روزنامه ابتکار
1399/01/26
در پشت پرده سکوت اغلب منتخبان مجلس یازدهم چه می‌گذرد؟ از جنگ سرد ریاست تا مسئولیت‌گریزی
گروه سیاسی: حدود سه ماه به زمانی که بهارستان‌نشینان مجلس دهم، صندلی‌هایشان را به منتخبان مجلس یازدهم تحویل می‌دهند، زمان باقی مانده است. در شرایطی که اصولگرایان، در غیاب کاندیداهای شاخص اصلاح‌طلب در بسیاری از حوزه‌های انتخاباتی و البته بر بستر رای‌های خاموش مردمی که این بار با ناامیدی از عملکرد «امید»ها، انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و دوازدهم، مجلس دهم و شورای شهر پنجم را تکرار نکردند، در انتخابات مجلس یازدهم پیروز شده‌اند، اما برخلاف دوره‌های گذشته، سروصدای کمتری از جمع منتخابان مجلس به گوش می‌رسد. سکوتی که می‌تواند دلایل و معانی گوناگونی داشته باشد.سکوت منتخبان مجلس یازدهم البته سکوتی مطلق نیست. گاه به گاه زمزمه‌هایی از اردوگاه اصولگرایان پیروز به گوش می‌رسد. با این حال در شرایطی که چهار سال پیش در چنین روزهایی، جریان‌های سیاسی پیروز در مجلس در حال گمانه‌زنی درباره انتخاب رئیس مجلس از میان محمدرضا عارف یا علی لاریجانی، ترکیب فراکسیون‌ها و سهم آن‌ها از هیات رئیسه مجلس و کمیسیون‌ها، فاصله‌گذاری و تبیین تفاوت‌های آینده میان مجلس نهم و دهم و البته شکل ارتباطی با حوزه‌های انتخابیه بودند و منتخبان مجلس نیز تلاش می‌کردند پیش از ورود به بهارستان، برای حضور در کمیسیون‌های مختلف و هیئت رئیسه رایزنی کنند یا تفاوت‌های خود با اسلاف اصولگرایشان را بیان کنند و از گزارش‌دهی مرتب و همراهی بیشتر با خواسته‌های رای‌دهندگان و شیوه تبلور آن‌ها بگویند، شکل حضور عمومی منتخبان مجلس یازدهم بیشتر به سکوت شبیه است.
البته که شرایط شیوع کووید 19 یا همان ویروس کرونا در کشور باعث شده است که امکان برگزاری جلسات عمومی بسیار محدود شود و شاید از اصولگرایانی که پیشتر با برگزاری همایش‌های وحدت و جلسات بسیار هم به سختی با یکدیگر کنار می‌آمدند، انتظار زیادی باشد که با «فاصله‌گذاری اجتماعی» فعلی، فعالیتی جمعی و در کنار هم را سازمان دهند. اصلاح‌طلبان مجلس دهم حداقل هسته‌ای مثل لیست امید را داشتند که اگر چه با توجه به حضور برخی چهره‌های معتدل و جدایی آن‌ها از اصلاح‌طلبان در صحن، از نظر عددی ریزش داشت، اما باعث شد که حرکت‌ها و تصمیم‌گیری‌های جمعی، پیش از شروع به کار رسمی مجلس دهم شکل بگیرد و حتی برای فراکسیون‌سازی تصمیم‌گیری‌هایی انجام شود. اما لیست متحد دقیقه نودی اصولگرایان در مجلس یازدهم، با چالش‌های بسیاری بسته شد و همچنان بودند حامیان طیف‌های گوناگون اصولگرایان که از رای دادن به چهره اصولگرای غیر هم طیف خود ابا داشتند. همین نکته باعث شده است که علی‌رغم تحقق نسبی یک لیست واحد، بعد از انتخابات، اعضای این فهرست‌ها دچار واگرایی شوند و هر یک به سویی روند. اتفاقی که منجر به تحلیل وجود 4 طیف اصلی اصولگرایی در مجلس یازدهم شده است.
از دید کارشناسان سیاسی، نزدیکان جبهه پایداری، نزدیکان محمدباقر قالیباف، نزدیکان محمود احمدی‌نژاد و اصولگرایان سنتی همچون موتلفه‌ای‌ها، چهار طیف اصلی مجلس یازدهم را تشکیل می‌دهند. این چهار طیف ممکن است با توجه به اختلافاتی که با یکدیگر دارند، حتی فراکسیون‌های جداگانه‌ای را تشکیل دهند. در عین حال برخی از این جریان‌ها ممکن است بر اساس میزان نقاط مشترک و افتراقشان، بر سر ریاست مجلس، هیات رئیسه و سمت‌های داخلی مجلس با یکدیگر و علیه طیف فاصله‌دارتر وارد تعامل و توافق شوند. نکته جالب توجه این که هر یک از این طیف‌ها چهره‌هایی دارند که می‌توانند برای سمت‌های شاخص مجلس مدعی باشند.
روی کاغذ شاید اصلی‌ترین گزینه ریاست مجلس یازدهم، محمدباقر قالیباف باشد. چهره‌ای که پس از حضورهای ناکام در انتخابات ریاست جمهوری، حالا به کمتر از صندلی ریاست راضی نخواهد شد. با این حال بسیاری معتقدند که طیف جبهه پایداری، به عنوان اصلی‌ترین منتقدان قالیباف در جریان اصولگرایی، همان طور که سنگ‌های زیادی پیش پای وحدت اصولگرایان با شرکت قالیباف و یارانش انداختند، بعید نیست که در صحن مجلس هم با ریاست او کنار نیایند. پایداریچی‌ها چهره‌ای مثل مرتضی آقاتهرانی را برای ریاست زیر سر دارند که سرلیست انتخاباتی آن‌ها در تهران هم محسوب می‌شد. زاکانی و زاهدی هم می‌توانند از دیگر چهره‌های این جریان برای سمت‌های مهم داخلی مجلس باشند. احمدی‌نژادی‌ها هم با حضور سه وزیر سابق از جمله حاجی‌بابایی، نیکزاد و حسینی در ترکیب خود مدعی هستند و طیف اصولگرایان سنتی هم چهره‌ای مثل میرسلیم را در نظر دارد که هم سابقه وزارت و هم سابقه کاندیداتوری ریاست جمهوری را در کارنامه‌اش میشود دید. در این میان شاید طیف کوچکی از اصلاح‌طلبان و مستقلان حاضر در مجلس مهم شوند، به گونه‌ای که رای آن‌ها، معادلات درونی مجلس را دچار تغییراتی کند. البته تعداد این افراد حتی به تشکیل یک فراکسیون مستقل هم نمی‌رسد، با این حال تلاش پنهان جریان‌های اصولگرا برای جذب رای آن‌ها نشان از اهمیتشان دارد؛ به ویژه درمورد طیف قالیباف و اصولگرایان سنتی که از نظر عددی رای کمتری نسبت به طیف پایداری دارند.
چنین شرایطی، رسیدن به وحدت درون مجلس را سخت می‌کند. با این حال هر چند چهره‌ای مثل حسین مقصودی، نماینده سبزوار در مجلس دهم که از نزدیکان قالیباف محسوب میشود، در گفت‌وگویی با اعتمادآنلاین گفته است «این مجلس بسیار پرتنش و متزلزل خواهد بود و از الان صدای تنش‌های مجلس به گوش می‌رسد»، اما به نظر می‌رسد این صداها حداقل نمود عام ندارند و بیشتر به صورت جنگی سرد پیش می‌روند.
البته در این میان از یک سازوکار توافقی هم سخن به میان آمده است: تقسیم ریاست دوره‌ای و سالانه مجلس و سایر سمت‌های داخلی بهارستان. محمدعلی نمازی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، در گفت‌وگو با برنا این ایده را مطرح کرده است که « احتمالا زمان‌بندی خواهند کرد، حتی شنیده‌ام برای ریاست مجلس هم تصمیم دارند که زمان‌بندی کنند. یک سال میرسلیم رئیس مجلس میشود و به فرض نایب رئیس اول قالیباف و نایب رئیس دوم حاجی‌بابایی و سال بعد رئیس و نواب رئیس تغییر خواهند کرد. این مسئله بستگی به عملکرد یکساله میرسلیم خواهد داشت، اگر بتواند مجلس را اداره کند شاید در مقام ریاست بماند اما درباره نایب رئیس اول و دوم حتما بین سه نفر باقیمانده (قالیباف، زاکانی و حاجی‌بابایی) رقابت جدی خواهد بود. به نظر می‌رسد در سال اول نایب رئیس اول، قالیباف و نایب‌رئیس دوم آقای حاجی‌بابایی باشد».
به هر ترتیب علی‌رغم این تحلیل‌ها، حتی این نکته که کدام چهره از دید طیف مستقل و اصلاح‌طلبان داخل و بیرون و مجلس یازدهم مطلوب‌تر تلقی میشود هم در گفت‌وگوهای معدود سیاسی این ایام کرونایی مغفول مانده است.
اخبار درباره مجلس یازدهم در یک ماه گذشته، به جز معدود گفت‌وگوهای منتخبان مجلس یازدهم، تنها به نامه به رهبر انقلاب اسلامی درباره تحقق شعار سال (جهش تولید)، هشدار برخی از منتخبان به رئیس‌جمهوری درباره لزوم ارائه گزارش هزینه‌کرد مبلغ یک میلیارد دلار دریافتی از صندوق توسعه ملی برای مقابله با کرونا، تلاش برای طراحی بسته ضد رکود پساکرونا توسط جمعی دیگر از منتخبان، تمجید جمعی از آنان از اقدامات صداوسیما در مقابله با کرونا و درنهایت برگزاری اولین نشست جوانان منتخب مجلس یازدهم محدود میشود. درمورد این جلسه اخیر، هرچند به گفته سید احسان خاندوزی، از منتخبان مجلس یازدهم، خط قرمز جلسه صحبت از ریاست مجلس آینده بوده است، با این حال گفته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که نقطه نظرات مشخصی درباره لیدرهای مجلس آینده در سر دارند.
همزمان حسین جلالی منتخب رفسنجان در مجلس یازدهم هم خبر داده است که جلساتی به صورت مجازی میان منتخبان مجلس آینده برقرار است: «این طرح با توجه به شرایط کرونایی و استفاده از فرصت پیش‌آمده تا شروع مجلس یازدهم ارائه شده است و در این جلسات به تبادل نظر و گزارش‌گیری پرداخته میشود. براساس این برنامه تا پایان بحران کرونا که حداقل خردادماه تعیین شده است جلسات برگزار میشود». وی با بیان اینکه این جلسات از 10 فروردین‌ماه آغاز شده است، به باشگاه خبرنگاران گفته است: «جلسات از ساعت 21 تا 23 هر شب به صورت ویدئو کنفرانس خواهد بود که منتخبان دوره یازدهم مجلس در آن حضور دارند. تاکنون پیرامون مسائل دوران پساکرونا، بودجه 99، سند تحول آموزش و پرورش، جنگ جمعیتی، جهش تولید و... بحث و گفت‌وگو شده است». وی همچنین گفته است: «اگر اشتباه نکنم اولین جلسه روز دهم فروردین با حدود ۱۰ نفر برگزار شد و الان به صورت میانگین در هر جلسه حدود ۴۰ نفر حضور دارند و به مرور زمان نمایندگان بیشتری به جمع ما اضافه شدند و تا روز جمعه ۲۲ فروردین همه نمایندگان به عضویت این اتاق ویدئو کنفرانس در آمدند؛ اما به طور میانگین در هر شب حدود ۴۰ نفر از منتخبان در این جلسات شرکت می‌کنند و حدود ۱۰۰ نفر تاکنون به صورت آمد و رفت در این برنامه حضور پیدا کردند». به گفته جلالی، زاهدی، قاضی‌زاده، نیکزاد، میرتاج‌الدینی، پژمانفر، آقاتهرانی، تقی‌پور، حاجی بابایی و رحمانی از افراد شناخته‌شده‌ای هستند که به صورت منظم در جلسات حضور پیدا می‌کنند؛ موضوعی که نشان می‌دهد این جلسات بیش از همه مورد اقبال پایداری‌ها و نزدیکان احمدی‌نژاد بوده است. در عین حال، در خبری ادعا شده است که مجمع موسس نخستین فراکسیون فراگیر از منتخبان مجلس یازدهم شامل نمایندگان گذشته مجلس که سابقه حضور در هیات رئیسه و کمیسیون‌های تخصصی مجالس قبل، و مدیریت ارشد در دولت های نهم و دهم را دارند، با حضور پنجاه نفر از منتخبان برگزار شده است و در این نشست ضمن بررسی الزامات یک مجلس موفق که بتواند ساختار بودجه را متحول کرده و مطالبات رهبر معظم انقلاب برای جهش تولید را برآورده کند، توافق شد نشست بعدی در روزهای آینده با حضور اعضای جدید برگزار شود. این خبر گزارش داده که «پیش‌بینی میشود که نشست بعدی با حضور بیش از ۱۶۰ نفر از منتخبان مجلس یازدهم تشکیل شود».
برخی معتقدند که سکوت نسبی منتخبان مجلس یازدهم، بی ارتباط با شرایط خاصی که با آن مواجه خواهند بود نیست. در حالی که این جمع از منتقدان دولت دوازدهم و مجلس دهم، از انتظارهای بالا درباره کارکرد این دو حوزه کلان سیاستگذاری، در شرایط تحریم سخن می‌گفتند، حالا شاید در دوران کرونا و احتمال شرایط اقتصادی و اجتماعی بغرنج پس از آن، کار خود را سخت‌تر از آن چه فکر می‌کردند و البته نسخه‌اش را برای دولت و مجلس می‌پیچیدند، می‌بینند و احساس می‌کنند هر گفته و حرکت بدون سنجش صحیحی، می‌تواند مسئولیت آن‌ها را بیشتر و سنگین‌تر هم بکند.
به هر ترتیب باید منتظر ماند و دید از پس این سکوت نسبی اصولگرایان درباره مجلس یازدهم، چه نتیجه‌ای حاصل خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
نسخه آخرین فیلم حاتمی‌کیا پس از اکران اینترنتی، به صورت قاچاق منتشر شد
رویای ناتمام سینمای آنلاین
جلال خوش‌چهره
مصلحت‌های مشروط در عراق
وزارت راه و شهرسازی منتشر کرد
جزئیات مشوق‌های دولت به بخش خصوصی در اجرای طرح مسکن ملی
در پشت پرده سکوت اغلب منتخبان مجلس یازدهم چه می‌گذرد؟
از جنگ سرد ریاست تا مسئولیت‌گریزی
چشمانداز بازار سرمایه با اتفاقات اخیر همچنان مثبت است؟
فرصت تاریخی بورس برای اقتصاد
چرا توافق تاریخی اوپک پلاس انتظارات را برآورده نکرد؟
چالش جهانی برای نجات بازار نفت
فهم جدید دانش آموزان از مدارس در ایام تعطیلی کرونایی
مدرسه وقت تلف کردن است!
رئیس قوه قضائیه:
جهش تولید نسخه شفابخش اقتصاد کشور در پساکروناست
معاون اول رئیس‌جمهوری:
نمایش انسان‌دوستی جامعه پزشکی در بحران کرونا در تاریخ ثبت خواهد شد
روحانی در گفت‌وگوی تلفنی با وزیر بهداشت:
مردم در پایبندی به شعار «در خانه ماندن» اقناع شوند
معاون اول رئیس‌جمهوری:
نمایش انسان‌دوستی جامعه پزشکی در بحران کرونا در تاریخ ثبت خواهد شد
رئیس پلیس نظارت بر اماکن عمومی ناجا:
فعالیت اصناف کم‌خطر منوط به اخذ مجوز از سامانه سلامت است
