«ابتکار» برخی از نمایشگاه‌های هنری هفته پیش‏رو را مرور می‌کند گالری‌گردی زمستانه

فاطمه امین‌الرعایا
دیگر مدت زیادی تا آغاز جشنواره تجسمی فجر باقی نمانده است. در مدت باقی‌مانده، گالری‌ها با قدرت به کارشان ادامه خواهند داد تا پیش از آنکه نمایشگاه‌های هنری تحت تاثیر جشنواره قرار بگیرند، علاقه‌مندان را به تماشای آثار به‏نمایش‌درآمده تشویق کنند.
در هفته پیش‏رو، بیش از 40 نمایشگاه هنری در تهران کار خود را ادامه می‌دهند. در گالری‌گردی این هفته، برخی از این نمایشگاه‌ها را مرور می‌کنیم.
گالری «روشنخانه» از جمعه 18 بهمن‌ماه میزبان نمایشگاه عکس علیرضا سمیعی با عنوان «زیبایی‌شناسی شکست» خواهد بود. در بخشی از بیانیه این نمایشگاه آمده است: «ما در دورانی هستیم که تصاویر در دست عموم قرار دارند و هر لحظه در شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جست‌وجوگر در چرخه‌ بی‌انتهای بازنشر به اشتراک گذاشته می‌شوند. دورانی که نه‏تنها کارکرد حافظه‌ تاریخی ‌ما برای همیشه دچار تغییر شده است؛ بلکه آرشیو کردن تصاویر نیز مشکل به نظر می‌آید. تصاویر تاریخی مجموعه حاضر، حاصل تامل در باب رابطه حافظه و زمان است؛ این که حافظه از حال به گذشته بازنمی‌گردد بلکه بالعکس، به خاطر آوردن تصاویر در میان‌بری مابین احساس بلاواسطه و ادراک بالقوه ذخیره شده از گذشته اتفاق می‌افتد».


در ویدئوهای این نمایشگاه تصاویر متحرکی از تاریخ معاصر ایران که در آرشیوهای آنلاین موجود است به صورت ویدئوهایِ دیجیتالی درآمده است؛ ویدئوهایی که به شکل مصنوعی فشرده شده تا رابطه‌ میان آرشیوهای کامپیوتری (که در آن وقایع به صورت میکروسکوپی ذخیره می‌شوند) و کارکرد حافظه‌ جمعی را به پرسش کشد. مجموعه تصاویر متحرک پلاسکو نیز از میان تصاویر انبوهی که از فروپاشی این ساختمان در فضای آنلاین منتشرشده گردآوری و انتخاب شده است. تصاویر ثابت انتخابی به وسیله‌ برنامه‌های کامپیوتری به تصاویر متحرک تبدیل شده است تا نشانگر تفاوت بنیادین «حال» در تصاویر آنالوگ و دیجیتال باشند.
همچنین با بهره‌گیری از سنت منظره نگاری شهری، تصاویر ثابت نمایشگاه از مکان‌هایی عکاسی شده است که اهمیتی نمادین در حافظه‌ تاریخی شهر تهران دارند. این عکس‌های دیجیتال که در کامپیوتر بازچینش شده‌اند، بازنمایی نشان‌هایی شهری هستند که هر کدام بخشی از کلیت حافظه‌ جمعی ما از تهران را شکل می‌دهند.
این نمایشگاه تا جمعه 2 اسفندماه هر روز به جز شنبه‌ها، از ساعت 16 تا 20 در گالری مذکور واقع در جمالزاده جنوبی، خیابان کلهر، بین استاد بهزاد (کاوه) و زارع، پلاک ۶۹ به تماشا است.
نمایشگاه نقاشی‌های اشرف شیبانی‏اقدم با عنوان «رنگ احساس» از 18 بهمن در گالری «زمان هنر» آغاز به کار خواهد کرد. این نمایشگاه با 23 اثر که اکثریت آن‌ها به سبک آبستره و انتزاعی رسم شده است، برپا خواهد شد. اشرف شیبانی‏اقدم، دانشیار دانشگاه و پژوهشگر است و به طور ناپیوسته در عرصه نقاشی فعالیت داشته است و از سال گذشته به طور مستمر و جدی وارد این عرصه شده است.
«رنگ احساس» تا 23 بهمن‏ماه، هر روز از ساعت 16 الی 20 در گالری «زمان هنر» به نشانی خیابان مقدس اردبیلی، خیابان پسیان، کوچه سینایی، پلاک 24 ادامه خواهد داشت.
گالری «فرمانفرما» از 11 تا 25 بهمن نمایشگاهِ انفردی نقاشی‌های مائده امیری را با عنوان «درآمدی بر ویرانی» در گالری شماره ۲ خود، بر پا کرده است. این هنرمند متولد ۱۳۶۴ تهران و دانش‌آموخته کارشناسی رشته نقاشی از دانشگاه علم و فرهنگ است. در استیتمنت این نمایشگاه آمده: «نقاشی یک نوع روایت است و نقاش روایتگر آن خواهد بود. این جا نه تلاشی برای تخریب چیزها وجود دارد و نه برنامه‌ای برای ساختن آن‌ها. آنچه اتفاق می‌افتد یک لحظه است که نقاش در آن حاضر است و آن را روایت می‌کند.»
«فراواقع‌نمایی در هنر معاصر ایران» نیز عنوان نمایشگاهی از آثار ۲۹ هنرمند نقاش، عکاس و مجسمه‌ساز است که این روزها در گالری شیرین برپاست.
در این نمایشگاه آثار پروانه اعتمادی، ثمیلا امیر‌ابراهیمی، حمیدرضا اندرز، هما بذرافشان، مهناز پسیخانی، مهرداد ختایی، ایران درودی، امید شلمانی، جهانگیر شهدادی، کامبیز صبری، محمد طباطبایی، نجوا عرفانی، نفیسه عمران، شیما فریدنی، نیلوفر قادری‌نژاد، صمد قربان‌زاده، بهنام کامرانی، سیمین کرامتی، مجید کورنگ‌بهشتی، پیام گلچین، بهداد لاهوتی، یسری مجتهدی، مهرداد محب‌علی، کتایون مقدم، مهدی مقیم‌نژاد، مانلی منوچهری، الهام نفیسی، گیزلا وارگا سینایی و عادل یونسی به نمایش درآمده است.
این نمایشگاه تا ۷ اسفندماه از ساعت ۱۱ تا ۱۹ در گالری شیرین به نشانی خیابان کریمخان‌زند، خیابان سنایی، کوچه‌ سیزدهم، پلاک ۵ آماده بازدید علاقه‌مندان است.
گالری «سیحون» از جمعه 11 بهمن‏ماه میزبان نمایشگاه نقاشی سولماز توحیدلو با عنوان «شام آخر» است. درباره این نمایشگاه آمده است: «عصر مدرن امروز با تمام پیشرفتی که در زمینه‌های مختلف سپری کرده هنوز پاسخی به تنهایی انسان‌ها و تنها ماندن آنها ندارد، یکی از دلایل اصلی موضوع برداشت انسان‌ها از همدیگر است، تضادی که از موقعیت پیش از او و پس از او دارند، این به مانند همان رمزی است که سعی در پنهان نمودن فاجعه را دارد .
این زنان در حالی که نگاه‌شان به هیچ و تهی سرد شده هنوز امید دارند. امید تنها موقعیتی است که به آن ملول نیستند و در این میان، تنها وفاداری را بزرگ‌ترین پشتیبان امیدشان دارند. سایه‌های بلند در پس نگاه تنهایی‌شان قدرت پنهان زنان تنها و ساکت را روایت می‌کند». این نمایشگاه در گالری مذکور واقع در خیابان وزرا، کوچه چهارم، شماره ۱۱ هر روز به جز دوشنبه‌ها تا 23 بهمن از ساعت 11 تا 19 برپا خواهد بود.
داوود زندیان نیز نقاشی‌هایش را از 11 بهمن‌ماه در گالری «ایرانشهر» به نمایش درآورده است. امیر نصیری در بیانیه این نمایشگاه چنین نوشته: «در نقاشی‌های داوود زندیان هر خاطره‌ای همچون یک مقبره عمل می‌کند. در هر مقبره انبوهی از تصاویر در هم تنیده‌اند. این تصاویر با بازگشت به گذشته و ستایش قطعاتی از آن پذیرش مرگ، فقدان و «زمان از ‌دست‌رفته» را به تعویق می‌اندازند. گذشته همچون یک کل منسجم نمودار نمی‌شود؛ بلکه در قطعات، گسست‌ها و اشیاء خودش را آشکار می‌سازد. گذشته همچون روحی سرگردان نیست که گاهی در اینجا یا آنجا باشد؛ گذشته بخشی از حافظه‌ اشیاء است. اهمیت اشیاء در نقاشی‌های زندیان به خاطر همین تاکید بر گذشته است. اشیاء تجسم روح گذشته و بخشی از آن هستند. آن‌ها کارکردی دوگانه دارند: از طرفی زنده بودن گذشته را تضمین می‌کنند و از طرف دیگر شاهدی برای از میان رفتن و مرگ مضاعف گذشته‌اند. کیفیت نوستالژیک اشیاء به این سویه‌ دوگانه‌ آن‌ها اشاره دارد. زندیان در بسیاری از آثارش با توسل به نوستالژی و ترسیم امور متعلق به گذشته، خودش را به ظاهر از بار خاطراتش خلاص می‌کند و برای این خلاصی از مولفه‌های تکرار شونده نظیر دوربین بهره می‌گیرد تا نشان دهد که همان مولفه‌های قبلی همواره در صورت‌های جدیدی تکرار می‌شوند. اساسا این میل به یادآوری پاسخی به بخشی از اضطراب‌های وجودی است و نقشی پالایش‌گر دارد. این شگرد غالب در آثار زندیان با کتاب‌خانه‌های او دستخوش تغییر می‌شود و در آن‌ها با رهیافت دیگری از جانب نقاش مواجهیم. او با بازنمایی کتاب‌ها و کتابخانه‌ها، برخلاف نقاشی‌های قبلی‌اش به دنبال برون‌ریزی خاطرات نیست؛ بلکه در آن‌ها درصدد پنهان ساختن گذشته است. بهتر است بگوییم که آن‌ها را در این کتاب‌ها مدفون می‌سازد. کتابخانه‌ها دفتر خاطرات نقاش هستند که گذشته را از خواننده یا بیننده پنهان کرده است». این نمایشگاه تا 5 اسفند‌ماه هر روز، به جز شنبه‌ها، از ساعت 16 تا 19 در گالری نامبرده واقع در خیابان کریم‌خان زند، خیابان شهید عضدی (آبان جنوبی)، خیابان سپند، پلاک ۱/۶۹ به تماشا است.
در گالری «اعتماد» آثار امیر موسوی‌زاده با عنوان «سریال» از 4 بهمن کار خود را آغاز کرده است. در بیانیه این نمایشگاه آمده است: «با آنکه رسانه‌ها و ابزارهای بیانی متنوعی چون چیدمان، ویدئو آرت، عکاسی و... را هم تجربه کرده اما او مجسمه را برگزید و بر امکانات ذاتی این رسانه متمرکز شده و به مهارت کم‌نظیری دست یافته است. مجسمه‌های قبل‌تر او حکایت از دغدغه‌های جهانی (جنگ نفت، آرزوی صلح جهانی و...) دارد. او با به کارگیری چندین متریال در کنار هم به بیان فردی رسیده است که گاه مجسمه‌های او در حال حرکت‌اند. او سعی بر این دارد مخاطب را با اثر به صورت ذهنی و فیزیکی درگیر کند و او را وادار به تفکر بیشتر کند. آثار امیر موسوی‌زاده تلفیق هنر و مهارت درهم تنیده‌ای است که تمرکز را بر محتوا ساده‌تر می‌سازد. آثار پیشینش القاکننده سبک نئورئالیست است که در چند نمایشگاه انفرادی و گروهی به نمایش درآمدند.
اما مجسمه‌های اخیر او بر گرایشی در مینیمال آرت دلالت می‌کند. عناصری ساده و در دسترس (آجر، قطعات بتنی صفحات فلزی و...) که به صورت الگوهای منظم کنار هم قرار می‌گیرند، به نوعی حرکت آرام رسیده و به سکوتی معنادار دست یافته است؛ در معنای دیگر آثاری که به صورت سلسله‌وار یا همچون جزئی از یک کل طرح‌ریزی شده‌اند. این آثار مکتب سریال هنر زنجیره‌ای در دهه‌ ۱۹۶۰ را تداعی می‌کند، اما با بیانی معاصر و درونی، هویت و شرایط زیست هنرمند در درونش پیداست». این نمایشگاه تا 21 بهمن هر روز به جز دوشنبه‌ها از ساعت 12 تا20 در گالری مذکور واقع در میدان هفت تیر، مفتح جنوبى، بن‏بست شیرودى پلاک ۲۵ ادامه خواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس‌جمهوری در جلسه هیئت دولت: هیچ کس بالاتر از قانون و مردم نیست ژوبین صفاری از نود ورزشی به نود سیاسی! رهبر انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم: هرکس به ایران علاقه‌مند است، در انتخابات شرکت کند «ابتکار» دلایل آشفتگی‌های اخیر در بازار خودرو را بررسی کرد بریدن دوباره ترمز قیمت‌ها «ابتکار» از تاثیرات فوتبال بر فضای اجتماعی ایران گزارش می‌دهد نیمه پنهان دربی «ابتکار» برخی از نمایشگاه‌های هنری هفته پیش‏رو را مرور می‌کند گالری‌گردی زمستانه بورس شفاف‌ترین بازار در اقتصاد کشور است پنج عامل رکوردشکنی‌های بازار سرمایه «ابتکار» روزهای پرحاشیه سیاست داخلی آمریکا را بررسی می‌کند وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: قطار نشر ایران نه متوقف می‌شود و نه به عقب برمی‌گردد پوتین هنگام دریافت استوارنامه سفیر جدید ایران: تهران و مسکو دو بازیگر قدرتمند مبارزه با تروریسم هستند سید حسن خمینی: کاری که جامعه را چند پاره کند یک حرکت ضد انقلابی است