روزنامه ابتکار
1399/01/26
نسخه آخرین فیلم حاتمی‌کیا پس از اکران اینترنتی، به صورت قاچاق منتشر شد رویای ناتمام سینمای آنلاین
گروه فرهنگ و هنر – کرونا همه چیز را تحت تاثیر قرار داده، از اقتصاد و سیاست گرفته تا هنر و فرهنگ. تقریبا کمی پس از آنکه اسامی فیلم‌هایی که اکران نوروزی را به‌دست آورده بودند اعلام شد، سینماها به دلیل شیوع این ویروس تا زمان نامعلومی تعطیل شدند و فیلم‌های در صف اکران ماندند و بلاتکلیفی. در این میان عوامل سازنده فیلم «خروج» با کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا در اقدامی تازه، اعلام کردند که فیلم‌شان را در بستر اینترنت اکران خواهند کردند. سازندگان این فیلم بیست و چهارم فروردین تصمیم‌شان را عملی کردند اما در زمانی کمتر از 24 ساعت، نسخه قاچاق آن روی اینترنت یافت شد. امید بود درصورت اکران موفق فیلم حاتمی‌کیا در اینترنت، دیگر فیلم‌ها هم رویه اکران اینترنتی را پیش بگیرند، اما آیا با وجود قاچاق «خروج» همچنان این امید پابرجا خواهد ماند؟پس از شیوع کرونا، از آنجا که حضور تعداد زیادی تماشاگر در سالن سینما ریسک همه‌گیری این ویروس را افزایش می‌داد، صنعت سینما در تمام جهان با مشکلات متعددی روبه‌رو شد. ایران هم از این قاعده مستثنی نبود. تقریبا 50 روز است که پرده نقره‌ای سینماها خاکستری رنگ شده‌اند و معلوم هم نیست چه زمانی دوباره امکان بازگشایی سینماها وجود داشته باشد. به این ترتیب فیلم‌سازان، اکران نوروزی یا همان طلایی‌ترین دوره برای به نمایش درآمدن فیلم در سینما را از دست دادند. در این میان سازندگان فیلم «خروج» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا تصمیم گرفتند در روزهای تعطیلی اجباری سینماها به خاطر شیوع ویروس کرونا، این فیلم را به صورت آنلاین اکران کنند.
سابقه اکران اینترنتی در سینمای جهان
اکران اینترنتی اتفاق تازه‌ای در جهان نیست. نتفیلیکس یکی از بسترهای جهانی برای اکران فیلم‌های سینمایی است. این شرکت که در آغاز یک شرکت اینترنتی «سفارش فیلم» بود، با بهره‌گیری از تجربه «تلویزیون‌های کابلی» توانست بر بستر اینترنت فضایی را ایجاد کند که مخاطبان در هر نقطه‌ای از جهان بتوانند به جای سفارش فیلم و دریافت نسخه دی‌وی‌دی آن، به‌صورت آنلاین فیلم درخواستی خود را از طریق تلویزیون، رایانه شخصی یا حتی تلفن همراه تماشا کنند.
خیلی زود کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی برای راه‌اندازی سرویس‌های مشابه وسوسه شدند، برندهای قدیمی‌تر جان دوباره گرفتند، شبکه‌های تلویزیونی وارد میدان رقابت شدند و اینگونه صنعت سینمای جهان بیشتر و بیشتر به سمت «خانگی شدن» سوق پیدا کرد.
جریان تغییرات در سطح جهانی با ترک‌تازی پدیده‌ای به نام «نتفلیکس» چنان شتابی داشت که خیلی زود به رغم انتقادات و مخالفت‌ها، آکادمی اسکار هم ناگزیر از تغییر قوانین خود شد تا از سال ۲۰۲۰ فیلم‌های عرضه شده در این سرویس ارائه آنلاین محصولات سینمایی را هم در کنار فیلم‌های اکران شده در سینماها به رسمیت بشناسد.
«خروج» و چالش‌های اکران اینترنتی در ایران
تجربه اکران اینترنتی فیلم‌های سینمایی بلند تا پیش از فیلم «خروج» در ایران وجود نداشت اما سازندگان این فیلم تصمیم گرفتند تا پیشگام این عرصه در ایران باشند. بعد از مطرح شدن تصمیم سازندگان «خروج» دو بحث جدی به راه افتاد؛ اول اینکه ریسک عوامل این فیلم می‌تواند فتح بابی باشد برای شروع اکران آنلاین دیگر فیلم‌هایی که در صف اکران هستند و با نمایش آنلاین میشود نوع متفاوتی از اکران را که در کشورهای دیگر هم رواج دارد شاهد باشیم. بحث دوم هم نگرانی از کپی شدن غیرقانونی فیلم‌ها در اکران آنلاین بود، به‌ویژه اگر مثل سازندگان فیلم «خروج» قصد داشته باشند بعد از اکران در سامانه‌های وی‌اودی، در سینماها نیز فیلم را روی پرده ببرند. گرچه صاحبان سینماها گفته بودند که فیلم‌هایی که در اینترنت اکران شوند را دیگر در سینما به نمایش درنخواهند آورد.
به همین دلیل حاتمی‌کیا، کارگردان این فیلم پیش از اکران اینترنتی در پیامی ویدئویی از مردم خواست تا فیلم را به صورت قانونی تماشا کنند. او گفت: من حاتمی‌کیا هستم، بنده سال ۹۸ فیلمی به نام «خروج» ساختم که در جشنواره فیلم فجر هم شرکت کرد. همیشه مبنا بر این بوده است که در سال جدید فیلم‌هایمان اکران می‌شد ولی با وضعیت کرونایی که پیش آمده این امکان از ما سلب شد و آینده مبهمی هم در مقابل ما است که نمی‌دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد. بر همین اساس عزیزان تصمیم گرفتند به روش اینترنتی این کار را انجام دهیم که تا امروز در سینمای ایران رخ نداده بود و ما پیشگامان این مسیر در سینمای ایران محسوب می‌شویم.
او همچنین افزود: امیدوارم خدایی نکرده دانلودی صورت نگیرد و به شکل غیرقانونی فیلم پخش نشود. البته معتقدم مردم ما در حوزه‌های فرهنگی به قدری فهیم شده‌اند که می‌دانند این کار یعنی ضربه زدن به ارکان تهیه این فیلم.
در هر صورت این فیلم ساعت 20 روز 24 فروردین در دو سامانه «فیلیمو» و «نماوا» قابل تماشا بود و علاقه‌مندان با پرداخت مبلغ ۱۲ هزار تومان، می‌توانستند بلیت تهیه کنند و تا ۶ ساعت پس از خرید، به‌صورت آنلاین به تماشای «خروج» بنشینند. اما در مدت زمانی کمتر از 24 ساعت، نسخه قاچاق آخرین فیلم حاتمی‌کیا روی سایت‌های دانلود فیلم قرار گرفت و اتفاقی که همه از آن می‌ترسیدند رخ داد.
اعتراض انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدیوی آنلاین به انحصارطلبی
پس از این اتفاق، انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدئوی آنلاین، اعلام کردند که اکران آنلاین فیلم سینمایی «خروج» بدون انجام تمهیدات لازم فنی و هماهنگی‌های لازم با صنوف مختلف سینمایی و وزارت ارشاد اقدامی غیر کارشناسانه بود که به حیثیت تمام شرکت‌های این حوزه لطمه وارد کرد.
آنها با اشاره به تجربه موفق سینمای آنلاین در بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا کم‌کاری‌ها، اقدامات عجولانه و انحصارطلبی‌ها را باعث شکست تجربه‌ای دانستند که می‌توانست موفق‌آمیز باشد.
آنها این پرسش را مطرح کردند که چرا تمهیدات لازم فنی و حقوقی برای این موضوع در نظر گرفته نشده است و متاسفانه اقدام عجولانه و انحصارگرایانه موجب شد تجربه‌ای که می‌توانست موفق باشد به تجربه‌ای شکست خورده مبدل شود.
فرهنگ‌سازی یا برخورد قانونی؟
حال این پرسش مطرح است که چرا با مهیا شدن بستری برای تماشای یک فیلم جدید در کنار خانواده آن هم تنها با پرداخت بهای یک بلیت همچنان دانلود غیرقانونی طرفدار دارد؟ متاسفانه مصرف‌کنندگان فضای مجازی در ایران به‌خصوص فیلم‌بازهای حرفه‌ای که فیلم‌های روز سینمای جهان را از طریق اینترنت رصد و دانلود می‌کنند، عادت به مصرف «رایگان» دارند. بنابراین موفقیت اکران اینترنتی تنها با فرهنگ‌سازی رخ خواهد داد. اما از آنجا که فرهنگ‌سازی امری یک‌شبه نیست، باید تا آن زمان با استفاده از بالا بردن امنیت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، امکان دانلود غیرقانونی را به حداقل ممکن کاهش داد. اتفاقی که به نظر می‌رسد دست‌اندرکاران این اکران اینترنتی چندان در محقق کردن آن موفق نبودند. گرچه بنابر پیگیری‌ها، پیش از اکران آنلاین، پیش‌بینی یا هماهنگی‌هایی شده بود و قرار بود که از دیروز هر سایتی که لینک دانلود فیلم را منتشر کرد، توسط پلیس فتا شناسایی و مسدود شود اما گسترده بودن بسترهای دانلود غیرقانونی کمی کار را سخت خواهد کرد.
حال چند پرسش مهم وجود دارد که آیا واقعا زیرساخت‌های مطمئن برای اکران اینترنتی در کشور وجود دارد یا باید راهکارهای قانونی تقویت شود تا نگرانی بابت قاچاق فیلم‌های سینمایی وجود نداشته باشد؟ آیا سازندگان فیلم‌های دیگری هم حاضرند قدم در این مسیر پرخطر و پرریسک بگذارند یا باید عطای اکران اینترنتی را به لقایش بخشید؟
سایر اخبار این روزنامه
نسخه آخرین فیلم حاتمی‌کیا پس از اکران اینترنتی، به صورت قاچاق منتشر شد
رویای ناتمام سینمای آنلاین
جلال خوش‌چهره
مصلحت‌های مشروط در عراق
وزارت راه و شهرسازی منتشر کرد
جزئیات مشوق‌های دولت به بخش خصوصی در اجرای طرح مسکن ملی
در پشت پرده سکوت اغلب منتخبان مجلس یازدهم چه می‌گذرد؟
از جنگ سرد ریاست تا مسئولیت‌گریزی
چشمانداز بازار سرمایه با اتفاقات اخیر همچنان مثبت است؟
فرصت تاریخی بورس برای اقتصاد
چرا توافق تاریخی اوپک پلاس انتظارات را برآورده نکرد؟
چالش جهانی برای نجات بازار نفت
فهم جدید دانش آموزان از مدارس در ایام تعطیلی کرونایی
مدرسه وقت تلف کردن است!
رئیس قوه قضائیه:
جهش تولید نسخه شفابخش اقتصاد کشور در پساکروناست
معاون اول رئیس‌جمهوری:
نمایش انسان‌دوستی جامعه پزشکی در بحران کرونا در تاریخ ثبت خواهد شد
روحانی در گفت‌وگوی تلفنی با وزیر بهداشت:
مردم در پایبندی به شعار «در خانه ماندن» اقناع شوند
معاون اول رئیس‌جمهوری:
نمایش انسان‌دوستی جامعه پزشکی در بحران کرونا در تاریخ ثبت خواهد شد
رئیس پلیس نظارت بر اماکن عمومی ناجا:
فعالیت اصناف کم‌خطر منوط به اخذ مجوز از سامانه سلامت است
