«ابتکار» چالش‌های پیش روی اهالی فرهنگ و هنر در تعطیلی ناگزیر فعالیت‌های عرصه هنر را بررسی می‌کند

عوارض «کرونا» بر هنر
گروه فرهنگ و هنر - اینکه قدرت ویروس کرونا در بدن انسان چه اندازه است را باید پزشکان مشخص کنند اما این موجود میکروسکوپی خارج از بدن انسان آنچنان قدرتی دارد که تقریبا تمام فعالیت‌های فرهنگی و هنری را به تعطیلی بکشاند. با افزایش تعداد مبتلایان به این ویروس، وزارت فرهنگ و ارشاد تمام فعالیت‌های فرهنگی و هنری اعم از تئاتر، سینما، موسیقی و.... را تعطیل کرد تا از شیوع بیشتر آن به سهم خود جلوگیری کند اما این تعطیلی برای فعالان این عرصه‌ها چالش‌های بسیاری به دنبال دارد.
شنبه عصر بود که درپی اعلام آمار مبتلایان ویروس کرونا و تعداد فوتی‌هایش توسط وزارت بهداشت، بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی توسط نهادهای مربوطه تعطیل اعلام شدند. مدارس 10 استان برای چند روز تعطیل شدند و وزارت علوم هم اعلام کرد که دانشگاه‌های این استان‌ها تا آخر هفته دایر نخواهند بود. تلاش بر این بود که هر نوع گردهمایی که در آن احتمال سرایت بیماری و افزایش تعداد مبتلایان وجود دارد، لغو شود تا این بحران جهانی که حالا به کشور ما رسیده است، کنترل شود. در همین راستا عصر شنبه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بیانیه‌ای به تمام مراکز فرهنگی و هنری چنین ابلاغ کرد: «نظر به توصیه‌های اکید بهداشتی در شرایط کنونی و ضرورت پیشگیری مناسب از خطر ابتلا به بیماری و به منظور صیانت از سلامت آحاد جامعه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تشکر از همکاری صنوف مرتبط به اطلاع عموم می‌رساند تمامی برنامه‌های هنری و سینمایی در سالن‌های سراسر کشور تا پایان هفته جاری (۹/۱۲/۹۸) تعطیل می‌شود. بدیهی است تدوام این وضعیت منوط به بررسی مجدد شرایط و اخذ نظر مراجع ذی‌صلاح خواهد بود.»
پس از این بخشنامه بود که بعضی از اهالی هنر و فرهنگ که در این ایام کاری روی صحنه یا در حال اکران داشتند نگران چالش‌های پیش روی خود به دلیل وقفه حداقل یک هفته‌ای شدند، نگرانی‌ای که بحق هم بود. شاید در اینجا بد نباشد نگاهی به خسارت‌های کرونا به صنعت سینما در چین که مرکز اصلی این ویروس بود، بیندازیم.


چین در چند سال اخیر تلاش بسیاری کرد که بتواند بر هالیوود غلبه کند و به جایگاه بزرگ‌ترین بازار سینمایی جهان دست یابد اما به گزارش فروبس، سینمای چین پس شیوع ویروس کرونا و تعطیلی بیش از ۷۰ هزار سالن‌ سینمایی تاکنون حداقل با ضرر یک میلیارد دلاری مواجه شده است.
زیان تخمین زده شده بر اساس کاهش فروش بلیت در سینمای چین ۱۰ درصد از فروش سالانه سینماهای این کشور را به خود اختصاص می‌دهد. حتی درصورت کنترل ویروس کرونا بازگرداندن اعتماد عموم برای رفتن به سینما در میان چینی زمان‌بر خواهد بود و سینمای چین گیشه بیشتری را نیز از دست خواهد داد.
سهام کمپانی بزرگ واندا فیلم که متعلق به «وانگ جیانلین» میلیاردر چینی است از تاریخ ۱۷ ژانویه تاکنون ۲۵ درصد نزول داشته و کمپانی ایمکس چین و بیجینگ اِنلایت مدیا نیز به ترتیب با افت ۲۱ درصدی و ۱۷ درصدی سهام خود رو‌به‌رو شده‌اند.
شاید همین خبرها بود که در وهله اول مقاومت برخی از اهالی صنف سینمایی در ایران را پس از اعلام تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی از جمله سینما را برانگیخت. تا پیش از اعلام تعطیلی رسمی سینماها هم کرونا بر این صنعت تاثیرگذار بود تا جایی که بنا بر آمار میزان فروش سینمای ایران در بهمن‌ماه سال 98 معادل 17 میلیارد و 786 میلیون و 415 هزار تومان بوده و 1 میلیون و 580 هزار نفر به تماشای فیلم‌های اکران شده نشستند. اما در مقایسه بهمن‌ماه با مدت زمان مشابه سال 97 می‌توان اعلام کرد فروش در سال گذشته 13 میلیارد و 887 میلیون و 143 هزار تومان بوده و 1 میلیون و 694 هزار و 856 نفر به تماشای فیلم‌ها نشستند که بر این اساس در بهمن ماه 98 فروش بیست و هشت درصد افزایش را نشان می‌دهد و بیننده هفت درصد کاهش داشته است.
بعد از اعلام رسمی تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری توسط وزارت ارشاد، غلامرضا فرجی سخنگوی شورای صنفی نمایش در همین‌ رابطه در گفت‌وگویی اعلام کرد که اطلاعیه وزارت ارشاد شامل «اکران سینماها» نمی‌شود و بلیت‌فروشی فیلم‌ها طبق برنامه ادامه خواهد داشت. البته پردیس سینمایی «چارسو» با صدور اطلاعیه‌ای جداگانه تعطیلی این مجموعه را تا پایان هفته به اطلاع مردم رساند.
پس از صحبت‌های فرجی درباره این اطلاعیه سید محمد مهدی طباطبایی‌نژاد معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی و رئیس شورایعالی اکران، در واکنش به این فضای خبری و ابهامات به ‌وجود آمده درباره مصداق بیانیه وزارت ارشاد گفت: ما در سازمان سینمایی، پیرو اعلام نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متقاضی تعطیلی سینماهای کشور تا پایان هفته جاری هستیم ولی از آنجایی که می‌خواهیم این اتفاق در فرآیند تصمیم‌گیری صنفی اتفاق بیفتد، به مدیرکل نمایش سازمان پیشنهاد کرده‌ایم یکشنبه در جلسه شورای صنفی نمایش این موضوع را با تاکید بر پیشنهاد ارشاد مبنی‌بر تعطیلی مطرح کند.
طباطبایی‌نژاد با تاکید مجدد بر اینکه «پیشنهاد سازمان سینمایی تعطیلی سینماها تا پایان هفته است»، ادامه داد: به دلیل رعایت حداکثر شرایط ایمنی برای مردم و مخاطبان سینما بهتر است که این تصمیم گرفته شود.
این مدیر سینمایی در پاسخ به این سوال که آیا اطلاعیه وزارت ارشاد در زمینه «تعطیلی سینماها» الزام‌آور نبوده است هم توضیح داد: خیر. آن اطلاعیه جنبه پیش‌دستانه‌ در راستای اعلام نظر وزارت ارشاد داشته است، اما ترجیح می‌دهیم تصمیم‌گیری درباره تعطیلی سینماها از مسیر صنفی اتفاق بیفتد.
در ادامه محسن امیریوسفی رئیس شورای صنفی نمایش نیز درپی صحبت‌های فرجی گفت: حرف‌های سخنگوی محترم شورای صنفی نمایش به درستی منتقل نشده است. بحث تعطیلی سینماها در حوزه اختیارات شورای صنفی نمایش نیست و به وزارت فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی مربوط می‌شود. در شرایط فعلی بحث سلامت مردم و خانواده‌ها مهم‏ترین مسئله است و امیدواریم تصمیم درستی در این زمینه اتخاذ شود.
گرچه فرجی گفته است شورای صنفی نمایش برای فیلم‌های در حال اکران و فیلم‌هایی که در نوبت اکران هستند و از این تعطیلات متضرر می‌شوند، حتماً هفته‌های جبرانی در نظر می‌گیرد و برای ضرر آنها تصمیمی اتخاذ می‌کند، اما همچنان نگرانی‌ها درباره زیان‌های مالی در این حوزه برای اهالی فرهنگ و هنر باقی است.
نمایش‌های روی صحنه هم از این زیان مستثنی نیستند. به همین دلیل شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره متضرر شدن گروه‌های تئاتری در پی تعطیل شدن فعالیت‌های هنری به مدت یک هفته به منظور پیش‌گیری از شیوع ویروس کرونا و تمهیدات اداره‌کل هنرهای نمایشی برای کاهش این ضرر گفت: نکته‌ای که در ابتدا به ذهن خطور می‌کند این است که گروه‌های تئاتری که فعالیتی گروهی دارند و چندین ماه تلاش برای تمرین و اجرای یک اثر نمایشی کرده‌اند، لطمه می‌خورند زیرا فعالیت‌های این گروه‌ها متکی به گیشه است و طبیعی است که در این شرایط امکان فروش بلیت نیست و تامین هزینه‌ها برای گروه‌های تئاتری بسیار دشوار می‌شود.
کرمی درباره راهکار اداره‌کل هنرهای نمایشی در این خصوص، اظهار کرد: در حال برنامه‌ریزی هستیم تا با مدیران سالن‌ها اعم از دولتی و خصوصی وارد گفت‌وگو شویم تا درصورت امکان و میسر بودن در جدول اجراهای‌شان، فرصت تمدید یک هفته‌ای گروه‌های نمایشی را فراهم کنند تا گروه‌ها لطمه کمتری ببینند. تلاش می‌کنیم مدت تعطیلی پیش آمده به تعداد اجراهای گروه‌های افزوده و گروه‌ها کمتر متضرر شوند.
مدیرکل هنرهای نمایشی در ادامه سخنان خود درباره احتمال بیشتر شدن مدت زمان تعطیلی فعالیت‌های هنری به ویژه تئاتر به دلیل شیوع ویروس کرونا، بیان کرد: امیدوارم این تعطیلی بیشتر نشود و خیلی زود به پایان برسد چون تداومش می‌تواند لطمات جبران‌ناپذیری به تئاتر و فعالیت گروه‌های تئاتری بزند. امیدوارم هفته آینده فعالیت‌های هنری از سر گرفته شوند.
وی درباره امکان حمایت مالی وزارت ارشاد از گروه‌های تئاتری که با تعطیلی یک هفته اجراهای خود مواجه شده‌اند، تاکید کرد: ما باید به شکل یکسان از همه گروه‌هایی که در این شرایط پیش آمده قرار گرفته‌اند، چه آن‌هایی که در سالن‌های دولتی آثارشان را به صحنه برده‌اند و چه آن‌هایی که در سالن‌های خصوصی اجرا می‌کنند، حمایت و به آن‌ها کمک کنیم. باید بررسی‌های لازم را داشته باشیم تا به میزان بضاعت‌مان به گروه‌ها کمک کنیم. بیشترین تلاش ما این است که شرایط تمدید اجرای گروه‌های نمایشی قرار گرفته در این شرایط را فراهم کنیم که این امر نیازمند هماهنگی با مدیران سالن‌های دولتی و خصوصی است که امیدواریم آن‌ها نیز در این زمینه با گروه‌های تئاتری همراهی کنند.
در چنین شرایطی با توجه به تعطیلی مراکز آموزشی و فعالیت‌های هنری به نظر می‌رسد می‌توان از بحران به‌وجود آمده فرصتی نو ساخت. این اتفاق شاید شرایط مساعدی را برای کمی بیشتر کتاب خواندن، در خانه فیلم دیدن و ... ایجاد کند. شبکه‌ نمایش خانگی شاید جایگزین مناسبی برای گذران اوقات بیکاری در این ایام باشد. از امروز هم سریال هم گناه به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مصطفی کیایی از امروز در بستر اینترنت در شبکه نمایش خانگی در معرض دید علاقه‌مندان خواهد بود. سریال‌ها و فیلم‌های جذاب دیگری هم در این بستر وجود دارند که می‌توان دوباره آن‌ها را مرور کرد. فیلم‌های منتخب در اسکار 2020 هم می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای تماشا در این روزها باشند. همچنین کتاب‌های اینترنتی هم به راحتی قابل دسترسی هستند. بهتر است در این روزها با کمتر خارج شدن از خانه و گذراندن اوقات خود با این گزینه‌ها ما هم قدمی در کنترل بحران کرونا برداریم.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب مطرح کردند تشکر عمیق از ملت ایران درپی امتحان بزرگ و مطلوب انتخابات علیرضا صدقی تهدیدها و فرصت‌های کرونا «ابتکار» دلایل افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر را بررسی می‌کند بالا رفتن تب دلار کووید 19 چه بر سر صنعتی که قرار بود گره‌گشای اقتصاد ایران باشد آورد؟ سکان گردشگری ایران در دست «کرونا» «ابتکار» چالش‌های پیش روی اهالی فرهنگ و هنر در تعطیلی ناگزیر فعالیت‌های عرصه هنر را بررسی می‌کند اقدامات دستگاه‌های گوناگون برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا 2020 ادامه دارد از موج تعطیلی تا توزیع رایگان وسایل پیشگیری کرونا وزیران خارجه اتریش و هلند‏ با مقامات ایران دیدار کردند میانجی‌های اروپایی در تهران معاون اول رئیس‌جمهوری: مقابله با ویروس کرونا نیازمند عزم ملی است فرمانده هوانیروز ارتش مطرح کرد نقش موثر هوانیروز در انتخابات با جابه‏جایی ۲۰۰صندوق رای رئیس دفتر فرمانده معظم کل قوا: مطالبه رهبری از نیروی هوایی باعث ایجاد مسیر جدید در این نیرو شد استاد دانشگاه کارلتون کانادا: با نابودی توافق‌ها همه شرایط بدی را تجربه می‌کنیم