تعیین تکلیف فیلم‌ها با شورای اکران نوروزی



نیلوفر ساسانی
خبرنگار


در فاصله کمتر از یک ماه تا ایام نوروز بالاخره بازار حرف و حدیث‎ها پیرامون چیدمان اکران نوروزی بالا گرفت و از زیر سایه طرح قرعه‌کشی فیلم‌ها برای اکران خارج شد. در شرایطی که سال گذشته در این ایام چانه‌زنی‌ها حول ترکیب و شانس فیلم‌ها برای اکران نوروزی بود امسال و تا اینجای کار فعلاً اعضای تصمیم‌گیرنده در این باره مشخص شده‌اند.
جای خالی سه ضلع اصلی اکران
 آن طور که سید مهدی طباطبایی‌نژاد مدیر اداره نظارت و ارزشیابی خبر داده برای این منظور شورای اکران نوروزی تشکیل شده و این شورا که متشکل از مدیرعامل خانه سینما (منوچهر شاهسواری)، رئیس شورای صنفی نمایش (محسن امیریوسفی)، مدیرکل نمایش حرفه‌ای (محمدرضا فرجی)، محمود اربابی (نماینده رئیس سازمان سینمایی) است قرار است با مدیریت طباطبایی‌نژاد درباره 7 فیلم اکران نوروزی تصمیم بگیرند. طباطبایی‌نژاد همچنین با اشاره به اینکه اساساً این شورا با شورای قرعه‌کشی و صنفی نمایش هیچ ارتباطی ندارد در گفت‌وگو با تسنیم تأکید کرده که این شورا صرفاً درباره اکران نوروز سال 99 تصمیم‌گیری خواهند کرد و تا سال آینده فعالیت دیگری در این زمینه ندارند. اما نکته سؤال برانگیز در این ترکیب جای خالی نمایندگان دو صنف پخش‌کنندگان و سینماداران است که اضلاع اصلی اکران را تشکیل می‌دهند. به نظر می‌رسد حضور مدیرعامل خانه سینما به‌عنوان نماینده اصناف در این ترکیب به این منظور لحاظ شده است. با این حال مرتضی شایسته تهیه‌کننده سینما معتقد است ترکیب شورای اکران نوروزی یک ترکیب کاملاً دولتی است و جای صنف پخش‌کنندگان، سینماداران و تهیه‌کنندگان که سه ضلع اصلی اکران هستند در این هیأت خالی است. او به «ایران» می‌گوید: «حضور منوچهر شاهسواری لازم است اما کافی نیست. نماینده این سه صنف باید در این ترکیب باشند.» او در ادامه می‌افزاید: «تا سال گذشته اعضای شورای صنفی نمایش 14 فیلم را انتخاب و به دفاتر اعلام می‌کردند تا با گروه‌ها قرارداد ببندند اما با این وضعیت دوباره درگیر بوروکراسی اداری خواهیم شد.»
همه بضاعت سینما را خرج نوروز نکنیم
اکران نوروز از فرصت‌های طلایی اکران است و هر‌ساله رقابت جدی بین صاحبان فیلم‌ها برای به دست آوردن این فرصت ایجاد می‌شود. در این میان منتخب تماشاگران جشنواره فیلم فجر تنها فیلمی است که تکلیف آن پیش از جار و جنجال‌های هر ساله مشخص می‌شود و در سبد اکران نوروزی قرار می‌گیرد. بر این اساس فیلم «شنای پروانه» محمد کارت که در جشنواره سی‌وهشتم فیلم فجر عنوان بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را کسب کرد در صورت درخواست سازندگان در ایام نوروز اکران خواهد شد. طبق روند سال‌های گذشته از 6 فیلم باقیمانده هم عموماً یک فیلم به حوزه طنز اختصاص خواهد یافت که با توجه به اکران فیلم «خوب، بد، جلف 2؛ ارتش سری» پیمان قاسم‌خانی که نمایش عمومی آن از چهارشنبه سی‌ام بهمن به سرگروهی آزادی آغاز شده، باید منتظر ماند و دید آیا کمدی دیگری به سبد اکران نوروزی اضافه خواهد شد یا نه. آن‌طور که از تجربه اکران نوروزی در این سال‌ها می‌توان پیش‌بینی کرد امسال نیز سهم دیگر اکران نوروز به فیلم‌هایی اختصاص خواهد یافت که با حمایت ارگان‌ها تولید شده‌اند که در این میان شانس«خروج» ابراهیم حاتمی‌کیا و «روز صفر» سعید ملکان بیش از دیگر فیلم‌هاست.
سید جمال ساداتیان تهیه‌کننده سینما معتقد است هیچ الزامی وجود ندارد که تمام آثار منتخب برای نمایش در این ایام جزو فیلم‌های پرفروش و به اصطلاح فیلم‌های گیشه باشند. او می‌گوید: «یک یا دو فیلم طنز در کنار یک فیلم اجتماعی و در مجموع اکران سه فیلم پرمخاطب که انتظارات را از چرخه اکران نوروز برآورده کند کافی است». به اعتقاد او ظرفیت سالن‌های نمایش گنجایش و کشش اکران بیش از سه فیلم پرمخاطب را ندارد: «اکران همزمان چند فیلم خوب ایجاد مزاحمت برای آنهاست و به ضد خود تبدیل می‌شود؛ این کار نه به نفع فیلم‌هاست و نه به نفع سینما.»
ساداتیان با اشاره به وضعیت اکران سال گذشته و اکران همزمان فیلم‌های پرمخاطب ادامه می‌دهد: «مگر ما چند فیلم خوب داریم که جوابگوی گیشه سالانه باشد. چرا همه فیلم‌ها را برای عید نوروز خرج کنیم. فیلم‌های خوب باید در کنار فیلم‌های متوسط در طول سال پخش شوند. به طور متوسط باید ماهی یک فیلم که در جذب مخاطب موفق است را اکران کنیم تا اگر مردم تصمیم داشتند ماهانه به سینما بروند یک حق انتخاب خوب داشته باشند، این اتفاق باعث می‌شود تجربه بد سال گذشته را نداشته باشیم.»
از دیگر فرصت‌های طلایی اکران، اکران دوم بهار است که امسال با ایام ماه مبارک رمضان همزمان شده است. ساداتیان می‌گوید اکران دوم بهار همچنان فرصت است اگر فیلم خوب داشته باشیم و اطلاع‌رسانی درست انجام شود: «طرح اکران افطار تا سحر موفق خواهد بود به شرط اینکه اطلاع‌رسانی درستی صورت بگیرد. نقش صداوسیما و مطبوعات در این زمینه مؤثر است. اصلاً به اعتقاد من انرژی و نقشی را که دولت می‌خواهد برای قرعه کشی فیلم بگذارد صرف اطلاع‌رسانی مفید کند آن وقت حتماً در ایام ماه رمضان هم گیشه موفقی خواهیم داشت.»
او همچنین درباره تلاش مرسوم فیلم‌هایی که حمایت ارگانی دارند برای قرار گرفتن در ترکیب اکران نوروزی می‌گوید: «اینکه ارگان‌ها دستوری و عامرانه از نفوذشان استفاده کنند و به‌هر قیمتی فیلمشان را اکران کنند از عدالت به دور است، اگر این ضابطه را لحاظ کرده‌ایم که فیلم‌های متوسط در چرخه قرعه‌کشی شرکت کنند همه را باید به یک چشم دید، اینجاست که می‌توان مدعی شد عدالت رعایت شده است.»
ساداتیان البته اقبال چندانی هم به طرح قرعه‌کشی اکران فیلم‌ها در بقیه ایام سال ندارد: «کدام فیلم این توان را داشته که در جذب مخاطب درست عمل کند و از چرخه اکران دور مانده است؟ تمام فیلم‌هایی که نتوانستند برای اکران با سینمادار کنار بیایند به ضعف خودشان برمی‌گشت. اگر این فیلم‌ها را دستوری و در نوروز هم اکران کنند باز هم نمی‌توانند با مخاطب ارتباط برقرار کنند و این هم ظلم به مردم است و هم ظلم به سینما.»