تحرکات دیپلماتیک در تهران

آرمان ملي- محمدحسين لطف‌الهي: تهران روزهاي شلوغي را از منظر ديپلماتيک سپري مي‌کند. روز يکشنبه در حالي که قرار بود وزير امور خارجه پاکستان به تهران بيايد و در ساعات پاياني شب با همتاي ايراني خود ديدار داشته باشد، در سفري از پيش تعيين نشده امير قطر به ايران آمد و با رئيس‌جمهور کشورمان ديدار کرد. اين سفر در حالي انجام شد که طي روزهاي گذشته و پس از ترور سردار سليماني در بغداد، وزير خارجه قطر به ايران سفر کرده بود و ديدارهايي با محمدجواد ظريف و حسن روحاني داشت. همين مسأله گمانه زني‌هاي زيادي را پيرامون دلايل سفر تميم بن حمد آل ثاني به ايران ايجاد کرد اما به نوشته خبرگزاري رسمي دولت قطر، محورهاي اصلي سفر او به تهران «مسائل دو جانبه»، «تقويت همکاري‌هاي مشترک» و «بررسي مسائل مهم منطقه‌اي و بين‌المللي» بود. تحليلگران نظر ديگري دارند و معتقدند اينکه اولين سفر امير قطر به ايران از زمان انتصاب، آن هم در شرايطي که از پيش براي اين سفر برنامه‌ريزي شده، مطمئناً دلايل ديگري دارد که هنوز روشن نيست. رويترز مي‌نويسد که در سفر پيشين وزير خارجه قطر به ايران طرحي صلح آميز بر مبناي کاهش تنش مطرح شده و امير قطر براي پيگيري همين طرح به ايران رفته است. يک مقام ارشد دولت قطر نيز در گفت‌وگو با اين خبرگزاري همين مسأله را تأييد مي‌کند. تميم بن حمد آل ثاني پيشتر در روز يکشنبه نيز براي عرض تسليت به عماني‌ها عازم مسقط شده بود و در مراسم خاکسپاري سلطان قابوس حضور داشت.
کاهش تنش‌ها؛ هدف اصلي
قطر به عنوان يکي از کشورهاي منطقه که ميزبان پايگاه‌هاي آمريکا است، نگراني‌هاي زيادي از افزايش تنش‌ها ميان ايران و ايالات متحده دارد. پس از ترور سردار سليماني از سوي نظاميان آمريکايي، اين نگراني‌ها افزايش يافته و دوحه که از يکسو در شرايط تنش با عربستان، بحرين، امارات و مصر بسر مي‌برد نمي‌خواهد با همسايه شمالي خود نيز تنشي جديد را تجربه کند. در نتيجه مقامات اين کشور مي‌کوشند با استفاده از ابزار ديپلماسي راهي براي جلوگيري از افزايش تنش يا حتي کاهش آن ارائه کنند. شيخ تميم پنجشنبه گذشته در تماس تلفني با رئيس‌جمهوري اسلامي ايران با بيان اينکه قطر موضع دولت و ملت ايران را در قبال تحريم‌هاي کشورش فراموش نمي‌کند، گفته بود که «ما مخالف هرگونه ايجاد تنش عليه جمهوري اسلامي ايران هستيم». او همچنين با اشاره به ظرفيت‌هاي گسترده دو کشور تاکيد داشت که بايد از همه اين ظرفيت‌ها براي توسعه بيش از پيش روابط تهران-دوحه در همه زمينه‌ها بهره گرفت.
گسترش روابط تهران-دوحه


طي ديدار حسن روحاني با امير قطر، رئيس‌جمهور ايران و قطر را دو کشور برادر، دوست و همسايه در منطقه خواند و تاکيد کرد که دو کشور با توجه به اهميت امنيت منطقه به‌ويژه امنيت راه‌هاي آبي در خليج فارس، تنگه هرمز و درياي عمان، رايزني‌ها و همکاري‌هاي بيشتري براي امنيت کل منطقه خواهند داشت. حسن روحاني عصر يکشنبه پس از انجام ديدار خصوصي و مذاکرات مشترک هيأت‌هاي عاليرتبه ايران و قطر در مجموعه فرهنگي تاريخي - سعدآباد، در نشست خبري مشترک با شيخ تميم بن حمد آل ثاني امير قطر تأکيد کرد: براي همه روشن است که روابط بين دو کشور برادر، دوست و همسايه، روابطي تاريخي است و در طول ساليان دراز همواره حسن همجواري و دوستي بين ما برقرار بوده است. رئيس‌جمهور افزود: در سال‌هاي اخير بعد از آنکه برخي کشورها عليه قطر حصر و تحريم به‌وجود آوردند، ايران به وظايف همسايگي و دوستي خود عمل کرد و در کنار قطر بود و همچنان در کنار قطر خواهد ماند. روحاني با بيان اينکه در مذاکرات امروز با امير قطر تصميمات مهمي براي گسترش روابط دو کشور اتخاذ شد، گفت: روابط سياسي ما بسيار خوب است و در زمينه‌هاي اقتصادي، تجاري، علمي و فرهنگي نيز ظرفيت‌هاي بسيار خوبي براي همکاري داريم. رئيس‌جمهور با بيان اينکه در چند ماه آينده کميسيون مشترک اقتصادي دو کشور تشکيل خواهد شد، گفت: اميدوارم در کنار اين کميسيون، گام‌هاي خوبي براي توسعه همکاري‌هاي دو کشور در همه زمينه‌ها برداشته شود. روحاني با بيان اينکه تصميم گرفتيم کميسيون مشترک دو کشور به صورت منظم و سالانه برگزار شود، گفت: امروز توافق کرديم که روابط سياسي و رفت و آمد مقامات سياسي و اقتصادي دو کشور بيشتر شود و بتوانيم از همه ظرفيت‌هاي خود به نفع دو ملت استفاده کنيم. رئيس‌جمهور با تأکيد بر اينکه براي حضور امير محترم قطر و هيأت همراه در ايران، اهميت زيادي قايل هستيم، گفت: اميدواريم شاهد مناسبات وسيع‌تر دو کشور به نفع دو ملت و کل منطقه باشيم و اين سفر تأثير بسيار مفيدي در روابط دو کشور داشته باشد. شيخ تميم بن حمد آل ثاني امير قطر نيز با قدرداني از رئيس‌جمهور و ملت ايران براي استقبال از هيأت قطري، گفت: ملاقات بسيار خوبي امروز برگزار شد و در مورد روابط دو کشور که بسيار ويژه است، توافق کرديم، ارقام و اعدادي به عنوان هدف براي تبادل تجاري و گردشگري تعيين کنيم و براي تحقق اين هدف تلاش کنيم. امير قطر تأکيد کرد: رابطه ما با ايران تاريخي است و اگر چه تحولات بسياري را طي اين سال‌ها شاهد بوده است، اما همواره کانال‌ها و راه‌هاي ارتباط دو کشور باز بوده‌اند. شيخ تميم بن حمد آل ثاني تأکيد کرد: در اينجا بار ديگر از موضع جمهوري اسلامي ايران در زماني که ما تحت محاصره قرار گرفتيم و ايران به ملت قطر کمک کرد، تشکر مي‌کنم. ما اين کمک‌ها را به هيچ وجه فراموش نخواهيم کرد. امير قطر با بيان اينکه سفرش به ايران در زمان بسيار حساس منطقه انجام شده است، گفت: تنها راه‌حل تمامي بحران‌ها را گفت‌وگو مي‌دانيم و معتقديم با گفت‌وگو مي‌توان بحران‌ها را حل کرد. شيخ تميم بن حمد آل ثاني در پايان از رئيس‌جمهور ايران براي سفر رسمي به قطر دعوت کرد.
عماد خميس هم به تهران آمد
نخست‌وزير سوريه نيز روز يکشنبه در راس هياتي براي ديدار با مقامات کشورمان به تهران سفر کرد. وليد معلم، وزير امور خارجه سوريه هم در اين سفر همراه او بود. از سوي ديگر ديدار محمدجواد ظريف با وزير امور خارجه پاکستان که قرار بود ساعت 8 شب يکشنبه برگزار شود، به تعويق افتاد. بر اساس اعلام اداره کل ديپلماسي عمومي و رسانه‌اي وزارت خارجه اين ديدار امروز برگزار خواهد شد.
 
 
 
 
 
رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار امير قطر و هيأت همراه تاکيد کردند: علت وضع نامناسب منطقه فسادانگيزي آمريکا و رفقاي آن است. حضرت آيت‌ا... خامنه‌اي ديشب در ديدار شيخ تميم بن حمد آل ثاني امير قطر و هيأت همراه تأکيد کردند: شرايط کنوني منطقه بيش از پيش نيازمند تقويت ارتباطات کشورهاي منطقه و تأثير نپذيرفتن از القائات بيگانگان است. رهبر انقلاب اسلامي گفتند: جمهوري اسلامي ايران بارها اعلام کرده و آقاي رئيس جمهور هم صراحتاً گفته است، ايران آماده همکاري‌هاي نزديکتر با کشورهاي منطقه است.حضرت آيت‌ا... خامنه‌اي شرايط کنوني منطقه را نامناسب دانستند و افزودند: علت اين وضعيت فسادانگيزي آمريکا و رفقاي او است و تنها راه مقابله با آن هم تکيه بر همکاريهاي درون منطقه اي است. ايشان با اشاره به روابط سياسي خوب ايران و قطر خاطرنشان کردند: روابط اقتصادي دو کشور در سطح روابط سياسي نيست و بايد همکاري‌هاي ايران و قطر در زمينه‌هاي مشترک بيش از پيش گسترش يابد. رهبر انقلاب اسلامي تأکيد کردند: البته برخي‌ها به‌خصوص آنهايي که از آن سر دنيا به اين منطقه آمده اند، تمايل به گسترش همکاريهاي کشورهاي منطقه ندارند ولي اين موضوع ربطي به آنها ندارد و کشورها و ملتهاي منطقه، ديگر چنين تحکم‌ها و دخالت‌هايي را قبول نمي‌کنند. شيخ تميم بن حمد آل ثاني امير قطر نيز در سخناني با ابراز خرسندي فراوان از ديدار با رهبر معظم انقلاب اسلامي شرايط منطقه را دشوار خواند و گفت: ما با صحبت‌هاي جنابعالي درخصوص لزوم افزايش همکاريهاي منطقه اي کاملاً موافقيم و معتقديم بايد گفت‌وگوهاي جامع ميان کشورهاي منطقه برگزار شود. اميرقطر همچنين با اشاره به مذاکرات خود در تهران افزود: قرار بر اين شد که کميسيون مشترک دو کشور، حدود سه ماه ديگر در ايران برگزار شود و اميدواريم روابط اقتصادي ايران و قطر به سطح روابط سياسي برسد. وي همچنين از کمک‌ها و حمايت‌ها و مواضع جمهوري اسلامي ايران در شرايط تحريم قطر، تشکر و قدرداني کرد