روزنامه ابتکار
1398/12/07
حسنی مبارک رئیس جمهوری مخلوع مصر در سن 91 سالگی درگذشت پایان مبارک 9 سال پس از انقلاب
محمدرضا ستاریحسنی مبارک رئیس جمهوری اسبق مصر که در جریان انقلاب مردمی این کشور در سال 2011 از قدرت خلع شده بود، روز گذشته پس از سال‌ها تحمل بیماری در سن 91 سالگی در گذشت.
مبارک به عنوان چهارمین رئیس‌جمهوری مصر پس از ترور انور سادات در سال 1981 میلادی به قدرت رسید و پس از آن به مدت سی سال در راس قدرت مصر بود. سرانجام وی بر اثر موج اعتراضاتی که در جهان عرب به بهار عربی موسوم شد، پس از سرنگونی زین العابدین بن علی در تونس، از نخستین رهبرانی بود که به واسطه انقلاب از قدرت کناره‌گیری کرد.
مبارک در سن بیست سالگی از آکادمی نظامی مصر فارغ التحصیل شد و پس از موفقیت‌هایی که در جنگ یوم کیپور با اسرائیل به دست آورد به سمت فرماندهی نیروی هوایی مصر ارتقاء پیدا کند. او همچنین مدتی نیز به عنوان معاون انور سادات رئیس‌جمهوری مصر به فعالیت پرداخت و توانست بلافاصله پس از ترور او قدرت را قبضه کرده و به یکی از مقتدرترین حاکمان جهان عرب تبدیل شود.
سی سال رهبری بر مصر
مبارک در دوره سی ساله حکومتش سه بار انتخابات برگزار کرد که این انتخابات به مانند اکثر کشورهای عربی بدون رقیب برگزار شده و آرایی بالای 90 درصد را برای وی به همراه داشت. در دوره مبارک اگر چه فضای سیاسی مصر پس از چندین شکست در جنگ با اسرائیل، امضای توافق کمپ دیوید و نیز ترور سادات حالتی فوقالعاده به خود گرفته بود، توانست از منظر اقتصادی به پیشرفت‌هایی نائل شده و روابط مستحکمی با جهان غرب به خصوص ایالات متحده آمریکا برقرار کند.
دوران رهبری او بر مصر دورانی بود که از منظر روابط خارجی و نیز اقتصاد داخلی گشایش‌های قابل ملاحظه‌ای در این کشور به همراه داشت، اما از منظر فضای سیاسی داخلی و نیز آزادی اجتماعی، مبارک به عنوان یک حاکم نظامی دنباله رو اسلاف خود بود. سرانجام با رسیدن موج انقلاب‌های عربی به مصر و پس از 18 روز تظاهرات فراگیر مردمی در این کشور، مبارک علیرغم آنکه یک روز قبل در مصاحبه‌ای تلویزیونی تاکید کرده بود که در مقام خودش باقی خواهد مانند، در 11 فوریه سال 2011 از سمتش کناره‌گیری کرده و قدرت را به شورای عالی نیروهای مسلح مصر واگذار کرد. او که از جمله رهبران عربی بود که پس از بهار عربی از کشورش خارج نشد، پس از کناره‌گیری به صحرای سینا رفت، اما دو هفته با حکم دادستان عمومی مصر ممنوع الخروج شده و تمامی اموال و دارایی‌هایش توقیف شد.
پس از این ماجرا مبارک در طول یکسال بعد از سقوط از قدرت سه بار محاکمه شد که سرانجام در سال 2012 میلادی و در حالی که در تمامی جلسات دادگاه بر روی برانکارد حاضر می‌شد، از اتهام فساد تبرئه شده اما به دلیل کشتار مردم به حبس ابد محکوم شد.
السیسی ناجی مبارک
پس از این ماجرا اوضاع سیاسی مصر با فراز و نشیب‌های خاصی روبرو شد. ابتدا محمد مرسی توانست در یک انتخابات آزاد به ریاست جمهوری این کشور برسد، اما پس یک سال به واسطه اعتراضات داخلی و کودتای نظامی از قدرت برکنار شده و به جرم خیانت به کشور در ابتدا محکوم به اعدام شد. سرانجام چند ماه قبل و در حالی که قرار بود در جلسه دادگاه شرکت کند در پیش چشم حاضران به طرز مشکوکی درگذشت. درواقع کارشناسان معتقد بودند که مرسی به عنوان نماینده اخوان المسلمین مصر که توانستند پس از 80 سال به قدرت برسند از همان ابتدای کار با بن‌بست و کارشکنی‌هایی روبرو بود.
سقوط مرسی و روی کار آمدن ژنرال عبدالفتاح السیسی، برگ جدیدی از تحولات داخلی مصر برای مبارک بود. چرا که السیسی به عنوان یکی از یاران مبارک و نظامیان بلند پایه مصر، از سال 2013 به این سو رهبری مصر را بر عهده دارد و ادامه روند حکومت نظامیان در این کشور را تداوم بخشیده است. پس از روی کار آمدن السیسی، اتهامات مبارک که در 50 هزار صفحه پرونده شامل جنایت، کشتار متعرضان، قبضه کردن غیر قانونی قدرت و فساد مالی خلاصه می‌شد در دادگاه تجدید نظر باطل و دستور رسیدگی مجدد به پرونده او صادر شد. قاضی پرونده او در همان سال 2013، وی را از تمامی اتهاماتش تبرئه کرده و چند روز بعد او از زندان آزاد شد. همچنین پرونده کشتار معترضان مصری نیز در سال 2017 برای همیشه بسته اعلام شد و مبارک که دو سال قبل از آن به واسطه سکته قلبی وضعیت جسمانی مناسبی نداشت در سال 2017 از بیمارستان ارتش مرخص شد.
مبارک که به گفته ناظران دست کم خوش اقبال‌تر از سایر رهبران مخلوع بهار عربی بود و به سرنوشت افرادی مانند قذافی، بن علی، علی عبدالله صالح دچار نشد، این امر را به میزان زیادی مدیون تحولات پس از انقلاب مصر و به خصوص روی کارآمدن ژنرال السیسی است چرا که در غیر اینصورت به واسطه سی سال حکومت خودکامه در مصر به طور یقین پرونده واپسین سال‌های زندگانی‌اش به صورت دیگری رقم می‌خورد.
سرانجام محمد حسنی سید مبارک که در چهاردهم اردیبهشت 1307 یکی از شهرستان‌های مصر چشم به جهان گشوده بود، پس از سی سال حکومت بر این کشور و چندین سال تحمل بیماری، در روز ششم اسفند ماه 1398 چشم از جهان فروبست.
سایر اخبار این روزنامه
حسنی مبارک رئیس جمهوری مخلوع مصر در سن 91 سالگی درگذشت
پایان مبارک 9 سال پس از انقلاب
ژوبین صفاری
امید از پشت ماسکها
پرونده دوازدهمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر همچنان باز خواهد ماند
افت و خیزهای یک جشنواره ناتمام
«ابتکار» از وضعیت زاگرس‌نشینان در محاصره آب گزارش می‌دهند
خواب مسئولان به وقت سیل
آمارهای رسمی از 95 تشخیص قطعی و 15 فوتی در بازه یک هفته از اعلام ورود رسمی کرونا به ایران خبر می‌دهند
«ابتکار» از چالش‌های احتمالی مجلس آینده با حسن روحانی گزارش می‌دهد
بهارستان علیه پاستور!
رقم سبد معیشت کارگران ۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان تعیین شد
دست کارگران زیر سنگ گرانی
رئیس‌جمهوری:
بزرگراه تهران-شمال را در دوران تحریم ساختیم
سخنگوی وزارت خارجه:
جلسه کمیسیون مشترک برجام ارتباطی به مکانیسم ماشه ندارد
حق، نهادها و قوانین
امید به کشف واکسن تازه برای کرونا
