چرا صدا و سیما همچنان به ضبط برنامه‌های تماشاچی محور اصرار می‌ورزد؟ دورهمی های ریسک دار در صدا و سیما

گروه فرهنگ و هنر – حدود‏ 20 روز است که کل کشور به شدت درگیر مقابله و مبارزه با ویروس بسیار مسری «کرونا» است. تقریبا تمام فعالیت‌ها به حالت تعلیق درآمده و از هرگونه تجمع پرهیز می‌شود تا بتوان از این راه جلوی انتقال این ویروس را گرفت. در این شرایط برخی برنامه‌های صدا و سیما مانند سریال‌ها و برنامه‌هایی نظیر دورهمی همچنان ضبط و آماده پخش می‌شود. البته گفته می‌شود موارد بهداشتی در مکان‌های ضبط این برنامه‌ها رعایت می‌شود اما کارشناسان به شدت نسبت به ادامه این روند و حضور جمع زیادی از افراد در کنار هم برای تولید این برنامه انتقاد کرده‌اند و آن را اقدامی مسئولانه نمی‌دانند.
تقریبا از اوایل اسفند بود که ورود کرونا به کشور تایید شد. تنها کمی بعد از این تایید، بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی توسط نهادهای مربوطه تعطیل اعلام شدند. مدارس و دانشگاه‌ها نیز به حالت تعلیق درآمدند. از آنجا که تلاش بر این بود که هر نوع گردهمایی که در آن احتمال سرایت بیماری و افزایش تعداد مبتلایان وجود دارد، لغو شود تا این بحران جهانی که حالا به کشور ما رسیده است، کنترل شود، در همین راستا تمام فعالیت‌های فرهنگی و هنری نیز تا اطلاع ثانوی لغو شدند. حتی روند ساخت بسیاری از پروژه‌های سینمایی هم به حالت تعلیق در آمدند اما در این بین برنامه‌های صدا و سیما نه‌تنها متوقف نشدند که با شدت هم به ادامه فعالیت پرداختند. البته برخی برنامه‌هایی که با محوریت تماشاگران ساخته می‌شدند متوقف شدند تا بدون حضور تماشاگران به ضبط خود ادامه دهند، برنامه‌هایی نظیر «پنج‌ستاره»، «عصر جدید»، مسابقه «ایران» و سریال‌ها و برنامه‌های دیگر به ضبط خودشان ادامه دادند. 2 قسمت از «عصر جدید» بدون تماشاگر ضبط شد. اما برنامه «خندوانه» که قرار بود در روزهای عید نوروز روی آنتن برود، متوقف شد. رامبد جوان، مجری و کارگردان این برنامه در‏این‌باره در اینستاگرامش نوشت: «فصل جدید خندوانه بماند برای روزهایی که بی‌دغدغه‌تر زیر یک سقف جمع می‌شویم، بماند برای روزهایی که با خیال آسوده، نفس عمیق می‌کشیم، بماند برای روزهایی که اگر یکی از ما عطسه کرد، دیگران با صدای بلند به او بگویند: «عافیت باشه!»، بماند برای روزهایی که من و گروهم هم دل خوش داشته باشیم که بخواهیم با شما تقسیم کنیم، بماند برای روزهای بهتر. خندوانه بماند برای روزهایی دورتر. به ‌امید عافیت، سعادت و همدلی.»
با این حال محمدحسین رنجبران، مدیرکل روابط عمومی سازمان صدا و سیما با انتشار متنی در توئیتر نسبت به ادامه تولید برنامه‌ها و سریال‌های صدا و سیما با وجود شیوع بیماری کرونا و لزوم رعایت نکات بهداشتی خبر داد؛ او نوشت: «در این ایام سخت همکاران عزیزم در خبر، تولید و تامین برنامه‌های مختلف و بازیگران، تهیه‌کنندگان و کارگردانان مطرح کشور که با تمام وجود در حال تهیه سریال‌های مهم سیما هستند، به‌رغم تهدیدات این ویروس منحوس و ویروس‌های ناجوانمرد رسانه‌ای، به‌عشق مردم و ایران اسلامی ایستاده‌اند و به‌پیش می‌روند. در مقابل این همه بزرگی و همت شما برادران و خواهران بزرگوارم سر تعظیم فرود می‌آورم.»
سید مرتضی میرباقری، معاون سیمای رسانه ملی، همان زمان با بیان اینکه رسانه ملی همچون نظام سلامت کشور در خدمت مردم در مسیر مجاهده واقعی گام برمی‌دارد، گفت: همان طور که پزشکان و پرستاران در این ایام با مجاهدتی ویژه برای سلامت جسم مردم تلاش می‌کنند همکاران ما هم به رغم همه سختی‌ها کمر همت بسته‌اند تا علاوه بر صدها برنامه آگاهی‌بخش، آموزشی و پیشگیرانه تخصصی درباره کرونا با برنامه‌هایی مفرح، سلامت روح و نشاط جمعی را نیز فراهم کنند.


او با بیان اینکه سریال‌ها و برنامه‌های بزرگ تولیدی سیما در این شرایط سخت اقتصادی با حمایت‌های ویژه رئیس محترم سازمان به مرحله بهره‌برداری رسیده است، گفت: سازمان صدا و سیما در کنار تلاش برای به نتیجه رسیدن این تولیدات که با هدف رضایت‌مندی مردم صورت می‌گیرد همواره سلامت عوامل خود و حاضران در برنامه‌های مختلف را مورد توجه قرار داده و می‌دهد و هر دو را در جای خود مهم می‌داند. برهمین اساس برای حفظ سلامتی این عزیزان در کنار هر برنامه تولیدی و سریال یک پزشک ویژه با امکانات تشخیصی و درمانی در نظر گرفته شده است و سلامت همکاران عزیزمان و حاضران دائم رصد می‌شود.
معاون سیمای رسانه ملی با اشاره به برخی انتقادات نسبت به ادامه ضبط برنامه‌های شاخصی که تماشاگر در آنها حضور دارد، گفت: این برنامه‌ها پس از هماهنگی با مراجع ذی‌ربط و با رعایت حداکثری نکات بهداشتی، مراقبت‌های پزشکی و برخی محدودیت‌ها ضبط و پخش می‌شود. تلاش ما این است تا با رعایت نکات بهداشتی و پزشکی و برخی محدودیت‌ها خللی در جذابیت این نوع برنامه‌ها که مورد انتظار مردم است ایجاد نشود و تلویزیون همراه‏تر از همیشه با مخاطبان باشد.
اما یکی از مهم‌ترین انتقاداتی که نسبت به برنامه‌سازی صدا و سیما در دوران کرونا مطرح می‌شود، ضبط برنامه‌های «دورهمی»، «کودک شو» و «ایران» با حضور تعداد زیادی از تماشاگران است. رنجبران بار دیگر در توئیتی در پاسخ به این انتقادها نوشت: «‏دیدم در توئیتر حملات همه جانبه‌ای علیه «دورهمی» انجام دادند‏ که چرا با وجود کرونا همچنان با حضور تماشاگر برگزار می‌شود. همان طور که معاون سیما اعلام کرد، این کار با کسب مجوز و رعایت حداکثری نکات بهداشتی، در حضور پزشکان متخصص انجام می‌شود‏ و تقریباً به تعداد تماشاگران، همکاران خود ما حضور دارند و با وجود همین مخاطرات، جهادگونه، برای شادی مردم و خانواده‏ها کار می‌کنند. درواقع این تلاش جهادی، نمونه‌ای از همدلی مردم و رسانه ملی، برای ایجاد آرامش و نشاط در این شرایط سخت جامعه است. این شرایط سخت، فقط هم مختص «دورهمی» نیست و در مسابقات «ایران»، «کودک شو» و ... نیز همین کار، با همین هدف انجام می‌شود.»
علیرضا وهاب‌زاده، مشاور وزیر بهداشت، با انتشار توئیت‌هایی تلاش کرد با افشاگری در این زمینه، هشدار دهد که عملا امکان ضدعفونی محل ضبط برنامه‌هایی که با حضور جمع کثیری از تماشاگران تولید می‌شود، وجود ندارد و این شیوه‌ها و تمهیدهای اعلام شده هم کارکردی ندارند.
این انتقادها تا آنجا بالا گرفت که حتی فواد صفاریان‌پور، برنامه‌ساز و کارگردان باسابقه برنامه‌های تلویزیونی هم صدایش بلند شد. او در این‌ رابطه گفت: پرسش بسیار مهمی که برای من به وجود آمده این است که در این روزها که همه با ویروس کرونا دست به گریبان هستیم، چطور برخی در برنامه‌ها فقط به دستمزد فکر می‌کنند و مردم را در نظر نمی‌گیرند؟ سوال من از کسانی است که داعیه نقد اجتماعی دارند و می‌گویند برای مردم کار می‌کنند اما سر خود را در یک تپه برف فرو کرده‌اند.
او افزود: عوامل این برنامه‌ها که از دوستان من هم هستند می‌گویند تب افراد را با تب سنج می‌گیرند و یا آنها را یکی در میان در جایگاه تماشاگران می‌نشانند، اما این اقدام شوخی است. یعنی در بهترین حالت، از انتقال و ناقل ویروس چیزی نمی‌دانیم در حالی که این همه درباره این بیماری گفته می‌شود که ناقل آن ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد. ما امروز درباره یک اپیدمی صحبت می‌کنیم که در حال گسترش است و چطور ممکن است ۱۰۰ تا ۳۰۰ نفر را در یک لوکیشن بیاوریم و بگوییم همه مسائل ایمنی در نظر گرفته شده است.
در روزهای اخیر، کارگروه مدیریت بحران کرونا در سینما نیز با انتشار بیانیه‌ای خطاب به رئیس سازمان صدا و سیما خواستار توقف ضبط برنامه‌های تلویزیونی شد که با حضور تماشاگر تولید شدند. در این بیانیه آمد: «متاسفانه علی‌رغم وضعیت بحرانی شیوع ویروس کرونا و هشدار رسمی وزارت بهداشت، سریال‌ها و برنامه‌های ترکیبی سازمان صدا و سیما در حال ضبط و حتی پیش تولید هستند. در هر یک از این سریال‌ها و برنامه‌ها تعداد زیادی از مردم در کنار عوامل هنری و فنی حضور دارند که در شرایط فعلی که حفظ سلامتی‌شان باید اولین اولویت سازمان باشد اما براساس گزارش‌های رسیده در تعدادی از این پروژه‏ها بیماران مبتلا به کرونا دیده شده است. مستحضر هستید که به دلیل ویژگی‌های خاص این ویروس از جمله دوره نهفتگی طولانی مدت، تدابیری مثل حضور پزشک در سر صحنه یا در دسترس بودن مواد ضد عفونی نمی‌تواند جلوی انتقال و گسترش بیماری را بگیرد.
از آنجا که عوامل فیلم‌های سینمایی و سریال‌ها همچون تنه یک پیکرند، کارگروه مدیریت بحران کرونا در سینما نگرانی عمیق خود را بابت سلامتی سازندگان، دست‌اندرکاران و شرکت‌کنندگان در سریال‌ها و برنامه‌های در دست تولید سازمان صدا و سیما اعلام می‌دارد و از جنابعالی به عنوان عالی‌ترین مقام سازمان، مصرانه می‌خواهد هر‏چه سریع‌تر دستور توقف این سریال‌ها و برنامه‌ها را تا زمان رفع خطر صادر کنید».
اما درست چند ساعت بعد از انتشار بیانیه کارگروه مدیریت بحران کرونا در سینما، رئیس سازمان صدا و سیما در برنامه بیست و سی حاضر شد و درخصوص انتقادات مطرح ‌شده درباره ضبط برخی برنامه‌های تلویزیونی با حضور جمعیت مهمانان گفت: «اولاً ما نمی‌توانیم تحرک و تولید را رها و تعطیل کنیم و اتفاقاً دشمن قصد دارد که تحرک و تولید در کشور و رسانه تعطیل شود. ثانیاً تمام این تولیدات با دقت و برنامه‌ریزی و حفظ اصول بهداشتی میهمانان و همکاران در حال انجام است. اگر ما کار نکنیم، نمی‌توانیم 66 شبکه تلویزیونی و بیش از 90 شبکه رادیویی را اداره کنیم.»
علی‌عسکری تاکید کرد که تمام تمهیدات اندیشیده شده و جوانب بهداشتی در تولید برنامه‌های مختلف کاملا رعایت می‌شود و گفت: «همه همکاران ما در رسانه ملی در حال فعالیت‌اند و حدود 20 سریال در حال ساخت است. هم‌اکنون سریالی در حال تصویربرداری است که حدود 700 نفر از عوامل آنجا حضور دارند؛ اما پزشکان نیز سر صحنه حاضرند و هر روز تک‌تک افراد را معاینه می‌کنند و چنانچه کسی نشانه‌های بیماری داشته باشد، اجازه ورود نمی‌دهند. برای همه برنامه‌ها از جمله دورهمی نیز این تدابیر اتخاذ و اجرایی شده است.»
حال پرسش این است که در حالی که ویروس «کرونا» که بسیار مسری است و دوره نهفتگی چند روزه هم دارد، چطور قرار است پزشکان مبتلایان را پیش از بروز علائم تشخیص دهند؟ درصورت ابتلای حتی یک نفر در این میان، چند خانواده به صورت مستقیم و غیرمستقیم درگیر این ویروس خواهند شد؟ صدا و سیما که به عنوان رسانه رسمی انتشار اخبار در این خصوص تعیین شده، چگونه خود به هشدارهایش عمل نمی‌کند و در دورانی که گفته می‌شود در نقطه اوج شیوع بیماری هستیم، همچنان بر سیاست‌هایش اصرار دارد؟
سایر اخبار این روزنامه
رئیس‌جمهوری در جلسه هیئت دولت: کرونا را بیش از واقعیت، بزرگ نکنیم محمدرضا ستاری یک افغانستان با دو رئیس جمهوری! چرا صدا و سیما همچنان به ضبط برنامه‌های تماشاچی محور اصرار می‌ورزد؟ دورهمی های ریسک دار در صدا و سیما «ابتکار» از پیش‌بینی‌هادرخصوص چگونگی وضعیت بازار بورس در سال 99 گزارش می‌دهد ۹۸ ، سال استثناییِ بورس نقش دستمزد در بهای تمام شده کالا و خدمات چقدر است؟ داستان بی‌پایان تعیین دستمزد چرا تصمیم‌گیری در سیستم مدیریتی ایران ناکارآمد است؟ مصائب دولت کرونازده شیوع کووید 19 باعث شد مسئولان مردم را از به جا آوردن مراسم پنجشنبه آخر سال منع کنند «ابتکار» تازه‌ترین تحولات پیرامون برجام را بررسی می‌کند شرط ایران برای بازگشت کامل به تعهدات هسته‌ای رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور: نمی‌توانیم ویروس کرونا را قطعاً سلاح بیولوژیک بدانیم سردار شریف: بیش از ۱۰۰ هزار پاسدار و بسیجی در حال مقابله با کرونا هستند رئیس قوه قضائیه: ستاد مقابله با کرونا باید با ریاست رئیس‌جمهوری تشکیل جلسه دهد