روزنامه ایران
1398/12/11
توافق بدون صلح
ندا آکیش
خبرنگار
دیروز شنبه بالاخره لحظه‌ای که امریکا و طالبان منتظرش بودند در هتل 5ستاره شرایتون دوحه قطر رقم خورد و نمایندگان دو طرف توافق نهایی را در حضور مقاماتی از 27 کشور از جمله هند، پاکستان، اندونزی، تاجیکستان، ازبکستان و... امضا کردند؛ اتفاقی که می‌تواند به‌معنای پایان طولانی‌ترین جنگ برون مرزی امریکا باشد اما لزوماً به معنای آغاز صلح و ثبات در افغانستان نیست.
به گزارش الجزیره، سرانجام پس از 18 ماه مذاکره نمایندگان طالبان و زلمای خلیلزاد، نماینده امریکا، عصر دیروز شنبه حوالی ساعت 5 توافق نهایی خروج نیروهای امریکایی از افغانستان امضا شد. امضاکنندگان این توافق ملابرادر، معاون سیاسی طالبان و فرد شماره دو این گروه و خلیلزاد بودند. مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا به‌عنوان مقام ارشد واشنگتن، وزرای خارجه و مقامات 27 کشور از جمله پاکستان و تمام اعضای هیأت 30 نفره طالبان در این مراسم حضور داشتند و همزمان مارک اسپر، وزیر دفاع امریکا و دبیر کل ناتو به کابل سفر کرده بودند تا به محض امضای توافق به‌همراه دولت کابل یک بیانیه مشترک صادر کنند. جمعه شب، چند ساعت قبل از آنکه توافق طالبان – واشنگتن امضا شود، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا در بیانیه‌ای خطاب به افغان‌ها، آنها را ترغیب کرده بود از این فرصت پیش آمده برای رسیدن به صلح و آغاز «آینده‌ای جدید» برای کشورشان استفاده کنند. ترامپ در این بیانیه آورده بود: «حدود 19 سال پیش اعضای ارتش امریکا به افغانستان رفتند تا تروریست‌هایی را که حملات 11سپتامبر را مرتکب شده بودند، ریشه‌کن کنند. در آن زمان، ما پیشرفت‌های عظیمی در افغانستان کردیم اما با هزینه‌های بسیار زیاد انسانی و مالی که بارش بر دوش مالیات دهندگان امریکایی افتاد. مردم افغانستان هم بسیار زیاد هزینه دادند. هنگامی که من رئیس جمهوری شدم به مردم امریکا قول دادم که نیروهایمان را به خانه برمی‌گردانم و به این جنگ پایان می‌دهم.»
به موجب توافقی که دیروز امضا شد، در 135 روز آینده شمار نظامیان امریکایی در افغانستان از حدود 13 هزار نفر به 8 هزار و 600 نفر کاهش می‌یابد و در صورتی که طالبان به مفاد توافق پایبند باشد تا 14 ماه آینده تمام نیروهای امریکایی از افغانستان خارج خواهند شد. همچنین به موجب بیانیه مشترک مارک اسپر و ینس استولتنبرگ که دیروز در کابل منتشر شد، در توافق ذکر شده است که تا 10 روز آینده مذاکرات مستقیم طالبان و دولت افغانستان آغاز خواهد شد. اتفاقی که ناظران امید چندانی به آن ندارند زیرا سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر دیروز شنبه مذاکره مستقیم با دولت کابل را برای دومین بار مشروط کرد و گفت، ابتدا زندانیان طالبان آزاد می‌شوند و پس از آن مذاکره با دولت آغاز میشود. اما دولت پیشتر گفته بود، موضوع تبادل زندانیان ابتدا باید در مذاکرات طالبان – کابل به بحث گذاشته شود.
محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان هم دیروز در کنفرانس خبری مشترک با وزیر خارجه امریکا برای طالبان خط و نشان کشید و گفت:«نظام مشروع و رسمی افغانستان جمهوری است؛ در حالی که برخی از «امارت اسلامی» سخن می‌گویند.» حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان هم پیشتر با بیان این مطلب که کابل از جزئیات توافقنامه امریکا و طالبان مطلع است اما با تمام موارد آن موافق نیست، این سیگنال را داده بود که اختلافات کابل – طالبان جدی است و راه درازی برای تحقق صلح و ثبات در افغانستان در پیش است و توافق امریکا – طالبان توافق صلح نیست بلکه توافق پایان حضور نظامی امریکا در افغانستان است. دو روز قبل از امضای توافق، کابل یک هیأت شش نفره به رهبری جاوید فیصل، سخنگوی شورای امنیت ملی به دوحه فرستاده بود تا ارتباط مقدماتی کابل با طالبان انجام شود اما نمایندگان طالبان از دیدار با این هیأت خودداری کردند. جاوید فیصل هم دیروز شنبه به رسانه‌ها گفت، با اینکه در دوحه حضور دارد اما در مراسم امضای توافقنامه حضور نمی‌یابد.
یک سیاستمدار ارشد افغان هم روز جمعه به سی‌ان‌ان گفته بود: «دولت افغانستان درباره این توافق که در واقع راهگشای مذاکرات مستقیم کابل – طالبان است، بسیار محتاطانه عمل می‌کند.» اندرو واتکینز، تحلیلگر ارشد حوزه افغانستان در مؤسسه «گروه بحران بین‌الملل» هم بر این باور است که توافق دیروز یک توافق کم دستاورد برای صلح و ثبات افغانستان است. او به الجزیره گفت، این دولت افغانستان و طالبان هستند که باید سؤالات مهم درباره آینده کشورشان را در مذاکرات خود بگنجانند نه امریکا و طالبان. او البته توافق امریکا و طالبان را فرصت و پنجره‌ای برای به جریان افتادن روند سیاسی در داخل افغانستان قلمداد کرد اما گفت: برای این کار راه درازی در پیش است. شکاف‌های عمیقی که در داخل افغانستان بین اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان و عبدالله عبدالله، رقیب شکست خورده انتخاباتی اش وجود دارد، باعث خواهد شد مذاکرات طالبان – دولت کابل ماه‌ها به طول انجامد. هفته گذشته عبدالله نتایج انتخابات را زیر سؤال برد و اشرف غنی هم به هیچ وجه آمادگی ندارد، یک بار دیگر با عبدالله در قالب دولت وحدت ملی همکاری کند. با وجود این، شاه‌محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان که در مراسم امضای توافق حضور داشت، از این توافق استقبال و شنبه را یک روز «بزرگ» برای افغانستان توصیف کرد. او گفت، امضای توافقنامه بین امریکا و طالبان، زمینه را برای شروع گفت‌وگوهای «همه گیر» بین‌الافغانی فراهم می‌کند. این گامی است برای حرکت افغانستان به سوی صلح و آشتی.
در کل هم طالبان و هم بسیاری از ناظران توافق دیروز را یک پیروزی بزرگ برای طالبان می‌دانند. طالبان دیرزمانی بود که درخواست خروج نظامیان خارجی از افغانستان را می‌کرد و این خارجی‌ها را نیروهای «اشغالگر» می‌دانست و آنها را مسئول دو دهه جنگ در این کشور می‌نامید. این گروه حالا به خواسته خود رسیده است. البته ترامپ هم که به همه موضوعات با دیده منافع شخصی می‌نگرد، بی‌تردید در روزهای آینده و در سال انتخابات امریکا بهره تبلیغاتی خود را از این توافق خواهد برد.
سایر اخبار این روزنامه
پیام تسلیت رهبر انقلاب به آیت الله شبیری زنجانی
مبارزه با پولشویی نهاد جدیدی نمی‌خواهد
لهجه شیرین ملکوت در آواز خسرو هنر ایران
پناه به خانه
آمادگی ایران برای میزبانی نشست سران درباره ادلب
توافق بدون صلح
گونی‌های بزرگ شانه‌های کوچک
روز ریزش
اگر لازم باشد تعطیلی مدارس استمرار می یابد
هنردرمانی در روزهای بحرانی
۵۹۳ مبتلا و ۴۳ فوتی
کرونا را «باز نمایی» نکنیم
چشم‌انداز مبهم صلح در افغانستان
تغییر رویکرد از تأمین مالی بانک محور به بازار سرمایه محور
آخرین خبرها از شیوع کرونا
گیلانی‌ها در قرنطینه اختیاری
