«ابتکار» وضعیت بازار در سال آتی را بررسی کرد حال عجیب مسکن در سال 98

کیمیا نجفی
این‌روزها خرید خانه به یک رویای دست نیافتنی برای بسیاری از خانوارها تبدیل شده است و وقتی وضعیت بازار را در سال جاری بررسی می‌کنیم در می‌یابیم که بازار مسکن در سال ۱۳۹۸ حال و روز خوبی نداشت، هر چند از آذرماه به بعد شاهد رشد بیش از ۱۰۰ درصدی معاملات نسبت به ماه‌های قبل بود. اما اصل ماجرا این است که رکود به بازار مسکن راه پیدا کرد و تقریبا نفس خرید و فروش در بازار مسکن را قطع کرد به طوری که برخی از کارشناسان و صاحب‌نظران پیش آمدن چنین شرایطی را غیرعادی توصیف می‌کنند و معتقدند که قیمت‌ها در حالی افزایشی شده‌اند که بازار کشش این افزایش قیمت را نداشته است. در این میان مسئله مهم‌تر کاهش قدرت خرید خانوارها بوده و حالا دیگر نه تنها صاحب‌خانه شدن، بلکه اجاره یک سقف نیز همانند کابوسی می‌ماند که گریبان مستاجران را گرفته است.
بررسی تحولات بازار مسکن شهر تهران در ۱۱ ماهه سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد تعداد معاملات در این مدت به حدود ۷۳.۴ هزار واحد مسکونی رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۳۵.۶ درصد کاهش نشان می‌دهد. در این مدت متوسط قیمت یک متر مربع واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های ملکی در شهر تهران ۱۳ میلیون و ۲۰ هزار تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۶۳.۵ درصد افزایش نشان داد. با این حال رشد نقطه به نقطه قیمت در بهمن ماه ۴۴ درصد بود که نشان می‌دهد از نیمه دوم سال ۱۳۹۸ به ثبات نسبی رسیده است. اما با وجود ثبات نسبی بسیاری از تحلیلگران در این بخش از اقتصاد معتقدند که نمی‌توان وضعیت بازار در سال 99 را پیش‌بینی کرد. قدرت خرید متقاضیان مسکن روزبه‌روز در حال کاهش است و در این میان بسیاری از فعالان بازار می-گویند پس از افزایش قیمت جزئی در روزهای اخیر برخی از مالکان از فروش مسکن منصرف شده‌اند و اعلام می‌کنند که نرخ دلار در حال افزایش است به دلیل همین افزایش ممکن است که قیمت‌ها در بازار مسکن تغییر پیدا کند. مالکان در چنین شرایطی معتقدند که صبر بهترین تصمیم بوده، چراکه اگر بازار مسکن در مسیر افزایش قیمت قرار بگیرد ممکن است دیگر نتوانند مسکن فروخته شده خود را با همان قیمت خریداری کنند، بنابراین ترجیح می‌دهند اندکی صبر کنند تا وضعیت بازار مشخص شود. اما اینکه در سال 99 مسکن چه سرنوشتی خواهد داشت، پرسشی است که پاسخ‌های متفاوتی برای آن از سوی کارشناسان در این حوزه مطرح می شود. عده‌ای از فعالان در این بازار معتقدند که ممکن است بازار در سال آتی شاهد ثبات قیمتی باشد که با توجه به پیش‌بینی تورم حدود ۲۰ درصد در سطح اقتصاد کلان، ثبات قیمتی بازار مسکن به معنای کاهش واقعی قیمت است. این درحالی است که برخی دیگر از کارشناسان رشد پایین‌تر از نرخ تورم عمومی را برای بازار مسکن پیش‌بینی می‌کنند و این به معنای کاهش قیمت واقعی مسکن خواهد بود. به عبارتی دیگر وقتی از سرنوشت مسکن در سال 99 می‌پرسیم این کارشناسان می‌گویند اگر بخواهیم چشم‌اندازی از بازار مسکن داشته باشیم، می‌توانیم بگوییم که چون ما تا پیش از این یک دوره افزایش قیمت شدید را طی کرده‌ایم اکنون بازار باید روندی متفاوت را در پیش بگیرد. به این صورت که ما باید در بازار مسکن افزایش قیمت به اندازه تورم عمومی و یا حتی کمی پایین‌تر از آن را داشته باشیم. این در حالی است که برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که قیمت مسکن در سال ۹۹ همانند امسال ۱۰۰ درصد گران نخواهد شد و برنامه‌هایی از جمله ساخت مسکن ملی مانع از افزایش قیمت به شکل هیجانی در بازار خواهد شد. مهدی غلامی، کارشناس مسکن با اشاره به گرانی مسکن در سال جاری در خصوص وضعیت بازار ملک در سال 99 به «ابتکار» گفت: «با بررسی روند چندین ساله بازار مسکن و جریاناتی که اتفاق افتاده است می‌توانیم وضعیت این بخش از اقتصاد را بررسی کنیم. جزئیات نشان می‌دهند که بازار مسکن بعد از افزایش قیمت شدیدی که در چند سال اخیر پیش تجربه کرد احتمالا باید یک دوران رکود را در پیش رو داشته باشد».
این کارشناس مسکن در ادامه اظهار کرد: «به عبارتی دیگر بررسی برخی از مولفه‌های اقتصادی نشان می‌دهد که ما نباید افزایش شدید قیمتی در بازار مسکن داشته باشیم و اگر متغییرهای کلان اقتصادی در سال آتی با تغییرات ناگهانی همراه نشوند تورم بازار مسکن باید نزدیک به تورم عمومی و یا شاید کمی کمتر باشد، لذا افزایش شدید قیمتی نخواهیم داشت و برای افرادی که تصمیم دارند در این بخش سرمایه‌گذاری کنند و یا تقاضای واقعی خرید مسکن دارند این پیش‌بینی می‌تواند برای آنها اتفاق خوبی باشد».


وی افزود: «تمام این شرایط هنگامی مناسب خواهد بود که متغییرهای کلان اقتصادی همانند نرخ ارز با نوسان همراه نباشد و شوکی به بازار مسکن وارد نشود».
این کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ضرورت مشوق برای ساخت مسکن و همچنین حمایت دولت در این بخش اشاره کرد و در این‌باره گفت: «در این میان اگر می‌خواهیم که تبعات رکود را به بازار تحمیل نکنیم به نظر می‌رسد که دولت باید از تولید مسکن به عنوان یک بخش اختصاصی در اقتصاد غفلت نکند و سرمایه‌گذاری مناسبی را در این بخش داشته باشد. به عنوان مثال دولت می‌تواند واحدهای روستایی را با وام‌های قرض‌الحسنه به رونق نزدیک کند و از سوی دیگر اقداماتی را در دستور کار قرار دهد تا تولید مسکن برای تولیدکنندگان جذابیت داشته باشد، قطعا در چنین شرایطی انبوه‌سازان و تولیدکنندگان تمایل به ساخت مسکن پیدا خواهند کرد.»