با نشست‌های وین کار برجام به جایی نمی‌رسد

پانزدهمين نشست کميسيون مشترک برجام در وين برگزار شد. کميسيوني که براساس برجام مسئوليت نظارت بر اجراي اين توافق را برعهده دارد اما به نظر نمي‌رسد راه فراري به وجود آيد و برجام از تنگنايي که ايجاد شده، رهايي داشته باشد. از آنجا که هر دو طرف يعني هم ايران و هم اتحاديه اروپا بر سر مواضع خود همچنان پابرجا هستند و هر دو طرف در نقطه صفر قديمي شان باقي مانده‌اند، اين مساله صرفا در اختيار اتحاديه اروپا نيست و اين اتحاديه تنها يک واسطه تحمل برانگيزي بين ايران از يک طرف و آمريکا و عربستان سعودي از طرف ديگر شده است. از طرف ديگر اتحاديه اروپا تلاش مي‌کند خود را از آمريکا مستقل کند و به‌عنوان يک نهاد قدرتمند در مناسبات بين‌المللي تصميم گيري نمايد. همينطور که اخيرا با ورود به مساله اينستکس درصدد خريدن آبروست و درواقع به هيچ وجه امکان رهايي ايران و اتحاديه اروپا از تنگناي ايجادشده وجود ندارد. اينستکس، قابليت اجرايي خود را بعد از اينکه ايران در ليست سياه FATF قرار گرفت از دست داده است. دکتر حسن روحاني نيز در جريان همين مراحل پنجگانه اعلام کرد دو تقاضا از اتحاديه اروپا داريم که روزانه يک ميليون بشکه نفت مان را خريداري کنند و ديگر اينکه موانعي که بر سر راه مبادلات بانکي ماست، برداشته شود. اين دو موضوع از اصلي‌ترين موضوعاتي است که باعث خارج شدن آمريکا از برجام شد و به نظر مي‌رسد به اين دو انتظار به هيچ وجه پاسخ داده نمي‌شود. به دليل اينکه ايران همچنان بر ماندگاري در نقطه‌هاي صفرش پافشاري مي‌کند. به گفته وزير امور خارجه آلمان شرط اجراي اينستکس، اجراي سه اقدام اساسي از طرف ايران است که يکي مساله حقوق بشر و ديگري مساله عدم دخالت ايران در مسائل منطقه اي و همينطور مساله موشکي است که هيچ‌کدام از اين درخواست‌ها منطقي نيست. بنابراين آنچه الان نشست و برخاست مي‌کنيم تنها يک مقدار تصميمات ايران را به تاخير مي‌اندازند و درواقع يک جور زمان خريدن است. ايران را دلخوش کنند که از NPT خارج نشود و از همه مهمتر اينکه امانوئل مکرون در پاسخ به اينکه چقدر در حمايت از برجام اصرار دارند، عنوان کرد اين تنها راه نظارت ما بر عملکرد ايران است و اگر برجام را رها کنيم، نمي‌دانيم ايران وارد چه مرحله‌اي از تصميمات جديد خواهد شد و اين حمايت را به دليل نظارت بر تصميمات هسته اي ايران انجام مي‌دهيم. درحقيقت با اين ديدگاه مي‌خواهند مانع از خروج ايران از NPT شوند. اتحاديه اروپا به خاطر مسائل اخلاقي، انگليس را با اينکه از اين اتحاديه خارج شده ولي در مناسبات خارجي خود نگه مي‌دارد. فرانسه و آلمان تلاش مي‌کنند ظرف يکسال آينده که انگليس از اتحاديه اروپا خارج مي‌شود، اين کشور را در کنار خود نگاه دارند تا نشانه ضعف شان نباشد. بنابراين تلاش مي‌کنند يکسالي که انگلستان فرصت دارد تا رابطه اش را به طور کامل از اتحاديه اروپا قطع کند در کنار فرانسه و آلمان باقي بماند. از طرفي هم انگلستان نمي‌خواهد کاملا از اتحاديه اروپا جدا شود چون انتظاراتي که از آمريکا داشتند چندان عملي نشده است. لذا مي‌خواهد سهمي از اقتصاد اروپا در دست داشته باشد به همين دليل ممکن است ظرف سال جاري ميلادي انگليسي‌ها قراردادهاي گمرگي با اتحاديه اروپا امضا کنند تا سهمي از اتحاديه اروپا را داشته باشند. اتحاديه اروپا تلاش مي‌کند تا آنجا که مقدور است استقلال خود را در برابر آمريکا حفظ کند. از لابلاي صحبت‌هاي مخصوصا مقامات ارشد فرانسوي نظير امانوئل مکرون و آقاي‌فرانسوا اولاند در دوره دوم رياست جمهوري خود که اعلام کرد نمي‌توانيم براي هميشه به آمريکا تکيه کنيم و بايد به دنبال يک ناتوي اروپايي برويم و اروپا بايد استقلال خودش را حفظ کند و چنين تفکراتي هم وجود دارد بنابراين اين حدس را به‌وجود مي‌آورد که اتحاديه اروپا به دنبال اين است که چهره مستقلي از خود در دنيا در برابر آمريکا نشان دهد. همانطور که در مساله سوريه هم با نشستي که با رجب طيب اردوغان داشت، نشان مي‌دهد که به‌رغم اختلافات شديدي که با ترکيه دارد ولي تلاش مي‌کند در سوريه فضا را هم بر روسيه و هم بر ايران تنگ کند.