روزنامه خراسان
1398/12/10
چرا بورس از کرونا نترسید؟
جواد غیاثیکارشناس بورس
بورس یک هفته تماما صعودی را در اولین روزهای اسفند تجربه کرد و نه تنها با قدرت وارد ابرکانال نیم میلیون واحدی شد بلکه توانست در این کانال هم رشد کند. شاخص کل هفته قبل بیش از 46 هزار واحد معادل حدود 10 درصد رشد کرد. رشدی که با وجود نگرانی های پیرامونی بیش از قبل عجیب است. با توجه به نگرانی ها در خصوص کرونا و آثار آن، این شماره بورس دخل و خرج را به آثار کرونا بر اقتصاد و بورس اختصاص دادیم. در ادامه، بعد از پاسخ به سه سوال مهم در این خصوص (تاثیر کرونا بر 1- اقتصاد جهانی و نرخ کالاهای اساسی، 2-تاثیر کلی کرونا بر اقتصاد ایران 3- تاثیر مثبت و منفی کرونا بر شرکت های خاص)، به این سوال می پردازیم که چرا بازار سرمایه ایران، تاکنون ترسی از هیچ کدام از موارد فوق نداشته است؟
کرونا، اقتصاد جهانی و نرخ کامودیتی ها
یک مسئله واضح و سرراست این است که کرونا تاثیر منفی بر اقتصاد جهانی دارد. بسیاری از بورس های جهانی ریزشی شده اند و حتی بورس های کشورهای همسایه ما مثل ترکیه هم تاثیر منفی گرفته اند. البته درباره آثار افت اقتصاد جهانی بر اقتصاد ایران، اما و اگر زیاد است. اقتصاد ایران عموما یک اقتصاد بسته و نسبتا مستقل ارزیابی می شود و بنابراین در برهه های مختلف تاثیر معناداری از بحران های جهانی نگرفته است. اما درباره برخی شرکت های بزرگ صادراتی، باید توجه کرد که افت اقتصاد جهانی، موجب کاهش تقاضا برای کالاهای اساسی و افت قیمت ها خواهد شد. فعلا قیمت نفت به شدت کاهش یافته است و فولاد و فلزات و پتروشیمی هم متاثر شده اند. در صورت تداوم شرایط و ناتوانی دنیا در مهار کرونا، احتمال افت بیشتر قیمت ها هم هست. با این حال، فعلا شرکت های صادراتی در بورس، به خاطر رشد نرخ دلار مثبتند. تاکنون، افت نرخ های جهانی برای این شرکت ها، اثری ضعیف تر از رشد نرخ ارز داشته است.
اقتصاد ایران و کرونای ایرانی
اما، کرونا 2 هفته است به ایران هم رسیده است بنابراین آثار کرونا بر اقتصاد کشور و بورس را، نباید صرفا از مسیر اقتصاد جهانی تحلیل کرد. در رباطه با کرونای داخلی، دو نگرانی جدی وجود دارد؛ اول افت تولید و سود در اقتصاد در اثر تعطیلی ها و دوم اثر روانی تعطیلی، قرنطینه و امور این چنینی بر بازار سرمایه. درباره موضوع اول، فعلا، نباید بزرگ نمایی کرد. در صورتی که مهار کرونا به درازا نکشد، شرکت های داخلی با مشکلی مواجه نخواهند شد. چرا که اکثر شرکت ها ظرفیت خالی دارند و کاهش تولید این روزها (در اثر تعطیلی یا کاهش تقاضا) را می توانند در ماه های بعد جبران کنند، اما درباره موضوع دوم، باید به نظاره تحولات نشست. فعلا دولت صریحا اعلام کرده که از ابتدای هفته آینده همه امور طبق روال انجام خواهد شد. بنابراین احتمال تعطیلی گسترده، قرنطینه برخی شهرها، تعطیلی بورس و ...، بسیار ضعیف است.
کرونا برای شرکت های دارویی، نان دارد؟
فارغ از مباحث کلان، کرونا اثر خاص بر برخی شرکت ها و گروه های بازار سرمایه هم دارد. مثلا برخی می گویند که کرونا به رشد سودآوری دارویی ها کمک خواهد کرد. در توضیح باید گفت که شرکت های دارویی، عموما تولیدات خاص خودشان را دارند! کرونا فعلا تقاضای زیادی برای ماسک و مواد بهداشتی ایجاد کرده است. بنابراین تصور تاثیر مثبت عمومی کرونا بر صنعت دارو، دقیق نیست. البته برخی شرکت‌ها در حوزه تولید ضدعفونی کننده‌ها، ماسک و ... هم فعال‌اند که طبیعتا در شرایط کنونی حجم تولید و فروش بیشتری خواهند داشت که البته اثر آن بر سود خالص، فعلا قابل تحلیل نیست. با این حال، از زمان انتشار اخبار شیوع کرونا در ایران در 30 بهمن، نماد اکثر شرکت های دارویی قویا رشد کرد. اکثر نمادهای دارویی (فارغ از این که تولیدکننده مواد دارویی مرتبط، مواد بهداشتی و ضدعفونی هستند یا نه) هفته قبل صف خرید بودند و طی 5 روز کاری بیش از 20 درصد رشد کردند. تنها در روز چهارشنبه، از فشار خرید نمادهای این گروه کاسته شد و بعضا منفی هم شدند.
وضعیت شرکت هایی که به طور مستقیم از کرونا تاثیر می گیرند
به جز دارویی ها، برخی گروه های دیگر بازار هم هستند که انتظار تاثیر مستقیم کرونا بر آن ها وجود دارد. شرکت های حمل و نقلی، هتلداری و گردشگری، قطعا تاثیر منفی از کرونا می گیرند. خبرها از افت شدید سفر، خرید بلیت و رزرو هتل حکایت دارد. رفیعی، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی، میزان لغو قطار، هواپیما، تور و هتل را «چشم‌گیر» دانسته و گفته که بسیاری از فعالان این حوزه مبالغ زیادی را بابت کنسلی بلیت ها بازپرداخت کرده اند.اما این موضوع هم موجب افت نماد شرکت های مربوط در بورس نشد! مثلا شرکت هتل بین المللی پارسیان کوثر اصفهان که مستقیم در حوزه گردشگری فعالیت دارد 3 روز از 5 روز معاملاتی هفته قبل را مثبت بود. شرکت های حمل و نقلی هم عمدتا مثبت بودند. البته فعالیت عمده شرکت های حمل و نقلی (ریلی و کشتی) عمدتا تجاری است و این فعالیت ها مانند سفرهای فردی و گردشگری کاهش نیافته است.
چرا بازار سرمایه، از کرونا نترسید؟
آن چه گفتیم نشان می دهد که اگرچه مسیرهایی برای تاثیرگذاری کرونا بر اقتصاد و شرکت های بورسی وجود دارد و این تاثیر، از هر نظر (واقعی و روانی) منفی است اما بازار سرمایه کشور، در حال رشد است و به این خبرها توجهی نمی کند. این موضوع عللی دارد. پیشتر گفتیم که رشد نرخ ارز، در بخش مهمی از بازار، تاثیر مثبت گذاشته و تقاضای خرید را رشد داده است. ضمن این که تاثیر افت قیمت های جهانی را هم پوشش داده است. نکته مهم دیگر این است که شرکت های بزرگ صادراتی، نسبت به کوچک ها، رشد زیادی نداشته اند و با توجه به وضعیت بازار ارز، توان رشد دادن شاخص کل و دادن جو مثبت به کلیت بازار را دارند، اما واضح است که این همه ماجرا نیست.
بورس در ایران به مثابه طلای آب شده در جهان!
واقعیت مهم تر این است که این روزها (تقریبا از ابتدای نیمه دوم امسال) بورس به محلی امن برای سرمایه گذاری تبدیل شده است. توضیح این که در اقتصاد جهانی، دارایی امن، طلا و اوراق بدهی دولتی است. چنان چه اونس جهانی طلا بعد از شیوع کرونا قویا رشد کرد و اکنون در سقف 7 ساله قرار دارد، اما در کشور ما، چند ماهی است، بورس این نقش را بر عهده گرفته است! البته همه می دانیم که ریسک در ذات بورس وجود دارد و هرگز از آن جدا نمی شود. اما طی چند ماه اخیر، به دلیل رشد پی در پی قیمت سهام، تقریبا همه از این بازار سود گرفته اند. بنابراین یک تصور(مخصوصا برای تازه واردها) ایجاد شده است که بازار سرمایه، محلی امن برای حفظ ارزش دارایی و کسب سود است. رشد پی در پی شاخص و قیمت سهام این تصور را تقویت و موج های جدید نقدینگی را روانه بازار کرده است و این نقدینگی مجدد منجر به رشد قیمت ها شده است. البته این روند نمی تواند بی انتها باشد اما هم اکنون، مهم ترین توضیح دهنده بی توجهی عجیب بازار سرمایه کشور به ریسک ها و نگرانی های پیرامونی است و تمام تحلیل های دیگر را به حاشیه می راند. البته روی دیگر سکه رشد بازار بر موج نقدینگی حبابی شدن قیمت‌هاست که می‌تواند ناگهان بترکد. تشدید نگرانی‌ها از کرونا و تداوم ریزش بورس‌های جهانی در پایان هفته گذشته می‌تواند بهانه اصلاح در بازار سرمایه کشور ما نیز باشد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
شاخ به شاخ شدن ۲ اتوبوس در جاده مرگ
شب خونین اردوغان در ادلب
جریمه میلیونی و شائبه خطرناک برای کنسروهای مشکوک
اصول درس‌خواندن در مدرسه تلویزیونی!
چرا بورس از کرونا نترسید؟
ادلب و بندبازی بی حاصل اردوغان
50 پیام کرونایی سازمان بهداشت جهانی
نبرد علیه کرونا با سلاح همدلی
ستاره های سینمایی در راه تلویزیون و آدرس غلط سالار !
تشکر رهبر انقلاب از زحمات کادر درمانی در مبارزه با کرونا
۶ نما از بازار مسکن
مرغ دزدی، مرا تبهکاری بزرگ کرد
وعده حمایت از اصناف متضرر از کرونا
