توافق میان «عبدالله و غنی» قابل پیش بینی بود!

آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: یک کارشناس مسائل بین المللی و منطقه به آفتاب یزد می گوید:« دو حکومت در یک سرزمین، امری محال است پس محتمل ترین گزینه؛ فارغ از 30 ـ 40 یا 50 درصد! توافق میان عبدالله و غنی بود.»
مذاکرات اشرف غنی با عبدالله بالاخره نتیجه داد!
آن گونه که در اخبار و به نقل از منابع نزدیک به اشرف‌غنی و‌عبدالله عبدالله می خوانیم، شواهد و قرائن، از پایان مذاکرات میان طرفین و‌ حصول توافق میان آنها خبر می‌دهند.
برخی از مفاد این توافق به شرح زیر است:


۱- عبدالله عبدالله ریاست شورای عالی مصالحه را به عهده خواهد گرفت و‌ معاونان تیم ثبات و همگرایی به عنوان معاونان وی در این شورا فعالیت خواهند کرد.
۲- تیم عبدالله عبدالله ۵۰ درصد در تعیین اعضای کابینه، سفرا، نهادهای امنیتی و سایر مقامات دولتی شریک خواهد شد و به نوعی حکومت مشارکت ملی شکل خواهد گرفت.
۳- براساس این توافق در هر ولایت، هر تیمی که بیشترین آرا را در زمان انتخابات کسب کرده، حق تعیین والی برای آن ولایت را دارد.
۴- مقامات نهادهای مهم امنیتی بدون اجازه و نظر تیم ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله تغییر نخواهند کرد.
۵- مقامات ۴ نهاد اصلی امنیتی افغانستان به صورت مساوی میان تیم‌های عبدالله عبدالله و اشرف‌غنی تقسیم خواهد شد.
‏nتقسیم قدرت بیشتر از آن که سیاسی باشد؛
قومی ـ مذهبی است
ملازهی در ادامه ی گفت و گو، ضمن تاثیرگذار بودن دخالت آمریکا در حصول هرگونه توافقی می گوید:« شما به افغانستان از این دریچه بنگرید که کشوری بعد از 40 سال جنگ و تجاوز خونین روس ها و اختلافات داخلی و نیز ظهور طالبان، به این سادگی ها در مسیر صلح و آرامش قرار نمی گیرد پس، این که آمریکا و چهره ای به نام«زلمی خلیلزاد» در توافق مورد نظر نقشی مهم بر عهده داشته اند کاملاً طبیعی است همانگونه که در دور قبل نیز«جان کری» معرکه گردان اصلی بود اما آن چه در این بازی قدرت و سیاست نباید از نظر دور داشته شود آن که؛ پشت این توافق، معامله ای بزرگ می تواند در حال شکل گیری باشد معامله ای که می تواند بر بسیاری از مناسبات منطقه ای تاثیرگذار باشد.
این کارشناس مسائل شبه قاره و افغانستان ادامه می دهد:« آن چه در پسِ توافقات صلح طالبان و آمریکا و نیز عبدالله و غنی در حال رشد و نمو است، نه جهادی های داعیه دار حکومت، نه لیبرال دموکرات های خواستار لیبرالیسم و دموکراسی و نه طالبان و امارت اسلامی که «داعش» است و ادعای امارت خراسان که تمامی افغانستان و بخش هایی از پاکستان و هند و کشمیر را در بر می گیرد.»
ملازهی می افزاید:«در مسئله ی افغانستان باید نگاهی چندبعدی داشت؛ منافع غرب ـ اروپا و آمریکا ـ در کنار منافع پاکستان و عربستان که حکایت گر یک بازی پیچیده است؛ حال اگر می بینیم شرایط در افغانستان پیچیده است و به کُندی در حال انجام به این دلیل است که آمریکایی ها می خواهند به یک توافق «برد ـ برد » با داعش دست یابند تا ضمن حفظ پایگاه های خود در افغانستان، اندک اندک نیروهای نظامی را از سطح این کشور بیرون ببرند و نیرویی آماده در قالب داعش که «مورد علاقه» هر دستگاه امنیتی است! با استفاده از خاک افغانستان به نفع آمریکا و علیه سه کشور؛ چین، ایران و روسیه دست به اقداماتی بزند ضمن آن که به دولت و ملت افغانستان و همچنین به نیروهای خارجی مستقر در خاک افغانستان صدمه ای وارد نیاورد.»
‏- ساختار قدرت در افغانستان سخت و پیچیده است
کارشناس مسائل شبه قاره و افغانستان ضمن غیر قابل پیش بینی خواندن مسائل افغانستان می گوید: « باید به گذشته بازگشت به اوایل سال 2001 که «کرزی» روی کار آمد؛ از همان زمان نیز سه دیدگاه تلاش می کرد تا قدرت در افغانستان را قبضه کند، جهادی ها که به دنبال یک جکومت اسلامی هستند، لیبرال دموکرات ها که دچار افکار لیبرالی هستند و در پی تحقق صلح و دموکراسی به شیوه ی خود هستند و طالبان که اساسا!«امارت اسلامی» را دنبال می کرده و اگرچه دچار دگردیسی هایی شده است اما همچنان بر همان پایه در حرکت است.»
‏nنباید شورای کویته را نادیده گرفت!
ملازهی در ادامه با تاکید بر این که چشم انداز صلح در افغنستان غیر قابل پیشینی اما تحقق یافتنی است می گوید:«آنانی که به دنبال ایجاد آرامش و برقراری حکومت قانون و صلح هستند نباید از «شورای کویته» غافل شوند زیرا نادیده انگاری طالبان در ساختار قدرت می تواند هر نیتجه گیری را به شکست منتهی کند.
‏nبازی رئیس جمهوری؛ تکراری و ملال آور!
از ملازهی می پرسیم؛ این که هر بار انتخاباتی برگزار شود و یکی، دیگری را متهم به تقلب کند و آن دیگری خود را مُحق برای حکومت بداند و در نهایت کشوری ثالث، پادرمیانی کند و همه ی رخدادها تکرار شود به نظر تکراری و ملال آور نیست؟ آیا یک روش غلط نهادینه نمی شود؟!
ملازهی می گوید:« به مسائل افغانستان از دریچه خودِ افغانستان باید نگریست و این یعنی؛ نمی توان نقش آمریکایی ها را نادیده گرفت زیرا همچنان بخش های مهمی از نیروهای نظامی و امنیتی و حتی پلیس افغانستان زیر نظر آمریکایی ها و حتی با بودجه و امکانات آمریکایی ها سراپا ایستاده اند ضمن آن که در به تعادل رسانیدن اختلافات موجود در افغانستان، به هر حال نیروهای غربی، ناتو و آمریکایی ها تاثیرگذار بوده اند پس طبیعی است در یک برهه، جان کری و این بار زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور افغانستان در تکاپو باشد تا توافقاتی حاصل شود اما همچنان که گفتم، آمریکایی ها؛ اهدافی دیگر، مهم تر و بلندمدت تر را دنبال می کنند ضمن آن که حضور پر رنگ خلیلزاد نشان گر این مسئله است که بالاخره می خواهند «طالبان» را نیز در هرم قدرت تصمیم گیری و حکومت افغانستان دخالت دهند و شاید بخشی از توافقات احتمالی بین«عبدالله و غنی» گویای همین مسئله باشد.»
آفتاب یزد: در پی انتشار برخی اخبار و گزارش ها از «احتمال» توافق بین «عبدالله و غنی» تلاش بسیاری شد تا با یکی از نزدیکان عبدالله و یا غنی تماس برقرار شود و صحت ماجرا را از زبان منابع نزدیکتر به مقامات افغانستان منتشر کنیم، نکته ی جالب این که برخی از نزدیکان به غنی اساساً هرگونه توافقی را مردود می دانستند و یا نهایت روی 30 تا 40 درصد درخواست ها تکیه داشتند و اما نزدیکان عبدالله مُصر به این موضوع بودند که توافق قطعی است اما همه چیز را به آینده موکول می کردند. یکی از نزدیکان و حامیان غنی که اصرار داشت نامش فاش نشود می گفت:«وضعیت این روزهای افغانستان به گونه ای است که هر سخنی ممکن است از سوی طرف مقابل به سادگی تکذیب شود و چه بسا از سوی همراهان و همفکران زیرا در شرایط بسیار حساسی قرار داریم و نمی توان به قطعیت «توافق» یا «عدم توافق» را رسانه ای کرد. در همین رابطه «گلبدین حکمتیار» رهبر حزب اسلامی در افغانستان در بیانیه‌ای گفته است:« آمریکا برای احیای حکومت «وحدت ملی» تلاش می‌کند که چنین حکومتی در واقع یک «شرکت سهامی» خواهد شد.» وی می افزاید:« واشنگتن تحت عنوان مصالحه برای تقسیم قدرت بین ارگ و سپیدار تلاش می‌کند و آمریکا عامل تشدید و ادامه بحران در افغانستان است.»
حکمتیار همچنین اظهارمی دارد:«آمریکا به‌جای چنین اقداماتی باید برای پایان جنگ در افغانستان و مذاکرات بین‌الافغانی تلاش کند و در عین حال از یک دولت واحد مرکزی قوی حمایت کند. گلبدین حکمتیار رهبر «حزب اسلامی افغانستان» پیشتر اعلام کرده بود:« موافق اعلام حکومت موازی نیست اما دولت «اشرف غنی» باید با دولتی جایگزین شود که مورد پذیرش همه احزاب و جریان‌های سیاسی افغانستان باشد.» از سوی دیگر، «بشیر احمد ته‌ینج» سخنگوی حزب جنبش ملی اسلامی افغانستان و از اعضای تیم انتخاباتی «ثبات و همگرایی» از ایجاد طرحی برای تشکیل حکومت مشارکتی با «اشرف غنی» خبر می‌دهد. ته‌ینج می‌گوید که این طرح به‌درخواست جامعه بین‌المللی به‌ویژه آمریکا تهیه شده است و در تهیه آن همه اعضای رهبری تیم ثبات و همگرایی سهیم هستند. در همین رابطه «ابوالفضل ظهره‌وند» سفیر پیشین ایران در افغانستان در تشریح دلایل و پیامدهای تعمیق شکاف میان کاخ‌ سپیدار و ارگ ریاست‌جمهوری در گفت‌وگو با ایلنا اظهار می کند:«بحث تعمیق اختلاف میان عبدالله عبدالله و اشرف غنی از اواخر سال گذشته و پس از عدم ابطال نتایج انتخابات ریاست جمهوری شروع شد. ظهره وند معتقد است:« هر دو طرف یکدیگر را تهدید علنی و جدی خود می‌دانند و در این میان ایالات متحده هم به دنبال شدت بخشیدن به این وضعیت و فروپاشی ساختار سیاسی افغانستان پس از نشست بین‌الافغان بود، ولی شاهد آن بودیم که پیش‌بینی ایالات متحده درست از آب در نیامد و اختلاف‌ها کمی زودتر از نشست بین‌الافغان میان دو طرف بالا گرفت. این در حالی است که اشرف غنی متوجه شده بود شانسی برای پیروزی در وضعیت فعلی ندارد و حتی می‌دانست که اول خودش و سپس عبدالله با مشکل روبه‌رو خواهند شد.»
این کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به نقش طالبان در این درگیری‌ها گمی گوید:« مردم افغانستان از وضعیت کنونی خسته شده‌اند و هر دو طرف (عبدالله و غنی) را متهم می‌کنند اما بحث دیگر این است که قطع کمک یک میلیارد دلاری آمریکا و افغانستان می‌تواند این وضعیت را تشدید کند. » ظهره وند این را نیز گفته است که:« نقش ایران در گذشته در مورد افغانستان فعال بود ولی حالا این نقش کمرنگ شده و اتفاقاً این موضوع به عمیق شدن و پیچیده‌تر شدن بحران افغانستان منجر شده است. باید یادمان باشد که بحران افغانستان ادامه خواهد داشت و هیچ راه حل مشخصی برای آن تا به این لحظه وجود ندارد؛ چراکه این کشور سکوی پرش آمریکا است و اساساً آمریکایی‌ها از افغانستان اقدام به تهدید چین، روسیه و ایران می‌کنند و به همین دلیل است که آنها افغانستان را ترک نخواهند کرد. لذا خلاء حضور ایران را می‌توان از رفتار آمریکا در افغانستان فهمید و به نظرم باید در این مورد بازنگری اساسی صورت بگیرد.»