تحلیلی درباره اقدام ابراهیم حاتمی کیا در بیرون کشیدن آخرین فیلمش از صف اکران و نمایش آنلاین در اینترنت

خروجِ «خروج»
آفتاب یزد – یوسف خاکیان: در روزهای گذشته خبر رسید ابراهیم حاتمی کیا به همراه سازمان فرهنگی هنری اوج تصمیم گرفتند فیلم سینمایی «خروج» آخرین ساخته آقای کارگردان را از صف اکران سینما بیرون کشیده و آن را در سامانه های فیلیمو و نماوا به صورت آنلاین در دسترس مردم قرار دهند تا آنها بتوانند در این وانفسای کرونایی که مجبور به خانه نشینی شده اند این فیلم را در منزل و در کنار خانواده هایشان
ببینند.
گویا قرار است نمایش «خروج» از هفته آینده به صورت آنلاین آغاز شود، بنابراین مخاطبان می‌توانند با خرید قانونی حق اشتراک به تماشای این فیلم سینمایی که البته هنوز پروانه نمایش در سینما را نگرفته، بنشینند. همانطور که می دانید «خروج» اولین بار در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر در پردیس سینمایی ملت و سینماهای نمایش دهنده فیلم های این دوره از جشنواره به روی پرده رفت؛ فیلمی که داستان چند پیرمرد دزفولی را روایت می‌کند که برای دادخواهی از رئیس جمهور با تراکتورهای شان به پاستور می آیند. آن طور که در خبرها آمده داستان «خروج» یک ماجرای واقعی است و قرار است فیلم با تصمیم تهیه کننده و کارگردان و با موافقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت آنلاین پخش شود؛ تصمیمی که گفته می شود هم به نفع مردم است و هم به نفع سازندگان این اثر سینمایی. چرا که مشخص نیست با توجه به وضعیتی که ویروس کرونا ایجاد کرده سینماها تا چه زمانی بسته بمانند و تازه پس از باز شدن سینماها هم قاعدتاً صف اکران فیلمها بسیار طولانی خواهد بود. بنابراین در نگاه اولیه به نظر می رسد تصمیم کارگردان و تهیه کننده در نمایش آنلاین «خروج» تصمیمی عقلایی باشد اما در عین حال در شرایطی که به نظر می رسد عوامل فیلم در اتاق فکری که درباره آینده این اثر به این نتیجه رسیدند که بهتر است فعلاً قید اکران خروج را زده و آن را به صورت نمایش آنلاین در اختیار مردم قرار دهند اما پخش کننده فیلم سخن دیگری به میان آورده و معتقد است که سازندگان این اثر با این اقدام ریسک بزرگی را انجام داده اند. علی سرتیپی روز دوشنبه در گفت وگویی بیان کرده بود: «تهیه‌کننده و کارگردان این فیلم ریسک بزرگی را انجام می‌دهند و در واقع خط شکنی می‌کنند و اگر من بودم شاید واقعاً جرات انجام این کار را نداشتم؛ ولی از اینکه دوستان اینطور خط شکنی کردند امیدوارم نتیجه خوبی بگیریم و این اتفاق شروع ‌کننده مسیری برای آینده باشد تا فیلم‌های دیگری که در نوبت اکران هستند بویژه آن‌هایی که ممکن است روی پرده فروش بالایی نداشته باشند از این طریق عرضه شوند.»


این پخش کننده فیلم در ادامه سخنانش خاطرنشان کرده بود: «مهم‌ترین دلیل برای انجام اکران آنلاین این بود که حداقل دو سه ماه طلایی سینما را از دست داده و خواهیم داد و چنین کاری را هم نمی‌شود با یک فیلم معمولی انجام داد، یعنی اکران آنلاین باید با یک فیلم خوب شروع شود تا بتوان برآوردی روی آن انجام داد. از آنجا که فیلم «خروج» اثری خوب و مطرح در جشنواره بود، به لحاظ فروش می توانستیم با این مدل اکران روی آن حساب کنیم به همین دلیل در شرایط فعلی این تصمیم را گرفتیم و امیدواریم سالن‌ها که باز شدند شرایطی به وجود آید تا باز هم از این فضا بتوان استفاده کرد.»
به نظر می رسد برای روشن شدن چند نکته مهم باید به ابتدای این گزارش برگردیم. همانطور که مطرح کردیم در روزهای گذشته خبر رسید ابراهیم حاتمی کیا به همراه سازمان فرهنگی هنری اوج به دلیل اینکه مردم بتوانند در فضای عجیبی که ویروس کرونا ایجاد کرده از درون خانه فیلمی جدید را تماشا کنند تصمیم گرفتند «خروج» را به صورت آنلاین در اختیار مردم بگذارند و این یعنی اولین هدف برای انجام چنین اقدامی رضایت و خوشحالی مردم بوده است. این در حالی است که علی سرتیپی در گفتگویش بیان کرده که مهمترین دلیل ما برای انجام این کار این بود که دو سه ماه طلایی سینما را از دست داده و خواهیم داد. او در عین حال بیان می‌کند که حتی در چنین شرایطی هم سازندگان و عوامل «خروج» دست به ریسک بزرگی
زده اند. بنابراین به نظر می رسد آنچه در
صحبت های پخش کننده فیلم «خروج» اصلا وجود ندارد خاطر همبن مردمی است که عوامل «خروج»تصمیم گرفته اند برای آنها فیلمشان را به صورت آنلاین و اینترنتی عرضه
کنند.
نکته ظریف دیگری که نباید آن را از نظر دور نگه داشت؛ ماجرایی است که اتفاقا اثبات می کند در خصوص عرضه اینترنتی فیلم سینمایی «خروج» سخنان سرتیپی به واقعیت نزدیکتر باشد. همگان می دانیم که ماجرای پخش اینترنتی گرچه در خارج از کشور سابقه ای تقریبا طولانی دارد اما برای اولین بار است که در کشورمان رخ می دهد. با این حال فارغ از این ماجرا دوره زمانی نمایش یک فیلم به این گونه است که در ابتدا فیلم در سینماها به اکران عمومی در می آید، سپس به صورت اینترنتی عرضه شده و دست آخر هم وارد شبکه نمایش خانگی می شود، اما با توجه به شواهد و قرائن گویا قرار است «خروج» ابتدا به صورت اینترنتی عرضه شود، بعد به اکران عمومی درآید و دست آخر هم راهی شبکه نمایش خانگی شود و این به لحاظ اقتصادی یعنی همان هدفی که علی سرتیپی از آن به عنوان دلیل عرضه اینترنتی فیلم سینمایی «خروج» یاد کرده است.
اگرچه باید بپدیریم که رخ دادن چنین اتفاقی در شرایطی که ویروس کرونا ایجاد کرده می تواند بهترین اقدامی باشد که می شود آن را انجام داد، اما پرسش اساسی اینجاست که چرا ابراهیم حاتمی کیا تصمیم گرفته اولین کسی باشد که دست به چنین کاری زده است. علیرغم اظهاراتی که علی سرتیپی درباره خوب و بفروش بودن بیستمین فیلم ابراهیم حاتمی کیا بیان کرده اما برخی منتقدان معتقدند که شاید یکی از دلایلی که این کارگردان در حال حاضر تصمیم گرفته فیلمش را از صف اکران بیرون بیاورد و آن را به صورت اینترنتی و آنلاین نمایش دهد، عدم استقبالی است که مخاطبان در جشنواره فجر از این فیلم عمل آوردند و حتی آن را از آرای مردمی خارج کردند. نکته ای که خود حاتمی کیا هم تقریبا از آن آگاهی دارد. جنجالهای به پا شده در نشست خبری فیلم سینمایی «خروج» در پردیس سینمایی ملت در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر می تواند گواهی بر این مدعا باشد. چرا که آن زمان هم زمزمه هایی مبنی بر عدم رضایت منتقدان و خبرنگاران و همچنین مخاطبان مردمی از این فیلم به گوش رسید. مخاطبانی که پس از تماشای «خروج» با انتظارات برآورده نشده ای که از آقای کارگردان داشتند، سالن سینما را ترک
کردند.
حاتمی کیا در طول این سالها نشان داده که در فیلمسازی (حداقل در آثار خودش) فقط طرز فکر خودش را قبول دارد. چه آنکه وی در همان نشست خبری که پیشتر به آن اشاره شد در واکنش به برخی صحبت‌ها و انتقادها مبنی‌ بر اینکه اگر هم اعتراض و حرفی هست به این دلیل است که حاتمی‌کیای فعلی با حاتمی‌کیایی که قبلا در فیلم‌ها می‌شناختیم یکی نیست، گفته بود: «انا قرآن الناطق. حاتمی‌کیا همینی است که جلوی شما نشسته است. من اگر بخواهم پشت شما بیفتم معلوم نیست عاقبتم چه می‌شود. من دوست ندارم چیزی باشم که شما از من می‌خواهید. آنچه ساختم همان احساس، زحمت و کار آرتیستیکی است که در «دیده‌بان» انجام دادم ... حاتمی‌کیا با این مختصات اینجا نشسته است که بر اساس احوالات روزش زندگی می‌کند و فیلم می‌سازد. این‌که می‌گویید من از حاتمی‌کیا این انتظار را داشتم یا از حاتمی‌کیا بعید بود، کدام حاتمی‌کیا را می‌گویید؟ من این‌جا نشسته‌ام.» شاید بتوان این اظهارات را دلیل موجهی برای اینکه در شرایط کنونی، آقا ابراهیم تصمیم گرفته «خروج» را از صف اکران بیرون کشیده و برای اولین بار به قول معروف سنت شکنی کند و آن را به صورت آنلاین به مخاطب عرضه کند، دانست. چرا که او ابراهیم حاتمی کیاست و بر اساس احوالات روزش زندگی می کند، بنابراین اگر چنین کاری انجام داده اساسا دیگران نباید تعجب
کنند.
اگر به کارنامه هنری آقای کارگردان نگاهی بیندازیم، درمی یابیم که فیلم های او همیشه متفاوت بوده اند، اما از یک جایی به بعد این خصیصه متفاوت بودن از فیلم های آقا ابراهیم به رفتار او نیز سرایت کرد، به نحوی که زمانی فرا رسید که بخشی از طرفداران آقای کارگردان که به قول معروف با فیلم های او کیف می کردند به دلیل رفتارهایی که مثلا در اختتامیه سی و ششمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم «به وقت شام» از حاتمی کیا صورت گرفت وی را از لیست دوست داشتنی های خود بیرون کردند و مدعی شدند که حاتمی کیا آرام آرام دارد محبوبیتش را از دست می دهد. شاید بتوان همین متفاوت شدن رفتار حاتمی کیا در سالهای اخیر را دلیلی برای پیش قدم شدن آقای کارگردان برای عرضه آنلاین فیلمش در اینترنت دانست چرا که او حتی به صورت ناخواسته همیشه رفتارهایی را انجام داده که با بقیه متفاوت بوده است.
از سوی دیگر، به قول علی سرتیپی فیلم های سینمایی عملاً زمان اکران طلایی خود که فصل بهار است را خواسته یا ناخواسته از دست داده اند. بنابراین «خروج» در صورت خوب بودن هم قادر نخواهد بود در بقیه ایام سال با اکران در سینما، فروشی معادل فروشی که می تواند در زمان طلایی اکران که همان فصل بهار است، داشته باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که با نمایش «خروج» در اینترنت در واقع حاتمی کیا دارد فیلمش را در فصل بهار اکران می کند اما به جای آنکه در سینما نمایش دهد، در سایت های فیلیمو و نماوا نمایش می دهد. به این موارد این مسئله را هم بیفزایید که با بهبود شرایط کرونایی «خروج» می‌توانند در فصل های دیگری از سال نیز از فرصت اکران در سینما هم استفاده کند، اتفاقی اگر حاتمی کیا از عرضه آنلاین فیلمش هم استفاده نکند باز هم برایش مهیا است. با این تفاوت که گیشه کمتری را از آن خود خواهد کرد. در واقع آقای کارگردان در شرایط کنونی دارد با یک تیر دو نشان می زند به هر حال قرار است «خروج» دیده شود حال چه سه ماه دیگر؛ چه الان، اما حال که شرایط اکران در سینما مهیا نیست حاتمی کیا و عوامل ساخت فیلم «خروج» این فرصت را برای خودشان مهیا کرده‌اند که فیلم را در زمان طلایی اکران هم به صورت اینترنتی به مخاطب عرضه کنند تا از این رهگذر، فرصتی برای بالا بردن فروش فیلم شان پدید آورده و هم مجال اکران در سینما را در ماه های دیگر سال داشته باشند. پر واضح است که در این میان شبکه نمایش خانگی هم که هست و می‌توان به فروش در آن نیز امیدوار
بود.
به هر حال نمایش آنلاین در شرایط کنونی فرصت بی نظیر و مغتنمی است که هر کارگردانی می تواند برای ارائه فیلمش از آن بهترین استفاده را بکند. فرصتی که ابراهیم حاتمی کیا تصمیم گرفته اولین نفری باشد که از آن استفاده می کند و به نظر می رسد بهترین نتایج را هم نصیب کارگردان «خروج» کند و هم نصیب سرمایه گذاران این فیلم سینمایی. به یاد داشته باشیم آنچه در دنیای امروز مهم است استفاده از فرصت های خوب زندگی برای انجام بهترین کارهاست و مشخص است که آقای کارگردان خیلی خوب به این موضوع پی برده؛ چرا که در میان سیل کثیری از کارگردانان سینمای ایران که در انتظار اکران فیلمشان هستند او اولین نفری است که شجاعت داشته نمایش فیلمش را در این زمینه به منصه آزمون بگذارد. امید آن می رود که مخاطبانی که در شرایط کنونی امکان استفاده از مکان های عمومی مانند سینماها را ندارند، از فرصت تماشای آنلاین فیلم خانه کمال استفاده را برده و همانند زمانی که به تماشای فیلم در سالن سینما می نشستند با خرید قانونی حق تماشای فیلم سینمایی «خروج» هم این فرصت را برای خودشان مهیا کنند که فیلم های جدید و روز را به تماشا بنشینند و هم با این اقدام؛ به کارگردانان و تهیه کنندگان فیلم های دیگر بگویند که نمایش آنلاین فیلم در سایت هایی مانند فیلیمو و نماآوا گرچه اتفاقی تازه و نو است اما می تواند شرایطی را برای آنان فراهم آورد که در موقعیت های خاص و حتی غیرخاص فیلمهایشان را به صورت دیگری؛ جدا از اکران در سینما به مخاطبان عرضه کنند. عرضه آنلاین فیلم ها حتی می تواند این امکان را برای فیلم هایی که هنوز اکران نشده اما نسخه قاچاقشان بیرون می آید هم فراهم کند که به محض اطلاع از قاچاق شدن فیلمشان، اثر خود را به صورت آنلاین در اینترنت در دسترس مخاطبان قرار دهند. اتفاقی که کمترین نفعش از بین نرفتن تمام سرمایه و سودی است که کارگردان و عوامل سازنده فیلم برای هر ریالش
برنامه ریزی کرده اند.
ماجرای دیگری که نمایش آنلاین فیلم ها می تواند برای سینمای ایران رقم بزند این است که مسیر جدیدی را مقابل سینماگران باز می کند مسیری که گرچه امروز آینده اش چندان مشخص نیست؛ اما انتخاب ابراهیم حاتمی کیا برای به نمایش درآمدن فیلم «خروج» در آن نشان می دهد که پتانسیل و توانایی بالقوه ای در درون خود دارد که استفاده از آن مستلزم داشتن اندکی شجاعت، قدرت ریسک پذیری بالا و آینده نگری است. فیلمسازان باید بپذیرند که
نمایش آنلاین در ابتدا ممکن است محدودیت هایی را برای آنها به وجود بیاورد؛ اما قطعا در دراز مدت نتایج پربار و خوبی برای کلیت سینمای ایران به ارمغان خواهد
آورد.
سایر اخبار این روزنامه
فروغی را می خواهند؟! کرونا چه کسانی را در جهان پولدار کرده است؟ مجلس باید قانون بیمه شخص ثالث را تغییردهد دلیل پائین بودن آمار مبتلایان و جانباختگان بر اثر کرونا در کشور‌های آفریقایی فکر می‌کردیم تشویق می‌شویم نه توبیخ! اولین جلسه محاکمه طبری اردیبهشت ماه برگزار می‌شود تحلیلی درباره اقدام ابراهیم حاتمی کیا در بیرون کشیدن آخرین فیلمش از صف اکران و نمایش آنلاین در اینترنت آخرین میخ بر تابوت انحصارطلبی وکلا درحالی که مجلس 43 روز تعطیل بود در نخستین جلسه نمایندگان طرح سه فوریتی قرنطینه یک ماهه کشور را رد کردند مجلس دهم حدود 40 روز دیگر عمرش به پایان می‌رسد آفتاب یزد به بررسی تاثیر غیبت نخست وزیر بریتانیا در عرصه سیاسی کشوربه دلیل وخامت حال او پرداخته است جدل توئیتری سفیر و کاربران ایرانی در پی توئیت وی پس از اظهارات سخنگوی ستاد ملی کرونا تصمیم عاجل برای ۲۰میلیون هموطن آشفتگی‌های اقتصادی و کرونا شیوه نوینی برای زندگی پیامدهای کرونا برای جهان اقدامات بانکی در دوران کرونایی