روزنامه ایران
1398/12/13
استادی یگانه در بداهه‌خوانی
ابوالحسن خوشرو، خنیاگر موسیقی نواحی و پیشکسوت موسیقی بومی مازندران پس از تحمل یک دوره بیماری شامگاه شنبه دهم اسفند ماه درگذشت. خوشرو نام آشنای موسیقی ایران و موسیقی فولکلور مازندران است؛ هنرمندی آشنا و متبحر در ساز و آواز. ابوالحسن خوشرو متولد سال ۱۳۲۵ روستای «ساروکلا» قائمشهر است و از دوران کودکی و با تشویق خانواده شیفته موسیقی فولکلوریک مازندران شد و به نواختن «لَلـِه‌وا» یا نی چوپانی پرداخت و برای تکمیل دانش موسیقی خود به انستیتو امور هنری تهران رفت و فارغ‌التحصیل شد. خوشرو با الهام از شیوه استادان منطقه از جمله نظام شکارچیان و صفی‌الدین محمدی، زمزمه‌های کتولی، امیری، طالبا و... به خواندن روی آورد. او یکی از برجسته‌ترین خوانندگان و نوازندگان استان بوده و شاگردان زیادی را آموزش داده و در بسیاری از آلبوم‌ها و کنسرت‌های موسیقی حضور داشته است و در واقع می‌توان گفت او آفرینشگر خوانش تازه‌ای از آواز طبری و احیاگر حماسه‌های پنهان سرزمین مادری است و این ویژگی، او را از دیگر هنرمندان موسیقی اصیل مازندرانی متمایز و برجسته ساخت. استاد خوشرو تاکنون جوایز بسیاری در عرصه محلی و ملی دریافت کرد که همگی به‌خاطر صدای زیبا، اصیل و پرسوز و همچنین سبک ویژه‌اش در آوازخوانی بوده است. اولین آلبوم موسیقی ابوالحسن خوشرو «هژبر سلطون» نام داشت. اثر «مشتی» در سال ۱۳۵۹ منتشر شد که همین امر باعث شد مردم منطقه تا سال‌ها او را «مشتی» صدا کنند. او در اجرای لیلی جان‌ها و آوازهای مازندرانی، تلفیقی از شیوه‌های استادان قدیم و نیز سبک و لحن شخصی خود را ارائه می‌کرد و این ویژگی، او را از دیگران متمایز می‌کرد.
عبدالحسین مختاباد
خواننده موسیقی ایران
استاد ابوالحسن خوشرو ازهنرمندان نسل پیش‌از انقلاب است و موسیقی را از دوران کودکی شروع کرد و نگاهی سیاسی- اجتماعی به موسیقی مازندران داشت و در همان دوران آثارش برجسته شد. از ویژگی‌های بارز استاد خوشرو پایبندی به موسیقی فولک مازندران بود و در این مورد مانند دیگر استادان بزرگ موسیقی فولک مازندران چون مرحوم حسین طیبی، محمد دنیوی، احمد محسن‌پور و... آثار بسیار برجسته‌ای از خود به‌جای گذاشته است، نسلی که آثار شناخته‌شده‌شان همچنان به گوش می‌رسد، آن هم با وجود همه بی‌مهری‌ها و بی‌توجهی‌هایی که در این منطقه و در نگاه کلی‌تر به موسیقی محلی بود؛ گونه‌ای از موسیقی که در کاشت، داشت و برداشت آن باید بیشتر در مازندران به آن پرداخته می‌شد اما به‌دلیل بی‌توجهی مسئولان فرهنگی، این بزرگان سال‌های سال در گوشه‌ای نشستند و خون دل خوردند.
با رفتن هر یک از این بزرگان موسیقی اقوام، دیگر جانشینی نخواهد آمد. درواقع در نگاه کلی جایگاه هنر و هنرمند والا و مشخص است و هر کسی در هر زمینه خود را نشان بدهد دیگر جانشینی برای او نخواهد بود. هنر مانند یک کتاب است که هر کدام در کتابخانه نقش خود را دارد و لذا هنرمند نیز مانند کتابی است که بسته شده و از این به بعد مردم باید این کتاب را بخوانند و از آن الهام بگیرند اما سرنوشت تلخ این نسل بود که در طول این سالیان اینگونه مورد بی‌توجهی قرار گرفت. این ضایعه بزرگ را به مردم ایران و مازندران و خانواده استاد خوشرو و اهالی فرهنگ و هنر تسلیت می‌گویم؛ نام و یاد استاد جاودان.
جهانگیر نصری اشرفی
قوم‌شناس و قوم موسیقی شناس
مازندران روز یکشنبه یکی از تأثیرگذارترین خنیاگران و آوازخوانان معاصر خود را از دست داد.
ابوالحسن خوشرو بی‌تردید یکی از شاخص‌ترین خوانندگان موسیقی قومی ایران و البته سرآمد موسیقی آوازی مازندران طی نیم قرن اخیر به‌شمار می‌آید. توانایی‌های بی‌بدیل او در آواز مرهون بیش از 50 سال عشق و فعالیت حرفه‌ای او بوده است. این هنرمند استاد، صاحب رپرتواری گسترده و توسعه‌یافته بود و این توسعه‌یافتگی نتیجه فراگیری تحقیقی لحن‌ها و تمرین و ممارست او در زمینه همه آوازهای سرورآمیز و سوگ‌آمیز قومی مازندران اعم از آوازهای پایه‌ای با ریتم‌های آزاد و فراخ، آوازهای آیینی و مذهبی به ویژه آوازهای حماسی، پهلوانی و مرکب‌خوانی بوده است. این خنیاگر، فارغ از شم قُومی و ذوق و زیبا شناختی عمیقاً بومی و فولکلور، از دانش تکنیکی و علمی در موسیقی بهره‌مند بود. خوشرو در اعوان جوانی به‌خاطر عشق وافر به موسیقی از روستای خود ساروکلای قائمشهر، عازم تهران شد تا در هنرستان عالی موسیقی به تحصیل بپردازد. آموزش موسیقی با شیوه‌های کلاسیک و مدرسه‌ای در این هنرستان نه تنها رنگ قومی و نوستالژیک صدای او را مخدوش نکرد، بلکه آواز او را با مهارت‌ها و دانشی همراه ساخت که در ارتقای آواز و هژمونی صدای او در قیاس با دیگر خوانندگان بومی تأثیرگذار بوده است. تسلط استادانه به ریتم‌های ساده و ترکیبی در آواز و نواختن انواع سازهای کوبه‌ای و بومی و نیز نواختن سازهای بادی، به ویژه اشراف کامل او بر رپرتوار پر اهمیت زنده‌یاد استاد طیبی؛ یعنی گوشه‌ها و لحن‌های نی چوپانی بخش مهمی از عناصر تأثیرگذار در آوازخوانی و صدای نافذ او بود. علاوه بر عناصر فوق، آگاهی و اشراف کلی او به انواع موسیقی‌های سرحدی مازندران اعم از موسیقی گیلی(گیلانی) و کومشی(سمنانی) قابلیت‌های ممتازی به لحن و رپرتوار خوشرو بخشید. همه این ظرفیت‌ها موجب شد تا این هنرمند در جایگاه استادی یگانه در بداهه‌پردازی آوازی و بداهه‌خوانی جای بگیرد. شوریده حالی او هنگام خواندن آواز حال و هوایی شاعرانه در او ایجاد می‌کرد. این هوای شاعرانه و بداهه‌پردازانه رپرتوار او را از لحن‌های جدی و اصیل تا مرز و فضاهای مردم‌پسند نوسان می‌داد. شاید همین سیالیت آوازی او را در جایگاه پر طرفدارترین خواننده مازندران جای داد و آواز او همواره از سوی روشنفکرترین اقشار تا مردم کوچه و بازار مورد استقبال قرار گرفت. با این حال به‌زعم بیشتر محققان موسیقی این هنرمند معتبرترین حافظ و منبع موسیقی قومی مناطق مرکزی و میانه مازندران به‌شمار می‌آید. در طول سه دهه گذشته تقریباً همه آهنگسازان و ناشران موسیقی مازندرانی صدای این هنرمند را در تولید و انتشار آلبوم‌های خود ترجیح دادند.
از ابوالحسن خوشرو آثار و آلبوم‌های پرشماری به یادگار مانده است که پر تیراژترین آنها آلبوم‌های «اساره سو» (نور ستاره) و «آفتاب ته» (تیغ آفتاب) است که توسط چهره جاودانه موسیقی مازندران استاد احمد محسن‌پور آهنگسازی شد. آلبوم «آفتاب ته» از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برترین آلبوم موسیقی قومی شناخته شد. خوشرو با اجرای ده‌ها کنسرت و خنیاگری‌های پرشمار در مجامع رسمی و غیر رسمی سهم و جایگاهی ممتاز و دست نیافتنی در اشاعه و معرفی موسیقی مازندران داشته است.
سایر اخبار این روزنامه
خداحافظی زودهنگام «علاوی» با صندلی داغ نخست‌وزیری
سیامند اسطوره‌ای بود که خدا به ما هدیه داد
استادی یگانه در بداهه‌خوانی
تصمیم‌های اقتصادی علیه کرونا
کرونا در ایران و جهان
تب احتکار
زباله های کرونایی
زندگی زیر سایه کرونا
کرونا و احساس تنهایی
ایجاد همدلی راهکار کاهش اضطراب عمومی
ریشه رفتارهای اقتصادی ما
