روزنامه ابتکار
1398/12/10
سرنوشت گروه‌های هنری با ادامه‌دار بودن تعطیلات ناگزیر پیش‌آمده چه خواهد شد؟ کلاف هزار گره عبور از بحران
گروه فرهنگ و هنر- امروز دقیقا روز نخست از هفته دوم بالا گرفتن بحران «کرونا» در کشور است. بحرانی که تقریبا دامن بسیاری از حوزه‌های گوناگون در کشور را گرفته است. سینما و تئاتر هم از این رویه مستثنی نبودند. حالا برای هفته دوم متوالی قرار بر لغو کلیه فعالیت‌های فرهنگی و هنری است، اقدامی که گرچه ضروری است اما بدون شک مشکلات بسیاری را برای فعالان عرصه فرهنگ و هنر به وجود خواهد آورد. در چنین شرایطی تصمیم مدیریتی برای جبران یا حداقل کاهش خسارات ایجاد شده چه خواهد بود؟یکشنبه هفته گذشته بود که وزارت فرهنگ و ارشاد در اعلامیه‌ای خبر از تعطیلی تمام فعالیت‌های فرهنگی و هنری از جمله اکران فیلم‌ها، تئاترهای در حال اجرا و کنسرت‌های پیش‌رو داشت. در همین هفته بسیاری از گروه‌های درگیر در این تصمیم ناگزیر از آسیب‌های مالی که متوجه آنها خواهد بود نوشتند و از مسئولان خواستند که چاره‌ای در این خصوص بیندیشند.
حالا برای دومین هفته متوالی تصمیم وزارت ارشاد بر ادامه تعطیلی فعالیت‌های هنری است. متن اطلاعیه مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به شرح ذیل است: «پیرو اطلاعیه مورخ سوم اسفند ماه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بنا به توصیه ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر عدم برگزاری اجتماعات غیر الزامی و لزوم رعایت توصیه‌های اکید پزشکی و بهداشتی، بدینوسیله ضمن قدردانی از همراهی شایسته فعالان و صنوف مرتبط در این خصوص اعلام می‌دارد تعطیلی تمامی برنامه‌های فرهنگی، هنری و سینمایی سراسر کشور به مدت یک هفته دیگر تا تاریخ ۹۸/۱۲/۱۶ تمدید میشود. لازم به ذکر است نحوه ادامه برنامه‌ها پس از این تاریخ، مطابق شیوه‌نامه‌ای خواهد بود که با همکاری و پیشنهاد صنوف تخصصی تهیه و اطلاع‌رسانی میشود.»
حالا با ادامه تعطیلی فعالیت‌های هنری که پایانش هم مشخص نیست، نگرانی بسیاری از اهالی هنر درباره سرنوشت فعالیت‌هایشان در اسفندماه افزایش یافته است. در حالی که همیشه برنامه‌های نوروزی از پیش تعیین شده هستند، چگونه قرار است زیان گروه‌هایی که در اسفندماه ناگزیر به لغو فعالیت‌های خود بودند، جبران شود؟ با توجه به آنکه همیشه فعالیت‌های هنری اعم از اکران فیلم، اجرای تئاتر و کنسرت تحت تاثیر ماه رمضان قرار خواهند گرفت، این معادله چند مجهوله چگونه حل خواهد شد؟
سینما و کلاف اکران نوروزی
پنجم اسفندماه کمیته اکران نوروزی ترکیب فیلم‌های نوروز ۹۹ را برای نمایش عمومی انتخاب کرد، یعنی دقیقا در گیر و دار بحران کرونا. این لیست شامل هفت فیلم سینمایی «بازیوو» به کارگردانی امیرحسین قهرایی در سرگروه باغ کتاب، «لاله» به کارگردانی اسدالله نیک‌نژاد در سرگروه ماندانا، «شنای پروانه» به کارگردانی محمد کارت در سرگروه مگامال، «لامینور» به کارگردانی داریوش مهرجویی در سرگروه کورش، «پسرکشی» به کارگردانی محمدهادی کریمی در سرگروه ایران مال، و «زن‌ها فرشته‌اند ۲» به کارگردانی آرش معیریان در سرگروه ایران میشود.
گرچه همیشه زمان طلایی اکران، اکران نوروزی بوده است اما حالا با توجه به بحران به‌وجود آمده و احتمال عدم استقبال مخاطبان از حضور در برنامه‌هایی که احتمال ابتلا به بیماری در آن وجود دارد، بسیاری از گروه‌ها ترجیح می‌دهند تا زمانی دیگری روی پرده نقره‌ای دیده شوند. این در حالی است که پس از پشت سر گذاشتن اکران نوروزی و پایان فروردین‌ماه ماه رمضان آغاز میشود؛ برهه‌ای که عملاً یک فصل کم‌رمق برای اکران سینماها محسوب میشود و کمتر کسی حاضر میشود فیلمش را در چنین زمانی به نمایش بگذارد. این یعنی فصل اکران نوروزی ۹۹ عملاً جذابیت سال‌های قبل را برای صاحبان آثار نداشته و احتمالاً این ماجرا در شکل گیری ترکیب فعلی بی‌تاثیر نبوده است.
گروه‌های تئاتری سردرگم‌اند
اوضاع تئاتر به مراتب بدتر از سینما است. گروه‌های تئاتری معمولا با سی شب اجرا پرونده کاری خود را می‌بندند و حالا دقیقا دو هفته از این زمان را از دست داده‌اند. حتی اگر بعد از پایان این هفته، تصمیم نهادهای ذی‌ربط بر بازگشایی دوباره سالن‌های تئاتر و از سرگیری فعالیت‌شان باشد، احتمال استقبال تماشاگران بسیار اندک است. البته شاهین چگینی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران تاکید کرده است که هر زمانی تصمیم به بازگشایی سالن‌های تئاتر و دیگر سالن‌های هنری گرفته شود، ضروری است تمهیداتی برای ضدعفونی کردن آنها انجام شود. او گفته است: در شرایط فعلی یک مسئله مهم ما است که باید به گروه‌هایی که در سالن‌ها قصد اجرا داشتند پاسخگو باشیم، چون برخی ممکن است تصمیم به لغو اجرای نمایش خود بگیرند و در این شرایط مشخص نیست آیا سالن‌دار باید پول گروه را برگرداند؟ و اگر برگرداند خسارت سالن چه میشود؟ به همین دلیل ما تاکید کردیم باید یک مدیریت بحران وجود داشته باشد و گفته شد که حتما حمایت مالی انجام میشود ولی باید رایزنی‌ها و مشورت‌هایی صورت گیرد تا مشخص کنند این ضرر مالی از چه محلی و به چه شکل جبران شود. جدا از این نکته، در حال حاضر مسئله مهم‌تر ما این است که اگر قرار باشد کارها از سر گرفته شود و مردم در سالن‌ها سانس به سانس بیایند و بروند بدون ضدعفونی کردن و تجهیزات ایمنی برای رعایت بهداشت این کار امکان‌پذیر است؟ البته من احتمال کمی می‌دهم مردم بیایند ولی به هر حال این شرایط کار را سخت می‌کند. من از آقای کرمی خواستم وسایل لازم را برای ضدعفونی کردن سالن‌ها به نحوی در اختیار ما قرار دهند، چون مشکل است ما به تنهایی حجم زیادی را بتوانیم در بازار پیدا کنیم و حتی اگر هم در اختیار داشته باشیم ضدعفونی کردن کار ما نیست، چون نیروی متخصص و امکانات و تجهیزات می‌خواهد.
در این بسیاری از گروه‌ها دچار سردرگمی شده‌اند و از مسئولان می‌خواهند با کمی جابه‌جایی در برنامه‌های آتی سالن‌های نمایش، از خسارت واردشده به این گروه‌ها کاسته شود. اتفاقی که البته به سختی میسر خواهد بود. اتفاقی که البته به نظر می‌رسد برای سالن‌داران چندان تصمیم ساده‌ای نخواهد بود. به عنوان مثال سعید اسدی، مدیر مجموعه تئاتر شهر گفته است: من از تغییر جدول بیشتر از ویروس کرونا می‌ترسم چراکه تقویم اجرایی تئاتر شهر تابع بسیاری از اتفاقات در طول سال است؛ از جمله تعطیلات عمومی، مناسبت‌های مذهبی، دو جشنواره مهم تئاتر عروسکی و فجر که کار برنامه‌ریزی را برای ما دشوار می‌کند بویژه با درنظر گرفتن این نکته که ما پنج سالن داریم و در هر نوبت اجرا، میزبان هفت اثر نمایشی هستیم. به طور مثال زمانی که تاریخ برگزاری جشنواره تئاتر عروسکی اعلام شد، به زحمت توانستیم برنامه‌های خود را با این جشنواره تطبیق دهیم و حال این تغییرات ناگهانی هم کار ما را بسیار دشوار می‌کند.
اسدی ابراز امیدواری کرد که هرچه زودتر به روال عادی بازگردیم و گفت: می‌توانیم یک جابه‌جایی چندروزه را پوشش دهیم ولی اگر این تعطیلی ادامه‌دار شود، شرایط ما بسیار پیچیده خواهد شد. البته در این چندروزه به این مسئله فکر کرده‌ایم ولی هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.
گرچه بحران پیش‌آمده شباهتی به هیچ یک از بحران‌هایی که تا به حال پشت سر گذاشته‌ایم ندارد اما سرنوشت بسیاری از گروه‌های هنری و حتی چرخه مالی آنها وابسته به چگونگی مدیریت این بحران است. اما به نظر می‌رسد هنوز مدیران این بخش‌ها نتوانسته‌اند این کلاف هزارگره را از هم بگشایند. اما در صورتی که این بحران به درستی مدیریت نشود، چه کسی پاسخگوی زیان گروه‌هایی است که ماه‌ها برای به ثمر رسیدن زحمات‌شان تلاش کرده‌اند؟
سایر اخبار این روزنامه
محمدعلی وکیلی
نیازمند نهضت «اعتراف » هستیم
سرنوشت گروه‌های هنری با ادامه‌دار بودن تعطیلات ناگزیر پیش‌آمده چه خواهد شد؟
کلاف هزار گره عبور از بحران
«ابتکار» از تجربه یک هفته‌ای ایران زیر سایه کرونا، گزارش می‌دهد
سوداگران ترس
«ابتکار» از وظایف حمایتی دولت ها در شرایط بحرانی گزارش می دهد
خانه نشینی زیر سایه ترس
تصمیم‌گیرندگان برای کنترل و غلبه بر کرونا ویروس چه برنامه‌ای دارند؟
دولت زیر تیغ بحران‌ها
«ابتکار» تازه‌ترین تحولات میدانی جنگ سوریه را بررسی می‌کند
رویارویی خونین روسیه و ترکیه در ادلب
رئیس‌جمهوری در پاسخ به نامه وزیر بهداشت:
تمامی دستگاه‌ها مکلف به اجرای مصوبات ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا هستند
معاون اول رئیس‌جمهوری:
روزهای سخت اما قابل مدیریتی پیش رو داریم
شهرداری تهران:
شرایط را بحرانی ارزیابی می‌کنیم
تشکر رهبر انقلاب از زحمات پزشکان و پرستاران در مبارزه با کرونا
وزیر بهداشت: «کرونا را شکست می‌دهیم» جهانیان را شگفت‌زده خواهد کرد
