انگلستان پس از 47 سال از اتحادیه اروپا خارج شد اروپا منهای بریتانیا

محمدرضا ستاری
بریتانیا سرانجام پس از کمشکش‌های فراوان با اتحادیه اروپا، روی کار آمدن سه نخست‏وزیر و مدت‌ها انسداد سیاسی، سرانجام شامگاه جمعه پس از 47 سال از اتحادیه اروپا خارج شد.
حدود سه سال و نیم پیش بود که مردم انگلستان در پی رفراندومی رای به خروج از اتحادیه اروپا دادند و پس از آن نحوه خروج و موانع موجود برای لندن جهت تحقق این موضوع رفته رفته به بحرانی تبدیل شد که به گفته کارشناسان چنین بحرانی از منظر سیاسی در تاریخ پس از جنگ جهانی دوم در بریتانیا بی‏سابقه بوده است. در چنین وضعیتی بود که سرانجام با سقوط دولت ترزا می بر سر بریگزیت و روی کار آمدن بوریس جانسون، در نهایت ماجرای خروج از اتحادیه اروپا به صورت رسمی تحقق پیدا کرد؛ امری که هرچند نتایج انتخابات اخیر در بریتانیا و پیروزی خیره‏کننده بوریس جانسون در آن باعث شد تا تکلیف این کلاف پیچیده به صورت رسمی مشخص شود؛ اما همچنان پیامدهای سیاسی، امنیتی و نیز اقتصادی آن در دوره انتقالی یازده ماهه و پس از آن نامشخص است.
چرا انگلستان از اتحادیه اروپا خارج شد؟


در همین راستا و در حالی که بوریس جانسون روز چهارم بهمن‏ماه توافق برگزیت را که به تایید پارلمان انگلستان رسیده بود امضاء کرد و اتحادیه اروپا این موضوع را مورد تایید قرار داد، رسماً حضور فیزیکی انگلستان از اتحادیه اروپا به عنوان نخستین عضو جدا شده از این اتحادیه پایان یافته و پرچم‌های این کشور نیز در پارلمان اروپا واقع در بروکسل بلژیک به پایین کشیده شد. در این شرایط بریتانیا 11 ماه فرصت دارد تا در دوره انتقالی خروج خود از اتحادیه، موارد مهمی از جمله مرزهای ایرلند شمالی با جنوبی، موضوع تردد شهروندان، قوانین گمرکی و نیز مسئله معاملات تجاری را به سر و سامان برساند. در واقع، با خروج رسمی بریتانیا از اتحادیه اروپا همچنان روابط دوجانبه میان لندن و بروکسل تا سپری‏شدن دوره انتقالی باقی خواهد ماند و دو طرف تا پایان سال جاری میلادی فرصت خواهند داشت تا بر سرجزئیات روابط دوجانبه و سایر مسائل با یکدیگر مذاکره کنند.
تحلیل‌گران در مورد علت اقدام دولت بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا دو منظر متفاوت را مورد بررسی قرار می‌دهند. یک دسته معتقدند که بریتانیا با توجه به ماهیت تجاری خود، خروجش از اتحادیه اروپا در بلندمدت به ضررش تمام خواهد شد؛ زیرا مناسبات تجاری این کشور به میزان زیادی تحت‏الشعاع این خروج قرار خواهند گرفت. همچنین دولتمردان این کشور در یک عمل انجام‏شده برای بریگزیت قرار گرفتند؛ یعنی با به همه‏پرسی گذاشتن موضوع خروج از اتحادیه اروپا، عملاً دست خود را بسته و دیگر راهی برای بازگشت نداشتند. به همین دلیل، بخش قابل توجهی از سیاستمداران این کشور از چنین تصمیمی پشیمان شده بودند. از سوی مقابل برخی دیگر از تحلیل‌گران معتقدند با توجه به تغییر و تحولات در نظام جهانی و نیز تحت‏الشعاع قرار گرفتن مرکزیت مالی لندن از سوی اتحادیه اروپا، انگلستان با خریدن هزینه‌های خروج از اتحادیه، در واقع خود را از یک بازیگر منطقه‌ای خارج کرده و قصد دارد به عنوان یکی از قطب‌های قدرت جهانی در کنار ایالات متحده و چین قرار بگیرد.
با این حال از نخستین تبعات خروج بریتانیا از اروپا، موضوع تضعیف کلی اتحادیه اروپا با توجه به موج راست‌گرایی در این قاره و نیز آغاز مجدد موج استقلال‏خواهی در انگلستان خواهد بود؛ به‏طوری‏که از روز گذشته رهبران اسکاتلند تاکید کرده‌اند که در آینده‌ای نزدیک قصد دارند به عنوان کشوری مستقل از بریتانیا در اتحادیه اروپا حضور داشته باشند.
پیامدهای کوتاه‏مدت اقتصادی بریگزیت چیست؟
همچنین در مورد پیامدهای کوتاه‏مدت اقتصادی این موضوع روز گذشته خبرگزاری یورونیوز گزارش داد: بانک مرکزی بریتانیا برای گرامیداشت بریگزیت، سکه‌های ۵۰ پنسی جدیدی ضرب کرده که بر روی آن شعار «صلح، سعادت و دوستی با همه ملل» نقش بسته است. شعاری که نشان از خوشبینی دولت بریتانیا برای عقد قراردادهای تجاری با قدرت‌های اقتصادی جهان طی ۱۱ ماه آینده و تضمین آینده‌ای پرورنق‌تر برای اقتصاد این کشور دارد. البته اکثر شهروندان بریتانیا بلافاصله پس از شروع روز نخست فوریه متوجه تاثیر اجرای توافق اتحادیه اروپا و بریتانیا برای خروج این کشور از جمع اعضاء اتحادیه نخواهند شد، چرا که ثبات یا تقویت ارزش سکه‌های ۵۰ پنسی وابسته به توافق‌هایی اقتصادی دولت بریتانیا طی دوره انتقالی دارد.
لندن همزمان با پیشبرد دو قرارداد تجاری مهم با اتحادیه اروپا و ایالات متحده، ناگزیر است با بسیاری از طرف‌های تجاری خود برای تعیین سطح تعرفه‌های تجاری جدید مذاکره کند. در حال حاضر اتحادیه اروپا به عنوان یک بلوک اقتصادی، بزرگ‏ترین شریک تجاری انگلستان به شمار می‌رود. اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۸ مقصد ۴۵ درصد صادرات بریتانیا بوده و ۵۳ درصد کالاها و خدمات موردنیاز این کشور از اتحادیه اروپا وارد شده است. البته فعلا بریتانیا در دوره انتقالی قرار دارد و تا پایان سال ۲۰۲۰ همچنان بخشی از بازار مشترک اتحادیه اروپا محسوب می‌شود و تجارت آزاد کالا و خدمات و انتقال آزاد نیروی کار و سرمایه برقرار خواهد بود. اما این وضعیت تنها تا ۱۱ ماه دیگر ادامه خواهد داشت.
همچنین بریتانیا باید طی ۵ ماه آینده، تکلیف حقوق و مقررات مربوط به ماهیگیری در آبهای مشترک با اعضاء اتحادیه اروپا به‏ویژه فرانسه، هلند، آلمان و دانمارک را روشن کند. البته همزمان بریتانیا قادر خواهد بود در مذاکرات اول ژوئیه با اتحادیه اروپا خواستار تمدید دوره انتقالی شود.
بریتانیا امیدوار است تا منافع احتمالی از دست رفته پس از اجرای بریگزیت را با عقد یک قرارداد تجارت آزاد با ایالات متحده جبران کند. قراردادی که تاکنون با ابراز تمایل دونالد ترامپ، رئیس‏جمهوری آمریکا و وزرای خزانه‌داری و بازرگانی دولت ایالات متحده مواجه شده است. ترامپ پیشتر با انتشار توئیتی مدعی شده بود که توافق تجاری بریتانیا و آمریکا، منافع این کشور را بیش از دوران حضور در اتحادیه اروپا تامین خواهد کرد.
در تازه‏ترین اظهارنظر، استیون منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام کرده که عقد این قرارداد تا پایان سال جاری میلادی اولویت اصلی ترامپ است. در عین حال، ویلبِر راس، وزیر بازرگانی آمریکا نیز گفته که به جهت شباهت بالای موجود میان اقتصاد آمریکا و بریتانیا و نیز ادغام‌های انجام‏شده میان بخش‌های مالی دو کشور، حصول توافق تجاری با این کشور برای واشنگتن دشوار نخواهد بود.
اما اختلاف‌نظر میان مقام‌های اقتصادی دو کشور در خصوص اخذ مالیات از غول‌های دیجیتالی آمریکا یعنی گوگل، اپل، فیسبوک و آمازون همچنان مانعی برای پیشبرد گفت‏وگوهای تجاری به شمار می‌رود. به‏طوری‏که ساجد جاوید، وزیر دارایی بریتانیا، در جریان برگزاری مجمع جهانی اقتصاد در داووس بار دیگر تاکید کرد که اخذ مالیات از غول‌های دیجیتالی آمریکا بسیار عادلانه و در جهت برقراری فضای رقابت منصفانه میان شرکت‌هاست. گذشته از این، آمریکا انتقادهایی را نیز متوجه استاندارهای بریتانیا برای بهداشت و سلامت محصولات غذایی کرده است، امری که صادرات مواد غذایی ارزان آمریکا به بریتانیا را دشوار خواهد کرد.
بنابراین با وجود دشواری‌های موجود برای حصول توافق‌های تجاری جدید بریتانیا، اگر این کشور تا ابتدای ژوئیه ۲۰۲۰ درخواست تمدید دوران انتقالی را تقدیم اتحادیه اروپا نکند و تا پایان سال جاری میلادی نیز موفق به عقد توافق‌های تجاری جدید نشود، آن‌گاه تجارت خارجی این کشور مشمول تعرفه‌های مصوب سازمان تجارت جهانی می‌شود، رخدادی که می‌تواند قیمت کالاها و خدمات موردنیاز شهروندان بریتانیا را افزایش دهد.
سایر اخبار این روزنامه
مهدی یراحی، بار دیگر ممنوع‌الکار شد زبان سرخ هنر کورش الماسی حمایت از نظام، وظیفه ملی طرح ترافیک باز هم تغییر می‌کند سردرگمی مردم در میان قواعد بی ثبات «ابتکار» احتمال خروج سرمایه از بازار بورس و هجوم نقدینگی به بازارهای موازی را بررسی کرد چرا سپرده‌های بانکی در حال افزایش است؟ احتیاط مردم ایران در سرمایه‌گذاری کثرت مدعیان اصولگرایی در انتخابات مانع از وحدت آنها شده است رقابت در غیاب رقیب انگلستان پس از 47 سال از اتحادیه اروپا خارج شد اروپا منهای بریتانیا همزمان با آغاز دهه فجر و در آستانه سالروز پیروزی انقلاب اسلامی رهبر انقلاب اسلامی در مرقد امام خمینی(ره) و گلزار شهدا حضور یافتند رئیس‌جمهوری در جلسه شورای فضای مجازی: با تاکید امام‌(ره) ساختار سیاسی کشور به همه‌پرسی گذاشته شد معاون اول رئیس‌جمهوری: مصوبه عیدی کارکنان دولت ابلاغ کرد بیانیه سپاه پاسداران در واکنش به معامله قرن ترامپ این طرح، فرجامی جز شکست و فرورفتن در زباله‌دان تاریخ ندارد سردار جلالی: دهه پنجم انقلاب، دهه عبور از سد تحریم‏هاست