روزنامه ابتکار
1398/12/11
«ابتکار» پیامدهای امضای توافق میان آمریکا و گروه طالبان را بررسی می‌کند صلح پر ماجرا
محمدرضا ستاریسرانجام پس از یک سال و نیم مذاکرات میان ایالات متحده آمریکا و طالبان، روز گذشته توافق صلح میان آنها در دوحه قطر امضاء شد. توافقی که پس از چندین دور مذاکرات دو جانبه و فراز و فرودهای فراوان به دست آمده و ممکن است چهره سیاسی و امنیتی افغانستان را دچار تغییرات مهم و دامنه‌داری کند.
در همین راستا دیروز با حضور نمایندگان 30 کشور در دوحه قطر توافقی میان ایالات متحده و گروه طالبان به امضاء رسید که طبق آن طالبان تعهد کرد روابط خود را با القاعده قطع کرده و با داعش مبارزه کند. از سوی مقابل آمریکا وعده داده تا با اجرایی شدن این توافق ظرف 14 ماه نیروهای خود را از افغانستان خارج کند. این توافق که پس از 11 دور مذاکرات میان دو طرف به امضاء رسیده هرچند هنوز جزئیات دقیقی از آن منتشر نشده است، اما طی بیانیه مشترکی که دیروز درپی آن منتشر شد، آمده است که در طول 14 ماه آینده تمامی نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان عقب‌نشینی خواهند کرد و درصورت پایبندی طالبان به توافق ظرف 4.5 ماه آتی نیز آمریکا شمار نیروهای خود در افغانستان را به 8600 نفر کاهش خواهد داد. گروه طالبان همچنین از این توافق به عنوان یک پیروزی بزرگ یاد کرده و در دوحه قطر رهبران این گروه با بیان اینکه صد سال قبل بریتانیا، سی سال قبل شوروی و اکنون مهاجمان آمریکایی را شکست داده‌اند، از دستاورد خود به عنوان یک فتح یاد کردند.
این در حالی است که مقامات آمریکایی و افغانستان تاکید دارند این توافق درصورت نقض از سوی طالبان اجرایی نخواهد شد و حتی مشاور امنیت ملی دولت کابل نیز تصریح کرده که با بخش‌هایی از این توافق‌نامه موافق نیست.
از همان زمانی که مذاکرات صلح میان آمریکا و طالبان کلید خورد تا دیروز که این توافق به صورت رسمی در دوحه قطر امضاء شد، بسیاری از کارشناسان و مردم افغانستان نسبت به پیامدهای آن خوشبین نیستند. در این راستا، برخی از ناظران بین‌المللی معتقدند که ایالات متحده پس از 19 سال جنگ در خاک افغانستان به این گروه تروریستی مشروعیتی بین‌المللی داده و حتی از چنین توافقی به عنوان قمار بزرگ سیاست خارجی دونالد ترامپ یاد کرده‌اند.
آیا می‌توان به این صلح امیدوار بود؟
هرچند سال‌ها جنگ پرهزینه برای مردم افغانستان نیاز به تدبیری جدی برای توقف درگیری‌ها دارد و برخی از کارشناسان معتقدند که طالبان یک واقعیت سیاسی و امنیتی در افغانستان است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت و بهتر از یک بار برای همیشه طی فرآیندی سیاسی معضل آن را حل و فصل کرد، اما امکان‌سنجی صلح با این گروه و پیامدهایی که می‌تواند در آینده برای افغانستان رقم بخورد، همچنان ابهامات فراوانی دارد.
نخست اینکه صلح آمریکا با طالبان به منزله صلح برای تمامی کشورهای همسایه افغانستان تلقی نمی‌شود و ممکن است آثار و نتایج آن مورد قبول کشورهایی مانند، ایران، روسیه و چین نباشد. موضوع دوم این است که گروه طالبان که اکنون طبق برخی از برآوردها نزدیک به 70 درصد خاک افغانستان را تحت نفوذ خود دارد، چگونه قرار است از مشی خشونت‌آمیز و ایدئولوژی تمامیت‌خواهانه خود دست برداشته و طی فرآیندی سیاسی در قدرت شریک باشند؟ همچنین در حالی که طالبان از مذاکره با دولت کابل خودداری کرده و اکنون هم آغاز گفتوگوها با دولت را منوط به آزادی زندانیان کرده است، نیازی جدی برای حل و فصل اختلافات میان کابل و این گروه احساس میشود؛ اما در این راستا شاهد شدیدترین شکاف‌های سیاسی پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان هستیم که این امر علاوه بر اینکه دولت کابل را بیش از هر زمان دیگری در موضع ضعف قرار می‌دهد، برگ برنده‌ای نیز در دستان طالبان برای بسط نفوذشان در سراسر خاک افغانستان محسوب میشود.
از سوی دیگر، اقدامات خشونت‌آمیز طالبان در خلال مذاکرات با آمریکا که دو بار منجر به توقف گفتوگوها نیز شد، به گفته منابع امنیتی حاکی از آن است که ما اکنون با یک طالبان منسجم و واحد مواجه نبوده و هسته‌های مختلف این گروه که هر یک مدعی نمایندگی طالبان هستند برای خود به صورت جداگانه اقدام و عمل می‌کنند. این امر سبب شده تا همچنان وحشت و ارعاب طالبانی در اقصی نقاط افغانستان برقرار باشد؛ به طوری که در صحبت با فعالان مدنی و مردم عادی این کشور چندان امیدی به تغییر مشی گذشته طالبان حس نمی‌شود. چندی قبل در گفتوگویی که با یک مهاجر افغانستانی اهل مزار شریف داشتیم، او بیان می‌کرد که بیش از 5 سال است از خانواده خود دور افتاده و تنها دخترش را در طول این مدت ندیده است. امسال هم که فرزندش تازه به مدرسه رفته است، یک روز صبح همگی شاهد بودند که سر معلمشان توسط اعضای طالبان بریده شده است. روایت‌های این فرد حاکی از آن است که حتی در شمال افغانستان شب‌ها اوضاع به طور کامل از دست دولت خارج است و حکومت طالبان همراه با آزار، اذیت و حتی قتل شهروندان عادی برقرار است. در چنین شرایطی زندگی عادی برای مردم مختل شده و هیچ گونه فعالیت اقتصادی نیز توجیه‌پذیر نخواهد بود؛ زیرا بسیاری از شهروندان افغانستانی که با آنها گفت و گو کرده‌ایم می‌گویند که اگر شما بخواهید با زحمت زیاد یک مغازه خواربارفروشی دایر کنید، احتمالاً یک روز صبح خواهید دید که کل مغازه شما توسط گروه طالبان به آتش کشیده شده است.
در این شرایط و با توجه به اینکه دولت کابل اکنون در ضعیف‌ترین موضع خود پس از حمله آمریکا به افغانستان قرار دارد و طالبان نیز سرمست از مشروعیت بین‌المللی خود این توافق‌نامه را به عنوان یک فتح بزرگ می‌بیند، اوضاع افغانستان به میزان زیادی شبیه به اواسط دهه 1370 شده است جایی که در خلاء نیروهای شوروی و با فروپاشی دولت نجیب، شرایط برای بلعیده شدن کل افغانستان توسط نیروهای طالبان فراهم شد. به همین بسیاری از کارشناسان ضمن تاکید بر این نکته که نمی‌توان طالبان را در افغانستان نادیده گرفت، امضای چنین توافقی را علاوه ضربه بزرگ به جامعه مدنی افغانستان، سبب تداوم درگیری‌ها در این کشور عنوان کرده و معتقدند که پیامدهای چنین موضوعی بیش از هر زمان دیگر متوجه مردم افغانستان خواهد بود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» ابهام های تازه در خصوص کشف 27 هزار جسد پرنده در میانکاله را بررسی کرد
سرنخ های تازه از میانکه، انتقام انسان از انسان؟
کورش الماسی
نظام، جناح نیست
«ابتکار» از تاثیر شرط تازه سازمان بورس برای کداولیه‌ها گزارش می‌دهد
چالش آزمون برای تازه واردان بورس
مرز حریم خصوصی سلبریتی‌ها کجاست؟
از سوداگران لایک تا تشنگان شهرت
ستاد بررسی اثرات ویروس کرونا در تجارت تشکیل شد
پیش‌بینی لازم برای تامین تقاضای مازاد کالا در بازار
«ابتکار» از یک هفته سخت برای تصمیم‌گیرندگان در شرایط بحرانی گزارش می‌دهد
بحران سازی با توهم توطئه
«ابتکار» پیامدهای امضای توافق میان آمریکا و گروه طالبان را بررسی می‌کند
صلح پر ماجرا
رهبر انقلاب درگذشت حجت‌الاسلام والمسلمین خسروشاهی را تسلیت گفتند
ایشان عنصری خستگی‌ناپذیر در تبلیغ معارف اسلامی بودند
دستور رئیس قوه قضائیه برای پیشگیری از شیوع کرونا در زندان‌ها
از صدور قرارهای تامین منجر به بازداشت جز در موارد ضروری اجتناب گردد
دریادار سیاری: آمادگی ارتش در مقابله با کرونا از سطح جامعه بالاتر است
