روزنامه ابتکار
1399/02/09
«ابتکار» تبعات توقف تولید ارزانترین خودروی بازار ایران را بررسی می‌کند جراحی دردناک حذف «پراید»
کیمیا نجفیپراید ارزانترین خودروی صفرکیلومتر بازار ایران که رکورد تولید را در اختیار داشت حالا در پایان خط قرار گرفته است. مدت‌هاست که صحبت از توقف تولید پراید به میان آمده و بسیاری از تحلیلگران اولین چالش بعد از حذف پراید از گردونه تولید را بحث جایگزینی آن مطرح می‌کنند. به گفته فعالان بازار، نادیده گرفتن ناگهانی این خودرو می‌تواند تبعاتی را برای بازار و همچنین مصرف‌کنندگان به دنبال داشته باشد و برای پیشگیری از هر تنشی باید جایگزینی مناسب برای این خودرو در نظر گرفته شود. برخی‌ها معتقد بودند که خودرویی همچون تیبا جایگزین پراید خواهد بود، اما عده‌ای دیگر بر این باورند که جایگزینی خودرویی مانند تیبا نیز نمی‌تواند تبعات احتمالی ناشی از حذف پراید را مدیریت کند؛ چراکه چنین خودرو-هایی هرگز نمی‌توانند ذهنیت سادگی و ارزانی پراید را برای مشتریان تداعی کنند.
این‌روزها بازار خودرو در بلاتکلیفی به سر می‌برد، از یک‌سو رکود معاملات و از سویی دیگر افزایش قیمت نگرانی‌هایی را در بازار خودرو به راه انداخته است، اما این نگرانی‌ها زمانی پررنگ‌تر میشود که خبر از توقف تولید پراید و نبودن جایگزینی برای این خودروی پرفروش تولید داخلی به میان می‌‌آید. خبر حذف پراید در صورتی که می‌گویند هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد در قشر ضعیف که توان خرید خودروهایی با مدل بالاتر و گران‌قیمت‌تر را ندارند ایجاد نگرانی می‌کند و در نهایت باعث تنش در بازار خودرو میشود. البته پیش از آن برخی از تحلیلگران از جایگزین کردن خودروهای دیگر با پراید صحبت می‌کردند، اما سابقه جایگزینی خودرو در بازار نشان از موفق نبودن این مسئله دارد. در گذشته صحبت از حذف خودروی پیکان و جایگزینی «ال 90» به میان آمده بود. از همان ابتدا گفته می‌شد که خودروی تندر مشخصه‌های کاملا متفاوتی با پیکان دارد، اما در دسته‌بندی کیفی خود جزو خودروهای ارزان‌قیمت محسوب میشود و می‌تواند خودروی مناسبی برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه باشد و در بلندمدت بهترین جایگزین پیکان در بازار خودروی ایران خواهد بود. این مسائل در حالی مطرح می‌شد که ال90 در مقایسه با محصولات هم‌سطح خود، به خودروی گران‌قیمتی تبدیل شد، نرخ آن با قیمت پیکان قابل مقایسه نبود و عملا نتوانست در سبد خرید خانوارهای کم‌درآمد قرار بگیرد. همین تجربه کافی است تا در بحث جایگزین کردن خودروی دیگری با پراید، مصرف‌کنندگان متوسط و ضعیف جامعه با نگرانی مواجه شوند و به این نتیجه برسند که خرید خودرو به آرزوی دور از دسترس برای آنها تبدیل خواهد شد. البته این مسئله در حالی مطرح میشود که در شرایط فعلی حتی خودرویی را برای جایگزین کردن پراید معرفی نکرده‌اند. آن‌طور که گفته میشود اخیرا سیدجواد سلیمانی درخصوص جایگزینِ پراید نیز گفته است: «همان‌طور که پیش از این بارها مطرح کرده‌ایم، برای یک خودرو با حدود قیمت ۲۶۰۰ دلار هیچ جایگزینی وجود ندارد؛ زیرا در شرایط فعلی و افزایش سرسام‌آور قیمت مواد اولیه و نوسان بازار ارز، تحریم‌های ظالمانه و محدودیت‌های واردات قطعات، تولید هیچ خودروی دیگری با این قیمت امکان‌پذیر نیست».
حال با توجه به این مسائل باید دید که پس از حذف پراید و همچنین نبودِ جایگزینی مناسب برای آن، چه سیگنالی به بازار ارسال خواهد کرد. بهرام شهریاری، کارشناس صنعت خودرو با اشاره به متوقف شدن تولید پراید و نبودِ خودروی جایگزین برای آن به «ابتکار» گفت: با توجه به انتقادهای پیاپی که از خودرو پراید وجود داشت طبیعی بود که باید در نهایت تصمیم به توقف تولید آن گرفته شود، اما باید توجه داشت که پس از توقف تولید باید به فکر خودروی جایگزینی برای آن باشیم. حال در این میان مسئله‌ای مهمی که بسیاری از مسئولان و صاحب‌نظران نیز به آن اشاره دارند نبودِ جایگزین برای این خودرو است. آن‌طور که گفته میشود در شرایط فعلی خودرویی که در رده قیمتی خودرو پراید باشد وجود ندارد.
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه صحبت‌ها، نبودِ جایگزین را دلیلی برای متوقف نشدن خودروی بی‌کیفیت ندانست و در این‌باره گفت: اما باید توجه داشته باشیم که نبودِ جایگزین هم نمی‌تواند دلیلی برای متوقف نکردن تولید خودروی بی‌کیفیت باشد. البته باید گفت در بحث بازار و تجارت یک اصل وجود دارد، این اصل می‌گوید تا زمانی‌که کالایی مشتری دارد نباید تولید آن متوقف شود، اما اگر قرار باشد منافع اجتماعی را در نظر بگیریم راهی جز حذف پراید نداریم. من معتقدم این بازار در جایی باید جراحی شود، جراحی شدن دردناک است، اما بیمار را از مرگ نجات می‌دهد و این اقدام هم از مواردی است که الزامی بوده و باید عملی شود.
شهریاری به کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان با حذف پراید اشاره کرد و در این خصوص ادامه داد: هنگامی که صحبت از حذف پراید به میان آمد، عده‌ای معتقد بودند که با حذف خودروی متناسب با مصرف‌کنندگان کم‌درآمد قدرت خرید برای خودروهای جایگزین کاهش پیدا می‌کند. این تصور صحیح است و قطعا قدرت خرید در این شرایط ضعیف میشود، اما ما باید توجه داشته باشیم که بنگاه‌های اقتصادی در این زمینه به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند قدرت خرید مصرف‌کنندگان را افزایش دهند؛ چراکه در آن صورت محصولات خود را به فروش می‌رسانند.
وی افزود: بنابراین در ابتدای ماجرا و حذف پراید، حتما شوکی به بازار و همچنین مصرف‌کنندگان وارد میشود اما با گذشت زمان بنگاه‌ها برای اینکه محصولات خود را به فروش برسانند، امکانات خرید راحت‌تری را برای مصرف‌کنندگان فراهم و تسهیلاتی را در نظر خواهند گرفت.
این کارشناس صنعت خودرو از تمایل افراد به استفاده از خودروهای دست‌دوم در صورت نبودِ جایگزین برای پراید گفت: قطعا پراید به طور کامل حذف نمی‌شود و مصرف‌کنندگانی که تمایل به استفاده از این خودرو دارند به سمت بازار خودروهای دست‌دوم سوق داده می‌شوند و می‌توان گفت این بازار برای آنها جذاب خواهد شد، این در حالی است که می‌توانند علاوه بر خودروهای دست‌دوم، خودرویی مانند تیبا را در سبد خانوار خود قرار می‌دهند.
شهریاری در پاسخ به این پرسش که آیا توقف تولید پراید می‌تواند بر قیمت خودروهای دیگر در بازار اثرگذار باشد یا خیر، گفت: موارد زیادی در تعیین قیمت کالاهای مختلف وجود دارد. مهم‌ترین این موارد بحث عرضه و تقاضا است، با توقف پراید و جایگزین شدن خودروهای جدید و یا حتی خودروهای دست‌دوم، نرخ عرضه و تقاضا حتما تغییر پیدا خواهد داد. اما ما باید توجه داشته باشیم عوامل موثر در قیمت فقط عرضه و تقاضا نبوده و مولفه‌های کلان اقتصادی بسیاری در تعیین قیمت دخالت دارند.
وی در ادامه افزود: پراید زیر 10 میلیون چگونه به 70 میلیون رسید؟ بنابراین فقط عرضه و تقاضا تعیین-کننده قیمت در بازار نیست. با توجه به این مسائل نمی‌توان گفت تنها متوقف شدن تولید پراید عاملی برای برهم‌زدن قیمت خودروهای دیگر در بازار خواهد بود و نسبت‌ها را از بین می‌برد، اما با توجه به جوّ روانی ناشی از این اقدام قطعا تغییراتی را در بازار به دنبال خواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» تبعات توقف تولید ارزانترین خودروی بازار ایران را بررسی می‌کند
جراحی دردناک حذف «پراید»
جلال خوش چهره
دور تازه تنش میان تهران و واشنگتن
«ابتکار» ادعای آمریکا مبنی بر ذی‌نفع بودن در توافق هسته‌ای را بررسی می‌کند
تکاپوی ترامپ برای بازگشت به برجام!
«ابتکار» از افزایش میزان تمایل ایرانی‌ها به ورزش در خانه همزمان با روزهای کرونایی گزارش می‌دهد
آیا پس از «خروج» مسیر پخش اینترنتی فیلم‌های جدید هموار میشود؟
فصل «طلا»یی اکران آنلاین
دادستان تهران با اشاره به پرونده تخلفات ارز دولتی:
۲۶ نفر از کارکنان بانک مرکزی تحت تعقیب قرار گرفته‌اند
صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید اساسنامه و امیدنامه آنها در کُدال منتشر شود
جزئیات واگذاری سهام شرکت‌های دولتی در بورس
«ابتکار» از تلاش برخی جریان‌های اصولگرا برای کنار زدن قالیباف از صندلی ریاست مجلس گزارش می‌دهد
رئیس‌جمهوری در جلسه هم‌اندیشی با مدیران پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان:
سناریوهای احتمالی کره‌شمالی پس از کیم جونگ اون
«اون» کجاست؟
