روزنامه آفتاب یزد
1398/10/26
گزارش میدانی آفتاب یزد
از مردم سیلزده استان سیستان و بلوچستان شاید سیل بهانه‌ای شد برای ...آفتاب یزد- گروه اجتماعی: «سیل چیزی به بد بختی‌های ما اضافه نکرد» این را پیر مردی از اهالی روستاهای جنوب بلوچستان، در حالی که با لباس‌های محلی روی تکه سنگی نشسته است و خانه و زندگی‌اش را آب برده می‌گوید؛ به هر روستایی که سر میزنیم تا چشم کار می‌کند آب است، راه‌های ارتباطی تا حد زیادی مسدود شده‌اند و حتی راه ارتباطی برای رفتن به برخی روستاها وجود ندارد. کودکان در گوشه کنار با گل و لای بازی می‌کنند و خانواده‌ها نیز تلاش می‌کنند اقلام مورد نیازشان را از بین کمک‌های مردمی تهیه کنند. خبرنگاران در بین جمعیت میچرخند و سوالات تکراری می‌پرسند که جواب همه آن‌ها منفی است؛ در این روستاها همه چیز را آب برده است اما مردم همچنان معتقدند چیزی به بدبختی‌هایشان اضافه نشده است!
>خبرنگار تخصصی شرایط بحرانی نداریم
خبرنگاری از زنی که کنار درب خانه‌اش نشسته و به سیل نگاه می‌کند نزدیک میشود و از زن می‌پرسد: «به شما پتو داده اند؟» زن جواب میدهد: «نه!» دوباره سوال می‌پرسد:«به شما تن ماهی داده اند؟» و زن باز هم جواب میدهد: «نه» و این سوالها بارها به طرق مختلف تکرار میشود و در نهایت جواب همه سوالها منفی است! جواب منفی در شرایط کنونی منطقه سیلزده طبیعی است چرا که با وجود تمام مدیریت بحرانی که وجود دارد، خانواده‌ها حتی اگر توانسته باشند اقلام اولیه خود را تهیه کنند باز هم در چنین شرایطی به خبرنگار جواب منفی می‌دهند تا بتوانند اقلام بیشتری دریافت کنند؛ چرا که از آینده شان ترس دارند و نمی‌دانند که تا چند وقت ممکن است در چنین شرایطی قرار داشته باشند! خبرنگار تخصصی شرایط بحران باید بداند که چه سوالاتی را از چه کسانی بپرسد و چگونه شرایط بحرانی منطقه را قلم بزند نه اینکه بر حواشی دامن بزند تا جایی که همه فکر کنند تنها مشکلات مردم این منطقه نبود تن ماهی و پتو است و از روز بعد موجی از پتو و تن ماهی به مناطق سیل زده سرازیر شود. بزرگترین مشکلات مردم این منطقه زیر ساختی است و بیش از هر چیز باید به نبود زیر ساخت‌ها اشاره شود که سبب شده تا امروز با چنین مشکلاتی رو به رو باشیم.
>مدیریت بحران منفعل
هر گوشه‌ای را که نگاه می‌کنید عده‌ای در حال کمک به مردم هستند و اقلامی را به آن‌ها می‌دهند، از پتو و لباس‌های گرم گرفته تا خوراک و تن ماهی و نان؛ اما همه کسانی که کمک می‌کنند یا مردم عادی هستند که از شهر‌های دور و نزدیک برای کمک آمده‌اند و یا جزو خیرین هستند؛ یعنی مسئولین ستاد مدیریت بحران در این بین کمترین نقش را بر عهده دارند.
بارها درباره این موضوع صحبت کرده‌ایم که مدیریت بحران در کشور ما منفعل عمل می‌کند و این موضوع قابل انکار نیست؛ در زلزله بلوچستان نیز چیزی که بیش از پیش به چشم می‌آید اقدامات منفعلانه مدیریت بحران است. این روزها که موجی از کمک‌های مردمی به سمت روستاهای اطراف بلوچستان روان شده است و خیرین برای کمک به این مناطق آمده اند، می‌بینیم که نیروهای مدیریت بحرانی عقب می‌ایستند تا کمک‌های مردمی انجام شود و این موضوع اشتباه‌ترین حرکت ممکن است چرا که سبب میشود تا کمک‌های مردمی بدون هیچ گونه برنامه ریزی صورت بگیرد و همین موضوع مشکلات فراوانی را به وجود می‌آورد، از طرف دیگر در نهایت این کمک‌های مردمی تمام خواهد شد و مردم مصیبت دیده می‌مانند و نیروهای مدیریت بحران، آن وقت هم مردم سیل زده به این باور می‌رسند که زمانی که به مسئولان نیاز داشتند هیچ کس به کمک آن‌ها نیامده است! نهاد‌ها و سازمان‌های مدیریت بحران باید کمک‌های مردمی را تحت شرایط و ضوابط دریافت کنند و خودشان آن‌ها را به مردم برسانند. اگر وضعیت به این صورت برنامه ریزی شود مسلما هرج و مرج در این مناطق کاهش پیدا خواهد کرد و از طرف دیگر کمک‌ها به صورت عادلانه و یکنواخت بین خانواده‌ها تقسیم خواهد شد. مسلما در شرایط بحران باید مدیریت خاصی حاکم باشد که خلاء آن در شرایط بحرانی شهر‌های مختلف ما به چشم می‌خورد اما با وجود تمام اتفاقات و بلایای طبیعی که تا کنون رخ داده است، هنوز هم چنین مدیریتی در ستاد مدیریت بحران کشور ما وجود ندارد و همچنان منفعلانه عمل می‌کنند.
بارها در رابطه با این موضوع صحبت کرده‌ایم که ما قانون جامع مدیریت بحران نداریم که در زمان بحران، امنیت و ترافیک منطقه و همچنین سازمان‌هایی که باید در این مرحله کمک کنند مشخص شود، به همین دلیل هم حضور مردم، هرج و مرج را در این مناطق افزایش میدهد.
>هیچ تفاوتی بین سیل و زلزله قائل نیستیم
در این روستاها بعضی از خانه‌ها در بلندی ساخته شده‌اند و به طور کلی مبلمان روستایی نشان میدهد که تا حد زیادی مردم خودشان را برای سیل‌ها آماده کرده بودند، چون این اولین بار نیست که در سیستان و بلوچستان سیل می‌آید؛ البته این شدت از بارندگی و سیل تا کنون بی سابقه بوده است. با این حال نوع امدادرسانی و رفتار‌های هیجانی جامعه حاکی از این است که ما هیچ تفاوتی بین سیل و زلزله قائل نیستیم و از طرف دیگر تفاوت بین سیل غرب کشور و شرق کشور را نیز نمی‌دانیم! سیل در پلدختر، گرگان، لرستان و دیگر شهر‌ها با شرایط محیطی استان سیستان و بلوچستان بسیار متفاوت است چون در سیل‌های پیش از‌این ما با انبوهی از خرابی خانه‌ها رو به رو بودیم اما در بلوچستان، حتی در روستاهای اطراف هم می‌بینیم مردم تا حد زیادی خودشان را با شرایط وفق داده‌اند و خبری از آن حد خرابی منازل نیست. البته خیلی از خانه‌ها در مناطق مختلف این استان در بدترین شرایط ممکن هستند اما جانمایی و مبلمان شهری آن‌ها به نحوی است که نشان میدهد مردم این منطقه بارها طعم تلخ بی‌خانمانی و سیل را تجربه کرده‌اند.
>کشاورزی منطقه به شدت آسیب دیده است
زمین‌های کشاورزی را که نگاه می‌کنید متوجه می‌شوید تا چه اندازه به کشاورزی این منطقه آسیب وارد شده است، چون در این فصل معمولا کاشت محصولات انجام شده و کشاورزان منتظر بهار برای برداشت محصول هستند. آسیب جدی در این منطقه که همه را نگران کرده است همین موضوع کشاورزی و از بین رفتن محصولات است اما کمترین صحبتی از آن در خبر‌ها شنیده میشود، انقدری که در رابطه با موضوعاتی مثل تن ماهی و پتو در مناطق سیل زده صحبت میشود در رابطه با از بین رفتن احشام که حیات خیلی از خانواده‌ها به آن گره خورده و همچنین از بین رفتن محصولات کشاورزی که تنها دارایی مردم این روستا است، صحبت نمی‌شود! نگرانی‌ها از این بابت است که این موضوع تا حد زیادی می‌تواند در اقتصاد کشور و گرانی میوه‌ها در فصل بهار تاثیر‌گذار باشد.
>همبستگی مجازی در روستاهای بلوچستان
این روزها دست هر کسی از اهالی شهری و روستایی بلوچستان یک تلفن همراه است و آن‌ها در هر نقطه‌ای از شهر و روستا که قرار داشته باشند به واسطه فضای مجازی از حال یکدیگر باخبر هستند. شبکه‌های مجازی در این مناطق به شدت فعال است، فعالین مجازی زیادی هم در این مناطق مشغول به فعالیت هستند و سعی می‌کنند در حیطه اطلاع‌رسانی چیزی را از قلم نیاندازند. پوشش خبری درستی از مناطق در فضای مجازی منتشر می‌کنند و به غیر از دو روز اول این موضوع در تمام روزهای سیل در جریان بوده است.
>برخی روستاها راه ارتباطی ندارند
برخی از روستاها که پیش از این با جاده‌های تخریب شده‌ای راه ارتباطی با سایر مناطق پیدا می‌کردند، این روزها همان جاده‌های تخریب شده را هم از دست داده‌اند و دیگر هیچ راه ارتباطی ندارند به غیر از هلیکوپتر‌هایی که هر از گاهی برخی اقلام اولیه را به این مناطق می‌برند.
نکته حائز اهمیت این است که مبلمان شهری در این روستاها به نحوی است که همانطور که پیش از این گفته شد اکثر خانه‌ها در ارتفاع ساخته شده‌اند اما مدارس این روستاها و خانه‌های بهداشت در این مناطق به نحوی ساخته شده‌اند که این روزها در آب فرو رفته‌اند. همین موضوع هم سبب شده است که به اجبار به مصدومین به صورت صحرائی رسیدگی شود. علاوه بر این‌ها باید گفت سیل سیستان و بلوچستان خسارات جانی در پی نداشته است و اکثر ضرر و زیان‌ها سرمایه‌ای و مادی بوده است. اکثر مردم این منطقه می‌گویند:«مسئولان باید فکری اساسی برای ما بکنند، این محرومیت حق ما نیست، حق ما نیست که با یک سیل همه دار و ندارمان را
از دست بدهیم.»
>کودکان در تیررس آسیب
کودکان استان سیستان و بلوچستان پیش از این هم کودکیشان را با دمپایی‌های پاره و لباس‌های پوسیده به سر می‌کردند و در بهترین حالت هم یک توپ پلاستیکی زهوار در رفته برای بازی داشتند، حالا اما شرایط برای آن‌ها به نحو دیگری است، آن‌ها همان حداقل‌هایشان را هم از دست داده اند، این موضوع ما را با نسل خردسالی مواجه می‌کند که دیگر تاب و توان ندارند. با اینکه در ابعاد خفیف‌تری این موضوع را در زلزله سر پل ذهاب و سیل دیگر استان‌ها هم تجربه کرده بودیم اما بازهم تیم‌های آموزش دیده‌ای برای رسیدگی به این کودکان به مناطق سیل زده فرستاده نشده است.
>دختران و زنان در معرض خطر
وضعیت بهداشتی در این مناطق بسیار خطرناک است و زنان و دختران اولین کسانی هستند که در این شرایط بحرانی وضعیت بهداشتی، مسلما دچار بیماری‌های مختلفی خواهند شد.
بنابر این یکی از نیاز‌های منطقه تیم‌هایی هستند که بتوانند سلامت بهداشتی زنان و دختران را به آن‌ها آموزش داده و شرایط بهداشتی مناسب را برای آن‌ها فراهم کنند. به نظر می‌رسد مشکلات سیل و نبود امکانات در این استان این روزها تنها زنان و کودکان را هدف گرفته است و این اقشار آسیب‌پذیر‌ترین کسانی هستند که می‌توانند صدمات جبران ناپذیری را در شرایط بحرانی سیل متحمل شوند.
>سیل را به یک فرصت تبدیل کنیم
سیستان و بلوچستان، استان محرومی است با امکاناتی محدود برای زندگی. استان پهناوری که مردمانش باید با مشکلات زیادی بسازند؛ از نبود کار و فقر زیاد گرفته تا خشک شدن‌هامون و آمدن طوفان شن و سیل؛ بلایایی طبیعی که مدام تکرار می‌شوند اما انگار برای مسئولین این استان هر بار تازه‌اند. هیچ خبری از پیشگیری و مرمت اساسی زیرساخت‌های ارتباطی این استان شنیده نمی‌شود و با آمدن سیلی دیگر، دوباره روستاهای زیادی محاصره خواهند شد تا نیروهای امداد منتظر تمام شدن بارندگی شوند.
این اولین بار نیست که در استان سیستان و بلوچستان سیل می‌آید؛ در همین دو سال اخیر، دو بار مناطقی از این استان درگیر سیل شدند، اما باز هم وقتی سیل می‌آید، روستاها محاصره شده و پل‌ها و معابرش خراب می‌شوند. حالا سیستان و بلوچستان، در وضعیت بحرانی قرار گرفته. بارندگی شدید و بی‌سابقه‌اش که پیش‌بینی هم شده بود، رودخانه‌ها را به طغیان واداشته و خانه‌های چندین روستا زیر آب رفته است. مردم به کمک فوری نیاز دارند و اکثر راه‌های ارتباطی به آن روستاها تخریب شده است.
اما سیل این بار می‌تواند بهانه‌ای باشد که مسئولین بیشتر این استان را مورد حمایت قرار دهند و زیر ساخت‌های لازم را برای آن فراهم کنند تا مردم در رفاه بیشتری زندگی کنند، چرا که مشکلات این استان تماما زیر ساختی است و خرابی‌هایی که سیل در پلدختر و گرگان و دیگر استان‌ها بر جای گذاشت با این استان اصلا قابل مقایسه نیست. بنابر این مشکل امروز سیستان و بلوچستان نبود زیر ساخت است و به همین دلیل هم می‌بینیم که برق، آب و مخابرات امروز برای مردم این استان قطع است، جاده‌های این استان به طور کلی خراب شده و سیل هم این روزها مزید بر علت شده تا راه‌های ارتباطی برای برخی روستاها بسته شود.
بنابراین به نظر می‌رسد امروز مسئولان می‌توانند این سیل را تبدیل به یک فرصت کنند و زیرساخت‌های لازم را برای این استان محروم که همیشه در محرومیت به سر برده است فراهم سازند.
خسارت هزار و ۱۰۰ میلیارد تومانی سیلاب
روز گذشته استاندار سیستان و بلوچستان گفت: بر اساس برآوردهای اولیه خسارت سیلاب اخیر تاکنون هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان به بخش‌های مختلف این استان خسارت زده است.
به گزارش ایرنا، احمدعلی موهبتی افزود: سیل راه ارتباطی ۸۹۰ روستای این استان را به طور کامل قطع کرده بود که اکنون با تلاش نیروهای امدادی راه ۵۰۰ روستا باز شده است. همچنین از مجموع ۸۷۷ روستای سیستان و بلوچستان که دچار قطعی برق شده بودند تاکنون برق ۸۱۲ روستا وصل شده است.
وی از برقراری شبکه آب در ۹۳ روستای سیلزده استان خبر داد و تصریح کرد: در سیلاب اخیر آب ۲۴۵ روستا قطع شده بود که با تلاش تیم‌های شرکت آب و فاضلاب شبکه آب ۹۳روستا مجدد به شبکه بازگشته است. با توجه به بارندگی‌های بی‌سابقه این مدت در سیستان و بلوچستان هم‌اینک علاوه‌بر دستگاه‌های خدمات رسان هفت فروند بالگرد، ۴۶ فروند قایق و یک لنج در مناطق جنوبی استان درحال ارائه خدمات به سیلزدگان هستند.
برای کمک به سیلزدگان به هر شماره حسابی اعتماد نکنید
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از شهروندانی که قصد کمک به سیل زدگان را دارند، خواست کمک‌های خود را به شماره حساب نهادهای رسمی نظیر هلال احمر واریز کنند. اسماعیل نجار در گفت‌وگو با ایسنا درباره اعلام برخی شماره‌حساب‌ها در فضای مجازی که با هدف کمک به سیل زدگان اعلام میشود، گفت: درخواست ما از شهروندان این است که کمک‌های خود را به حساب نهادهایی مانند هلال احمر، کمیته امداد و... واریز کنند و از واریز این مبالغ به حساب‌های دیگر افراد و همچنین حساب‌های ناشناس خودداری کنند. وی با اشاره به اعلام شماره حساب از سوی برخی از افراد شناخته شده نیز گفت: واقعیت این است که باید بر هزینه‌کرد این مبالغ نیز نظارت وجود داشته باشد و هرچند ممکن است افراد با نیت خیر دست به این کار زده باشند، اما این احتمال وجود دارد که نتوانند کمک‌ها را صرف افرادی کنند که واقعا نیاز دارند. علاوه بر آن ما تجربه‌ای داشتیم که در زلزله کرمانشاه مبالغی جمع شد که ما چندان از هزینه‌کرد آن خبر نداریم.
سایر اخبار این روزنامه
عوارض شهرداری از اسنپ وتپسی گردن مردم افتاد!
طلاق جیره‌بندی شد!
کاری کنید روحیه جهاد و مقاومت راه قطعی نسلهای پی در پی شود
ابوطالبی عذرخواهی کرد کوشکی مدعی شد
بنزین با چه قیمتی صادر میشود؟
واکنش شدید ایران به «برجامِ ترامپ»
مباحثه بر سر صلاحیت ها
گزارش میدانی آفتاب یزد
شمایی از مجلس بعدی
تلگرامی
سکانس پایانی برای نقش مدودف!
درباره توافق تجاری چین و آمریکا
طلاق عاطفی
