فرآیند نهایی استیضاح رئیس‌جمهور آمریکا رسما کلید خورد ترامپ زیرتیغ سنا

محمدرضا ستاری
در حالی که دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا برای شرکت در مجمع جهانی اقتصاد (داووس) به سوئیس سفر کرده است، روز گذشته به صورت رسمی فرآیند نهایی استیضاح او در مجلس سنای ایالات متحده آغاز شد.
ماجرای استیضاح ترامپ از آنجا به صورت رسمی توسط دموکرات‌های کنگره کلید خورد که تابستان گذشته جزئیات مکالمه او با ولادیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین منتشر شد. طبق گفته شاهدان ترامپ در مکالمه خود با همتای اوکراینی‌اش وی را تحت فشار گذاشته تا در ازای دریافت اطلاعاتی از فعالیت اقتصادی هانتر بایدن در اوکراین، همچنان کمک‌های نظامی و امنیتی خود را به دولت کی‌یف ادامه دهد. هانتر بایدن پسر جو بایدن معاون رئیس‌جمهوری در زمان اوباما است که پدرش اکنون یکی از مهم‌ترین رقبای ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2020 محسوب می‌شود. در همین راستا، کنگره آمریکا ترامپ را به دو مورد اتهامی سوءاستفاده از قدرت و نیز انسداد سیاسی محکوم کرده و پس از طی چندین جلسه استماع، سرانجام در ۲۸ آذرماه ۱۳۹۸ با ۲۳۰ رای موافق در مقابل ۱۹۷ رای مخالف، بند اول قطعنامه استیضاح ترامپ مبنی بر اتهام سوءاستفاده از قدرت و سپس بند دوم این قطع‌نامه مبنی بر اتهام کارشکنی در تحقیقات کنگره را با ۲۲۹ رای موافق در مقابل ۱۹۸ رای مخالف به تصویب رساند.
در چنین شرایطی پرونده استیضاح ترامپ برای طی مرحله نهایی خود به سنای آمریکا ارجاع شده است؛ جایی که گفته می‌شود با وجود اکثریت جمهوری‌‌خواهان در آن، بعید به نظر می‌رسد که رای سناتورها به برکناری رئیس‌جمهوری منجر شود.


دوقطبی شدن فضای سیاسی آمریکا
بنا بر گزارشی که خبرگزاری رویترز منتشر کرده است، دیروز سنا به طور رسمی سازوکار محاکمه رئیس‌جمهوری را آغاز کرده است و در شرایطی که تنها چند ماه به آغاز رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است، فضای سیاسی آمریکا بیش از هر زمان دیگری دو قطبی شده است.
دموکرات‌ها خواستار برکناری ترامپ از سوی سنا هستند و او را خطری مهم برای دموکراسی و امنیت کشور می‌دانند. از سوی مقابل وکلای ترامپ که چند روز قبل توسط کاخ سفید معرفی شده‌اند، موارد اتهامی وی را رد کرده و معتقدند که دموکرات‌ها طی فرآیندی سیاسی تلاش دارند تا مانع از انتخاب وی برای دومین دوره ریاست جمهوری شوند. انتظار می‌رود که در این دادگاه ابتدا موارد حقوقی و نیز دفاعیات هر‌کدام از سناتورها مورد بررسی قرار بگیرد و در‌صورت نیاز ممکن است این مجلس به منظور تکمیل تحقیقات، برخی شاهدان نظیر جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی ترامپ را نیز به سنا فرابخواند؛ امری که به گفته ناظران برای ترامپ و تیم او می‌تواند پیامدهای خطرناکی در‌پی داشته باشد.
به همین دلیل در نخستین روز آغاز فرآیند استیضاح ترامپ، 100 سناتور آمریکایی باید تصمیم بگیرند که آیا اتهامات مطرح شده به شخص ترامپ مبنی بر سوء‌استفاده از قدرت و انسداد سیاسی از سوی دموکرات‌ها مطابق قانون و مستند است یا خیر؟ موضوعی که پیش از آغاز رسمی جلسات، قانون‌گذاران دموکرات مدعی ارائه مدارک جدیدتری از قانون‌شکنی ترامپ شده و هشدار داده‌اند که درصورت عدم محکومیت و برکناری او، این خطر وجود دارد که رویه رفتاری ترامپ به روالی معمول در میان روسای جمهوری آینده تبدیل شده و پای دخالت‌های خارجی در انتخابات ریاست جمهوری را نیز بیش از گذشته باز کند.
نظرسنجی‌ها چه می‌گویند؟
رویترز دیروز گزارش داد که موضوع استیضاح ترامپ با توجه به مانور رسانه‌ای شدیدی که درپی داشته است، تاکنون نتوانسته خلل چندانی در پایگاه رای او ایجاد کند. او توانسته طی این مدت با نطق‌‌های آتشین انتخاباتی، خود را به صورت یک قربانی سیاسی میان طرفدارانش معرفی کند. این در حالی است که شبکه خبری سی‌ان‌ان روز گذشته گزارش داده که طبق نظرسنجی صورت گرفته در بازه زمانی 26 تا 29 دی ماه گذشته، از 1156 شرکت کننده، 51 درصد خواهان برکناری ترامپ از ریاست جمهوری توسط سنا بوده و 49 درصد نیز با این موضوع مخالف هستند.
از سوی دیگر طبق گمانه‌زنی‌های صورت گرفته توسط نشریه پولتیکو، از مجموع 100 سناتور مجلس، 34 نفر به طور قطع به برکناری ترامپ رای مثبت خواهند داد و 9 نفر نیز احتمالا موافق با برکناری او خواهند بود. در حالی که طبق این برآورد به نظر می‌رسد 26 سناتور به طور قطع رای منفی داده و احتمالا 24 نفر نیز با برکناری او مخالف باشند. درنتیجه از آنجا که میزان رای لازم برای برکناری ترامپ 67 رای مثبت است، بعید به نظر می‌رسد که این آرا به حد نصاب برای ترک کاخ سفید توسط ترامپ برسد. همچنین لازم به ذکر است، طبق گزارش‌های منتشر شده جلسات سنا برای استیضاح ترامپ شش روز در هفته و احتمالاً تا اواخر ژانویه ادامه خواهد داشت و در این میان دموکرات‌های مخالف و نیز وکلای ترامپ درمورد استیضاح او بحث خواهند کرد.