روزنامه ابتکار
1396/02/28
تحریم انتخابات؛ اعتراض مدنی یا غیرفعال بودن سیاسی؟ وقتی رای ندادن نوعی رای دادن است!
گروه سیاسی- بهاران آزادی: همواره در آستانه انتخابات، افراد یا اقشاری سخن از تحریم انتخابات به میان آورده و هرکدام نیز دلایل خاصی را مطرح می‌کنند؛ برخی سازوکار انتخابات را نپذیرفته و معتقدند نبود کاندیداتوری آزاد و وجود نظارت استصوابی گواهی بر آن است که نباید به پای صندوق‌های رای بیایند. از سوی دیگر عده‌ای نظام را قبول ندارند. بسیاری از این افراد تابعیت کشورهای دیگر را داشته و از خارج گود به تحریم انتخابات دامن می‌زنند تا شاید از این طریق به خواست خود برسند، اما با توجه به میانگین مشارکت در ایران که در این دوره از انتخابات تا 70درصد تخمین زده شد، این نوع از تحریم یا اعتراض مدنی نمودی پیدا نخواهد کرد. از این میان هستند آنهایی که عدم مشارکت در انتخابات را نمود یک اعتراض مدنی و یا فعالیت اجتماعی می‌دانند. با این حال باید این نکته را مدنظر گرفت که در انتخاب میان دو کاندیدا، حتی اگر با دیدگاه‌های سیاسی این افراد زاویه داشته باشیم، نباید کتمان کرد که سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی آنها متفاوت بوده و قطعا حضور یک نفر بر دیگری ارجحیت خواهد داشت؛ سیاست‌های آنها قادر است تا حد زیادی زندگی مردم را تحت تاثیر قرار دهد.آنجا که وضعیت موجود در کشور اقتضا می‌کند به یک راه و منش فکری رای دهیم، این مهم اهمیت ویژه پیدا خواهد کرد که بهتر است از ایده‌آل‌ها صرف‌نظر کرده و واقعیت‌های موجود را بپذیریم، شاید این گامی موثر باشد در راه رسیدن به ایده‌آل‌ها.
در روزهای اخیر اما نظرسنجی‌ها نشان داده، تعداد زیادی از آنها که انتخابات را تحریم کرده بودند یا آرای خاکستری نامیده می‌شدند، به رای‌دهندگان پیوسته‌اند، علت چیست؟
در شرایط فعلی، رای ندادن به معنای رای دادن است
محمدامین قانعی‌راد، جامعه‌شناس سیاسی در این‌باره گفت: باید دید زمانی که صحبت از تحریم انتخابات میشود، افراد چه هدفی را دنبال می‌کنند. عده‌ای شاید انتظار داشته باشند که عدم مشارکت آنها، تغییرات عمده‌ای را موجب شده و در جهت تغییر سیستمریال به هدف خود برسند. در پاسخ به این افراد باید گفت که این روش پاسخگو نیست. قانعی‌راد تشریح کرد: قشر گسترده‌ای در انتخابات شرکت می‌کنند، سال‌هاست که این مشارکت وجود دارد و تداوم پیدا خواهد کرد. در انتخابات پیش‌رو نیز پیش‌بینی میشود مشارکت گسترده باشد، در نتیجه عدم مشارکت آنها نمی‌تواند موجب عدم مشروعیت شده یا چیزی را دگرگون کند. بنابراین افرادی که مخالفت بنیادی و اساسی دارند، راه به جایی نخواهند برد. به گفته این جامعه‌شناس سیاسی، اشخاصی این اقدام را نوعی نافرمانی مدنی دانسته و معتقدند در این شرایط سیستم بهتر عمل کرده، مختصات سیاسی جامعه ارتقا می‌یابد، به شرایط بهتری دست پیدا می‌کنیم و در درون چارچوب نظام موجود مسائلی تغییر خواهد کرد؛ در پاسخ باید بدانند، این هم خلاف چیزی است که آنها انتظار دارند، این اقدام نه تنها نتیجه‌ای در برندارد، بلکه به نفع گروه‌هایی تمام خواهد شد که بیشترین مخالفت را با آن گروه‌ها دارند. قانعی‌راد ادامه داد: برخی تصور می‌کنند با رای ندادن یا عدم مشارکت، کاری انجام نمی‌دهند، در حالی که این خود یک کنش است و در نتیجه انتخابات تاثیر می‌گذارد. به گفته او، در شرایط کنونی، رای ندادن به نوعی رای دادن است؛ شخص فکر می‌کند سلبی برخورد کرده اما بعد ایجابی هم دارد. رای ندادن به نفع یک گروه و به معنای کمک به تقویت نیرویی است که نگرش مدنی کمتری داشته یا اصلا فاقد نگرش مدنی است، دیدگاه محافظه‌کارانه دارد یا با دموکراسی و مردم سالاری ارتباط محکمی ندارد. این جامعه‌شناس معتقد است، نمایندگان جریان سنت‌گرا و محافظه‌کارتر و غیردموکراتیک منفعت پیدا خواهند کرد. تحریمی‌ها باید بدانند که رای ندادن یا عدم مشارکت در انخابات به نفع این افراد است.
عضو انجمن جامعه‌شناسان ایران خاطرنشان کرد: اصولا در هیچ کجای دنیا و در هیچ زمانی در عرصه سیاست، انتخاب میان خوب مطلق و بد مطلق نیست؛ این افراد تصور می‌کنند زمانی باید به پای صندوق بیایند که به نفع خوب مطلق رای دهند، همیشه انتخاب میان «خوب و خوب‌تر» یا «بد و بدتر» است. قانعی‌راد گفت: انتخابات امری نسبی است و همیشه دو طرفی که صف آرایی می‌کنند، به طور نسبی با هم تفاوت دارند، برخی می‌گویند این افراد تفاوتی با هم ندارند؛ تفاوت را نباید مطلق دید. در شرایط فعلی دو گروه موجود با هم تعارضات و اختلافات جدی داشته و حضور مردم می‌تواند تعیین کند که سال‌ها و دهه‌های آینده کشور چگونه اداره شود، جهت گیری‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی چگونه باشد و حتی سمت و سوی افراد به چه شکل باشد؛ حضور این افراد پای صندوق موثر است. وی عنوان کرد: مردم ایران، دیر یا زود متوجه می‌شوند که کنش آنها چگونه در شکل دادن به فضای سیاسی و اجتماعی موثر بوده و فضایی ایجاد خواهد شد که از آن می‌گریختند و فرار می‌کردند، باید توصیه کرد به کنش اخلاقی و نسبی در شرایط فعلی رضایت دهند و با حضور خود شرایطی را فراهم کنند که جریانی در سیاست ایران قدرت اجرایی را به دست گیرد که نگاه عقلانی، خردمندانه و آینده‌نگرانه داشته باشد، تنش‌های بین‌المللی را کاهش و از خطر جنگ دور نگه دارد. این جامعه‌شناس سیاسی براین باور است که مردم با حضور در روز انتخابات باید قردی را انتخاب کنند که فضای اقتصادی را تا حدودی بهبود بخشیده و احتمال سرمایه گذاری خارجی و آزادی اجتماعی و فرهنگی را فراهم کند.
رای ندادن در ایران جنبه اعتراضی ندارد
پروانه سلحشوری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با ذکر این نکته که نظرسنجی‌های اخیر حاکی از آن است که آرای خاکستری تمایل زیادی برای شرکت در انتخابات از خود نشان می‌دهند، گفت: در مقوله انتخابات، چه در ایران و چه در کشورهای متمدن دنیا، مردم آزاد هستند در انتخابات مشارکت کنند یا نه، اما نهایت در بین کاندیداها یک نفر رئیس‌جمهور میشود. در ایران نیز میان حسن روحانی و ابراهیم رئیسی یک نفر سکاندار کشور خواهد شد. سلحشوری در ادامه خاطرنشان کرد: تعداد زیادی از افراد که تا چند روز پیش انتخابات را تحریم کرده بودند، اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که با رای ندادن و عدم مشارکت در انتخابات تجربه دوران احمدی‌نژاد و شورای شهر دوم تکرار میشود؛ با رای ندادن ما، فردی بر سر کار خواهد آمد که اثرات منفی و مخرب آن نه 4 سال بلکه تا سالیان سال قابل جبران نخواهد بود. به گفته سلحشوری، براساس همین تجربه‌های نامطلوب است که باید خود را مسئول دانسته و اجازه ندهیم پیروان همان افکار با ریاست دوباره بر کشور آثار سوء برجای بگذارند. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین یادآور شد: افرادی که احساس مسئولیت و تعهد اجتماعی دارند، بدانند که نهایت سرنوشت ایران رقم خواهد خورد؛ بی‌تفاوتی ما را به بیراه می‌کشاند اما احساس مسئولیت و تعهد اجتماعی یعنی دل ما برای ایران می‌تپد و شرایط ما را در وضعیتی قرار می‌دهد که حتی اگر راضی نیستیم، معضلات زیاد است و گله‌مند هستیم، باز هم برای رسیدن به مطلوب تلاش کنیم. سلحشوری، نماینده مردم تهران در مجلس دهم عنوان کرد: تجربه سال‌های 92 تا 94 نسبت به تجارب گذشته بسیار متفاوت است و همین امر ما را ترغیب می‌کند که به تعهدات اجتماعی خود پایبند بمانیم؛ پایبند و مسئول نسبت به فردی که حداقل جانب مردم را رها نکرد و در کنار آن کارهای بزرگ و خوبی نیز انجام داده است. فعال سیاسی اصلاح‌طلب خاطرنشان کرد: تحریم انتخابات نه تنها دستاورد مثبتی نخواهد داشت بلکه عدم مسئولیت‌پذیری اجتماعی است. وی در ادامه با اشاره به اینکه اعتبار ما در جهان تغییر و به جایگاه اصلی خود بازگشتیم و به کرامت زنان بها داده شده است، گفت: ما زنان به خوبی می‌دانیم که تحریم به سود ما نیست. به خاطر همین تغییرات کوچک و بزرگ از مردم می‌خواهم مسئولیت اجتماعی خود را پذیرفته و به پای صندوق رای بیایند. به گفته سلحشوری، رای ندادن در ایران جنبه اعتراضی ندارد، چرا که سطح مشارکت در جمهوری اسلامی ایران معمولا بین 55 تا 70 است، سطحی معقول تلقی میشود و اعتراض در چنین شرایطی نمادین نیست. اما با مشارکت در انتخابات، فردی بر سر کار خواهد آمد که چه در ایران و چه خارج از کشور، اعتبار ایرانیان خواهد بود؛ با انتخاب ما و با گام‌هایی به پیش‌رو، امیدوارم به عقب برنگردیم.
سایر اخبار این روزنامه
وزیر کشور:
نتایج انتخابات ریاست جمهوری تدریجی اعلام نمی‌شود
تحریم انتخابات؛ اعتراض مدنی یا غیرفعال بودن سیاسی؟
وقتی رای ندادن نوعی رای دادن است!
آسمان ایران نونوار شد
چالش عکس با هواپیماهای جدید
رضا دهکی
همراه شو عزیز
باوجود فضای تبلیغات مجازی، هنوز بسیاری از کاندیداها از تبلیغات کاغذی برای معرفی خود استفاده می‌کنند
فعالان محیط زیست از دولت دوازدهم چه انتظاراتی دارند؟
نگرانی برای آب، امیدواری برای خاک
نهاده‌های مردمسالاری بازخوانی شد
دموکراسی زیر چتر انتخاب
در گفت و گویی با عضو شورای راهبردی روابط خارجی بررسی شد
چشم انداز ائتلاف سعودی – صهیونیستی
حتی یک رای می‌تواند آینده را تغییر دهد
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای:
آرامش کشور در آستانه انتخابات را باید قدر دانست
شمخانی:
انتخابات، فرصتی برای رشد آگاهی عمومی و ارتقای امنیت ملی است
کمالی:
صداوسیما کشور را به سمت جنگ و جدال می‌برد
عبدالرضا هاشم زایی:
جوانان را تهدید امنیتی دانستن، اشتباه است
محل استقرار شبکه‌های رادیویی در روز انتخابات
توضیحات معاونت حقوقی ریاست جمهوری درباره سند 2030
