روزنامه ابتکار
1398/12/11
مرز حریم خصوصی سلبریتی‌ها کجاست؟ از سوداگران لایک تا تشنگان شهرت
فاطمه امینالرعایازندگی «سلبریتی»ها همیشه برای مردم جذاب بوده است؛ اینکه چه می‌خورند، چه می‌پوشند، علاقه‌مندی‌هایشان چیست، کجاها می‌روند و... گاهی اما این سوالات گامی فراتر از چند کنجکاوی ساده هستند و حتی می‌توان از آنها تحت عنوان ورود به حریم شخصی هم نام برد. چند روزی است که عکس‌های شخصی یک خانم بازیگر و یک فوتبالیست که در آتلیه عکاسی گرفته شده در شبکه‌های اجتماعی دست به دست میشود. بسیاری در این مورد صحبت می‌کنند اما آقای فوتبالیست گفته است که این عکس‌ها جزو حریم خصوصی محسوب می‌شوند، گفته‌ای که درمورد بسیاری از افراد عادی صدق می‌کند. حال این سوال مطرح میشود که مرز حریم خصوصی برای سلبریتی‌ها هم همان مرزی است که افراد عادی برای خودشان قائل می‌شوند؟
تقریبا همه افراد در جامعه نسبت به رعایت حریم خصوصی‌شان حساسیت دارند اما بسیاری از همین افراد در مورد زندگی فردی سلبریتی‌ها کنجکاوی‌های بسیاری می‌کنند. اما آیا این کنجکاوی صحیح است؟ آیا حریم شخصی این افراد با افراد عادی جامعه یکسان است؟ شاید بهتر باشد قبل از پاسخ به این پرسش کمی درباره سلبریتی‌ها بدانیم.
سلبریتی به شخص مشهوری گفته میشود که در زمینه‌های مختلف مانند موسیقی، ورزش، سیاست، سینما و تلویزیون و… مورد توجه رسانه‌ها و همچنین مردم قرار دارد. بنابراین فرد سلبریتی شخصی است که مردم دنیا او را از منظرهای متفاوت مانند سبک لباس پوشیدن، مدل مو، مدل آرایش، سبک زندگی و حتی ازدواج‌ها و دوستی‌هایی که دارند مورد توجه قرار می‌دهند. این روزها هم با ظهور فضای مجازی زندگی افراد مشهور اعم از شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی و ورزشی بیش از گذشته زیر ذره‌بین قرار دارد. بنابراین وقتی زندگی هر فردی که زیر ذره‌بین جامعه باشد، کوچکترین اتفاق در زندگی آن فرد با واکنش هوادارانش مواجه خواهد شد. اتفاقی که متاسفانه این روزها با پررنگ‌تر شدن فضای مجازی که همواره جریان‌های مختلف را با آب و تاب زیادی به مخاطبانش عرضه می‌کند، شاهد هستیم.
در قوانین ایران تعریف کاملی از حریم خصوصی وجود ندارد و جسته و گریخته به این موضوع توجه شده است. به‌طور مثال، در اصل ۲۰ و ۲۲ و ۲۵ قانون اساسی به این موضوع اشاره شده که در اصل ۲۵ به صراحت عنوان شده بازرسی و نرساندن نامه‌ها، ضبط و فاش کردن مکالمات تلفنی، افشای مخابرات تلگرافی و تلکس، سانسور، عدم مخابره و نرساندن آنها، استراق سمع و هرگونه تجسس مگر به حکم قانون ممنوع است.
مواردی از توجه به حریم شخصی در قوانین عادی هم وجود دارد که مهم‌ترین آن ماده ۱۰ قانون مسئولیت مدنی مصوب سال ۱۳۳۹ است. در این ماده عنوان شده که هرکس بدون مجوز قانونی، عمدا یا در نتیجه بی‌احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد شده لطمه‌ای وارد کند که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود است و دادگاه پس از رسیدگی و ثبوت امر او را به جبران‌خسارات مزبور محکوم می‌کند.
عشق لایک‌های مجازی
اما چرا با تمام این تفاسیر مردم تا این اندازه علاقه دارند از چنین جزئیاتی با خبر باشند؟ امیرمحمود حریرچی، جامعه‌شناس و آسیب‌شناس در گفت‌وگو با «ابتکار» می‌گوید: این کنجکاوی بیشتر جنبه سرگرمی دارد، مردم سرگرمی زیادی ندارند و چرخیدن در شبکه‌های اجتماعی این خلاء را برایشان جبران می‌کند. جدای اینکه گردانندن صفحاتی که چنین اطلاعاتی را به اشتراک می‌گذارند، اسیر تعداد لایک‌شان هستند و با به اشتراک گذاشتن چنین مطالبی در تلاش هستند تا لایک‌های بیشتری بگیرند.
سلبریتی‌ها خودشان حریم‌شان را می‌شکنند
حریرچی درباره مرز حریم خصوصی سلبریتی‌ها نیز می‌گوید: حریم خصوصی افراد عادی با سلبریتی‌ها متفاوت است، چون سلبریتی‌ها با اشکال مختلف خودشان را مطرح می‌کنند و وارد موضوعات گوناگون می‌شوند، باید بپذیرند که گروهی وارد حریم شخصی آنها شوند حتی اگر این کار نادرست باشد. ما به همه نمی‌گوییم سلبریتی، امروز این اصطلاح را در مورد کسانی به کار می‌بریم که در شبکه‌های مجازی مطرح هستند، چه خودشان حاشیه‌ساز باشند چه فالوورهایشان از آنها بخواهند که در این موارد ورود کنند. این ماجرا به جایی می‌رسد که درمورد زندگی شخصی‌شان کنجکاوی‌هایی به وجود می‌آید. امروزه هم متاسفانه تفریح و حتی زندگی برخی افراد گشتن در شبکه‌های اجتماعی و کنجکاوی در زندگی افراد شناخته‌شده است.
او ادامه می‌دهد: در هر صورت کنجکاوی در زندگی افراد کاری بسیار نادرست است. حریم شخصی موضوعی است که همه باید به آن توجه داشته باشند و بدانند کنجکاوی در این بخش به نوعی مزاحمت و آزار به حساب می‌آید اما از سوی دیگر سلبریتی‌ها خودشان هم باید بدانند وقتی درمورد بخشی از زندگی‌شان صحبت می‌کنند، پیش از هر کس خودشان حریم شخصی‌شان را زیر پا می‌گذارند. بنابراین خود این افراد در رعایت حریم خصوصی‌شان باید پیشگام باشند. گمنامی چه اشکالی دارد؟ در کشور خودمان افراد موفق، هنرمند، ورزشکار و ... هستند اما کاملا بی‌حاشیه هستند. تب سلبریتی شدن صدماتی هم دارد. گرچه باز هم می‌گویم که زیرپا گذاشتن حریم شخصی دیگران در هر صورتی کار اشتباهی است و متاسفانه امروز با وجود شبکه‌های اجتماعی به وفور شاهد رخ دادن آن هستیم. ما باید در این زمینه به مردم آموزش بدهیم.
سلبریتی هم باید پاسخگو باشد
گرچه ممکن است برخی اخبار یا عکس‌های مربوط به سلبریتی‌ها توسط افراد عادی منتشر شوند اما از گذشته این نوع از اخبار مورد توجه برخی خبرنگاران و عکاسان قرار می‌گرفت تا جایی که عکاسان این بخش به پاپاریتزی‌ها مشهور شدند. اما آیا خبرنگاران بنابر اصول حرفه‌ای خود می‌توانند به زندگی خصوصی افراد مطرح به عنوان سوژه خبری نگاه کنند؟ حوریه دهقان‌شاد، استاد ارتباطات در این زمینه به «ابتکار» می‌گوید: بله خبرنگاران حق دارند به این بخش از زندگی افراد مطرح ورود پیدا کنند اما اینکه این مرز تا کجا خواهد بود، هر کس می‌تواند این مرز را جلو یا عقب ببرد اما واقعیت این است که این مرز تا جایی است که وارد زندگی خیلی شخصی سلبریتی‌ها نشوند. اما هرچقدر که سلبریتی‌ها در حوزه اجتماعی فعالیت می‌کنند، رسانه‌ها می‌توانند ورود کنند اما درمورد مسائلی که اخلاق روزنامه‌نگاری تعیین کرده که نباید وارد شد، باید متوقف شوند. وقتی فردی به عنوان سلبریتی در جامعه فعالیت می‌کند به جامعه اجازه می‌دهد تا وارد مسائل خصوصی زندگی‌اش شوند، مثل اینکه با چه کسی ازدواج کرده است، چرا از همسرش جدا شده، چرا از فلان ساعت استفاده می‌کند و... چون از همین موضوعات برای مطرح شدنش استفاده می‌کند و بنابراین باید در مقابلش هم پاسخگو باشد.
او ادامه می‌دهد: پاپاراتزی‌ها هم عکاس‌خبرنگارانی هستند که در این حوزه فعالیت می‌کنند اما همین افراد هم نباید وارد مسائل بسیار شخصی شوند اما این عکاسان هم کار خبری انجام می‌دهند اما این کار باید تا جایی پیش برود که به مرزهای اخلاقی آسیبی وارد نشود.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» ابهام های تازه در خصوص کشف 27 هزار جسد پرنده در میانکاله را بررسی کرد
سرنخ های تازه از میانکه، انتقام انسان از انسان؟
کورش الماسی
نظام، جناح نیست
«ابتکار» از تاثیر شرط تازه سازمان بورس برای کداولیه‌ها گزارش می‌دهد
چالش آزمون برای تازه واردان بورس
مرز حریم خصوصی سلبریتی‌ها کجاست؟
از سوداگران لایک تا تشنگان شهرت
ستاد بررسی اثرات ویروس کرونا در تجارت تشکیل شد
پیش‌بینی لازم برای تامین تقاضای مازاد کالا در بازار
«ابتکار» از یک هفته سخت برای تصمیم‌گیرندگان در شرایط بحرانی گزارش می‌دهد
بحران سازی با توهم توطئه
«ابتکار» پیامدهای امضای توافق میان آمریکا و گروه طالبان را بررسی می‌کند
صلح پر ماجرا
رهبر انقلاب درگذشت حجت‌الاسلام والمسلمین خسروشاهی را تسلیت گفتند
ایشان عنصری خستگی‌ناپذیر در تبلیغ معارف اسلامی بودند
دستور رئیس قوه قضائیه برای پیشگیری از شیوع کرونا در زندان‌ها
از صدور قرارهای تامین منجر به بازداشت جز در موارد ضروری اجتناب گردد
دریادار سیاری: آمادگی ارتش در مقابله با کرونا از سطح جامعه بالاتر است
