روزنامه ایران
1398/10/30
نامی مترادف با نی انبان
ندا سیجانی
خبرنگار
محسن شریفیان نوازنده شناخته شده ساز نی انبان، امروز در آخرین روز دی‌ماه همزمان با سالروز تولدش تازه‌ترین کنسرت خود را در تالار وحدت روی صحنه می‌برد. شریفیان سال ۱۳۵۴ دربندربوشهرمتولد شد و بی‌شک علاقه او به موسیقی و ساز نی انبان و نی جفتی برخاسته از زادگاه اوست. این هنرمند، موسیقی را از دوران نوجوانی و از کوچه‌های بندر قدیمی بوشهرآغاز کرد وعلاقه وانگیزه بسیاردراین مسیر سبب شد تا سال 1372 گروه موسیقی «لیان» را راه‌اندازی کند. گروهی که مخاطبان بسیاری دارد و تا به امروز همچنان به شکل حرفه‌ای فعالیت خود را ادامه می‌دهد.
محسن شریفیان علاوه برنوازندگی، در خوانندگی نیز تبحر بالایی دارد و در معرفی و شناساندن موسیقی جنوب و همچنین موسیقی آیینی و مذهبی این منطقه تلاش بسیاری داشته و این نگاه در آلبوم‌ها و آثار پژوهشی او مشهود است. کتاب‌هایی چون «اهل زمین؛ موسیقی و اوهام در جزیره خارک»، «اهل ماتم؛ آواها و آیین سوگواری در بوشهر» «اهل ساز؛ سازشناسی موسیقی بوشهر» و... و آثار موسیقایی «لیانا»، «شَپ»، «سیراف»، «خیامی»، «محله خمونی»، «شروه خوانی در بوشهر» و... بوده است. او سال 1393 در دومین جشنواره بین‌المللی فرهنگ و هنر اسلامی در مالزی موسیقی سوگواری بوشهر را به تمامی کشورهای اسلامی معرفی کرد. شریفیان می گوید:«موسیقی مذهبی بوشهر به لحاظ تنوع و کاربرد از غنی‌ترین بخش‌های موسیقی بوشهر است و مردم این منطقه به جنبه‌های زیبا شناسی درحوزه مذهب توجه بسیاری دارند. من نیز در حوزه موسیقی بومی و آیینی بوشهری تلاش بسیاری کرده‌ام و وظیفه خود را انجام داده‌ام.»
محسن شریفیان دارای نشان درجه یک هنری دررشته موسیقی و نوازندگی نی‌انبان از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و لیسانس علوم اجتماعی با گرایش پژوهشگری است و طی سال‌ها فعالیت در عرصه موسیقی، در جشنواره‌های بسیاری در داخل و خارج از ایران شرکت داشته و در معرفی سازنی انبان ایران و موسیقی فولک جنوب کشورمان تلاش‌های بسیاری انجام داده است. شریفیان چندی پیش کتاب آموزشی «نی انبان» را ازسوی انتشارات ماهور منتشر کرد، سازی که به عقیده او پیش از این، همچون دیگر سازهای نواحی ایران و کشورهای شرقی، به شیوه سنتی و سینه به سینه آموزش داده شده است اما دراین کتاب که به همراه یک لوح فشرده است علاقه مندان و هنرجویان این ساز می‌توانند با قواعد و اسلوب ساده، آسان و صحیح، نواختن نی انبان را فرا بگیرند.
او می‌گوید: «موسیقی هر منطقه همچون گویش‌های بومی، لهجه، نشانه و طعم خودش را دارد. نشانه و طعم موسیقی جنوب، همان ساز اصلی و شناختــــــــه‌شده موسیقی محلی بوشهر، نی‌انبان است که جغرافیای حضـــــــــــــورش تـــا استان‌های خوزستان، هرمزگان و کرمان گسترده شده است. به‌دلیل علاقه وافر به موسیقی منطقه و همچنین وجود مشتاقان و علاقه‌مندان فراگیری ساز نى‌انبان، تلاش کرده‌ام با بهره‌گیری از تجربه‌های موفق در زمینه نوازندگی و آموزش موسیقی و مطالعه شیوه‌های مختلف آموزش نواختن نی‌انبان در سراسر جهان و بهره‌گیری و استفاده از فنون نوازندگان شاخص این ساز، متد آموزشی خود را پی‌ریزی کرده و کتاب آموزش نی‌انبان را به چاپ برسانم.»
شریفیان در مورد کتاب آموزشی «نی انبان» که قراراست با ویراستاری جدید منتشرشود به «ایران» می‌گوید: خاستگاه ساز«نی انبان» ایرانی درجنوب کشورمان بوده وکاربرد بیشترآن هم دراین مناطق است، لازم به ذکر است «مهارت ساخت و نواختن سازنی انبان» که دراستان‌های بوشهر، هرمزگان، کرمان و خوزستان حضورمؤثری دارد، سال 94 در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت ملی رسید.«نی انبان» از سازهای با ارزش و با اصالت کشورمان است و ریشه در فرهنگ و هنر ایران زمین دارد. اما درمورد کتاب آموزشی سازنی انبان که به اتفاق من و بابک شهرکی تدوین شده باید بگویم فکرکنم نخستین کتاب آموزشی درحوزه موسیقی فولک ایران باشد. جالب است بدانید دردنیا بیش از 130 گونه ساز نی انبان وجود دارد که من به تمامی آنها پرداخته‌ام. ضمن اینکه دراین اثر تألیفی، تلاش شده تا بر اساس جمع‌بندی‌های موجود در متدهای آموزشی اروپایی و ایرانی، فضا به شکلی برای مخاطب معرفی و آموزش داده شود که بتواند با این ساز ارزشمند آشنایی بیشتری پیدا کند. این اثر اولین کتاب آموزشی در زمینه ساز نی‌انبان است که می‌تواند مبنای خوبی برای شروع یک کار بزرگ باشد، البته معتقدم این راه باید آغاز شود و ادامه پیدا کند تا درآینده به یک آموزش سیستماتیک دست یابیم. بنابراین درچاپ دوم این کتاب ازمخاطبانی که این کتاب را دراختیار دارند یا استادانی که دربحث آموزشی روی این کتاب کارکرده‌اند تقاضا داشتیم نقطه نظرات خود را بیان کنند تا درچاپ‌های بعدی این نکات لحاظ شود. امیدوارم درآینده‌ای نزدیک در مورد سایر سازهای موسیقی نواحی ایران شاهد انتشارکتاب‌های بی‌شماری باشیم.»
ساز نی انبان ایران، طی سال‌های اخیر در دنیا بخوبی معرفی و شناخته شده است و درواقع می‌توان گفت یک ساز فراگیراست. شریفیان دراین باره می‌گوید: «خوشحالم که می‌شنوم ساز نی انبان یک سازفراگیر است و به عقیده من این اتفاق به‌دلیل خاصیتی است که دراین سازنهفته است و شاید به‌خاطرحس شورونشاطی است که به مردم می‌دهد تا آنجا که موجب شده مردم خیلی زود با آن ارتباط برقرار کنند. البته اجراهایی که طی این سال‌ها از این ساز به گوش مردم رسیده باعث شده که نی انبان در بین آنها بیشتر شنیده و معرفی شود و قطعاً علاقه‌مندان بسیاری هم خواهد داشت کما اینکه گروه‌های موسیقی پاپ و سنتی نیز در اجراهای خود از این ساز بهره برده‌اند.» او درباره کاربرد ساز نی انبان در عرصه بین‌المللی می‌گوید: «در دنیا نی انبان‌های مختلفی وجود دارد و همان‌طور که اشاره شد بیش از 130 نوع نی انبان است که هرکدام از آن دارای اصالت و تاریخ است و در ادبیات ایران نیز نشان‌هایی از این ساز وجود دارد به‌طور مثال دراشعار مولانا یا نقاشی‌هایی که از دوران صفویه موجود است از نی انبان نام برده شده است و حتی بسیاری معتقدند ساز
«نی انبان» می‌تواند ریشه ایرانی داشته باشد. درواقع این‌سازی که من نوازنده‌اش هستم ملودی‌ها و قطعاً خاستگاهش ایران است و مطمئن هستم دیر یا زود به گواه تاریخ جایگاه و خاستگاه این ساز مشخص خواهد شد.» او اضافه می‌کند: «سازهای نی انبانی که درخارج ازایران و بویژه اسکاتلند استفاده میشود به لحاظ نوع ملودی و ساختمان ساز با نی انبان ایرانی کاملاً متفاوت است؛ تنها می‌توانیم بگوییم هر دو نی انبان هستند.» شریفیان در مورد بخش آموزشی این ساز هم می‌گوید: «متأسفانه هیچ گاه فرصتی فراهم نشد تا این ساز را در بوشهر تدریس کنم و آموزش این ساز در این منطقه به دست دوستان دیگرانجام گرفت درواقع اجازه تدریس در بوشهر را ندارم و نهادهایی که ما را دوست ندارند، اجازه تأسیس آموزشگاه، ثبت مؤسسه و تدریس را به من نمی‌دهند بنابراین مجبورم در قالب یک کتاب آموزشی، کار خود را دنبال کنم و ای کاش فرصتی پیش می‌آمد خودم این کار را انجام می‌دادم تا با نواقص آموزشی آن آشنا شوند. این کتاب کار اول من است و قطعاً در چاپ‌های بعدی مطالب پخته‌تر خواهد شد البته انجام آن مستلزم این است که من و بابک ارتباط مستقیم خودمان را با هنرجویان این ساز داشته باشیم اما متأسفانه تا به امروز این امکان فراهم نشده است.»
سایر اخبار این روزنامه
واکنش منطقی به تصمیم ای اف سی
نامی مترادف با نی انبان
به آینده امیدوارم
اعتراض رئیس به رد‌صلاحیت‌های پارلمانی
نگران «شیر» نباشید
استقرار نظام حکمرانی بدون نفت
پیشران های فناوری زمینه ساز اقتصاد دیجیتال
چشم 13 استان به برف روشن شد
پیدا و پنهان تحریم
نام خلیج فارس را تاریخ مشخص کرده است
ادعایی که می‌تواند مصداق توهین، افترا باشد
دفاع رئیس از کیان مجلس
سلام ایران
