روزنامه آرمان ملی
1399/01/19
نهادها و بنيادهای حاکمیتی به كمک دولت بيايند
اين روزها پاندمي کرونا همه کشورها را به خود مشغول کرده است. به نظر شما عملکرد جهاني در مقابله با اين ويروس چگونه بود؟کرونا همان‌گونه که سازمان بهداشت جهاني اعلام کرده يک پاندمي است و تقريباً تمام دنيا را به نوعي درگير کرده است. کشورها به فراخور امکاناتي که در اختيار دارند، به مقابله با اين بيماري مي‌پردازند و مي‌کوشند از آسيب آن بکاهند. مولفه‌هاي گوناگوني در موفقيت‌آميز بودن مبارزه با اين ويروس همه‌گير در سطح ملي موثر است، به طوري که اگر پيش از اين رخدادها گفته مي‌شد کدام کشورها به نسبت ديگران در مبارزه با يک بيماري همه‌گير موفق خواهند بود، بسياري از کارشناسان نمي‌توانستند درست برآورد کنند. يکي از اين مولفه‌ها، روانشناسي جامعه درگير با بيماري است. در کشوري مانند چين پس از تشديد بيماري در ووهان استراتژي قرنطينه کامل را برمي‌گزيند و با توجه به امکاناتي که در اختيار دارد، در مدت کوتاهي شيوع بيماري را کنترل مي‌کند. در مقابل کشوري مانند آمريکا ساده‌انگارانه به اين بيماري مي‌نگرد و در نهايت نيز موضوع چنان گسترده مي‌شود که از کنترل دولت آن کشور خارج است.
در مورد ايران اين مسأله را چگونه مي‌بينيد؟ آيا مسأله مقابله با کرونا به خوبي مديريت شد و مي‌شود؟
ابتداي امر که اين ويروس وارد کشور شد و انتظار مي‌رفت با توجه به تجربه چين، سياست‌هاي کنترلي بيشتري نظير قرنطينه يا کنترل عبور مرور بين‌شهري اعمال شود، شاهد يک ساده‌انگاري عجيب ميان مديران کشور بوديم. در ابتدا ويروس کرونا چندان جدي گرفته نشد و برخي آن را با آنفلوآنزاي رايج در فصل زمستان مقايسه کردند. همين نگاه سبب شد که مهار کرونا کمي سخت شده و کشور دچار مخاطراتي جدي شود. با اين وجود با گذشت زمان و مواجهه مديران با اشتباهات‌شان، تغييراتي در شيوه مديريتي به وجود آمد و با يک بازنگري کلي در سياست‌هاي کنترلي، دولت توانست گام‌هاي مناسبي را براي مقابله با کرونا بردارد. نگاهي به آمار ديگر کشورها نشان مي‌دهد که ايران در مجموع و به رغم اشتباهات اوليه، توانست عملکرد مناسبي را در مقابله با اين ويروس بردارد و تا حدودي مسأله را کنترل کند.
رفتار مردم ايران را در مقايسه با ديگر ملت‌ها چگونه مي‌بينيد؟
دولت ايران تلاش داشت سياست‌هايش را با همراهي مردم پيش ببرد تا از بروز نارضايتي عمومي جلوگيري کند. به همين دليل بسيار مهم بود که مردم با دولت همکاري کرده و قانع شوند که محدوديت‌هايي را داوطلبانه بر زندگي شخصي خود اعمال کنند. خوشبختانه همراهي مردم بسيار خوب بود و اکثريت جامعه سبک زندگي خود را با توجه به شيوع اين بيماري خطرناک تغيير دادند. جمعيت قليلي نيز محدوديت‌ها را نپذيرفتند و به عاملي براي شيوع کرونا در کشور تبديل شد. آنهايي را که محدوديت‌ها را رعايت نکردند، مي‌توان به دو گروه تقسيم کرد؛ اول کساني که در اوج ناآگاهي و بي‌مسئوليتي، به‌رغم تمام توصيه‌ها از تعطيلي‌ها به‌عنوان فرصتي براي تفريح بهره بردند و بدون توجه به هشدارها سفر کردند و در خانه نماندند. دوم گروهي از مردم که بر اثر اضطرار ناچار به عدم‌رعايت محدوديت‌ها بودند. تکليف گروه اول که روشن است و بايد برخوردهايي جدي با اين گروه صورت گيرد اما گروه دوم، بايد از سوي دولت مورد حمايت قرار گيرند و تمهيداتي فراهم شود تا آنها نيز بتوانند در خانه بمانند. کارگران روزمزد، دستفروشان و ديگر اقشار مستضعف بايد اين روزها بيش از گذشته مورد توجه باشند و بر عهده مسئولان است که به حمايت از آنها بپردازد. نه‌تنها دولت، بلکه ديگر بخش‌هاي حاکميتي نظير آستان قدس، ستاد اجرائي فرمان امام، بنياد مستضعفان و ستاد کل نيروهاي مسلح موظف هستند که به کمک ملت بيايند و امکانات خود را به ميدان بياورند. در خصوص نيروهاي مسلح اين اتفاق با دستور مستقيم مقام معظم رهبري رخ داد و شاهد بوديم که اين نيروها امکانات خود را براي مقابله با ويروس کرونا در اختيار دولت قرار دادند. ويروس کرونا تنها بر حوزه بهداشت و درمان اثر نمي‌گذارد، به همين دليل بايد همه امکانات نظام بسيج شود تا مردم کمتر آسيب ببينند؛ به ويژه در حوزه معيشتي.
تحريم‌ها در تشديد تبعات ناشي از شيوع ويروس کرونا در ايران نقش داشت؟
طبيعي است هر چه امکانات کشور بيشتر باشد، مقابله با اين بيماري نيز سرعت مي‌گيرد. امکاناتي نظير تجهيزات پزشکي، اتاق ICU¡ ÏÇÑæåÇí ÌÏíÏ æ ÑæÒÂãÏ¡ ãÇÓ˜¡ Çä æ... ãíÊæÇäÏ ÓÑÚÊ ÏÑãÇä æ ˜äÊÑá ÈíãÇÑí ÑÇ ÇÝÒÇíÔ ÏåÏ. ÏÑ ÇíÑÇä ãÍÏæÏíÊåÇí ÒíÇÏí ÏÑ Çíä ÎÕæÕ Èå ÓÈÈ ÊÍÑíãåÇí í˜ÌÇäÈå æ ÛíÑÞÇäæäí ÂãÑí˜Ç æÌæÏ ÏÇÔÊ ÇãÇ ÈÇ åãå Çíä ãÔ˜áÇÊ¡ ÓíÓÊã ÈåÏÇÔÊ æ ÏÑãÇä ÇíÑÇä ÈÇ ÈÓíÌ ÓÑÇÓÑí Çã˜ÇäÇÊ æ äíÑæí ÇäÓÇäí ÊáÇÔåÇí ÒíÇÏí ÑÇ ÈÑÇí ˜ã˜ Èå ãÑÏã ÇäÌÇã ÏÇÏ ˜å ÔÇíÓÊå ÇÓÊ Çíä ÊáÇÔåÇ ãæÑÏ ÊÞÏíÑ ÞÑÇÑ íÑÏ. ˜ÔæÑ æÞÊí ÈÇ ÈÍÑÇäí ÏÑ Çíä ÓØÍ ãæÇÌå ãíÔæÏ¡ ÈÑÇí ÇÚãÇá ÓíÇÓÊåÇí ˜äÊÑáí äÙíÑ ÞÑäØíäå íÇ ÍãÇíÊ ÇÒ ˜ÓÈæ˜ÇÑåÇí ÎÑÏ äíÇÒ Èå ãäÇÈÚ ãÇáí ÏÇÑÏ. ÏÑ ÏíÑ ˜ÔæÑåÇ ÔÇåÏ åÓÊíã ˜å ÏæáÊåÇ ÈæÏÌååÇí ˜áÇäí ÑÇ ÈÑÇí Çíä ÇãÑ ÇÎÊÕÇÕ ãíÏåäÏ. ÏÑ ÂãÑí˜Ç ÍÏæÏ 2 ÊÑíáíæä ÏáÇÑ Èå Çíä ãæÖæÚ ÇÎÊÕÇÕ ÏÇÏå ÔÏå ÇÓÊ ÈÇ Çíä æÌæÏ ÏæáÊ ÇíÑÇä äåÊäåÇ ÇÒ Óæí ÌÇãÚå ÌåÇäí ÍãÇíÊ ÇÞÊÕÇÏí äãíÔæÏ¡ Èá˜å Èå ãäÇÈÚ ãÇáí ÎæÏ äíÒ ÇÌÇÒå ÏÓÊÑÓí äÏÇÑÏ. ÊÍÑíãåÇí ÙÇáãÇäå ÈÇíÏ ÝæÑÇ áÛæ ÔæϺ Ñǘå äÞÖ ÂÔ˜ÇÑ ÍÞæÞ ÈÔÑ ÇÓÊ æ ãÑÏã ÇíÑÇä ÞÑÈÇäí Çíä ÊÍÑíãåÇ åÓÊäÏ. ÇÑ Çíä ÊÍÑíãåÇí ÙÇáãÇäå æÌæÏ äÏÇÔÊ¡ ÏæáÊ ÇíÑÇä ÒæÏÊÑ ãíÊæÇäÓÊ ÊÕãíãÇÊ ÍíÇÊí ÑÇ ÇÊÎÇÐ ˜äÏ æ ÈÓíÇÑí ÇÒ ãÑÏã ÞÑÈÇäí ˜ÑæäÇ äãíÔÏäÏ.
بسياري از کشورها و شخصيت‌هاي سياسي مطرح در جهان و از جمله در خود آمريکا خواستار لغو تحريم‌ها شده‌اند. چرا با اين وجود دولت ترامپ اصرار به ادامه سياست فشار حداکثري بر ايران دارد؟
پيش‌تر در بحران‌هاي اين‌چنيني دولت‌هاي مختلف در برخي سياست‌هاي خود تجديدنظر مي‌کردند؛ نظير آن را مي‌توان در تعليق تحريم‌ها عليه ايران در دوره زمامداري بوش و در زمان وقوع زلزله بم مشاهده کرد. در مورد ترامپ اما اين‌گونه نيست. او فردي بي‌تجربه و غيرسياسي بود که لابي‌هاي اطرافش او را مديريت کرده و مي‌کنند. لابي صهيونيست‌ها و نتانياهو از يک سو که با همراهي کوشنر داماد ترامپ او را به برخي رفتارها وا‌مي‌دارند و لابي سعودي نيز از سوي ديگر مي‌کوشند ايران را در مقابل آمريکا قرار دهند. همين لابي‌ها سبب اشتباهاتي از سوي کاخ سفيد شد که ممکن بود منطقه وارد يک جنگ بدون بازگشت شود؛ از جمله ترور سردار سليماني. اکنون نيز در حالي که شهروندان ما در حال جان باختن بر اثر کرونا هستند، دونالد ترامپ به شکل شرورانه‌اي در حال تشديد تحريم‌هاي غيرقانوني ايالات متحده با هدف از بين بردن منابع مورد نياز ايران براي مبارزه با اين ويروس است. دنيا نبايد بيش از اين در برابر تروريسم اقتصادي ايالات متحده که اکنون تروريسم پزشکي هم به آن اضافه شده، سکوت کند.
اقدامات وزارت امور خارجه ايران را در اين راستا چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
اقدامات صورت گرفته از سوي آقاي ظريف در اين زمينه مثبت و مناسب است و اميدوارم گوش شنوايي در اين زمينه وجود داشته باشد. وقتي آمريکا از برجام خارج شد، اروپايي‌ها براي اينکه ايران در اين توافق بين‌المللي باقي بماند، انجام تعهداتي را براي بهره‌مندي ايران از برجام بر عهده گرفتند، ولي در عمل نشان دادند که نمي‌توانند يا نمي‌خواهند اين تعهدات را عمل کنند و بدعهد هستند، در شرايط کنوني اين انتظار از اروپايي‌ها وجود دارد که با توجه به شرايط پيش آمده از ابزارهاي قانوني خود براي تحت فشار قرار دادن آمريکا جهت لغو تحريم‌ها استفاده کنند و اقداماتي را به صورت واقعي در اين زمينه انجام دهند. چين و روسيه دو عضو ديگر برجام اخيرا بار ديگر در بيانيه‌هايي از آمريکا خواسته‌اند که تحريم‌ها عليه ايران را لغو کند. اکنون وقت آن رسيده که اتحاديه اروپا نيز وظيفه خود در اين زمينه را انجام دهد. اگر آمريکايي‌ها در اين ادعاي خود صداقت دارند براي نشان دادن اين صداقت و به خاطر مسائل انساني بايد اين تحريم‌ها را لغو کنند چرا‌که اين تحريم‌ها در مبارزه ايران بر شيوع ويروس کرونا تأثير منفي گذاشته است و اين ويروس کل ملت ايران را تهديد مي‌کند. اميدوارم در واشنگتن گوشي براي شنيدن اين درخواست‌ها و فشارها وجود داشته باشد، البته با توجه به ويژگي‌هاي شخصيتي ترامپ احتمالا نبايد در اين زمينه چندان اميدوار بود.
تحرکات نظامي اخير آمريکا در عراق را نيز در راستاي همين فشار حداکثري مي‌دانيد؟
آمريکا از غفلت ايجاد شده ناشي از شيوع ويروس کرونا مي‌خواهد استفاده کند و اهداف خود در عراق را پيگيري کند. آمريکا به دنبال آن است تا با تحرکات نظامي که در عراق انجام مي‌دهد، اين‌طور وانمود کند که اگر گروه‌هاي سياسي در عراق با نخست‌وزيري و تشکيل کابينه از سوي عدنان الزرفي موافقت نکنند، عراق وارد هرج و مرج خواهد شد، بر همين اساس شاهد جابه‌جايي نيروهاي آمريکايي در برخي از پايگاه‌هايشان در عراق و انتقال آنها به مکان‌هاي امن‌تر هستيم. آمريکا قصد دارد از راه تهديد گروه‌هاي شيعي عراق را تسليم خود سازد و الزرفي را به آنها تحميل کند، اين اقداماتي که اين روزها نيز از لحاظ ميداني و نظامي در عراق شاهد هستيم نيز در همين راستا ارزيابي مي‌شود، اين در حالي است که به اعتقاد بنده در نهايت آمريکايي‌ها در اجراي هدف و نيت خود موفق نخواهند شد، چرا که ارتش عراق حاکميت خود را دارد و گروه‌هاي شيعي از جمله جريان صدر و حشد‌الشعبي داراي نفوذ در عراق هستند، بنابراين آمريکا نمي‌تواند نتيجه‌اي از اقداماتي که در حال انحام آنهاست ببرد. احتمال تشکيل کابينه از سوي الزرفي بسيار کم است. به دليل اينکه او داراي ارتباطات گسترده‌اي با آمريکايي‌ها است، پارلمان عراق زير بار رأي اعتماد به وي نخواهد رفت، از سوي ديگر گروه‌هاي شيعي به دنبال آن هستند تا نعيم سهيل را به‌عنوان نامزد نخست‌وزيري معرفي کنند، اما اين امر در ابتدا مستلزم آن است که الزرفي در تشکيل کابينه موفق نشود و بعد از آن نيز نعيم سهيل به‌عنوان نامزد اکثريت شيعيان عراق معرفي شود، اين در حالي است که الزرفي اين روزها تلاش‌هاي زيادي را به خرج مي‌دهد تا بتواند به پست نخست‌وزير عراق دست پيدا کند. به دليل اينکه آمريکا نتوانسته از لحاظ سياسي در عراق به موفقيت دست پيدا کند، قصد دارد از لحاظ نظامي عراقي‌ها را تحت فشار قرار دهد، اما در اين باره نمي‌تواند آمريکا کاري از پيش ببرد، از سوي ديگر همان‌طور که اسرائيل در سوريه نتوانست مواضع حزب‌ا... لبنان را مورد تعرض قرار دهد، بر همين اساس آمريکا نمي‌تواند اقدامي عليه حزب‌ا... در عراق انجام دهد.
به نظر شما سال 99 اولويت کشور در حوزه سياست خارجي بايد چه مسائلي باشد؟
سال 98 واقعا سال بحران براي کشور بود و تحريم‌ها در کنار بعضي حوادث طبيعي و شهادت سردار سليماني سبب شد ايران سال سختي را پشت سر بگذارد. عمده مشکلات ما در بحث سياست خارجي در موضوع تحريم‌ها و توسعه تجارت خارجي به سمت صادرات است و اگر اين موضوعات هموار شود، ما شاهد ايجاد اشتغال در کشور و بهبود اوضاع اقتصادي خواهيم بود. گسترش روابط سياسي بايد از اولويت‌هاي دستگاه سياسي خارجي کشور باشد تا در کنار روابط سياسي خوب، تجارت خارجي ما با همسايگان نيز گسترش يابد. اگر بتوانيم حداقل با همسايگان خودمان روابط خود را گسترش دهيم، هم از بعد سياسي و هم اقتصادي گام‌هاي خوبي برداشته خواهد شد. ايران در سال 1398 با ارائه طرح صلح هرمز تمامي همسايگان را در امنيت منطقه دخيل کرد که بسيار فرصت خوبي را براي همکاري منطقه‌اي فراهم کرد که بايد اين طرح مورد پيگيري دستگاه سياست خارجي در سال آينده باشد. در مورد رابطه با کشورهايي مانند روسيه و چين نيز بايد رابطه سياسي و اقتصادي را گسترش دهيم و جدا از موضوع اروپا و آمريکا پيگيري کنيم که اين موضوع مي‌تواند باعث خروج کشور از وضعيتي است که در حال حاضر درگير آن است. تأکيد بر اقتصاد مقاومتي و تکيه بر توان داخلي بايد کار ويژه ما باشد و در کنار آن بايد بازار براي توليدات داخلي بيابيم که اين موضوع توسط توسعه صادرات حاصل مي‌شود. صادرات صورت نمي‌گيرد مگر از طريق مراودات با کشورهاي مختلف، از همين رو بايد دستگاه ديپلماسي براي گسترش صادرات و سهولت تجارت مذاکراتي را انجام دهد. در يک کلام اگر بخواهم بگويم که اولويت مهم دستگاه سياست خارجي در سال جاري چيست، بايد بگويم ما بايد روابط با همسايگان را توسعه داده و زمينه گسترش تجارت کشور را فراهم کنيم.
سایر اخبار این روزنامه
كرونا؛ مخالفان در برابر رئيس جمهور
بیماری و بیکاری در کمین کارگران
ناتوانی دولت در رفع فيلترينگ؛ فقط تاسف
پايتخت۶؛ سانسور بعد از پخش
نهادها و بنيادهای حاکمیتی به كمک دولت بيايند
موافقت رهبر معظم انقلاب با برداشت يک ميليارد يورو از صندوق توسعه ملي
ترجيح منافع چين بر منافع ملي؟
جهشي ديگر در بازار بورس
اهمیت شفافیت در تصمیمات بانک جهانی
اولویت‌بندی و شفافیت در هزینه‌کرد از صندوق توسعه ملی
حفظ سلامت مردم با ارزش‌تر از فعالیت‌های اقتصادی
تهران مهم‌تر است یا پکن؟
چرا باید به زندانی‌ها مرخصی اعطا شود؟
