شایعه مرغ‌های تریاکی

آفتاب یزد - گروه اقتصادی: ماجرای استفاده دارویی از تریاک در برخی واحد‌های مرغداری خبری بود که چند روز پیش منتشر و به فاصله کوتاهی به یکی از اخبار پربازدید فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد؛ خبری که با تکذیب سازمان دامپزشکی وارد مرحله جدیدی شده است.
طی روزهای اخیر در شبکه‌های اجتماعی شایعه استفاده از تریاک در مرغداری‌های کشور مجدداً مطرح شده است. در شرایطی که خوانندگان‌ با انتشار این خبر عجیب و غریب بهت زده منتظر واکنشی از سوی اشخاص مسئول و مربوط به‌ این ماجرا بودند؛ اظهارات منسوب به علیرضا رفیعی‌پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور باعث حیرت بیشتر مخاطبان شد.
برخی رسانه به نقل از او اینطور نوشته بودند: «تریاک تنها تاثیر آرامبخشی دارد و کمکی به درمان بیماری طیور نمی‌کند، اما ممکن است در برخی واحد‌ها از آن برای افزایش مقاومت بدنی مرغ‌هایی استفاده شود که در صف کشتار هستند و قرار است گوشت آن‌ها پس از یک دوره ۴۵ روزه روانه بازار مصرف شود؛ این اقدام اشتباه مدیریتی است که از روی بی‌اطلاعی صورت می‌گیرد و به جای درمان بیماری آن را مزمن می‌کند، برای مقابله با بیماری‌ها بهتر است به سمت درمان از طریق مصرف دارو و پروبیوتیک‌ها برویم».
> تکذیب سخنان مربوط به رئیس سازمان دامپزشکی


به فاصله کوتاهی از انتشار‌ این خبر سازمان دامپزشکی کشور در اطلاعیه‌ای رسمی‌ با زیر سوال بردن اصالت صحبت‌های منتسب به رئیس‌ این سازمان، تمامی‌حرف‌های اخیر رفیعی پور را‌ اینطور تکذیب کرد: «چندی است برخی کاربران در فضای مجازی از سر بی‌اطلاعی متوسل به پخش مطلبی قدیمی‌ و سراسر کذب و بدون منبع موثق با عنوان "مرغ با طعم تریاک" شده‌اند و ضمن جرح و تعدیل جهت‌دار یک گزارش و مصاحبه متعلق به تاریخ گذشته در روزنامه خراسان، با به اشتراک‌ گذاشتن آن در افکار عمومی، مردم را دچار شک و تردید نسبت به موضوعی می‌کنند که از اساس صحّت ندارد؛ لذا سازمان دامپزشکی کشور ضمن تکذیب شدید بازنشر چنین اکاذیبی در فضای مجازی که موجب تشویش اذهان‌ خاطر هموطنان عزیزمان می‌شود، خواستار پیگیری‌ این دست اخبار از سوی منابع معتبر و موثق است».
> این بار نوبت ضربه به صنعت مرغداری است؟
با وجود‌ این واکنش سریع و قاطع سازمان دامپزشکی، ظاهرا هنوز مخاطبان اخبار مربوط به خوراندن تریاک به طیور مرددند؛ هرچه باشد مدت‌هاست که خیلی‌ها یا به توصیه پزشکان و یا زیر فشار اقتصادی ناچار شده‌اند تا گوشت مرغ را جایگزین گوشت قرمز و دیگر مواد پروتئینی کنند و البته بابت خریدش ماهانه مبالغ قابل توجهی می‌پردازند.
دور از ذهن نیست که‌ این وضعیت خوشایند کسانی نباشد که فعالیت اصلی اقتصادی آن‌ها در حوزه مرغداری و پرورش طیور صورت نمی‌گیرد؛ این که ماجرای مرغ‌های تریاکی که در گذشته از سوی سازمان دامپزشکی تکذیب شده دوباره در شبکه‌های اجتماعی مطرح و موجب تشویش اذهان عمومی شده است، جای پرسش دارد.
گفته می‌شود درباره ادعاهایی که در خصوص مصرف تریاک در مرغداری‌های کشور در فضای مجازی مطرح شده است، اطلاعات قابل استنادی ارائه نشده اما تبلیغات سنگینی در این خصوص در شبکه‌های اجتماعی در حال انجام است؛ این رویه در پروژه "وجود قرص در کیک"، "عرضه شیر و فرآورد‌های لبنی آلوده به سم آفلوتکسین" و حتی در گذشته "ادعای مضحک دیگری مانند ورود موزهای آلوده به HIV به کشور" مطرح شده بود.
حمید فاضلی، عضو هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی توسعه صنعت طیور در این خصوص می‌گوید:‌ این بار نوبت صنعت مرغداری بود تا از صحبت‌های غیرمسئولانه و هیجانی لطمه ببیند؛ بعد از ماجرای شیر‌ها و ذرت‌های آلوده به آفلاکتوسین حالا نوبت آن است تا با شایعه تریاک خور شدن مرغ‌ها کار مرغداری‌ها کساد شود؛ همانطور که سازمان دامپزشکی اعلام کرد همه‌ این حرف‌ها شایعه است.
وی گفت: طبق مقررات حضور دامپزشک در تمامی‌ مراحل پرورش طیور الزامی‌ است و نمی‌توان بدون اطلاع‌ این سازمان اقدامی‌ انجام داد؛ هیچ واحد مرغداری‌ای مجاز نیست تا سرخود از ماده تایید نشده‌ای در رژیم غذایی و دارویی طیور استفاده کند؛ ممکن است در جایی یک واحد مرغداری پیدا بشود که در آن اعمال خارج از قاعده صورت بگیرد، اما این روال مرسوم نیست؛ درست مثل سایر صنوف که ممکن است یک واحد مرتکب تخلف یا حتی جرم بشود، اما نباید آن را به پای همه صنف نوشت؛ پیگیری قانونی شایعه استفاده دارویی از تریاک در مرغداری‌ها حقی محفوظ برای فعالان صنعت پرورش طیور است. واقعیت‌ این است که اعضای خانواده‌های مدیران، مالکان و مسئولان مرغداری‌ها هم از همین گوشت مرغی که به بازار عرضه می‌شود می‌خورند و هیچ چیزی برای پنهانکاری در بین نیست».
> واکنش تولیدکنندگان
به استفاده از تریاک در مرغداری ها
در عین حال نائب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ضمن رد استفاده از تریاک در مرغداری‌ها گفت: هیچ‌گونه شواهدی مبنی بر استفاده از این ماده در واحدهای تولیدی
وجود ندارد.
حبیب اسدالله نژاد در گفت‌وگو با مهر، درباره مباحث مطرح شده مبنی بر استفاده از تریاک به جای دارو در برخی از مرغداری‌های کشور، اظهار داشت: بنده این موضوع را تکذیب می‌کنم و چنین مسئله‌ای به هیچ عنوان صحت ندارد.
وی گفت: هیچ‌گونه شواهدی که نشان بدهد استفاده از تریاک در درمان و از بین بردن بیماری‌های طیور موثر است یا شواهدی که نشان دهد مرغداران از این ماده مخدر استفاده می‌کنند، وجود ندارد.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران کشور اضافه کرد: مواد مخدر ممکن است به دلیل کدئینی که دارند باعث کاهش درد در طیور و گله‌ها شوند، اما نمی‌توانند باعث ایجاد مقاومت در بدن آنها و درمان بیماری‌ها باشند.
> تریاک از داروهای طیور گران‌تر است
اسدالله نژاد درباره اینکه مرغداران به دلیل قیمت بالای داروی طیور از این ماده مخدر استفاده می‌کنند، افزود: چنین مسئله‌ای به هیچ عنوان صحت ندارد چرا که قیمت تریاک از داروهای طیور گران‌تر است.
وی ادامه داد: زمانی که بیماری در طیور به اوج می‌رسد و هیچ دارویی جوابگو نیست مرغداران مجبور به استفاده از آنتی بیوتیک فوزباک هستند که نوع خارجی این دارو در هرکیلوگرم ۲۳۰هزارتومان عرضه می‌شود.
به گفته این مقام مسئول به ازای هر کیلوگرم وزن مرغ، از ۱۶۵ گرم داروی فوزباک استفاده می‌شود و این دارو تاثیرگذاری بسیار بالایی دارد به طوری که طی ۴ تا ۵ روز باعث بهبود و درمان طیور می‌شود.
اسدالله نژاد تصریح کرد: با توجه به قیمت تریاک، استفاده از این ماده مخدر برای مرغداران اصلاً توجیه اقتصادی ندارد بخصوص که این مخدر باعث درمان نمی‌شود و فقط مسکن است.
وی اضافه کرد: ما جایی ندیده‌ایم و یا نشنیده‌ایم که مرغداران کشور از این ماده مخدر برای درمان بیماری‌های طیور استفاده کنند.
> تخلفی در کار است؟
از سوی دیگر بهروز احمدی، دامپزشک می‌گوید: طبق مقررات دام‌ها و طیور باید از یک رژیم غذایی و دارویی علمی‌ و استاندارد پیروی کنند؛ دامپزشک از لحظه تولد تا کشتار باید بر این فرآیند نظارت داشته باشد، اما دور از انتظار نیست که‌ این مقررات هم مانند بسیاری مقررات دیگر در همه جا به صورت کامل رعایت نشود.
به گفته او، تریاک ماده مخدری با کاربری داروی آرامبخش است؛ همانطور که در شایعات منتشر شده آمده است‌ این ماده ناخوشی را درمان نمی‌کند، اما خاصیت تسکین دردش باعث می‌شود تا بیمار مصرف‌کننده به نظر مقاوم برسد؛ در باور عامه و سنتی هنوز تریاک خاصیت دارویی دارد؛ طرفداران طبابت غیر مدرن و غیر علمی‌ ممکن است‌ این ماده مخدر را برای درمان ناخوشی هر جاندار و موجود زنده‌ای تجویز کنند و طبیعی است که با چنین موقعیتی، هرگونه بهبودی و موفقیت به پای تریاک نوشته شود.
وی به اقتصاد 24 گفت: همه‌ اینها نتیجه رسوبی است که باور‌های عامی و غیر علمی‌ بر برخی دامداری‌ها داشته‌اند؛ واقعیت‌ این است که وقتی مالک یک مرغداری خطر شیوع بیماری را حس می‌کند و برای مقابله با آن راهی نمی‌یابد به ناچار به استفاده کردن از روش‏‌های غیر علمی‌ کشیده می‌شود؛ این اتفاق ممکن است حتی در موارد نادرتر در برخی دامداری‌ها بیفتد؛ بنابراین نمی‌توان با قطعیت گفت که همه مرغداری‌ها تریاک را در آب حل می‌کنند.