سیستان و سیل و سرما

حدود 10 روز از بارش باران‌ شدید در استان‌های جنوبی کشور گذشته است اما باران که همیشه باعث خوشحالی مردم در مناطق مختلف می‌شود، این بار کام تعدادی از هموطنان مان را به خصوص در استان سیستان و بلوچستان تلخ کرده است. سیل در این استان افزون بر آب گرفتگی معابر عمومی و سیلابی شدن رودخانه‌ها، باعث وارد شدن خسارت‌های زیادی به خانه‌ها، محصولات و زمین های کشاورزی مردم شد و هنوز هم بعضی از این مشکلات پابرجاست. غافل گیر شدن مسئولان هم که در این اتفاق چیز جدید و عجیبی نبود اما باز هم شاهد آن بودیم! در این بین، انتشار عکسی از حضور چهار کشتی‌گیر قهرمان جهان برای کمک به مردم این مناطق در حالی‌که صورت‌هایشان را پوشانده بودند تا شناخته نشوند، بازنشر قابل توجهی در شبکه‌های اجتماعی داشت. در پرونده امروز زندگی‌سلام با «کمیل قاسمی» قهرمان جهان یکی از این چهار کشتی‌گیر گفت‌و‌گو کرده‌ایم، در ادامه از نحوه پاسخ دادن به رایج‌ترین سوالات کودکان درباره سیل گفته‌ایم و این که چرا و چطور باید کودکان را در فرایند کمک به سیل‌زدگان مشارکت دهیم.   نیاز اصلی مردم ، وسایل گرمایشی است «کمیل قاسمی» یکی از 4 کشتی‌گیر قهرمان جهان و حاضر در مناطق سیل‌زده از وضعیت مردم این منطقه و سوءبرداشت‌ها به انتشار عکس‌شان می‌گوید مجید حسین‌زاده | روزنامه‌نگار انتشار عکسی از چهار قهرمان کشتی جهان در مناطق سیل‌زده برای کمک به مردم در حالی‌که صورت‌هایشان را پوشانده‌اند، بازتاب زیادی در شبکه‌های اجتماعی داشت. طبق عکس منتشر شده، رسول خادم، کمیل قاسمی، حسن رحیمی و احسان لشکری از عنوان‌داران مسابقات جهانی و المپیک به صورت ناشناس با حضور در سیستان‌و‌بلوچستان به کمک مردم سیل‌زده رفتند تا این بار به جای به خاک مالیدن پشت حریف‌ها روی تشک، با گل و لای سیل‌ها کشتی بگیرند! به همین بهانه، با «کمیل قاسمی»، دارنده مدال طلای المپیک لندن 2012، نقره المپیک ریو ۲۰۱۶، نقره قهرمانی جهان ۲۰۱۴ تاشکند و صاحب چندین و چند مدال خوش رنگ آسیایی دیگر درباره حضورش برای کمک به مردم سیستان‌و‌بلوچستان گفت‌و‌گو کرده‌ایم تا از آخرین وضعیت مناطق سیل زده و ماجرای این عکس منتشر شده بگوید.   با کشتی‌گیرهای مدال‌آور، خیریه‌ای راه انداختیم «ما و یک سری از کشتی‌گیرهای دیگر کشورمان که بیشترشان هم جزو بهترین‌های این رشته در ایران و جهان هستند، بیش از یک سال و نیم می‌شود که یک خیریه راه انداختیم و هر وقت که فرصتی پیش بیاید، همراه یکدیگر به مناطق محروم سر خواهیم زد»، قاسمی با این مقدمه درباره حضورش در مناطق سیل زده می‌گوید: «در این یک سال و نیم، بیشتر به مناطق مرزی کشور به خصوص سمت سیستان و بلوچستان، شهرهای اطراف زاهدان و خوزستان، منطقه سه مرز در خراسان رضوی و ... رفتیم تا چراغ شادی در خانه همه هموطنان‌مان روشن شود. در ماجرای سیل اخیر هم با توجه به شناختی که از این مناطق در سفرهای قبلی به دست آورده بودیم، با حسن رحیمی و آقای دکتر خادم و چند نفر دیگر تصمیم گرفتیم که آستین‌هایمان را بالا بزنیم تا شاید بتوانیم هرچند کم اما گرهی‌ از مشکلات مردم این منطقه باز کنیم.»   نیاز اصلی مردم سیل‌زده، وسایل گرمایشی است یکی از اصلی‌ترین سوال‌های مردم برای کمک به هموطنان سیل زده‌، این است که آن‌ها به چه چیزهایی بیشتر نیاز دارند که قاسمی می‌گوید: «ما در هفت یا هشت روز به بیش از 20 روستای سیل‌زده رفتیم. این روزها آب در بیشتر مناطق سیل‌زده فروکش کرده اما آسیب‌های سیل به خانه و زندگی مردم، همچنان زیاد است. مهم‌تر از همه چیز، وضعیت کشت و کشاورزی مردم است که خسارت‌های زیادی دیده و معاش آن‌ها را با خطرات جدی روبه‌رو کرده است. به دلیل آب‌گرفتگی و بسته شدن مسیرها به خصوص در هفته اول بعد از سیل، مواد غذایی به شدت مورد احتیاج مردم بود که تا حد زیادی به این مشکل رسیدگی شد. هم اکنون، هوای آن‌جا بسیار سرد است و نیاز اصلی‌شان، وسایل گرمایشی است. اگر مردم و خیرهای عزیز بتوانند برای غذاهای غیرکنسروی هم در مرحله بعد فکری بکنند، از نیازهای اصلی مردم سیل‌زده است که نباید از آن فراموش کرد.»   مردم تشکر می‌کردند که به فکرشان هستیم واکنش مردم به حضور قاسمی و بقیه کشتی‌گیرهای مدال آور کشورمان در مناطق سیل زده، جالب بود. کمیل در این باره می‌گوید: «بین ما، حسن رحیمی که قهرمان جهان و المپیک است، احسان لشکری، مصطفی علیزاده که مربی تیم‌ملی است و خود دکتر خادم از همه بیشتر در انجام و برنامه ریزی برای کارهای خیر فعال هستند. مردم از دیدن ما و به‌طور کلی ورزشکارهایی که به این مناطق می‌آمدند تا در کنار مردم باشند، خیلی حس خوبی داشتند و از این‌که به فکرشان بوده‌ایم، بارها و بارها تشکر می‌کردند و می‌گفتند که همین حضورتان در چنین شرایطی، برای‌مان دلگرم کننده است و توجه رسانه‌ها را بیشتر به ما و مشکلات‌مان جلب خواهد کرد. منطقه بلوچستان به جز سیل اخیر که مشکلات زیادی ایجاد کرده است، از نظر زیرساختی به شدت کمبود دارد. مردم هم اکنون در تهیه مواد اولیه زندگی‌شان، تغذیه، پزشکی و بهداشت و ... مشکل دارند که امیدوارم زودتر حل شود.»   حضور مسئولان پررنگ نیست قاسمی به حضور نداشتن پررنگ مسئولان در منطقه برای کمک به مردم انتقاد دارد و می‌گوید: «در سیل اخیر، به مردم این جا ثابت شد مردم از شهرهای مختلف برای کمک به آن‌ها به عنوان یک برادر و هموطن، چقدر تلاش کردند و این مسئله، تا حدودی در تغییر نگرش آن‌ها تاثیر گذاشت. با این حال، راستش را بخواهید در این چند روزی که من سیستان‌و‌بلوچستان بودم و در روستاهایی که من و بقیه کشتی‌گیرها به آن‌ها رفتیم، آن‌قدر که اخبار و رسانه‌ها از حضور مسئولان خبر می‌دادند، من چیزی ندیدم یا دست کم آن‌قدر پررنگ نبود که به چشم بیاید. البته کار در آن‌جا زیاد است و شاید به همین دلیل، من تاثیری از حضورشان ندیدم.»   این عکس قدیمی است و برای شوآف نیست انتشار عکس از چهار کشتی‌گیر قهرمان جهان در مناطق سیل زده با صورت‌های پوشانده شده به یکی از عکس‌های پربازدید شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد. قاسمی در این باره می‌گوید: «من هم به صورت اتفاقی این عکس را دیدم. البته این عکسی که در فضای‌مجازی منتشر شده است، مربوط به ماجرای سیل اخیر نیست و مربوط به شش ماه پیش است که عرض کردم برای کمک به مردم سیستان، راهی این منطقه شده بودیم. توسط یکی از ساکنان بومی منطقه هم گرفته شد که به ظاهر خودش هم منتشر کرده است و قصدمان نبوده که شوآفی باشد که نشان دهنده حضور بی‌سر و‌صدایمان برای کمک به مردم سیل زده باشد. سوءبرداشت نشود که ما صورت‌هایمان را پوشاندیم و بعد عکس گرفتیم تا همراه با اسم‌هایمان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شود و بگوییم اها شوآف نیستیم!»  
مامان، شهر ما هم سیل میاد؟! این روزها که اخبار زیادی از سیل منتشر می شود، به رایج‌ترین سوالات کودکان‌مان درباره این پدیده چگونه پاسخ دهیم که مضطرب نشوند؟ نرگس عزیزی | کارشناس‌ارشد مشاوره سیل سیستان‌و‌بلوچستان چند روزی می‌شود که به صدر اخبار آمده و افزون بر شبکه‌های مختلف تلویزیون، رسانه‌های مکتوب هم هر روز خبرها و عکس‌هایی از این اتفاق را منتشر می‌کنند . در کنار بسیاری از ما، کودکانی زندگی می‌کنند که آن‌ها نیز درباره این اخبار می‌شنوند و چون ما مضطرب، غمگین یا عصبانی می‌شوند. در این مطلب نگاهی انداخته‌ایم به نکاتی که باید برای محافظت از فرزندان‌مان در مقابل اخبار سیل در نظر داشته باشیم. در بخش دوم نحوه پاسخ گویی مناسب در مقابل چند سوالی را که کودک ما ممکن است، درباره سیل بپرسد مرور کرده‌ایم.       اصول محافظت از کودکان در مقابل اخبار سیل کودکان زیر هفت سال نباید شاهد اخبار و گزارش از مناطق سیل زده از تلویزیون باشند. گوش دادن به رادیو یا خواندن روزنامه آن‌قدر آسیب‌رسان نیست که تصاویر تلویزیونی می‌تواند به فرزند آسیب برساند.  از بعد از هفت سالگی به واسطه حضور کودک در مدرسه، قطعا او چیزهایی درباره حوادث و اخبار بد در محیط مدرسه خواهد شنید. گفت‌وگو با فرزند در این شرایط اهمیت زیادی دارد. این گفت وگو به شما این امکان را می‌دهد تا بدانید فرزندتان دقیقا چه تصوراتی دارد و چه سوالاتی در ذهن او ایجاد شده است.  هر کدام از ما ممکن است به فرایند کمک‌رسانی به مناطق آسیب‌دیده انتقاداتی داشته باشیم اما فراموش نکنید که انتقاد داشتن به این مسئله‌ موضوعی است و بیان این انتقادات جلوی کودکان، مسئله‌ای دیگر. معمولا کودکان با شنیدن انتقادات، به شدت مضطرب می‌شوند. در عین حال که احساس ناامیدی در آن‌ها ایجاد می شود و البته تصور این که بزرگ ترها قابل اعتماد نیستند در آن‌ها تقویت می‌شود.  درست است که همه‌ ما دوست داریم در مقابل حوادث بد و استرس ناشی از آن، از فرزندمان محافظت کنیم اما یادمان باشد که دروغ گفتن به کودکان برای آرام ساختن آن‌ها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. کودکان با افزایش سن متوجه دروغ گویی ما می شوند و اعتمادشان به ما کاهش یابد. اگر قرار باشد ما آشفته و به هم ریخته باشیم و در مقابل انتظار داشته باشیم تا فرزندمان آرام بتواند به زندگی خود ادامه دهد، تصور نادرستی از سیستم خانواده داریم. اگر احساس می‌کنید به واسطه سیل سیستان‌و‌بلوچستان توان مدیریت هیجانات و احساسات خود را ندارید، از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید. این کار به نفع تمام اعضای خانواده است.       نحوه پاسخ گویی به رایج‌ترین سوالات کودکان درباره سیل مامان، شهر ما هم سیل میاد؟   مادر: نه مامان، سیل کجا بود، مشکل ما این‌جا خشکسالی است! توضیح: پاسخ به سوال کودک باید شفاف و مستقیم باشد. از کنایه در زمان پاسخ گویی دوری کنید.   مادر : نه مامان، بارندگی در شهر ما زیاد نیست، جایی هم که سیل آمده از شهر ما خیلی دوره. توضیح: تاکید بر دور بودن منطقه‌ای که حادثه روی داده، در سنین پایین یکی از روش‌های اطمینان‌بخش به کودکان است. در کنار آن پاسخ مستقیم و توضیح کوتاهی از چرایی می‌تواند به کودک این اطمینان را بدهد که خطری او را تهدید نمی‌کند. بابا، بچه‌ها تو جاهایی که سیل اومده، شب‌ها کجا می‌خوابن؟   پدر: هر جا که خشک باشه، مثلا پشت بام یا هر جای دیگه. توضیح: توصیف مبهم از شرایط فرزندتان را مضطرب‌تر می‌سازد. در عین حال که به دغدغه او درباره کودکان مناطق سیل‌زده بیشتر دامن می‌زند.      پدر: امروز تو اخبار دیدم که هلال احمر بهشون چادر می‌داد، شب‌ها همه اعضای خانواده تو چادر کنار هم می‌خوابن تا خونه‌شون تمیز بشه. توضیح: اعلام این‌که نیروهای کمکی حضور دارند، به کودک این اطمینان را می‌دهد که اگر مشکلی برای او هم پیش بیاد، افرادی به او کمک خواهند کرد.   وقتی سیل بیاد، بچه‌ها دیگه مدرسه نمیرن؟   پدر: نه دیگه مدرسه‌ها تعطیل میشه، اون بچه‌ها هم حسابی از درس‌هاشون عقب میفتن. توضیح: ترسیم وضعیتی ناخوشایند که انتهایی ندارد، موقعیتی بسیار اضطراب‌آور برای کودکان است.      پدر: نه اولش برای چند روز مدرسه نمی‌رن، اما بعدش مدرسه‌ها باز میشه و معلم‌ها حواس‌شون هست که بچه‌ها از درس‌شون عقب نمونن. توضیح: کودک با این پاسخ متوجه می‌شود که بعد از بی‌نظمی اولیه در زمان سیل، دوباره زندگی به روال قبلی خود باز می‌گردد. وقتی سیل میاد و خونه‌ها گلی میشه، آدم‌ها غذا چی می‌خورن؟    مادر: شاید هیچی. حتی شاید مجبور باشن یکی، دو روز گشنه بمونن تا غذا گیرشون بیاد. توضیح: این پاسخ کودکان را مضطرب‌تر می‌کند.    مادر: چه سوال خوبی! می‌دونی اون‌ها نمی‌تونن آشپزی کنند. برای همین براشون کنسرو می‌فرستند. می‌خواهی من و تو هم امروز چند تا کنسرو ببریم جایی که کمک‌ها رو جمع می‌کنن. توضیح: این پاسخ به کودک یادآوری می‌کند که آدم‌ها در سوانح فراموش نمی‌شوند. در عین حال تجربه کمک کردن به افراد آسیب‌دیده، احساس خوبی در کودک ایجاد می کند و او را از فردی منفعل و مضطرب به فردی فعال که اضطراب کمتری دارد، تبدیل می‌کند.   کمک به سیل‌زدگان در کنار کودکان مشارکت کودکان در کمک به افراد آسیب‌دیده به چند دلیل فعالیتی مفید برای خود کودکان است. اول آن‌که مشارکت در کارهای خیر به صورت کلی در همه‌ افراد با احساس شادی و رضایت از خود ارتباط دارد چون عمل به وظیفه است . نکته‌ بعدی احساس اضطرابی است که در نتیجه شنیدن اخبار ناخوشایند ایجاد می‌شود. کمک به افراد آسیب‌دیده باعث کاهش این اضطراب می شود و حتی به فرد این اطمینان خاطر را می‌دهد که اگر روزگاری خود او نیز نیاز به کمک داشت، می‌تواند روی کمک دیگران حساب کند اما برای مشارکت دادن کودکان در این کار خیر به شکلی کارآمد، صرف دانستن فواید آن کافی است. 3 توصیه به والدین 1- برای متوجه کردن فرزندتان به این‌که برخی افراد در این زمان نیاز به کمک دارند لازم نیست، عکس و فیلم‌های مناطق سیل‌زده را به او نشان دهید. در عوض ماجرا را به شکل داستان برای او تعریف کنید. این‌که کودکی هست که اسباب‌بازی‌ها یا دفتر و کتابش را در سیل از دست داده است و حالا ما می‌توانیم با خرید این وسایل برای او و اهدای آن، کودک را خوشحال کنیم. 2- سعی کنید در فرایند انتخاب و خرید وسایلی که می‌خواهید به عنوان کمک ارسال کنید، نظر فرزندتان را بپرسید. با او به پایگاه‌های جمع‌آوری کمک‌های غیرنقدی بروید یا کمک را به او بدهید تا به مدرسه ببرد. 3- بخشیدن وسایل شخصی(به شرط سالم و تمیز بودن) یکی دیگر از روش‌های خوب برای مشارکت دادن کودکان در این کار خیر است. برای این کار بهتر است خودتان ابتدا پیش قدم شوید، لباسی تمیز از کمدتان روی میز بگذارید و برای فرزندتان توضیح دهید که چرا می‌خواهید این لباس را ببخشید. سعی کنید در زمان توضیح لزوم این کمک‌ها، روی تاثیر مثبتی که این کمک‌ها بر افراد آسیب‌دیده دارند، تاکید کنید. اگر فرزندتان احساس کند کار او باعث خوشحالی یک نفر می‌شود، تمایل بیشتری برای مشارکت خواهد داشت.