المللی سخنرانی خواهد کرد که انتظار می‌رود طی آن خواستار اتحاد جهان اسلام در جنگ علیه افراط‌گرایی خواهد شد‌.
این نشست با حضور 55 رهبر و مسوول از کشورهای عربی و اسلامی برگزار می‌شود‌. از دیگر برنامه‌های امروز سفر ترامپ به عربستان افتتاح مرکز جهانی مبارزه با تفکر رادیکالی به عنوان موسسه‌ای در مبارزه با تندروی است‌. همچنین مرکز مطالعات و پژوهش‌های اسلامی ملک فیصل نیز کنفرانسی را در ریاض برای مبارزه با تندروی برگزار می‌کند‌. در این کنفرانس نخبگانی از پژوهشگران و مراکز مطالعات هدفمند با هدف حمایت از ائتلاف اسلامی نظامی مبارزه با تروریسم مشارکت خواهند کرد‌.
ترامپ در پیش‌نویس سخنرانی خود از رهبران عرب و مسلمان می‌خواهد تروریست‌ها را از کشورهای خود و از اماکنی که در آن خدا را می‌پرستند، بیرون کنند‌. وی در این سخنرانی که احتمال تغییر متن آن هم وجود دارد می‌گوید: ما اینجا برای موعظه نیامده‌ایم؛ اینکه به دیگران بگوییم چطور زندگی کنند، چه بکنند و چه نکنند‌. ما اینجاییم که پیشنهاد مشارکت در ساخت آینده‌ای بهتر برای همه ما ارائه کنیم‌. هر چند انتظار می‌رود مبارزه با افراط‌گرایی اسلامی- به ویژه جنگ علیه گروه داعش- محور عمده این نشست باشد اما کاخ سفید از اظهار نظر درباره متن سخنرانی خودداری کرده است‌.
دوری از واشنگتن
ترامپ هم‌اکنون در واشنگتن با مشکلات فراوانی روبه‌رو است‌. به گفته برخی رسانه‌های آمریکا، گرچه ترامپ علاقه‌ چندانی به سفرهای خارجی ندارد اما این‌بار شادمان است که می‌تواند از فضای سیاسی واشنگتن فاصله بگیرد‌.
اتهام روابط پنهانی ترامپ و برخی از مشاورانش با روسیه، برکناری رییس اف‌بی‌آی، تعیین بازرس ویژه برای رسیدگی به اتهامات، انتقال اطلاعات محرمانه اسراییل به روسیه توسط ترامپ، تنها بخشی از مشکلات سیاسی کنونی است که رییس‌جمهور آمریکا با آن مواجه است‌. کارشناسان سیاسی در واشنگتن تردید دارند که ترامپ قادر به ارائه و پیشبرد یک سیاست خارجی موثر و مشکل‌گشا در خاورمیانه و جهان باشد‌. توجه ترامپ بیش از همه معطوف به مشکلات درونی ایالات متحده است‌.
ترامپ قرار است پس از عربستان سعودی به اسراییل رفته و پیش از سفر به بلژیک برای شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو ناتو در بروکسل و نشست G7 در سیسیل ایتالیا، با رهبر کاتولیک‌های جهان در واتیکان دیدار خواهد کرد‌.
با توجه به سفر رییس‌جمهور آمریکا به مراکز عمده سه دین ابراهیمی اسلام، مسیحیت و یهودیت، تاکید او بر لزوم اتحاد کشورها در مبارزه با افراط‌گرایی مذهبی در جهان دور از انتظار نیست‌. علاوه بر تروریسم و افراط‌گرایی، انتظار می‌رود مذاکرات صلح اسراییل و فلسطینی‌ها، یکی از موضوعات مهم دیگر گفت‌وگوهای دونالد ترامپ با مقام‌های ارشد این کشورها باشد‌.
عربستان بزرگ‌ترین واردکننده سلاح در جهان
قرار است عربستان در سفر رییس‌جمهور آمریکا به ریاض توافقنامه‌های خرید اسلحه به ارزش بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار را به امضا برساند و به این ترتیب بزرگ‌ترین کشور واردکننده اسلحه در جهان است‌.
عربستان یکی از بزرگ‌ترین خریداران اسلحه در جهان است‌. در سفر دونالد ترامپ به عربستان توافقنامه‌های خرید سلاح به ارزش بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار به امضا خواهد رسید‌. نیازهای نظامی عربستان به دلیل مشارکتش در جنگی علیه یمن از سال ۲۰۱۵ رو به افزایش هستند‌. موسسه بین‌المللی استکهلم برای پژوهش‌های صلح اعلام کرد که ریاض در سال ۲۰۱۶ با خرید تسلیحاتی به ارزش 7/63 میلیارد دلار چهارمین کشور بزرگ واردکننده اسلحه در جهان شد‌. اصولا عربستان سلاح‌های مورد نیازش را از آمریکا و انگلیس خریداری می‌کند‌. تسلیحات هوایی عربستان شامل جنگنده‌های اف ۱۶ آمریکایی و نیز جنگنده‌ها و راکت‌اندازهای تایفون و تورنادو خریداری شده از انگلیس هستند‌.
عربستان به تازگی درخواست خرید ۸۴ فروند جنگنده مدل اف ۱۵ اس‌. ای یعنی پیشرفته‌ترین راکت‌انداز آمریکایی،‌ هلی‌کوپترهای مدل بلک‌هاوک و آپاچی را طبق قرارداد امضا شده در سال ۲۰۱۱ به ارزش حدود ۳۰ میلیارد دلار مطرح کرد‌. پادشاه عربستان ابراز امیدواری کرد که نشست سران کشورهای عربی-اسلامی و آمریکا به مشارکتی جدید میان دو کشور بینجامد‌. عربستان علاوه بر روابط قوی‌اش با آمریکا، برای تجهیز نیروهایش به اسلحه و آموزش آنها بر روابط دوجانبه خود با فرانسه،‌ پاکستان و چین تکیه کرده است‌.
شعله‌ور شدن تنش‌ها در خاورمیانه
شینهوا با انتقاد از سیاست‌های در پیش گرفته شده دولت آمریکا، سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه و فلسطین را باعث تشدید تنش‌ها و شعله‌ورتر شدن اختلافات دانست‌. این خبرگزاری نوشت که شاید دولتمردان عربستانی و اسراییلی از وی استقبال کنند اما در خاورمیانه بسیاری بر این باورند که این دیدارها تنش‌ها را شعله‌ورتر خواهد کرد‌. مسایل متعددی در منطقه خاورمیانه وجود دارد که ترامپ می‌خواهد با مسوولان دو طرف درباره آنها صحبت کند، این مسایل بسیار حساس است، از موضوع صلح خاورمیانه گرفته تا بحران یمن و سوریه که ورود ترامپ به آنها چالش‌برانگیز خواهد شد‌.
دولت عربستان سعودی با دولت باراک اوباما رییس‌جمهور سابق آمریکا روابط خوبی برقرار نکرده بود و حالا با استفاده از فرصت سفر ترامپ تلاش دارد مناسبات را به هر شکل بهبود بخشد و از حمایت‌های آمریکا در خاورمیانه برخوردار شود‌. دولت آمریکا در تلاش است هزینه‌های جنگ به اصطلاح با تروریسم را بر عهده کشورهای حاشیه خلیج فارس قرار دهد و بر همین اساس به دنبال امضای قرارداد فروش تسلیحاتی بزرگ ۱۰۰ میلیارد دلاری به ریاض است‌.
خبرگزاری رسمی چین سیاست‌های آمریکا را در خاورمیانه به باد انتقاد گرفته و آورده است که دولت‌های آمریکا که با حمله به عراق منطقه را به مخاطره و بحران انداختند، هنوز هم نمی‌دانند و نگفته‌اند که پس از شکست گروه تروریستی داعش در سوریه و عراق در آینده نزدیک چه شرایطی شکل خواهد گرفت‌. شینهوا به ترامپ هشدار داده است که هر اقدام نادرست در جریان سفرش به این منطقه می‌تواند صلح و ثبات را بیش از گذشته به خطر انداخته و آینده باثبات منطقه را در شرایط مبهمی قرار دهد‌.