آیا پس از «خروج» مسیر پخش اینترنتی فیلم‌های جدید هموار می‌شود؟ فصل «طلا»یی اکران آنلاین

گروه فرهنگ و هنر – تقریبا دو هفته از اکران آنلاین اولین فیلم بلند سینمایی در ایران می‌گذرد. تجربه‌ای که با تمام مشکلاتی که داشت تقریبا توانست به فروش خوبی دست پیدا کند. در حالی که هنوز زمان بازگشایی سینماها مشخص نیست و در‏صورت بازگشایی نیز شرایط خاصی برای فعالیت وجود دارد، آیا دیگر سازندگان فیلم نیز حاضر به اکران اینترنتی فیلم‌هایشان می‌شوند؟
تقریبا از اوایل اسفندماه به دلیل شیوع ویروس کرونا، بیشتر فعالیت‌های فرهنگی کشور به حالت تعلیق درآمدند. از آنجا که حضور تعداد زیادی تماشاگر در سالن سینما ریسک همه‌گیری این ویروس را افزایش می‌داد، سینماها نیز تا اطلاع ثانوی تعطیل شدند و حالا بیش از 2 ماه است که هیچ فیلمی بر پرده نقرهای سینماها به نمایش درنیامده است و در این بین فصل طلایی اکران، یعنی تعطیلات نوروز نیز به پایان رسید. هنوز هم معلوم نیست که چه زمانی امکان بازگشایی سینماها فراهم خواهد شد. البته شرایطی مانند فروش تنها 40 درصد ظرفیت سینماها برای بازگشایی سینماها مطرح شده است اما باز هم این شرایط برای بسیاری از سازندگان فیلم‌ها شرایطی مورد پسند نیست.
زمانی بسیاری می‌گفتند حتی تلویزیون‌های سینمای خانگی هم حس و حال سینما را ندارد اما حالا که امکان اکران در سینماها عملا وجود ندارد، حتی گوشی‌های موبایل نیز تجسمی از سینما شده‌اند. به همین دلیل در شرایطی که کرونا سینماها را به تعطیلی کشانده، سازندگان فیلم «خروج» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا تصمیم گرفتند در روزهای تعطیلی اجباری سینماها به این فیلم را به صورت آنلاین اکران کنند. اما تنها کمتر از 24 ساعت، نسخه قاچاق این فیلم‏ روی اینترنت قرار گرفت که البته با پیگیری صاحبان این اثر و با همکاری پلیس فتا، دسترسی به لینک انتشار غیرقانونی این فیلم مسدود شد. بر اساس آمار منتشر شده، تنها پس از 24 ساعت از اکران اینترنتی «خروج»، ️۳۳ هزار و ۹۹۵ بلیت در این دو سامانه اینترنتی به فروش رفته است که درآمدی بیش از ۴۰۷ میلیون تومان را برای این اکران آنلاین به همراه داشته است. طبق معیارهای سنجش تعداد تماشاگر در شبکه خانگی یعنی در نظر گرفتن حداقل ۲/۵ تماشاگر به ازای یک بلیت، دسترسی ۶ ساعته به محتوا و امکان تماشای خانوادگی، مجموع تعداد تماشاگران فیلم خروج در این 24 ساعت حداقل ۸۵ هزار نفر برآورد شد.
این فیلم پس از گذشت سه روز توانست به باشگاه میلیاردی‌ها بپیوندد. با مجموع آمار هر ۲ سرویسی که «خروج» را به نمایش گذاشتند، ۸۴ هزار و چهارصد بلیط در ۳ روز به فروش رفت که درآمدی بیش از یک میلیاردی به همراه داشته است. از طرفی طبق معیارهای سنجش تعداد تماشاگر در شبکه نمایش خانگی، مجموع تعداد تماشاگران فیلم خروج در ۲ پلتفرم را می‌توان حداقل ۲۱۱ هزار نفر برآورد کرد.


با وجود همه مخاطراتی که اکران آنلاین دارد، حالا برخی از صاحبان فیلم‌ها که نمی‌دانند کی می‌توانند صفحه نقره‌ای را ببینند، حاضر شدند فیلم‏شان را در بستر اینترنت اکران کنند. اما برخی هم همچنان با دیده شک به این موضوع نگاه می‌کنند. در این میان شورایعالی تهیه‌کنندگان معتقد است که این تنها چاره در وضعیت موجود است. در اطلاعیه‌ای که این شورا به همین منظور منتشر کرد چنین آمده است: «معتقدیم سینمای ایران در شرایطی که ویروس کرونا تحمیل کرده، چاره‌ای جز آنلاین شدن ندارد. این چرخش همزمان با نمایش در سالن‌های سینما به مسیر نمایش در فضای مجازی در قالب وی‌اودی، یک چرخش تمدنی است که پیش از این در کشورهای ‌پیشرفته به طور موفق تجربه شده و حالا با زیرساخت‌های اینترنتی موجود، امکان تحقق آن در کشورمان وجود دارد.
نمایش فیلم سینمایی «خروج» آخرین ساخته‌ ابراهیم حاتمی‌کیا در «سینما آنلاین» بدون آنکه هنوز رنگ سالن‌های سینما را دیده باشد، ثابت کرد که کار «نشد» ندارد. فقط کافی است متولیان امور، فرصتی را فراهم کنند که کل ظرفیت «وی او دی» کشور به خدمت گرفته شود و از طرف دیگر جلوگیری از دانلود غیرقانونی بطور بسیار جدی در دستور کار قرار گیرد، یا اگر امکان فنی آن فراهم نیست، از نظر اقتصادی ساز و کاری را تدارک ببینند که عملا استفاده از مال دزدی و قاچاق، برای سوءاستفاده کنندگان مقرون به صرفه نباشد.»
بسیاری از کسانی که هنوز درباره اکران آثارشان را در بستر فضای مجازی تردید دارند، معتقدند ریسک این کار بسیار بالا است و امکان قاچاق فیلم‌ها با وجود همه تمهیدات وجود دارد، جدای از آن مشخص نیست چه استقبالی از آثارشان صورت بگیرد. به همین دلیل، عبدالله اسفندیاری، تهیه‌کننده سینما و از مدیران باسابقه بنیاد سینمایی فارابی پیشنهاداتی را برای کاهش ریسک اکران اینترنتی مطرح کرده است. او گفته است: پیشنهاد من این است که برخی از این شرکت‌های فعال در فضای مجازی، فیلم‌ها را بخرند یعنی اگر رقم‌های‏شان معقول باشد، درجه ریسک این نوع اکران کمتر می‌شود. البته نوع دیگری که در این بستر می‌شود امتحان کرد این است که فیلم‌ها به صورت بسته ترکیبی ارائه شوند در این بسته چند فیلم پرفروش و کم‌فروش در کنار هم عرضه شود که این باعث هم‌پوشانی و در‏ نتیجه کاهش ضرر و زیان‌ها می‌شود. اگر فیلم‌ها به صورت تک‌تک اکران شود فکر نمی‌کنم نتیجه مطلوبی داشته باشد، چون ساز و کار این نوع نمایش مشخص نیست و ریسک بالایی دارد. ولی اگر به صورت پکیج توسط دولت خریداری شود، اتفاق بهتری رخ می‌دهد یعنی به ‌این شکل که ‌این فیلم‌ها با رقم خوبی خریداری شوند که دوستان احساس کنند تا حدی سرمایه‌شان برگشته است و یک اکران نیمه موفقی داشته‌اند. این مدل فروش، ریسک را کمتر می‌کند به طوری که دوران آزمون و خطا را با ریسک کمتری سپری می‌کنیم.
اسفندیاری افزود: ما پیشنهادهای مختلفی داده‌ایم، به نظرم برای اینکه هم فیلم‌ها متضرر نشوند و هم اینکه ترافیک اکران ایجاد نشود همین خریداری کردن امتیاز فیلم‌ها می‌تواند اتفاق خوبی باشد. البته نه با این رقم‌های پیش پا افتاده و تقریباً مضحک که دولت اعلام کرده است. باید عنوان کنم به فیلم‌هایی که در حال اکران بودند و به دلیل کرونا اکرانشان متوقف شد پیشنهاد داده شد که ۶۰ میلیون تومان بابت هزینه تبلیغات دریافت کنند این در حالی است که تبلیغات ما سوخته و زمان را از دست داده‌ایم! سوالی که پیش می‌آید این است که ما بعد از اتمام این شرایط فیلم‌ها را در چه زمانی باید اکران کنیم که دوباره از بین نروند؟ باید رایت این فیلم‌ها با رقم معقول و کارشناسی شده خریداری شود چراکه صاحبان هر‏کدام از فیلم‌ها حداقل ۱۰۰ میلیون بابت تبلیغات هزینه کرده‌اند که عملاً سوخت شده و معلوم نیست اکران بعدی هم چه شکلی داشته باشد. از همین رو به نظرم اگر فیلم‌ها به صورت پکیج خریداری و در فضای مجازی اکران شوند بهتر است. در این صورت سود این فیلم‌ها می‌تواند به صاحبان شرکت‌ها تعلق بگیرد به همین ترتیب ترافیک اکران کم می‌شود، فیلم‌ها ضرر نمی‌کنند و هم اینکه در این فضا تعدادی فیلم توزیع می‌شود که مردم می‌توانند بخرند و ببیند به شرط اینکه رقم‌ها قابل توجه و معقول باشد.
نوید محمودی که درصدد اکران آنلاین فیلم «هفت و نیم» به کارگردانی خودش است نیز در‏این‏باره می‌گوید: ن با تنوع در بسترهای عرضه و اکران خیلی موافقم، اما باید فضای رقابتی هم وجود داشته باشد، ولی الان چنین فضایی نیست و کسی که بخواهد فیلمش را عرضه کند چندان اختیار عمل ندارد، چون تنوع قیمت در بازار نیست. تا دو سال قبل وقتی می‌خواستید حقوق نمایش خانگی فیلم خود را واگذار کنید، پنج، شش مرکز فعال در این زمینه وجود داشت که امکان مذاکره و گفت‌وگو را فراهم می‌کرد و در نهایت به یکی از آن‌ها که رقم بهتری پیشنهاد می‌کرد فیلم خود را عرضه می‌کردید، اما الان فضا کاملا تغییر کرده و باید حقوق نمایش خانگی و وی‌اودی را یک‌جا بفروشید در صورتی که نسبت به گذشته رقم‌ها تغییر چندانی نکرده است. قطعا تمام این پلتفرم‌ها دنبال درآمد هستند و من به عنوان صاحب اثر هم به دنبال بازگشت سرمایه‌ام. پس وقتی من می‌خواهم فیلمی را عرضه کنم به نظر شما آیا نباید تمام مجموعه‌های وی‌اودی دارای مجوز از صاحب اثر بخواهند فیلم را به آن‌ها نیز ارائه کند؟ خیلی از ما فقط دو پلتفرم را که در این سال‌ها شناخته شده و فعال بودند می‌شناسیم. اگر شرکت‌های دیگری وجود دارند، پس وقتی فیلمی به دنبال عرضه است، این شرکت‌ها کجا هستند؟ این‌ها یا باید خودشان هم برای گرفتن حق پخش فیلم‌ها اقدام کنند یا اینکه اندازه و وزنی برابر با پلتفرم‌های فعال موجود داشته باشند ولی چنین چیزی حتی اگر وجود دارد، دیده نمی‌شود.
محمودی تاکید می‌کند: اگر این امکان وجود داشته باشد که ویترین‌های زیادی برای عرضه داشته باشیم بهترین شرایط است، چون در این صورت مخاطبان بیشتری خواهیم داشت و امکان بازگشت بخش زیادتری از سرمایه به وجود می‌آید، چون بد نیست بدانید در شرایطی که الان هستیم با حق پخش نمایش خانگی و وی‌اودی کمتر از ۱۰ درصد هزینه فیلم‌های اجتماعی هم برنمی‌گردد اما چاره دیگری نیست.
حالا «طلا» به کارگردانی پرویز شهبازی و به تهیه‌کنندگی مشترک رامبد جوان و محمد شایسته دومین فیلمی است که در مسیر اکران آنلاین قدم گذاشته است. این فیلم چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت از طریق اکران آنلاین در فیلیمو و نماوا به نمایش در خواهد آمد. باید دید دومین تجربه فیلم اکران چطور خواهد بود. آیا مشکلات «خروج» برطرف خواهد شد؟ و آیا این فیلم می‌تواند دیگر صاحبان آثار سینمایی را هم ترغیب به حضور در فضای اکران آنلاین کند یا خیر؟
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» تبعات توقف تولید ارزانترین خودروی بازار ایران را بررسی می‌کند جراحی دردناک حذف «پراید» جلال خوش چهره دور تازه تنش میان تهران و واشنگتن «ابتکار» ادعای آمریکا مبنی بر ذی‌نفع بودن در توافق هسته‌ای را بررسی می‌کند تکاپوی ترامپ برای بازگشت به برجام! «ابتکار» از افزایش میزان تمایل ایرانی‌ها به ورزش در خانه همزمان با روزهای کرونایی گزارش می‌دهد آیا پس از «خروج» مسیر پخش اینترنتی فیلم‌های جدید هموار می‌شود؟ فصل «طلا»یی اکران آنلاین دادستان تهران با اشاره به پرونده تخلفات ارز دولتی: ۲۶ نفر از کارکنان بانک مرکزی تحت تعقیب قرار گرفته‌اند صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید اساسنامه و امیدنامه آنها در کُدال منتشر شود جزئیات واگذاری سهام شرکت‌های دولتی در بورس «ابتکار» از تلاش برخی جریان‌های اصولگرا برای کنار زدن قالیباف از صندلی ریاست مجلس گزارش می‌دهد رئیس‌جمهوری در جلسه هم‌اندیشی با مدیران پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان: سناریوهای احتمالی کره‌شمالی پس از کیم جونگ اون «اون» کجاست؟