طلوع «خورشید» در فجر ۳۸

مصطفی قاسمیان - سی‌وهشتمین جشنواره ملی فیلم فجر شب گذشته با برگزاری مراسم اختتامیه و اعلام برندگان به پایان رسید و فیلم «خورشید» ساخته مجید مجیدی که از نیمه‌های جشنواره به این رویداد سینمایی رسید، برنده بزرگ این دوره بود. مراسم اختتامیه با تأخیری کم، سرعتی بالا و نظمی مناسب برگزار شد و سیمرغ‌هایی که برای اولین بار در تاریخ جشنواره، در داخل کشور تولید شده بود به برندگان رسید. در ادامه، گزارشی از این مراسم را که با اجرای محمدرضا شهیدی‌فرد، دیشب به صورت زنده روی آنتن شبکه نمایش سیما رفت، می‌خوانید:
 

1- «روز صفر» برنده نگاه نو
سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه به «دابر» به کارگردانی سعید نجاتی اهدا شد و مستند «جایی برای فرشته ها نیست» به کارگردانی سام کلانتری، بهترین فیلم مستند جشنواره شد. در ادامه مهم ترین جایزه بخش نگاه نو به فیلم «روز صفر» اهدا شد و این فیلم، جایزه بهترین فیلم این بخش را دریافت کرد. جالب این که ملکان در سالن حضور نداشت و جایزه‌اش را کسی دریافت نکرد. چهار عنوان از پنج فیلم این بخش در بخش سودای سیمرغ هم حضور داشتند و رکورد تازه‌ای را در جشنواره فجر رقم زده بودند. در این رقابت تنگاتنگ، دو فیلم «شنای پروانه» و «روز صفر» در بخش اصلی هم حضوری موفق داشتند و نظر جمع زیادی از منتقدان و مخاطبان را جلب کردند.
2- بزرگداشت فریدون جیرانی


برنامه بعدی، مراسم بزرگداشتی بود که برای فریدون جیرانی، فیلم ساز و روزنامه‌نگار مشهدی برگزار شد. با پخش نماهنگی از وی، نوبت به این بخش از مراسم رسید و غلامرضا موسوی و مهدی صباغ‌زاده از سینماگران پیش کسوت و هم‌نسل این فیلم ساز روی سن حاضر شدند تا از فریدون جیرانی بگویند. بعد از سخنان این دو چهره باسابقه سینمای ایران، فریدون جیرانی نیز تنها 15 ثانیه پشت میکروفن رفت و در سخنانی بسیار کوتاه، از وزیر ارشاد، رئیس سازمان سینمایی و مسئولان جشنواره تشکر کرد.
3- جایزه ویژه حاج‌قاسم
پس از این بزرگداشت، نماهنگی کوتاه از سردار   سلیمانی پخش شد. شهیدی‌فرد مجری مراسم نام چند خانواده شهید را برد و آنان مورد تشویق قرار گرفتند. پس از این، نخستین تندیس بهترین فیلم با مضمون جهاد و مقاومت، با عنوان جایزه ویژه سردار سلیمانی با حضور مسئولان وزارت ارشاد، سازمان سینمایی و خانه سینما، به فیلم «آبادان یازده 60» اهدا شد. حسن کلامی تهیه کننده این فیلم محصول سازمان اوج، این جایزه را که به نشانه انتساب به سردار سلیمانی، مزین به عنوان «سرباز وطن» شده بود، دریافت کرد.
4- تقسیم جوایز فنی بین «خروج» و «روز صفر»
در ادامه، اهدای جوایز بخش سودای سیمرغ آغاز شد. بهترین جلوه‌های ویژه بصری به محمد برادران برای فیلم «خروج» اهدا شد. سیمرغ بهترین جلوه‌های ویژه میدانی به محسن روزبهانی برای «روز صفر» رسید و او به رکورد ویژه 10 سیمرغ بلورین در این شاخه دست یافت. در ادامه سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی نیز به مهرداد میرکیانی برای «خروج» رسید.
5- «شنای پروانه» موفق در جوایز فرعی
سیمرغ بلورین طراحی لباس به امیر ملک‌پور برای فیلم «روز صفر» رسید. کیوان مقدم برای طراحی صحنه «خورشید» سیمرغ گرفت و مهدی صالح کرمانی و آرش قاسمی برای فیلم «شنای پروانه»، جایزه بهترین صدای جشنواره سی‌وهشتم را دریافت کردند. در ادامه مراسم که بسیار سریع و بدون حاشیه برگزار می‌شد، سیمرغ بلورین بهترین موسیقی به بامداد افشار برای فیلم «پوست» رسید. او پس از دریافت جایزه خود، از حسین علیزاده که با فیلم «آتابای» دیگر نامزد این بخش بود، یاد کرد. آخرین جوایز این بخش، بهترین تدوین و بهترین فیلم برداری بود که به ترتیب به اسماعیل علیزاده برای «شنای پروانه» و مرتضی نجفی برای فیلم «تومان» اهدا شد.
6- سیمرغ‌ها برای مکمل‌های «شنای پروانه»
حدود ساعت 21، اهدای جوایز بازیگری آغاز شد. طناز طباطبایی برای فیلم «شنای پروانه» بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد و نخستین سیمرغ خود را به خانه برد. او در سخنانی کوتاه از والدین خود و کارگردان، تهیه‌کننده و همبازی‌های خود در «شنای پروانه» تشکر کرد. دیگر جایزه بازیگری مکمل نیز به بازیگر «شنای پروانه» رسید و امیر آقایی این جایزه را دریافت کرد. او پس از دریافت این جایزه، در سخنانی که توسط صداوسیما ممیزی شد، به زینب ابوطالبی مجری تلویزیون کنایه زد و گفت: «خانمی از رسانه ملی گفت اگر کسی مثل ما فکر نمی‌کند از ایران جمع کند، برود. رفتن را به کسی می‌گویند که بیاید، اما ما بودیم و ریشه در خاک سرزمین مان داشته‌ایم و داریم.» سخنان وی با استقبال حاضران در سالن مواجه شد.
7- صحبت های احساسی کودکان کار در «خورشید»
لوح تقدیر هیئت داوران به چهار بازیگر کودک و نوجوان فیلم «خورشید» شامل ابوالفضل و شمیلا شیرزاد، روح‌ا... زمانی و سیدمهدی موسوی اهدا شد. آن‌ها که پیشتر از کودکان کار بودند و بازی‌شان در این فیلم با موضوع کودکان کار، مورد توجه قرار گرفته بود، سخنانی احساسات‌برانگیز ایراد کردند که مورد استقبال حاضران در سالن قرار گرفت. شمیلا شیرزاد که بغض کرده بود، گفت: «من یک کودک افغانستانی هستم که در کشورم جنگ است و صلح نیست. من در مترو برای گذران زندگی کار می‌کنم. امیدوارم روزی برسد که در جهان هیچ کودک کاری وجود نداشته باشد.»
8- غافلگیری‌های متفاوت در جوایز نقش اول
در اهدای هر دو سیمرغ بهترین بازیگران نقش اول، نوعی غافلگیری رخ داد. ابتدا نازنین احمدی برای فیلم «ابر بارانش گرفته» برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد؛ این در حالی بود که همگان شانس پریناز ایزدیار را برای «سه کام حبس» بیشتر می‌دانستند. در ادامه نیز جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد به پیمان معادی برای «درخت گردو» رسید. این جایزه هم به نوعی غافلگیری داشت، زیرا معادی اعلام کرده بود خود را به اختتامیه خواهد رساند، اما این اتفاق نیفتاد و او با پیامی ویدئویی، از داوران تشکر کرد. این در حالی بود که پیمان معادی پیش از جشنواره، این رویداد را تحریم کرده بود.
9- انتقادات سعید راد از تحریمی‌ها
سعید راد عضو هیئت داوران هنگام اهدای سیمرغ بهترین بازیگر نقش اصلی مرد، با اشاره به برخی برگزیدگان و شرکت‌کنندگان در جشنواره که در مراسم اختتامیه غایب بودند، گفت: «سینما هستی است. حرکت رو به جلو است. دوست داشتم استادانی که با آن‌ها کار کرده‌ام این جا باشند. ما شکست‌خورده نیستیم. تعجب می‌کنم استادان بزرگی مثل احمدرضا درویش، ابراهیم حاتمی‌کیا و مسعود کیمیایی که با آن‌ها کار کرده‌ام چرا امروز نیستند؟ قهر برای چیست؟ کجای دنیا برای ما دست زده‌اند به جز این جا؟ این بچه‌ها (بازیگران فیلم خورشید) به ما درس می‌دهند. کسانی که این بالا جایزه گرفتند برای آن‌ها دست زدیم. حالا این کارها برای من غریبه است که چرا نمی‌آیند تا جایزه‌های خود را بگیرند؟»
10- تقسیم جوایز اصلی به نفع «خورشید»
جایزه بهترین فیلم نامه به نیما جاویدی و مجید مجیدی برای «خورشید» رسید و جایزه ویژه هیئت داوران به سعید ملکان برای «روز صفر» اهدا شد. نکته عجیب این بود که هیچ کدام از دست‌اندرکاران این فیلم با وجود موفقیت‌های فوق‌العاده و دریافت پنج سیمرغ بلورین، در مراسم اختتامیه حضور پیدا نکردند؛ غیبتی که به نظر می‌رسد به خاطر اعتراض به دو جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی بود. در ادامه محمدحسین مهدویان جایزه بهترین کارگردانی را برای فیلم «درخت گردو» دریافت کرد. او در سخنانی که با استقبال حاضران مواجه شد، گفت: «باعث افتخار من بود که امشب نامم در کنار مجید مجیدی بود.» همچنین «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی جایزه بهترین فیلم را دریافت کرد تا با سه جایزه، شب موفقی داشته باشد. سیمرغ بلورین فیلم برگزیده تماشاگران نیز به عنوان پنجمین جایزه «شنای پروانه» به این فیلم رسید.