«ابتکار» از چالش‌های برگزاری کنکور و آزمون‌های پایان سال در روزهای کرونایی گزارش می‌دهد

امتحان بزرگ پیش روی ممتحنان
زهرا داستانی
پس از تعطیلی 70 روزه مدارس، دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در سال تحصیلی 99-98 به دلیل شیوع بیماری کرونا در ایران،‌ بالاخره متولیان امر آموزش پس از کش‏و‏قوس‌های فراوان و اظهار نظرهای متفاوت، تصمیم نهایی خود درباره زمان و نحوه برگزاری آزمون پایان این سال تحصیلی و البته کنکور سراسری و سایر آزمون‌های تحصیلات تکمیلی را گرفتند.
اردیبهشت ماه را طبق روال هر ساله، پایان سال تحصیلی مدارس اعلام کردند، آزمون‌های نهایی به استثنای پایه دوازدهم را منحل، پایان تعطیلات عید فطر را آغاز امتحانات پایانی سال و ۲۰ روز پس از آخرین امتحان نهایی را زمان برگزاری کنکور سراسری و سایر آزمون‌های ورودی به دانشگاه‌ها اعلام کردند. وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و علوم به همراه سازمان سنجش به عنوان متولیان برگزاری این آزمون‌ها اما تنها از آماده‌سازی بسته‌های بهداشتی برای داوطلبان خبر داده‌اند و با به کار بردن فعل «سعی کردن» برای تکمیل جمله «چینش صندلی‌ها در فاصله ۱.۶ متری»، رعایت فاصله اجتماعی استاندارد را به نوعی محال عنوان کرده‌اند. با این حال اما نگرانی‌ها از برگزاری این آزمون‌ها با رعایت فاصله اجتماعی یا در اختیار گذاشتن ماسک و دستکش برای داوطلبان پایان نمی‌یابد و حتی جان کادر آموزش، مصححان و مراقبان نیز در خطر است.


از روزهای ابتدایی اسفند 98 که مدارس و دانشگاه‌ها به دلیل شیوع بیماری کووید 19 تعطیل شدند، بر سر چگونگی پایان سال تحصیلی نه تنها در میان کارشناسان و متولیان آموزش در ایران بلکه در میان دانشجویان، دانش‌آموزان و والدین آنها بحث و مناقشه بوده است. دانش‌آموزان و دانشجویان که از شیوه آموزش مجازی گلایه‌مندند، نگران از امتحانات پایان سال، والدین نگران از انتقال بیماری به فرزندانشان و متولیان آموزش نگران از افت تحصیلی، هزینه‌هایی که آموزش مجازی روی دستشان می‌گذارد و بر هم خوردن برنامه‌های آموزشی چندین و چند ساله از جمله کنکور سراسری و آزمون‌های تحصیلات تکمیلی که متقاضیان زیادی دارد و مافیایی در پشت سر که فشارها بر برگزاری این آزمون‌ها را افزایش می‌دهد. اگرچه از زمان رونمایی پلتفرم «شاد» برای آموزش مجازی دانش‌آموزان کمتر از 16 روز می‌گذرد و هنوز هم بسیاری از دانش‌آموزان نتوانسته‌اند به کلاس‌های مجازی این اپلیکیش اختصاصی آموزش و پرورش به دلیل نقص‌های آن بپیوندد و هنوز در پیچ و خم نصب اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، کانال‌های تلگرامی و گروه‌های واتس‌اپی هستند که هر روز با تصمیمات کادر آموزشی مدارس تغییر می‌کند و به اپلیکیشن دیگری نقل مکان می‌کنند، حالا پس از چندین و چند روز اظهار نظرهای فراوان از سوی مسئولان آموزشی از تعیین تکلیف پایان سال تحصیلی 99-98 برای مدارس و البته دانشگاه‌ها،‌ زمان دقیق پایان سال و آغاز امتحانات مشخص شده است. محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش که این خبر را اعلام کرده درباره زمان برگزاری آزمون‌های آخر سال گفته است:‌ «برای پایه دوازدهم طبق روال هرساله آخر اردیبهشت پایان سال تحصیلی خواهد بود و پس از تعطیلات عید فطر، امتحانات از ۱۰یا ۱۷خرداد ماه آغاز و تا یک هفته از تیرماه ادامه خواهد داشت. کنکور نیز۲۰ روز پس از آخرین امتحان نهایی برگزار خواهد شد.» به گفته او، در‏صورتی که امکان برگزاری امتحانات پایانی برای پایه‌های غیر از دوازدهم وجود نداشته باشد فعالیت دانش‏آموزان در کلاس‌های آنلاین و انجام تکالیف از شاخص‌های ارزشیابی توسط معلمان خواهد بود.
شیوه نمره‌دهی برای دانش‌آموزان ابتدایی نیز براساس ارزیابی معلم خواهد بود. شیوه‌ای که در آن مناقشات بسیاری وجود دارد. چراکه ارزیابی می‌تواند براساس داوری و سوءگیری باشد. آن طور که وزیر گفته است: «در دوره ابتدایی ارزیابی توصیفی داریم و این ارزیابی در اختیار معلم است که در پایان زمان آموزش، با توجه به عملکرد دانش‌آموز نمره می‌دهد. در این دوره اختیار نمره به معلم واگذار شده و در بقیه مقاطع اگر امکان برگزاری امتحانات به‌صورت حضوری باشد امتحانات را به‌صورت حضوری و اگر مخاطره‌ای برای سلامتی دانش‏آموزان باشد، به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌شود و تشخیص این مهم بر عهده معلم است.»
وضعیت پایان سال در دانشگاه‌ها به خصوص دانشگاه‌های علوم پزشکی که به آموزش‌های مجازی رو‏ آورده‌اند، کمی متفاوت‌تر است. صدوقی، معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفته است که احتمالا ترم جاری تا پایان تابستان ادامه دارد و امتحانات پایان ترم نیز به صورت مجازی و در مواردی در‏صورت نیاز‏ به صورت حضوری برگزار می‌شود. اگرچه این مقام مسئول مشخص نکرده که دانشجویان پزشکی چطور قرار است دروس عملی را به صورت مجازی امتحان دهند اما خود آموزش مجازی این دروس عملی برای دانشجویان پزشکی بحث‏برانگیزتر است. او گفت‏: «برنامه‌ریزی شده که در‏صورت امکان برخی از آموزش‌های عملی و بالینی هم به صورت مجازی برگزار شود.» او در تشریح آموزش مجازی دروس بالینی و عملی گفته که در این آموزش در نظر دارند که «از مصاحبه و شرح‏حال‏گیری استاد و یا دستیار با بیماران و یا برخی اعمال جراحی فیلمبرداری شده و به صورت مولتی مدیا در اختیار سایر فراگیران قرار بگیرد.» وضعیت آموزش در دانشگاه تهران نیز به گفته سید‏حسین حسینی، معاون آموزشی این دانشگاه به همین صورت است. به گفته او، بر‏اساس گزارش‌های موجود ۹۰ درصد دروس نظری دانشگاه تهران به صورت مجازی برگزار شده است و چنانچه دانشجویی در این مسیر (آموزش مجازی) به مشکلاتی برخورد کند، با تایید دانشگاه برای وی مساعدت‌های لازم به عمل می‌آید. گرچه معاون آموزش دانشگاه تهران، شیوه برگزاری آزمون پایان ترم را منوط به شرایط شیوع کرونا ویروس در کشور دانسته اما از برنامه‌ریزی این دانشگاه برای برگزاری آزمون‌ها به صورت حضوری و غیر‏حضوری خبر داده است. آزمون‌هایی که به گفته او برای دانشجویان در هر مقطعی یکسان نیستند.
جلسات دفاع پایان‌نامه‌های روی زمین مانده اما به گفته مسئولان آموزشی دانشگاه‌ها در حال برگزاری به صورت آنلاین است. صدوقی، معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از برگزاری جلسات پایان‌نامه‌های بسیاری از دانشجویان در همه سطوح و با تنوع بالا به صورت تعاملی و برخی یک‏طرفه با استفاده از ابزارهای مجازی خبر داده است. دفاع از پایان‌نامه‌های دانشجویی اما تنها مختص به دانشگاه علوم پزشکی نبوده و سیدحسین حسینی، معاون آموزشی دانشگاه تهران نیز از برگزاری جلسات دفاع پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکترای دانشجویان دانشگاه تهران به صورت موردی و مجازی خبر داده است. جلساتی مجازی که البته با حضور هیئت داوران در دانشگاه و دانشجو به صورت مجازی و غیر‏حضوری برگزار می‌شوند. اگرچه این دانشگاه این روش را برای برگزاری جلسات دفاع از پایان‌نامه‌ها برگزیده اما به گفته معاون آموزش دانشگاه تهران، پایان‌نامه‌های بسیاری روی هم تلنبار شده است چراکه عمده دفاعیات در نیم سال دوم تحصیلی و در پایان ترم انجام می‌شود. به عبارتی دیگر این دانشگاه در شهریور ماه با اوج دفاع پایان‌نامه‌ها و رساله دکترای دانشجویان مواجهه است.
دانشگاه‌ها اما تنها درگیر امتحانات پایان ترم دانشجویان و جلسات دفاع پایان‌نامه‌هایشان نیستند. دانشگاه‌ها ‏طبق برنامه هر‏ساله باید خود را برای ورود دانشجویان جدید آماده کنند و این چالشی است که همه دستگاه‌‌های متولی برگزاری کنکورهای سراسری با آن روبه‌رو هستند. آزمونی که حالا براساس گفته خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش در نشست مجازی معاونان آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها، قرار است ۲۰ روز پس از پایان امتحانات نهایی دوره متوسطه و همچنین برگزاری آزمون‌های تحصیلات تکمیلی پس از ماه مبارک رمضان برگزار شود. نحوه برگزاری این آزمون‌ها اما امتحان سختی برای متولیان برگزاری آنها است. امتحانی که می‌تواند به قیمت به خطر افتادن جان بسیاری از داوطلبان در سراسر ایران شود. رئیس سازمان سنجش اما گفته است که تمهیداتی برای برگزاری این آزمون‌ها تدارک دیده است. او درخصوص برگزاری آزمون دکتری که جدی‌ترین پروژه ملی است که قرار است در کشور برگزار شود، گفت‏: «بسته‌های بهداشتی برای داوطلبان آماده کرده‌ایم و کلیه ملزومات بهداشتی از جمله ماسک، دستکش و مواد ضد‏عفونی را در اختیار دانشگاه‌ها قرار خواهیم داد و برای اجرا، ورود و حفاظت آزمون نیز پروتکل‌هایی آماده شده است و طی مکاتباتی از دانشگاه‌ها خواسته شده تا امکانات خود را برای برگزاری این آزمون به این سازمان اعلام کنند.»
او که تصمیمات گرفته شده برای نحوه و چگونگی برگزاری آزمون را نتیجه جلسات متعددی با حوزه معاونت آموزشی و مرکز سنجش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عنوان کرده، گفته است که براساس این گفت‌وگوها پیش‌بینی شده که از اواخر خرداد تا اوایل مرداد فصل مناسبی جهت کنترل بیماری کووید ۱۹ است که بتوان برخی آزمون‌های حضوری را برگزار کرد. با این حال اما در میان تدابیر ایمنی و بهداشتی گویا خبری از رعایت فاصله اجتماعی استاندارد در میان داوطلبان نیست. او با استفاده از فعل «سعی خواهیم کرد» درباره «رعایت فاصله ۱.۶ متری بین صندلی‌های داوطبان» این گمانه‌زنی را ایجاد کرده که گویا نمی‌توان انتظار رعایت این فاصله را در تمامی مراکز برگزاری آزمون از سازمان سنجش داشت. با این حال اما رعایت فاصله اجتماعی استاندارد که این روزها با حذف محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها به دست ستاد ملی مبارزه با کرونا در سراسر ایران شکست خورده است، تنها دغدغه و نگرانی درباره برگزاری این آزمون نیست. بسیاری از داوطلبان در شهرها‌ و روستاهای کوچک اغلب برای شرکت در آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها باید به شهرهایی دیگر سفر کنند و این خود عاملی برای انتقال ویروس به سایر نقاطی است که حالا به گفته مسئولان بهداشتی به صورت انگشت شمار و محدود پاک شده‌اند. با این حال همچنان خطراتی دیگر نیز مسئولان و کادر آموزش، مراقبان و مصححان برگه‌های آزمون را تهدید می‌‌کند. خطراتی از جمله لمس برگه‌های کاغذی که توسط افراد متعدد لمس می‌شود و سر آخر قرار است که توسط مصححان تصحیح شود. خطراتی که سازمان سنجش و وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و علوم درباره آن توضیحی ارائه نکرده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس‌جمهوری در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت تاکید کرد ضرورت عرضه بیشتر سهام شرکت‌ها و بنگاه‌های بزرگ در بورس کورش الماسی اخلاق و سیاست «ابتکار» از مسیر پیش‌روی شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در انتخابات 1400 گزارش می‌دهد «ابتکار» از چالش‌های برگزاری کنکور و آزمون‌های پایان سال در روزهای کرونایی گزارش می‌دهد «ابتکار» میزان تاثیرپذیری بازارهای جهانی از کاهش قیمت نفت را بررسی کرد سرنوشت مبهم طلای سیاه میزبانی جام ملت‌ها با حساب‌های خالی، کمبود امکانات و جنگ روی سکوها؟ شوخی جالب در آستانه ۱۰۰ سالگی فوتبال ایران گفت‏و‏گوی ظریف و لاوروف طرح آمریکا در‏مورد برجام مردود و غیر‏عملی است پنتاگون در اقدامی معنادار مبادرت به انتشار سه فیلم از اشیاء پرنده و ناشناخته کرد وزیر کشور در ویدئو کنفرانس ستاد انتخابات کشور با استانداران: مقدمات برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در وزارت کشور آغاز شده است ادامه جنجال‌ها بر سر مدرک تحصیلی جعلی یک نماینده کدخدایی: برای ابطال انتخابات هنوز زمان داریم رئیس ستاد انتخابات کشور: اعتبارنامه تمامی منتخبان مجلس یازدهم ارسال شد وزیر آموزش‌وپرورش خبر داد ایجاد فضای تعاملی برای والدین در شبکه شاد فقط نقد!