آفتاب یزد تصویب طرح اخیر مجلس سنا در محدود کردن اختیارات نظامی ترامپ علیه ایران را بررسی کرد

غیر الزام‌آور اما پرمعنی
آفتاب یزد-گروه سیاسی: مجلس سنای آمریکا طرح کاهش اختیارات رئیس‌جمهور این کشور برای اقدام نظامی علیه ایران را
تصویب کرد.
این طرح با ۵۵ رای موافق در مقابل ۴۵ رای مخالف به تصویب سنا رسید. قبل از این رای‌گیری، اعضای سنا به مدت چهار ساعت به بحث درباره آن پرداختند.


آن طور که ایسنا می‌نویسد به موجب این طرح رئیس جمهوری آمریکا بدون مجوز کنگره حق استفاده از نیروی نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران را ندارد.
پیشتر کاخ سفید اعلام کرده بود که ترامپ این مصوبه را در صورت تصویب وتو خواهد کرد. در صورت وتوی رئیس جمهوری، سنا باید طرح را با دو سوم آرا تصویب کند تا حق وتو از رئیس جمهوری سلب شود.
دونالد ترامپ قبل از این رای‌گیری در پیامی خطاب به اعضای سنا گفت به طرح محدود کردن اختیارهای رئیس جمهوری در جنگ با ایران رای مثبت ندهند.
ترامپ روز چهارشنبه در پیامی در توئیتر گفت: «برای امنیت کشور ما بسیار مهم است که سنای ایالات متحده به طرح قدرت مربوط به جنگ با ایران رای [مثبت] ندهد. ما در مقابل ایران خیلی خوب عمل می‌کنیم و حالا زمان نشان دادن ضعف نیست.»
ترامپ افزود: «اگر دستان من بسته بود، ایران هرکاری دلش می‌خواست می‌کرد. این [طرح] پیام خیلی بدی می‌فرستد. دموکرات‌ها این کار را فقط برای خجل کردن حزب جمهوری‌خواه می‌کنند. نگذارید چنین چیزی روی دهد!»
با این حال چنین چیزی روی داده است. موضوعی که باعث خوشحالی نانسی پلوسی رئیس دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا شده است که این روزها حسابی در تقابل با ترامپ قرار گرفته به نحوی که حتی متن نطق سخنرانی سالانه وی را نیز پاره کرده است. پلوسی در اینباره گفته است: امروز، با قطعنامه‌ی اختیارات جنگی، سنا در احترام به اولین وظیفه ما به عنوان اعضای کنگره که حفظ امنیت ملت آمریکا است، به مجلس نمایندگان می‌پیوندد.
او اعلام کرده است: رئیس جمهور باید به خواسته کنگره و ملت آمریکا گوش سپرده و در زمینه راهبردی تنش‌زدا که حافظ جان و منافع آمریکایی‌ها خواهد شد، با کنگره همکاری کند. جنگ برای آمریکا و جهان قابل تحمل نیست و تصمیم ترامپ برای خصومت با ایران، جان نظامیان ما را به خطر می‌اندازد.
با این حال نتایج این آرا نشان می‌دهد که ۸ نفر از اعضای حزب جمهوری سنا نیز رای مثبت به محدود کردن اختیارات نظامی ترامپ دادند تا بر اساس آن رئیس جمهور آمریکا مجبور شود قبل از انجام عملیات نظامی علیه ایران با کنگره
مشورت کند.
بدیهی است که اکنون کاخ سفید نسبت به این موضوع روی خوش نشان نداده است. اما از نکاتی که بعد از این مصوبه مطرح شده الزام‌آور یا غیرالزام‌آور بودن آن است و اینکه آیا اگر طرح با وتوی رئیس جمهور آمریکا روبه روشود سنا توان رای دوسومی برای لغو این وتو را دارد؟
> آزادی عمل ترامپ
فریدون مجلسی دیپلمات سابق با بیان این که این طرح تمایل مجلس سنا را مبنی بر اینکه مایل نیست یک اقدام سخت علیه ایران صورت بگیرد تا برای آمریکا تعهد ایجاد کند، نمایش می‌دهد به آفتاب یزد گفت: در هر صورت نفس این اقدام بسیار مهم است. اما برای اینکه این طرح الزام‌آور شود نیازمند آرای بالای دوسوم است تا جلوی وتو رئیس جمهور را بگیرد، ولی همین اندازه چنین مسئله‌ای رئیس جمهور آمریکا را به این سمت و سو می‌برد که دیگر هر اقدامی علیه ایران را بدون هماهنگی انجام ندهد.
وی افزود: البته رئیس جمهورآمریکا در هر صورتی آزادی‌های عملی دارد که در آنها منتظر تصمیم مجلس و کنگره نمی‌ماند. همچنان در هر حرکتی که حمله به نیروهای آمریکایی محسوب شود بازهم ترامپ آزادی عملش را در پاسخگویی خواهدداشت. مثلا تصور کنید که کشتی آمریکایی خلیج فارس مورد هدف قراربگیرد رئیس جمهور آمریکا می‌تواند دستور حمله دهد چون دیگر این دستور، از بعد قانون آمریکا، حمله نیست،
دفاع است.
مجلسی گفت: اما آنچه که در مصوبه اخیر مجلس سنا حائز اهمیت است اینکه چند سناتور جمهوری خواه نیز به این طرح کاهش اختیارات رئیس جمهور رای داده‌اند.
وی افزود: ولی اگر قرار باشد این طرح تبدیل به قانون شود باید به مجلس نمایندگان هم برود و از آن جا هم دونالدترامپ می‌تواند دست به وتو بزند و برای لغو وتوی او نیز نیاز به دوسوم آرای نمایندگان مجلس سناست، که هر گز در سنا چنین اتفاقی نخواهد افتاد. از طرفی دیگر آنچه در مجلس سنا به وقوع می‌پیوندد تصمیمات سیاسی است؛ تصمیماتی که در خود سنا اقدام و اطلاع داده می‌شود. این طرح سنا بیشتر برای مراقبت از یکسری مسائل و منافع ملی است. من فکر نمی‌کنم بخواهند این موضوع را به مجلس نمایندگان ببرند. ضمن اینکه معمولا مسائل مالی و حقوقی به مجلس نمایندگان ارجاع می‌شود اما کارهای سیاسی توسط سنا صورت می‌گیرد. مثلا انتخاب سفرا یکی از امور سیاسی است که باید کمیسیون سیاست خارجه سنا آن را به
تصویب برساند.
این دیپلمات سابق خاطرنشان کرد: این طرح تصویب شده است اما الزام‌آور نخواهد بود. فقط نشان‌دهنده این است که مجلس نظرش را اعلام کرده و خود این نظر هم بسیار حائز اهمیت است. در چنین شرایطی اما حتی نیازی به وتوی رئیس جمهور نیست ولی در هر صورت باعث می‌شود که ترامپ محتاطانه‌تر رفتار کند این طرح جنبه جلوگیری از زیاده روی‌های او را دارد.
> بعید است قانون شود
مجلسی اظهار کرد: بعید می‌دانم این موضوع را بخواهند یک قانون کنند تا با وتوی رئیس جمهور مواجه شود. سنا اساسا بعید است که این طرح را به کاخ سفید هم بدهد. اساسا این مصوبه شرایط تبدیل به قانون شدن را طی نمی‌کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: البته اگر جای 55 رای، 65 تا 70 رای به این طرح داده می‌شد آن موقع شاید وضعیت فرق می‌کرد.
مجلسی گفت: اما در هرصورت با مصوبه اخیر محدود کردن قوه اجراییه توسط قوه مقننه به نمایش در آمده است، اما اختیارات رئیس جمهور آنگونه محدود نشده که آن را قانون تصور کنیم.
این کارشناس درباره اینکه ترامپ در بحث استیضاح پیروز سنا بود اما چه طور چند روز بعد، چند نماینده جمهوریخواه هم صدا با مصوبه‌ای مبنی برکاهش اختیارات او شده‌اند، اظهار داشت: درآمریکا اصولا خروج از مناطق جنگی و ناامن از طرفداران زیادی برخوردار بوده از جمله شخص ترامپ که از آغاز بیان می‌کرد که باید نیروهای خود را از منطقه خارج کنیم، این موضوع از زمان رئیس جمهور مونرو مطرح بوده است و می‌گویند که آمریکا در مسائل خارج از آمریکا نباید خودش را درگیر کند، اما درحال حاضر آمریکا در همه‌جا درگیر است، اکنون این نگرانی به جایی رسیده که برخی تصور می‌کنند کار به جنگ گرم بکشد و معتقدند ممکن است نبرد اقتصادی ایران و آمریکا شکل دیگری پیدا کند. واکنش آن سناتورهای جمهوری خواه نیز به واسطه همین موضوع
بوده است.
> به سمت کاخ سفید نمی‌رود اما ...
مرتضی مکی کارشناس مسائل بین‌الملل نیز درباره مصوبه سنا به آفتاب یزد گفت: گمانه‌زنی‌های زیادی درباره اینکه این طرح می‌تواند الزام‌آور یا غیرالزام‌آور باشد مطرح شده است. مصوبات کنگره آمریکا بعد از تایید مجلس نمایندگان باید به تصویب مجلس سنا برسد و برعکس اگر در مجلس سنا تصویب شود می‌گویند به مجلس نمایندگان نیز برود. اما اگر این مصوبه به تصویب دوسوم اعضا نرسد رئیس جمهور این اختیار را دارد که این مصوبه را وتو کند، کاری که هم اکنون دونالدترامپ در مورد مصوبه اخیر سنا می‌تواند انجام دهد. به نظر می‌رسد نمایندگان کنگره برای اینکه این مصوبه تحت وتوی دونالد ترامپ قرار نگیرد، اعلام کردند که این مصوبه الزام‌آور نیست وبه کاخ سفید ارائه نخواهد شد.
وی افزود: اگر این مصوبه به کاخ سفید ارائه نشود قطعاالزام‌آور نیست ولی در عین حال رئیس جمهور هم نمی‌تواند آن را وتو کند. بدین ترتیب این مصوبه روی میز باقی می‌ماند. این درست که مصوبه کاهش اختیارات رئیس جمهور درجنگ با ایران الزام‌آور نیست، اما در عرصه سیاسی و تبلیغاتی محدودیت‌های جدی را برای ترامپ ایجاد خواهد کرد و او دیگر مراقب است که هر اقدامی را انجام ندهد.
مکی گفت: البته درمورد اینکه این مصوبه به کاخ سفید ارائه می‌شود یانه صحبت‌های ضد و نقیضی نیز بیان می‌شود اما به نظر می‌رسد چون این مصوبه دوسوم آرا را نداشته است نمایندگان سنا ترجیح می‌دهند تا این طرح به سمت دونالد ترامپ و کاخ سفید نرود تا ترامپ آن را وتو کند. و چون به کاخ سفید ارائه نمی‌شود بدین ترتیب الزام‌آور نیز نخواهد بود.
مکی خاطرنشان کرد: البته کنگره به این طرح بسنده نکرده است و دو طرح دیگر در مورد بودجه نیروهای نظامی و موضوع لغو اختیارات رئیس جمهور که در سال 2001 به تصویب رسیده بود را در دستور کار دارد که این دو طرح نیز دونالد ترامپ را محدودتر خواهد کرد. مصوبه اخیر اگرچه الزام‌آور نباشد اما فضای تبلیغاتی سیاسی را در زمینه جنگ با ایران علیه او ایجاد کرده و دست ترامپ را در این موضوع میبندد. فضای دوقطبی آنقدر در آمریکا زیاد است که اجازه نمیدهد تا ترامپ در قبال ایران هر نوع اقدامی که مدنظرش است را انجام دهد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار داشت: به هر حال این مصوبه ترامپ را به این سمت میبرد تا در تصمیمات آتی مشاوره‌های بیشتری با کنگره داشته باشد. به نحوی که اگر دوباره، عملیاتی مثل ترور شهید سردار سلیمانی را بدون هماهنگی با کنگره انجام دهد این موضوع در انتخابات 2020 علیه او تمام شود.
این کارشناس گفت: اما فراموش نکنیم که قانون 2001 که به رئیس جمهور آمریکا در زمان جورج بوش درارتباط با حمله نظامی اختیارات تامی داده بود، همچنان پابرجاست. هرچند ترامپ در آستانه انتخابات، به ویژه بعد از مصوبه کنگره، اقدامات شتاب زده‌ای نمی‌کند. اما هنوز رئیس جمهور آمریکا اختیارات قانون 2001 را دارد. ولی همانطور که گفته شد تجدیدنظر درباره این قانون، در کنار محدودیت بودجه نظامی مواردی است که تحت بررسی است هرچند هنوز تصمیمی پیرامون لغو آن در سنا اتخاذ
نشده است.
مکی اظهارداشت: اگرچه قانون 2001 موضوع جدایی است که هنوز لغو نشده است، اما ممکن است مصوبه سنا را بتوان مقدمه‌ای برای لغو قانون 2001 بدانیم. اینکه دموکرات‌ها توانسته‌اند در مصوبه اخیر برخی جمهوری خواهان را همگام با خود کنند بیانگر جدیت آن‌ها در لغو قانون 2001 نیز هست.
آنچه سنا به دنبال آن است
علی بیگدلی- مجلس سنای آمریکا طرح کاهش اختیارات رئیس‌جمهور این کشور برای اقدام نظامی علیه ایران را تصویب کرده است.
به صورت سنتی و کلی رئیس جمهور آمریکا بدون اجازه کنگره می‌تواند تا هرجایی که امنیت یا جان آمریکاییان در خطر باشد دست به اقدامات نظامی بزند. اکنون هم که ترامپ اقدام اخیر ترور سردار شهید سلیمانی را انجام داده است بدون هماهنگی و براساس همین شرایط و قانون بوده است. اما باتوجه به اینکه آمریکا تعداد زیادی سرباز در منطقه دارد به ویژه که بیش از پنج هزار سربازآمریکایی در عراق درگیرهستند و جان سربازان ممکن است درخطر بیافتد، مجلس سنا طرح اخیر کاهش اختیارات او را تصویب کرده است. به یادداشته باشیم مجلس سنا درامور بین‌المللی نقش دارد. در حالیکه در امور داخلی دخالتی نمی‌کند، همانطور که دیدیم در مسئله استیضاح ترامپ این مجلس نمایندگان بود که وارد عمل شد ونه سنا، مجلس نمایندگان مصوبه را تصویب و مجلس سنا درنقش قاضی وارد میدان شد، اما امور خارجی در اختیار سناست. آنها اختیارات ترامپ در قبال ایران را محدود کرده‌اند تا جلوی تصمیمات تند ترامپ را بگیرند.
البته رئیس جمهور آمریکا گفته است که این مصوبه به کاخ سفید برسد آن را وتو
خواهد کرد و با وتوی او مصوبه به سنا برمی‌گردد که درآن صورت طرح باید دوسوم آرا را کسب کند تا وتوی رئیس جمهور لغوشود. اما به نظر نمی‌رسد که کنگره چنین توانی را برای جذب رای
داشته باشد.
اما نکته دیگری که دراینباره نباید ازیاد ببریم این موضوع است که اگر ترامپ بخواهد سرخود، دست به اقدامات نظامی بزند برای تصویب اعتبارات نظامی، نیازبه کنگره دارد. این کنگره است که باید این اعتبارات را تصویب بکند و قطعا در این ارتباط بدون اجازه کنگره دچار مشکل می‌شود.
مگر اینکه به افراد نظامی آمریکا حمله شود تا ترامپ بدون اجازه کنگره دست به اقدام
نظامی بزند.
نکته دیگر اینکه برخی از خبرگزاریهای داخلی آمریکا معتقدند که مصوبه اخیر سنا و همراهی هشت جمهوری خواه با آن برای کاهش اختیارات رئیس جمهور درباره اقدامات نظامی علیه ایران، بعد از رایی که به نفع ترامپ در بحث استیضاح داده بودندمعنای سیاسی دیگری هم دارد. این اقدام نشان میدهد که سنا نمی‌خواهد تا کاملا خود را در برابر ترامپ تسلیم شده بداند و اکنون برخلاف امتیازی که پیشتر در بحث استیضاح به رئیس جمهور امریکا داده بود با این مصوبه قدرت خود را نیز به ترامپ نشان می‌دهد تا کاملا در برابر ترامپ بازنده جلوه نکند. سنا با این کار تلاش کرد تا تعادلی بین حمایت و عدم حمایت از ترامپ ایجاد کند.